Het autonome gemeentebedrijf financieel bekeken

1. Studiedag Het autonome gemeentebedrijf in het lokale jeugd-, sport-, cultuur en toerismebeleid Het autonome gemeentebedrijf financieel bekeken Leuven, 12 mei 2009 Jan Leroy, VVSG

2. Inhoud • Situering van de AGB’s • AGB’s financieel: • ‘Oude’ AGB’s • ‘Nieuwe’ AGB’s

3. Situering van AGB’s • Kwamen in de Nieuwe Gemeentewet (NGW) in 1995 • Oorspronkelijk alleen bedoeld voor havenbedrijven • Vanaf eeuwwisseling: steeds meer AGB’s in andere sectoren, ook vrije tijd: • Vooral om fiscale (lees: btw-) redenen • Tot nu toe vooral een Vlaams fenomeen • Op het terrein grote variëteit in omvang en activiteiten

4. Situering van AGB’s • 2005: Gemeentedecreet (GD): • AGB’s als publiekrechtelijke verzelfstandigingsvorm bevestigd • Passen binnen totaalpakket aan verzelfstandigings-mogelijkheden: • Budgethouderschap • Intern verzelfstandigd agentschap (IVA) • AGB • Privaatrechtelijk EVA • Vanaf 1 juli gelden ook voor AGB’s enkele wijzigingen in Gemeentedecreet Meer autonomie

5. Situering van AGB’s • Onderscheid tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ AGB’s is belangrijk: • Oprichtingsdatum primeert: • Vòòr 1.1.2007: AGB’s volgen regels van NGW en schakelen pas over naar regels van GD uiterlijk op 1 januari 2013 • Na 1.1.2007: AGB’s volgen regels van GD, behalve voor: • Externe audit (bestaat nog niet) • Budget, boekhouding en jaarrekening (nieuwe regels voor gemeenten bestaan nog niet)

6. AGB’s financieel • AGB is: • Altijd een 100%-dochters van de gemeente, zonder andere aandeelhouders • Publiekrechtelijk geregeld (↔ privaatrechtelijke verzelfstandigde agentschappen zoals een ‘gemeentelijke vzw’)

7. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (1): • Geen verplichte beheersovereenkomst tussen gemeente en AGB (bestaat vaak wel, met ook aanvullende financiële regels!) • Planning: jaarlijks ondernemingsplan: • Gaat uit van RvB • Bevat doelstellingen en strategie op middellange termijn • Meegedeeld aan gemeenteraad • Geen opgelegd budget

8. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (2): • Boekhouding: boekhoudregels ondernemingen • Rapportering: • Jaarrekening volgens boekhoudregels ondernemingen • Controle door college van commissarissen (waarvan één bedrijfsrevisor) • Activiteitenverslag door RvB: meegedeeld aan gemeenteraad

9. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (3): • Kunnen filiaal oprichten of deelnemen in publiek- of privaatrechtelijke ondernemingen, verenigingen, instellingen, maar: • Moet stroken met eigen maatschappelijk doel • Ongeacht inbreng: meerderheid van stemmen • Kunnen binnen hun doel vrij beslissen over: • Verwerving, aanwending en vervreemding goederen • Vestiging zakelijke rechten • Financiering (leningen, …) • Na machtiging Vl. Regering: onteigeningen

10. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (1): • Beheersovereenkomst moet o.m. gaan over: • Toekenning van middelen voor de werking en de uitvoering van de doelstellingen • Eigen inkomsten en financieringsbronnen • Wijze van vaststelling van tarieven • Voorwaarden van oprichting filialen • Rapportering • Interne controle • Externe audit

11. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (2): • Planning: • Enerzijds overname regels gemeenten voor budget (bepaling vandaag nog niet van kracht): • Bestaat uit: • Beleidsnota (beschrijvend deel) • Financiële nota (financieel deel) • Vast te stellen door RvB, goed te keuren door gemeenteraad (uiterlijk 31.10) (wel al van kracht) • Anderzijds inspiratie uit NGW met: • Jaarlijks ondernemingsplan en operationeel plan • Vaststelling (RvB) en goedkeuring (GR?) onduidelijk

12. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (3): • Boekhouding (bepaling nog niet van kracht): in principe boekhoudregels gemeenten, maar hersteldecreet creëert uitzonderingen (1): • AGB’s onderworpen aan Wetboek van Vennootschappen… • Statutaire opdracht van commerciële, industriële of financiële aard én • Ten minste twee van deze criteria overschrijden: • 50 personeelsleden • jaaromzet van 6.250.000 euro (excl. btw) • balanstotaal van 3.150.000 euro … volgen vennootschapsboekhouding

13. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (4): • Boekhouding (bepaling nog niet van kracht): in principe boekhoudregels gemeenten, maar hersteldecreet creëert uitzonderingen (2): • AGB’s die verplicht zijn (ook) andere boekhoudregels te volgen dan die voor gemeenten: • Kunnen door Vlaamse regering worden vrijgesteld van volgen gemeentelijke boekhoudregels • Kunnen van Vlaamse regering aanvullende regels opgelegd krijgen voor boekhouding en jaarrekening

14. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (5): • Rapportering: • Jaarrekening volgens regels gemeenten (bepaling nog niet van kracht) met uitzondering voor ‘grote’ AGB’s en AGB’s met eigen boekhoudregels (cf. boekhouding) • Controle zoals in gemeenten door externe-auditcommissies (bepaling nog niet van kracht) met uitzondering voor ‘grote’ AGB’s: commissaris-revisor • RvB stelt jaarrekening vast en legt die uiterlijk op 31.5 ter goedkeuring voor aan GR • Verplichte jaarlijkse rapportering over uitvoering beheersovereenkomst

15. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (6): • AGB’s kunnen binnen hun statuten en beheersovereenkomst (1): • leningen aangaan en giften en subsidies ontvangen • na machtiging door Vlaamse regering onteigenen • goederen verwerven, aanwenden en vervreemden • zakelijke rechten vestigen • beslissen over financiering • tarieven en tariefstructuren vastleggen (indien niet in beheersovereenkomst: goedkeuring door gemeenteraad)

16. AGB’s financieel • Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (7): • AGB’s kunnen binnen hun statuten en beheersovereenkomst (2): • rechtspersonen oprichten of erin deelnemen: • niet speculatief • ten minste één bestuursmandaat voor AGB • onderworpen aan goedkeuringstoezicht Vl. regering