ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

1. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Temel Kavramlar

2. 1.BÖLÜM EĞİTİM BİLİMLERİ PG Davranış:Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen örtük ya da açık tüm etkinliklerine verilen ad. Yaşanılmış Yaşantı:Bireylerin birbirleriyle olan etkileşiminden doğan etkinliklerin tümü Kazanılmış Yaşantı:Bireyde iz bırakan, davranış değişikliği oluşturan etkinlikler EĞİTİMDE TEMEL KAVRAMLAR Program Geliştirme Eğitim; bireyin davranışlarında, kendi yaşantısı yoluyla, kasıtlı olarak, istendik yönde değişiklik meydana getirmesürecidir. Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri Eğitim programlarınca belirlenmiş olan hedef davranışlar (öğrenci kazanımları) Süreç:Olgu ya da olayların belli bir taslağa uygun, belli bir sonuca varacak biçimde düzenlenmesi KASITLI KÜLTÜRLEME Formal Eğitim Diğer Kültürleme Çeşitleri GELİŞİGÜZEL KÜLTÜRLEME İnformal Eğitim EĞİTİM ZORAKİ KÜLTÜRLEME Asimilasyon , Beyin Yıkama Bir Sistem Olarak Eğitim Eğitim Türleri Eğitimin İşlevleri Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri Genellik ve Eşitlik Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları Yöneltme Eğitim Hakkı Fırsat ve İmkân Eşitliği Bireysel İşlev Sistemin Ögeleri Formal Eğitim Bireyin kendini gerçekleştirmesini sağlamak GİRDİ: İŞLEM: ÇIKTI: DÖNÜT: DÜZELTME Öğrenci,öğretmen,para,personel vb. Öğrenmenin Gerçekleştiği Boyut (ÖYT) Davranış Değişikliği, Kazanımlar, Eğitimin Hatalı Yan Ürünleri Sistemdeki iyileştirme ve yenileme çalışmaları Sosyal İşlev Süreklilik Atatürk İlke ve İnkılâpları Demokrasi Eğitimi Laiklik Bilimsellik Planlılık Karma Eğitim Okul Aile İşbirliği Her Yerde Eğitim Toplumsal uyum ve sosyal gelişimi sağlamak Örgün Eğitim Yaygın Eğitim Ekonomik İşlev - Halk Eğitim Merkezleri - Çıraklık Eğitim Merkezleri - Dershaneler - Kurslar - Okul Öncesi - İlköğretim - Ortaöğretim - Yüksek Öğretim Üretici ve bilinçli tüketici yetiştirmek toplumsal kalkınmayı sağlamak Sistem Türleri Kültürel İşlev Kültürel değerleri benimsetmek Felsefi İşlev Yarı Açık Sistem Açık Sistem Kapalı Sistem Çok yönlü düşünen, araştıran, sorgulayan bireyler yetiştirmek İnformal Eğitim Girdi, işlem, çıktı ve yeterli/düzenli dönüt-düzeltme var. Girdi, işlem, çıktı var. Dönüt-düzeltme yetersiz ve düzensiz Girdi ya da çıktı yok. Dönüt-düzeltme mümkün değil. Siyasal İşlev Ailede ve çevrede oluşan eğim süreci

3. Eğitim Ülkemizdeki en yaygın tanıma göre eğitim; Bireyin davranışlarındakendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik yönde değişiklik meydana getirme süreciolarak ifade edilmiştir.

4. Davranış Değişikliği:Eğitim bir davranış değiştirme sürecidir. • Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen örtük ya da açık etkinliklerinin tümüne davranış denilmektedir.3 türlü davranıştan söz edilebilir: • Doğuştan Getirilen (Refleks , İçgüdü) • Geçici (Hastalık, Bağımlılık) • Sonradan Kazanılan (Öğrenme Ürünü) • İstendik (Planlı Eğitim , Gelişigüzel Kültürleme) • ii) İstenmedik (Eğitimin Hatalı Yan Ürünleri)

5. Eğitim Türleri • Formal eğitim ve informal eğitim olmak üzere iki tür eğitim vardır. • Formal Eğitim: Okulda ve eğitim kurumlarında verilen eğitimdir. • Özellikleri: • Uzmanlarca profesyonelce yürütülür. • Planlı ve programlıdır. • Gelişimin yönü bellidir ve olumlu davranışlar kazandırmak esastır. • Kurumsal yapısı (belirli bir ortam) vardır. • Kontrollüdür. • Öğretim yoluyla gerçekleştirilir. • Belirli aşamalarında ve sonunda değerlendirme vardır. • Formal eğitim kendi içinde ikiye ayrılır.

6. i) Örgün eğitim: Okul eğitimidir. Birbirini takip eden kesitlerden örülmüş eğitim türüdür. • Belirli bir yaş grubundaki bireylere, Milli Eğitimin temel amaçları doğrultusunda okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir. • Örgün eğitim basamakları; • Okul Öncesi Eğitim • İlköğretim • Ortaöğretim • Yükseköğretim

7. ii) Yaygın Eğitim: Her yaş grubuna yayılmış olan eğitimdir. • Örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, bu sistemin herhangi bir basamağından ayrılmış olan ya da örgün eğitime devam edip bir meslek kazanmak isteyen bireylere, kendi ilgi ve gereksinimleri doğrultusunda verilen eğitimdir. • Halk Eğitim Merkezleri • Hizmet İçi Eğitim • Kurslar (ÖSS ,KPSS vb.) • Çıraklık Okulları

8. İnformal Eğitim

9. 2) İnformal Eğitim: • Aile ve çevrede, yani yaşamın içerisinde kendiliğinden oluşan eğitim sürecidir. • Özellikleri: • Öğreticiler profesyonel değildir. • Plan ve program yoktur. • Gelişimin yönü belli değildir ve olumsuz yönde de gelişebilir. • Kurumsal yapı yoktur. (Doğal ortamda kendiliğinden gelişebilir.) • Kontrolü sağlanamaz. • Herhangi bir değerlendirme aracı yoktur. • Başlıca öğrenme yolları gözlem ve taklittir. Telkin ve tenkitler de informal öğrenmenin oluşmasına neden olur. • Eğitim ailede başlar sözüyle kastedilen eğitim informal eğitimdir.

11. Öğrenme – Öğretme İlişkisi: Öğrenme kişide oluşan kalıcı – izli davranış değişikliğidir. Öğretme ise öğrenmeyi yönlendirme yani kılavuzlama işidir. Planlı – programlı öğretme etkinliklerine ise öğretim adı verilir. Bir başka deyişle öğretim, öğretme işinin gerçekleştirildiği süreçtir. Öğretme, etkinlikler ve işlerdir. Öğretim bu etkinlik ve işlerin gerçekleştirildiği süreçtir.

12. TEKNOLOJİ

13. Teknoloji Nedir? • Bilimin, üretim, hizmet, ulaşım vb. alanlardaki sorunlara uygulanmasıdır (Alkan, 1987). Teknoloji, bilim ile uygulama arasında köprü görevi gören bir disiplindir.

14. EĞİTİM TEKNOLOJİSİ

15. Eğitimde Teknolojinin Rolü

16. Eğitimde Teknolojinin Rolü • Teknoloji öğretimde yardımcı bir rol üstlenmelidir, öğretimin amacı haline getirilmemelidir. • Teknoloji sadece var olduğu için kullanılmaya çalışılmamalı ya da teknoloji kullanılmadığında çağ dışı kalınacakmış gibi bir korkuya kapılmamalıdır.

17. EĞİTİM TEKNOLOJİSİ • İnsanın öğrenmesi olgusunun tüm yönlerini içeren problemleri sistematik olarak analiz etmek, bunlara çözümler geliştirmek üzere ilgili tüm unsurları (insan gücünü, bilgileri, yöntemleri, teknikleri, araç-gereçleri, düzenlemeleri vb.) işe koşarak uygun tasarımlar geliştirip uygulayan, değerlendiren, ve yöneten karmaşık bir süreçtir.

18. Etkili Öğrenme ve Öğretme İletişim Öğretmen Öğrenci Ortam Kuram Araç ve Gereç Yöntem ve Teknik Etkili Öğretme Etkili Öğrenme Değerlendirme Öğrenim Kazanımları 18

19. Eğitim Teknolojisinin Kapsamı Kuram Ortam Değerlendirme Kazanım Araç Gereç Yöntem ve Teknik Öğrenci Öğretmen 19

20. ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ • Süreç ve kaynakları öğrenme için tasarlama, geliştirme, kullanma, yönetme ve değerlendirme teorisi ve uygulamasıdır (Seels & Richey, 1994).

21. İnsanların nasıl öğrendiği hakkındaki bilimsel bilgilerin, öğrenme ve öğretme problemlerini çözümü için uygulanması (Heinich vd, 1993) Belirli öğretim alanlarının (fen, tarih, vb) kendine özgü yönlerini dikkate alarak “İnsanın öğrenmesi” olgusunun tüm yönlerini içeren problemleri 21 Eğitim Teknolojisi – Öğretim Teknolojisi

22. Öğretimde Teknoloji • Bu yönüyle öğretimde teknolojileri, araç, gereç, yöntem, teknik, materyal ve uygulamaların bütünü olarak düşünülebilir.

23. Araç-Gereç kavramları Araç-gereç: Öğretme, öğrenme etkinliklerinde kullandığımız yardımcı kaynaklar araç-gereç ikilisinden oluşur. Araç: Bir iş yapmakta veya sonuçlandırmakta, gücünden yararlanılan nesne.Gereç ise; Aracın oluşturulmasına yarayan parça , öge Örnek: Tepegöz asetatı, bilgisayar ve televizyon programları

24. Araç-Gereçlerin Sınıflaması • Görsel Araçlar-Gereçler: Sadece görme duyusuna hitap ederler. Ör: Tepegöz, slayt projeksiyon makinası. (Her türlü basılı-yazılı gereçler, hareketsiz resimler, afişler, slaytlar, film şeritleri görsel gereçlerdir). • İşitsel Araçlar-Gereçler:Sadece işitme duyusuna hitap ederler. Ör: Radyo, teyp • Görsel- İşitsel Araçlar-Gereçler: Hem görme, hemde işitme duyusuna hitap ederler. Ör: Bilgisayar, televizyon

25. ARAÇ GEREÇLER

26. Araç-Gereç Kullanmanın Faydaları • Zamandan ve sözden ekonomi sağlar • Belli bir fikrin gözönünde canlandırılmasına yarar • Karmaşık fikirleri basite indirgeyerek açıklarlar • Öğretimi canlı ve açık hale getirirler • Öğrencilerin ilgi ve dikkatini arttırırlar • Öğrenme arzusu meydana getirirler • Öğretimi zenginleştirirler.

27. Demografik Faktör:Eğitime yönünden daha çok öğrenci artışı şeklinde belirmektedir. Eğitimi etkileme şekli ise, yeni tesis ihtiyacı,ek finansman, program değişikliği, öğretme-öğrenme süreçleri ve örgütsel yapıda değişiklik şeklinde olmaktadır. Bilgi Patlaması: Mevcut bilgiler gerek miktar gerekse ayrıntı yönünden hızla artmaktadır. Bu durum, öğretim programlarının ve materyallerinin sürekli olarak yenilenmesini gerektirmekte; gerekli olan öğretim süresinin uzatılmasını ve devamlı öğrenme kavramının benimsenmesini zorunlu kılmaktadır. Eğitime Etki Eden Faktörler

28. Eğitime Etki Eden Faktörler • Eğitimin ve Sosyo Ekonomik İlişkiler Değerinin Artması:Ülkelerin sosyo-ekonomik yönden kalkınmalarında eğitim, gerekli insan gücünün yetiştirilmesinde temel araçtır. İletişim araçları vasıtasıyla toplum adeta “Okul” haline gelmiş, okullarda öğretilen soyut bilgiler bu yolla somut yaşantılara dönüştürülmektedir. Okul-çevre ilişkileri artmaktadır. • Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler ile Eğitim ve Toplum Arasındaki İlişkiler: Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, toplumda sosyal, ekonomik, kültürel bir çok değişmelere yol açmaktadır. Eğitim sisteminin de kendini yenilemesi gerekmektedir. • Eğitim ve Sosyal Talep: Tüm toplumlarda öğrenim yapma arzusu artmaktadır.

29. Eğitime Etki Eden Faktörlerin SONUÇLARI • ... Bu faktörlerin hepsi, eğitimi büyük ölçüde etkilemekte; eğitimde köklü değişiklikleri ve önlemleri gerektirmektedir. Eğitim, bu faktörlerin etkisi altında yeni işlevler ve boyutlar kazanmaktadır. • Günümüzde, “okulların gereksinim duyduğu ideal eğitim ve öğretimin nasıl gerçekleştirileceği” tartışılmaktadır. Okullar, 20 yıl sonra yararlı olabilecek bilgileri nasıl vermeleri gerektiğini kendilerine sormaları gerekmektedir. • Tv. de her şeyi gören öğrenci, kitabî olmaktan çıkmıştır. Herkesin yararlandığı kitaplar, dergiler, radyo, televizyon, bilgisayar vs. çeşitli eğitim ortamları; eğitimi sadece okula bağlı olmaktan çıkarmıştır.

30. Eğitime Etki Eden Faktörlerin SONUÇLARI • Eğitimciler, daha çok öğrenciye, daha az zamanda, daha fazla bilgi öğretmek zorundadır. Bu nedenle öğrenimin daha verimli olmasını sağlayacak yeni öğretim teknik ve yöntemlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. • Sonuç olarak; öğrenci ve öğretmenlerin gereksinim duydukları bilgileri, kendi kendilerine arayıp bulma ve kullanma yeteneği geliştirmeleri zorunlu olmaktadır.

31. Büyük Ölçüde karşılanamamakta olan eğitim talepleri (sayı ve kalite yönünden) Kalabalık sınıflar,yetersiz öğretmenli okullar Bireysel ilgi ve yardımdan yoksun öğrenciler Çeşitli teknolojik imkânlara ve yeni öğretim ortamlarına rağmen geleneksel öğretme-öğrenme süreçlerini yaygın olarak kullanmak Özel eğitim sorunu olan milyonlarca gence gerekli fırsat ve imkânları sağlayamamak Eğitim Sorunları

32. Mâlî kaynak yetersizliği içinde bulunduğu halde, genel bütçe imkânlarıdışında değişik kaynaklardan yararlanamamak Yetersiz eğitim-öğretim tesisleri,araç ve gereçleri ile verimsiz, kalitesiz bir uygulama içinde bulunmak Yapay,subjektif öğrenci başarı yöntemleriyle ve çok düşük bir verimle eğitim hizmeyi götürmek Sosyal talep, bireysel gereksinim, sosyal adalet ve fırsat eşitliği yönündendengesiz dağılım Eğitim Sorunları

33. Yeni Teknoloji Gereği Endüstri, ticaret, tarım ve diğer hizmet sektörlerinde, teknoloji vasıtasıyla önemli gelişmeler olmuştur. Eğitim alanında da bu yolla olumlu gelişmeler sağlanabilir Hızla artan eğitim taleplerini geleneksel sınıf öğretmenleriyle ve daha fazla okul inşa etmekle karşılayamayız. 21. Yüzyılda eğitim sistemlerinin ve uygulamalarının farklı olması zorunludur.

34. Eğitim Teknolojisi Açısından Okullarımızın Durumu • Yetişmiş personel sorunu • Araç-gereç kaynakların üretimi • Finansman sorunu • Yönetim personeli • Okul binaları • Okul kütüphaneleri

35. Eğitim teknolojisine dayalı uygulamaların temel amacı • Daha geniş kitlelere eğitim hizmeti götürmek • Eğitim kurumlarındaki öğretme-öğrenme süreçlerini verimli hale getirmek • Öğretme-öğrenme etkinliklerini bireyselleştirmek

36. Eğitim Teknoloji İle İlgili Birimler Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Gen. Md. Eğitim Araçları ve Donatım Dairesi Başkanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı Ders Aletleri Yapım Merkezi (DAYM) Devlet Kitapları Mütedavil Sermayesi Md. Milli Eğitim Basımevi Md. Bölge Şeflikleri Milli Eğitim Yayınevleri İl Eğitim Araçları ve Donatım Merkezi Okullar İlçe Eğitim Araçları ve Donatım Merkezi

37. İl Eğitim Araçları ve Donatım Merkezinin Görevleri • Araç ve malzemelerin dağıtımı • Bakım ve onarım işleri • Görsel işitsel araçların çoğaltımı • Kurs ve seminerler • Gösteri etkinlikleri • Radyo ve televizyon yayınları • Basit ders araçları üretmek • Ödünç verme işleri ve bunların izlenmesi

38. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü’nün (Eğitek) Görevleri • Eğitek, eğitim ve öğretimin teknolojik gelişmelerle desteklenmesi, eğitimde teknoloji kullanımının yaygınlaşması için plânlama, araştırma, projelendirme, geliştirme, izleme ve değerlendirme çalışmaları yapar. • Uzaktan eğitim yoluyla yurt genelinde ve bazı yurtdışı merkezlerde eğitim olanağı sunar. Açıköğretim Lisesi, Açık İlköğretim Okulu, Mesleki Teknik Açıköğretim Okulu gibi. • EğiTek örgün, yaygın ve uzaktan eğitimin gereksinimi olan görsel, işitsel, basılı ve bilgisayar tabanlı eğitim materyali üretir ya da değerlendırerek satın alır. • Merkezi sistemle yürütülen resmi ve özel yerleştirme, bitirme sınavları EğiTek tarafından plânlanır, uygulanır, değerlendirilir. • Bakanlığın merkez ve taşra örgütü birimlerinin bilgi işlem etkinliklerini yürütür. • EğiTek, Temel Eğitim Projesi kapsamında ilköğretim okullarında Bilgi Teknolojisi sınıfları oluşturur. • EğiTek, Bilgiye erişmek isteyen herkese açık bir bilgi evini, Bilgiye Erişim Merkezi'ni hizmete sunar.

39. Öğrenme Nedir ? Bilgi İhtiyaç Dürtü Güdü BİREY ÇEVRE Etkileşim Beceri Tutum

40. Öğrenilenlerin Hatırlanması Zaman sabit tutulmak üzere insanlar; • Okuduklarının % 10’unu • İşittiklerinin % 20’sini • Gördüklerinin % 30’unu • Hem görüp hem işittiklerinin % 50’sini • Söylediklerinin % 70’ini • Yapıp söylediklerinin % 90’ını Hatırlamaktadırlar!!!

41. Beş Duyunun Öğrenmedeki Yeri Ve Önemi Öğrendiklerimizin... % 83’ü GÖRME % 11’i İŞİTME Yolu İle Öğrenilir % 3.5’u DOKUNMA % 3.5’u KOKLAMA % 1’i TATMA

42. Yaşantı Konisi Sözel semboller-den edinilen yşt. Göz ya da kulakla Görsel sembollerden edinilen yşt. Az sayıda duyu organıyla edinilen Gözle Başkalarının yardımıyla edinilen Radyo, plak, şerit, resimlerle edinilen yaşantılar Göz ya da kulakla Hareketli resimlerle edinilen yaşantılar Göz ve kulakla Televizyonla edinilen yaşantılar Basitten Karmaşığa Soyuttan Soyuta Sergiler yardımıyla edinilen yaşantılar Bütün duyu organlarıyla Geziler yoluyla edinilen yaşantılar Gösteriler yoluyla edinilen yaşantılar Dramatizasyonla edinilen yaşantılar Çok sayıda duyu organıyla edinilen Kendi kendine edinilen Model ve numunelerle edinilen yaşantılar Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar

43. Materyallerin somut/soyut özelliklerine göre sınıflandırılması Kelimeler Diyagramlar Haritalar Resimler Slaytlar İşitsel Araçlar Filmler Modeller Nesneler Yaşantı SOYUT SOMUT

44. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Amaç • Tam öğrenmeyi sağlamak

45. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • İşlev • Eğitsel sorunları çözümlemek

46. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Konu ve Yöntem • Eğitsel sorunları bilimsel araştırma konusu yapmak

47. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Kapsam • Eğitim kuramlarını uygulamaya dönüştürmek

48. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Program • Programların içeriğinde devamlılığı sağlamak

49. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Süreç • Öğrenici farklılıkları ve yeteneklerini dikkate almak

50. Eğitim Teknolojisinin İlkeleri • Çevre • Eğitsel-öğretimsel çevreyi kontrol etmek