1 / 11

Vrijheid filosofisch bekeken

Vrijheid filosofisch bekeken. Lezing voor het congres van de HBOLOOG Deventer, 23 maart 2007. Wat is vrijheid?. Een algemeen menselijke behoefte Een ideaal Een ideologie: liberalisme Een woord met een positieve uitstraling Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Partij voor de Vrijheid

milos
Download Presentation

Vrijheid filosofisch bekeken

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Vrijheid filosofisch bekeken Lezing voor het congres van de HBOLOOG Deventer, 23 maart 2007

  2. Wat is vrijheid? • Een algemeen menselijke behoefte • Een ideaal • Een ideologie: liberalisme • Een woord met een positieve uitstraling • Volkspartij voor Vrijheid en Democratie • Partij voor de Vrijheid • Gelijkheid, vrijheid, broederschap • Een ongelijk verdeelde waarde

  3. Wat is het tegendeel van vrijheid? • Onderdrukking • Beknotting, bevoogding, paternalisme • Slavernij • Plicht ? (tegenover: recht) • Trouw ? (tegenover: vrijblijvendheid) • Fatsoen ? (tegenover: onbeschaafdheid) • Wat moet je … om vrij te zijn?

  4. Bestaat vrijheid? • Immanuël Kant (1724 – 1804) • Filosofie: 4 vragen • Wat kan ik weten? • Wat moet ik doen? • Wat mag ik hopen? • Wie is de mens? • Vrijheid is geen kenbare realiteit (behoort niet tot de empirisch kenbare wereld) • Vrijheid is een postulaat: wij moeten veronderstellen dat de mens vrij is om hem als een moreel wezen te kunnen beschouwen

  5. Beleving of werkelijkheid? • Is vrijheid een beleving: je vrij voelen? • Is vrijheid een werkelijkheid: vrij zijn? • Wanneer ben je vrij / onvrij? • Vrij ben je als je eigen wil beslissend is • Onvrij ben je als jouw iets overkomt tegen je wil • Wie of wat stelt grenzen aan jouw vrijheid? • Noodlot versus onderdrukking

  6. Vrijheid en wetenschap • Wetenschap zoekt naar oorzaken en wetmatigheden (verklaringen) • Ruimte voor vrijheid in de wetenschap? • Noodzaak versus toeval • Is een vrije wil aantoonbaar? • Determinisme versus voluntarisme • Beheersingsideaal versus persoonlijkheidsideaal

  7. Belangrijke onderscheidingen • Vrijheid van … (negatieve vrijheid), vrijheid tot … (positieve vrijheid) • Formele vrijheid versus materiële vrijheid • Absolute vrijheid en relatieve vrijheid

  8. Even terugkijken • Erasmus (1469 ? – 1536) en Luther (1483 – 1546) • Dispuut over de vrije of geknechte wil • Dordrecht 1618: remonstranten versus contraremonstranten • De opkomst van het humanisme • De Verlichting • Rede (vrijheid) versus geloof (dogma)

  9. De dood van het subject • Michel Foucault (1926 -1984) • Vrijheid is een constructie, een effect • Voorwaarde voor vrijheid is disciplinering • Iedere periode van de geschiedenis kent zijn eigen vormen van disciplinering • Souvereiniteit, goddelijke orde, rede, wetenschap

  10. Verslaving • Wat is verslaving? • Zonde of ziekte? • Keerzijde van libertinisme? • Machteloosheid om vrij van wil te zijn? • Ziekte van de samenleving? • Morele waardering van verslaving

  11. Christelijke overwegingen • De vrijheid van de christen (Galaten) • Vrijgekocht van de slavernij der zonde • Ware vrijheid: onafhankelijkheid van het kwade • Ingekaderde vrijheid: de wet Gods maakt vrijheid mogelijk • Vrijheid tot verantwoordelijkheid, geen vrijheid van verantwoordelijkheid

More Related