300 likes | 1.36k Views
Kaz Yetistiriciligi. Kazlar diger ticari yetistirilen kanatlilar kadar hizli b?y?yememekle birlikte, evcil kanatlilar i?inde en dayanikli ve ticari ?retimde kullanilma s?resi en uzun olan hayvanlardir.Kazlarda ?reme (yumurtlama) d?zeyi d?s?kt?r. Yilda en fazla 50-60 adet yumurta ?retirler.. Kaz Ye
E N D
1. D�nyada, T�rkiye�de ve Kars�taKaz Yetistiriciligi
Do�.Dr.Turgut Kirmizibayrak
Kafkas �niversitesi Veteriner Fak�ltesi
Zootekni Anabilim Dali
Mart 2008
KARS
2. Kaz Yetistiriciligi Kazlar diger ticari yetistirilen kanatlilar kadar hizli b�y�yememekle birlikte, evcil kanatlilar i�inde en dayanikli ve ticari �retimde kullanilma s�resi en uzun olan hayvanlardir.
Kazlarda �reme (yumurtlama) d�zeyi d�s�kt�r.
Yilda en fazla 50-60 adet yumurta �retirler.
3. Kaz Yetistiriciliginin Avantajlari Kazlar, diger kanatli yetistiriciliklerine g�re daha d�s�k �retim maliyetiyle �retilirler
Pahali ekipman ve barinak yatirimi gerektirmezler
Temiz akarsu kaynaklarinin ve genis mera alanlarinin bulundugu alanlari degerlendirirler
4. Kazdan Elde Edilen �r�nler Et
T�y
Yagli Karaciger
5. D�nyada ve Bazi �lkelerde 1995 ve 2005 Yillarindaki Kaz Varligi
6. D�nyada Yaygin Bazi Irklari
7. Embden Kazi
8. Afrika Kazi
9. Afrika Kazi
10. �in Kazi
11. �in Kazi
12. �in Kazi
13. Pilgrim Kazi(Disi) (Erkek)
14. Toulouse Kazi
15. Sebastopol Kazi(Erkek) (Disi)
16. Roman Kazi
17. Kars ve Ardahan Illerindeki Kaz Varligi*
18. Kars�ta Kazin Tercihi Kars ve y�resinin
iklimi (soguk)
cografik yapisi (genis mera ve �ayir alanlari)
temiz akarsu kaynaklarinin varligi
�retim maliyetinin d�s�kl�g�
y�re insanlarinin kaz eti t�ketiminde damak tadi aliskanligi ile
tuzlama ve kurutma gibi depolama y�ntemlerinin yayginligi y�rede kaz yetistiriciliginin baslica nedenleridir.
19. Kars Ilinde Kazin Besin Kaynagi Olarak �retimi 2006 verileri (tuik) esas alindiginda;
Kesilen kaz sayisi=136.000*0.7= 95.000 adet
Kaz eti �retimi=95.000*0.003= 285 ton
Yenilebilir i� organ �retimi=95.000*0.0003= 29 ton
I� yagi �retimi=95.000*0.0002= 19 ton
Toplam �retilen Besin Miktari= 333 ton/yil
Bize g�re y�redeki kaz sayisi �ok daha fazla oldugundan, �retim de daha fazla d�zeylerdedir.
20. Kaz Yumurtasi Kazlarda yumurtlama Mart ayinda baslar ve en ge� Haziran ayinda sona erer.
Genel olarak yumurtlama d�nemi 30-40 g�n s�rer
Alaca ya da d�z beyaz t�y rengine sahip kazlarin yumurta verimi, digerlerine g�re biraz daha y�ksektir.
Yumurta verimi 1.yilda 9-12 adet, 2.yilda ise 14-17 adettir
21. Bazi Kanatlilarda Kulu�ka S�releri
22. Kaz Yumurtalarinin Kulu�kalanmasi Kars ve y�resinde, kaz yumurtalari genel olarak dogal kulu�kalanmaktadir.
Dogal kulu�ka y�ntemi yumurta verimini azaltmakta ve kulu�ka randimanini d�s�rmektedir.
Y�ksek d�ll�l�k i�in, kazlarin i�ine girebilecegi bir su kaynagi ya da en iyisi bir akarsu olmalidir.
Damizlik s�r�de 1 erkege en fazla 3-5 disi olmalidir
Barinak tabani kuru tutulmalidir.
23. Kulu�kalik Yumurtalar
Her yumurta kulu�kalanmaz
Kulu�kalik yumurtalarin agirligi 140-200g araliginda olmalidir.
Kirik ve �atlak bakimindan yumurtalar kontrol edilmelidir.
Kirli yumurtalar, temizlenmelidir.
Kulu�kalanacak Yumurtalar Uygun Kosullarda Depolanmalidir
Kulu�kalanacak yumurtalar g�nl�k olarak toplanmalidir.
Kulu�kalanacak yumurtalarin 7 g�nden fazla depolanmasi durumunda, asan s�reyle orantili olarak kulu�ka d�zeyi azalir.
Kulu�kalanacak yumurtalar yatay konumda olacak sekilde ve 15�C de depolanmalidir.
Depolama s�resince, yumurtalar g�nde 4-6 kez 180� d�nd�r�lmelidir.
24. Kaz Yumurtalarinin Kulu�ka Islemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yumurtalar, makineye yatay olarak yerlestirilmeli ve g�nde 4-6 defa 180� d�nd�r�lmelidir.
Kulu�kanin 15.g�n�nden itibaren yumurtalar her iki g�nde bir 37.5�C suya daldirilarak, kulu�kanin son haftasinda ise 1dk. s�reyle su i�inde tutularak islatilmalidir. Islatma islemi p�sk�rtme seklinde de uygulanabilir.
25. Kaz T�y� Kaz t�y�n�n �r�n olarak kullanim �mr� yaklasik 20 yildir.
Yikanabilir, terletmeyen ve hijyenik bir dolgu maddesidir.
Dogal yapisiyla gece boyunca v�cut isisini dengelemekte, higroskopik �zelligi sayesinde v�cudun nefes almasini saglar. Gece v�cudun terini emer, g�nd�z ise bu nemi geri birakir.
Hafif, estetik ve hareket kolayligi saglamaktadir.
Bakteri barindirmadigi i�in kokusuzdur. Nem ve yag tutmadigi i�in toz akarlarini (mite) barindirmaz.
Elyaf, pamuk ve y�ne g�re daha pahali, ancak kullanim �mr� �ok daha uzun oldugu i�in daha ekonomik bir dolgu maddesidir.
Diger dolgu maddeleriyle karsilastirildiginda isi koruma g�c� iki bu�uk kat daha fazladir.
Yastik ve yorganlarin kabarik ve g�sterisli durmasini saglar.
26. IKI �ESIT KAZ T�Y� VARDIR Gidik t�y�: (40-50gr/kaz/yil)
Kazin g�g�s ve boyun b�lgesinden yaklasik olarak 10-12 gram �ikan, termo g�c� y�ksek b�l�m. Yapisindan dolayi yumusak ve hafif olan gidik t�y� az elde edilebilir bir dolgu malzemesi oldugu i�in degerli ve fiyati daha y�ksek. Yastik ve yorganlarin i�indeki gidik t�y� orani ne kadar y�ksekse sicak tutabilme kapasitesi de o kadar fazla olur. T�m diger dolgu malzemelerine g�re isiyi daha fazla korur.
Sirt t�y�: (200-250gr/kaz/yil)
Kazin sirt kismindan alinmaktadir. Genellikle belirli oranda gidik t�y�yle karistirilir. Sirt t�y�, yapisi nedeniyle �r�nlere esneklik saglayip hacim verir. Gidik t�y�yle birlikte kullanilarak �ok yumusak olan t�y�n ezilmesini �nler. Gidik t�y�ne g�re daha �ok elde edildigi i�in daha ucuzdur.
27. Kaz T�y� Yolumu
9-10 haftalik yastan itibaren 6 haftada bir g�g�s ve sirt t�y� yolunabilir. Ilk yolumda kaz basina 80g, sonraki yolumlarda ise 100-120g t�y elde edilir.
Hasat edilen t�y�n %15-20�si gidik t�y�d�r.
Yumurtlama sezonunda t�y yolumu yapilamaz, ancak yumurtlama sezonu sonundan bir sonraki yumurtlama sezonu basina dek en fazla 4 yolum yapilabilir.
T�y yolumunun yumurta verimi ve d�ll�l�k �zerine olumsuz bir etkisi yoktur.
28. Sonu� Kaz, T�rkiye genelinin aksine Kars ili i�in olduk�a b�y�k �neme sahiptir ve �zendirilmelidir.
Yetistiricilerin teknik bilgilendirilmesi yapilmalidir.
B�lgede kaz yetistiriciliginin devamliligi ve gelistirilebilmesi i�in Damizlik�i Isletme ihtiyaci vardir.
Yetistiricilik, organik karakter g�stermektedir.
Kaz t�y�n� isleyecek bir tesis hem yetistiriciligi tesvik eder, hem d�viz kaybini engeller, hem de istihdam saglar.
Kaz t�y� isleme tesisinin kurulmasi gereken en dogru yer de Kars�tir. Bu durum, Kars�ta ve Kuzeydogu Anadolu B�lgesi�nde kaz yetistiriciligini kam�ilar.