Federe/ Toplu Tarama Motorlarının Geleceği

1. Federe/ Toplu Tarama Motorlarının Geleceği Erol Gökduman Regional Sales Manager Mayıs 2009 EBSCO Publishing

2. EBSCOhost internette en yoğun kullanılan platformdur. Son 12 ayda kullanım oranı %56 artmıştır 2008 Kasım ayında; bir günde 10 milyon arama, ayda 1.5 milyar sayfa gorüntüleme, ortalama 3 saniye tarama süresi ve %100 erişilebilirlikle, rekor kırmıştır. Bir çok data merkezindeki yüzlerce fiziki server’dan 750 terrabyte veri aktarılmıştır. 20 Nisan 2009’da 12.5 milyon arama yapilmistir. EBSCOhost Kullanım Yoğunluğu

3. EBSCOhost Integrated Search(EHIS) Planlanan Yayım: Temmuz/Ağustos 2009

4. Federe Tarama Piyasasında Son Durum • Metalib müşterisi büyük bir üniversite – “En popüler 8 kaynak için hızlıçalıştığı varsayılan ayarı yapmak istedik. 2’si ayarlanamadı, 3’üçok yavaşçalışıyor. Biz de sadece 3 tanesini taramak zorunda kaldık. Şimdi kullanıcılarımızı kaynakların arayüzlerine yönlendiriyoruz.” • Serial Solutions kullanıcısı: – “Farklı adresler için çok fazla masraf çıkıyor” • Webfeat kullanıcısı, büyük bir konsorsiyum – “Webfeat’in müşteri desteğinden gerçekten şikayetçiyiz. Bazı bağlayıcılar (connectors) aylardır çalışmıyor.” • Webfeat kullanıcısı, orta büyüklükte bir üniversite – “Serial Solutions’ı seçmekle zararlıçıktık çünkü Webfeat’in yararlılık reytingleri çok düşüktü. Ama federe tarama sonuçlarının kalitesinden hala memnun değiliz.” • Küçük bir kütüphane – “Böyle bir çözümü kendimiz karşılayamayız. Konsorsiyumun alım yapmasını umuyoruz” EHIS performans, tarama kalitesi, müşteri desteği ve maliyet sorunlarına çözüm bulmak zorunda

5. Yaklaşık 65 kurum “aynı federe tarama motorunu” kullanıyor Sadece iki üniversite bir diğer federe tarama motorunu Sadece bir üniversite 3. farklı tarama motorunu kullanmakta Türkiye’de satışı yapılan toplam tarama motoru adeti 3 Türkiye Federe Tarama Pazarında Son Durum

6. Bizim Yaklaşımımız – Entegre Tarama • Pazar lideri EBSCOhost 2.0 arayüzüüzerine yapılandırıldı • Performans, istikrar, düzenlenebilirlik özellikleri eklendi • EBSCOhost’un standart özelliklerine ek olarak rakiplerinden daha iyiözellikler bulundu • Basitleştirilmiş satış ve kurulum süreci – Kütüphane bilgileri verir ve EBSCO bağlayıcıları kurar • Kendi toplu tarama motorunu • Düşük maliyet… Pazardakitüm ürünlerden daha büyük katma değer

7. Toplu (Federe) Tarama Motorlarındaki Sorunlar • Gerçekleşmesi mümkün olmayan sözler • Kurulumun çok uzun süre alması • Sorunların geç çözülmesi veya çözülmemesi • Yavaş çalışan veri tabanları • Hiç çalışmayan veri tabanları • Eğitim gerektiren yeni arama ara yüzleri • Devamlı takip ve kontrol gerektiren karmaşık servisler

8. Çok Sık Karşılaştığımız Bir Soru:EBSCO Federe Tarama Motorunda Geç Kaldı ? • Sektörde yaşanmakta olan sorunlar EBSCO’nun bu sektöre girmekte neden acele etmediğinin en açık kanıtı • Bekledik, gözledik ve daha iyi bir ürün için çalıştık

9. Federe Tarama – Pazara En son Giren Şirketseniz: • En az mevcut rakipleriniz kadar iyi • Daha iyi yeni özellikler • Daha hızlı bir tarama ve listeleme • Çok daha hızlı bir kurulum • Daha profesyonel satış ve teknik personel • Daha uygun abonelik maliyetleri...

10. EBSCOhost entegre tarama, sınırsız sayıda kaynak kullanımına imkan veren servislere yönelik bir teknoloji kullanılarak geliştirilmiştir EBSCO,endüstrideki en yüksek kaynak sayısına ulaşabilmek için, entegre tarama teknolojisinin liderleriyle birlikte çalışmaktadır Üstün Kaynak Genişliği

11. EBSCOhost : Temsilcilerle değil, kendi ürünlerini sağlayan bir organizasyonla kullanıma sunulur EBSCO, Türkiye’de kendi ürünlerini kendisi sağlayan tek “federe tarama motoru üreticisidir” Teknik destek ve sorunlar, ürünü geliştiren ana firmalara aktarılmıyor, doğrudan EBSCO tarafından veriliyor EBSCOhost Integrated Search’de : Sonuçları kullanıcıyı geciktirmeksizin küçük gruplar halinde getiren incelikli bir AJAX kullanılır Teknolojisi eskimiş yavaş bağlayıcılar artık son kullanıcıları engellemeyecektir Üstün Performans & Destek

12. AJAX Nedir ?

13. AJAX Nedir ? • Sunucuda çalışan bir kodun çıktılarının postback (sayfanın yeni verilerle yeniden yüklenmesi) olmadan işlemciye ulaştırılmasıdır.  • Özetle AJAX, sayfanız yüklendikten sonra sayfanızın hala veri alıyor ya da gönderiyor olmasıdır • AJAX yazılımı, tüm sayfanın yeniden yüklenmesi yerine sadece gerekli yerler değiştirilerek trafikten kazanılır • AJAX ile daha kısa sürede araştırma sonuçlarına erişim sağlanır

14. AJAX Ne Yapar ? • Federe taramalarındaki en önemli sorun, daha yavaş çalışan bağlayıcı programların araştırma sonuçlarını son kullanıcıya çok geç vermeleri veya zaman aşımından dolayı hiç sonuç vermemeleridir • İnce düşünülmüş teknoloji harikası Ajax, her bir veri tabanının taranmasını sağlayan “bağlayıcıları” önem sırasına göre sıralar • EBSCOhost Integrated Search, yavaş çalışan bağlayıcıları algılar ve hızlı çalışan bağlayıcıların söz konusu olduğu sonuçları hemen görüntüler • Araştırmacı hızlı çalışan bağlayıcı sonuçlarını incelerken, arka plandaki ajax sayesinde, veri alış verişi devam eder ve diğer sonuçlar görüntülenmeye hazırlanır

15. Mevcut ticari toplu tarama motorları, abonesi olduğunuz tüm veri tabanlarının tek bir platformdan taranabileceklerini iddia etmektedirler Oysa, mevcut veri tabanlarınız, yoğun bir son kullanıcı eğitimi gerektirecek, “her şeyi yeni” bir toplu tarama platfomundan taranabilmektedir... Toplu Tarama MotorlarıFedere Tarama MotorlarıEntegre Tarama Motorları

16. EBSCOhostIntegrated Search kullanıcıları daha önce hiç kullanmadıkları veya az kullanabildikleri toplu tarama ekranları yerine, toplu tarama eylemlerinde, Türkiye’nin en popüler veri tabanı araştırma platformu olan EBSCOhost ekranlarını kullanacaklardır Üstün Kullanım Kolaylığı

17. EBSCOhost,dünyanın en yaygın kullanılan veri tabanı araştırma platformudur EBSCOhost, Türkiye’deki mevcut tüm üniversitelerde kullanılan, tek veri tabanı araştırma platformudur Mevcut toplu tarama motorları son bir kaç yıldır Türkiye’de kullanılırken: EBSCOhost son 10 yıldır Türkiye’de kullanılmaktadır Araştırmacılar EBSCOhost tarama ara yüzüne, mevcut federe tarama motorlarına kıyasla daha alışkındır Az bir eğitim ile maksimum kullanım kolaylığı söz konusu olacaktır Üstün Kullanım Kolaylığı

18. Taramayabaşlayın… Taramaya baslayin…

19. veya… veya…

20. EBSCOhost Integrated Search Tarama Kutusu

21. Bir kaynak taranmışken bile taramayı durdurup sonuçları görüntüleme imkani • Bu ekranda küçük bir bekleme süresi olacaktır (30 SANiYEDEN AZ) • Daha az kesinti için sonuç listesine geçiş imkani

22. Sonuç listesine hızlı geçiş • 1.Sıradaki kaynaklardan gelen listeyle otomatik birleştirme • 2. Sıradaki kaynaklar entegre tarama panelinde hala müsait, daha yavaş kaynaklar taramanızı etkilemeden calışmaya devam eder 1. Sıra 2.Sıra

23. Bir kütüphanede kütüphaneci, kullanıcıları tüm kaynaklarla ilgili elinden geldiğince eğitmeye çalışır Ancak başlangıç noktası olarak kullanıcılarıöncelikle en iyi kaynaklara yönlendirmek durumundadır Bu deneyim ve yaklaşım federe taramada da geçerlidir 2. Sıra kaynaklar da içeriğe koymaya değer olabilir AMA; Yavaştır ve kullanıcının ilerlemesini yavaşlatır Akademik olmayan kayıtlar, sonuç listesini doldurup bilimsel kayıtları erişim dışına iter Akademik anlamda zengin olmayan kaynakların ilişki derecelendirmesi düşük olabilir Genel / karma başlıklı kaynaklar olabilir 1. ve 2. Sıra Kaynaklar Konsepti

24. İktisadi ve İdari Bilimler 1. Sıra: Business Source, ABI/INFORM 2. Sıra: Mergent, ReferenceUSA Fen Bilimleri 1. Sıra : Science Ref Center, Web of Science 2. Sıra : ScienceDirect, Science.gov Hemşirelik 1. Sıra : CINAHL, Medline, PubMed 2. Sıra : Cochrane, ERIC, Academic Search Önemlikaynaklar, ancakyavaşolabilir… Önemlikaynaklar, amataranabilirkaynaklarçok seyrekolduğundanilgioranı düşük Önemlikaynaklar, ancakkonuiçin fazlagenel Örnekler

25. Sınırlama yoktur.Kaynaklar çoklu konu grubunda bile seçilebilir Bir grupta 1. sırada olan kaynak diğer bir grupta 2. sırada olabilir Daha hızlı kullanım için, ikincil kaynaklar arka planda taranmaya devam eder ve sonuçlar bir tık uzaklıktadır Kütüphanecilere esneklik sağlar 1.2. sıralamasısadece bir seçenektir. İsterseniz tüm kaynakları birleştirebilirsiniz Bu anlayış bir çok kütüphane ve e-kaynak web sitesinde kullanılmaktadır 1. ve 2. Sıra Hakkında Diğer Bilgiler

26. Tüm kaynaklar herhangi bir öncelik olmaksızın tek bir sonuç listesinde görüntülendi

27. Listeyi kontrol edin ikinci kaynaklar belirginleştirildi • Sonuç listesini gereksiz yere dolduracak kaynaklartaranmadılar ancak listelendiler • Son kullanıcı eğer isterse ikincilsıradakikaynakları dataramaya dahil edebilecekler

28. Beklemeden, kullanıcı için rafine edilmiş sonuçlar

29. Makaleyeulaşmanın tüm yolları… Esasarayüzeerişimlinki akılı link sistemleri en çok ihtiyaçduyulduğundadevreyegirer Tam Metin

30. Kullanışlılık Testi • En iyi dizaynı, link yerleşimini, kullanışlılığı ve kullanıcı memnuniyeti için EHIS ve diğer federe tarama motorlarıüzerinde çeşitli testler yapıldı 30

31. Katalogkayıtları

32. Tarama metodları Yazar/Esersahibi = AUve AR Başlik = TI Konu  = SUve DE Kaynak = SOve JN Tanım = AB ISSN  = IS ISBN  = IB Ayrıca bazıveritabanlarınaözgümetodlarıda tırnak “” içindekullanabilirsiniz. JSTOR örneği: jameshenryhammond  AND "ty:fla"  judyblume  NOT "ty:brv" Alan Tarama

33. Eğer 1. sıra kaynaklar sadece EBSCO veri tabanlarıysa EBSCO’nun tüm özellikleri kullanılabilir

34. Daha fazla sonuç isteyebilirsiniz Not: Sıralama için tarafsız algoritma, aşağıdaki değerlendirmeyi yapar: Dergi sıralaması: Yayın tarihi, cilt, sayı başlangıç numarası, dergi adı, başlık, ISSN, tam metin Kitap ve katalog kaydı sıralaması: Yayın tarihi, cilt, sayi, başlangıç sayfası, başlık, ISBN, fiziki tanım, yayıncı, yayın yeri, tam metin

35. Akıllı link sistemleri: LinkSource, 360 link, SFX vb… Kullanıcısecenekleri Sonuçlistesi formatı seçenekleri Önizleme Image Quick View (Sadece EBSCO kaynaklarıiçin) Başlık, EBSCOhost’unmakaledetayı atıf sayfasınabirlinktir EBSCOhostözellikleriEHIS’eözgüolarak ENTEGRE edilmiştir

37. Kaynak tanımını değiştirebilirsiniz

38. StandartEBSCOhostarayüz düzenlemeseçeneği

39. Taramalar ve EBSCOhost veri tabanlarının dışındaki kaynaklara erişimler, EBSCOadmin üzerinden raporlanabilir Kullanım İstatistikleri

40. Ezproxy, OpenURL link resolver, ILL, Document Delivery Service yada diğer gelişmiş entegre servisleri EBSCOhostüzerinden kullanma ayarları yapılmışkurumlar için yeniden kuruluma gerek yok… EHIS aynı ayarları kullanarak kurulum süresini kısaltır EBSCOadmin’in en iyi yaptığı iş, karmaşık konsorsiyum kurulumlarını desteklemek… Üyeler, kolayca konsorsiyum ayarlarını kullanabilir yada kendi profillerini düzenleyebilir Diğer Ayarlar

41. Sistem Mimarisi

42. SmartProxy Veri Tabani A SmartProxy, EBSCO’nunkullanıcıyaözelbir IP tanımlamasınısağlayarakdiğerveritabanıüreticilerine EHIS üzerindenkesintisizbağlanmasınısağlar Veri Tabani B SmartProxyiçeren EHIS taramaservisi Veri Tabani C KullanıcıkendiIP’siüzerindenEBSCOhost’abağlanır EHIS, SmartProxy’yikullanarakdiğerveritabanlarınıtarar Veri Tabani D *Bu güçte bir servis, federe tarama pazarıda yalnızca 1 veya 2 üretici tarafından sunulmaktadır.

43. Haziran 2009’da…

44. Planlanan Çıkış Tarihi: Aralık 2009 Elektronik Kayakların Taranmasıİçin Kesin Başlangıç Noktası

45. http://www.libraryjournal.com/article/CA6650952.html “…Discovery Service ürünü, indekslenmis içerik ve metadata üzerinden çalışacak. Temelde bu, kullanıcının tek bir arayüzü kullanarak önceden indekslenmis tüm kaynakları – potansiyel katalog kayıtları, veri tabanı abonelikleri ve web içeriği - mevcut federe taramalardan daha hızlı ve sonuçlarıdaha mükemmel rafine etme imkanı sağlayarak taraması anlamına geliyor…” http://newsbreaks.infotoday.com/NewsBreaks/New-Discovery-Tools... “Geniş kütüphane kaynaklarına erişimde tek bir başlangıç noktası sağlamak, kütüphane dünyasının yardımınahızır gibi yetişti. Kütüphaneler büyük zenginlikler sağlayabiliyor ancak içerik, farklı depolarda ve kataloglarda, farklıüreticilerden abonelikler, e-kitaplar, arşiv kolleksiyonları, e-dergiler ve web’deki diğer kaynaklarda dağınık biçimde bulunuyor… OCLC ve EBSCO’nun yaptığı son duyuru keşif araçlarını yeni bir seviyeye taşıyor. Artık konu, hangi üreticinin son teknolojiyi sağladığıiyla ilgili olduğu kadar, hangisinin en çok içeriği kapsadığıyla da ilgili.” 2 Makale: Genel Bakış

46. EBSCO Discovery Service (EDS), muazzam büyüklük ve hızda, merkezi indeksleme servisi yaratmak için, dahili ve harici kaynaklardan metadataları harmanlayacak EDS kütüphanelere araştırmacı için tek ve basit bir baslangıç noktası sağlıyor ve kütüphanenin tüm kolleksiyonunu kullanıcıya sunuyor Kullanıcılara, hak sahibi oldukları geniş koleksiyonu, metadata ve linkleriyle hızlı tarama imkanı veriyor Genel Bakış

47. Herhangi Bir Keşif (Discovery) Servisi; Geniş bir içeriği desteklemeli Hızlı olmalı Basit olmalı

48. EDS dünyanın en kaliteli ve kapsamlı yerel indeks keşif aracı olacak Duyurusu yapılan diğer keşif araçları, çok daha az (100’den az) içeriği destekleyen ürünler Neyse ki EDS’de halihazırda 410 kayıtlı içerik katılımcısı bulunuyor Buna ek olarak, EBSCOhost üzerinden erişilen 300’ün üzerinde veri tabanı da var EBSCO Discovery Service (EDS)

49. EBSCO Discovery Service,hem muazzam kapsamlı bir dergi koleksiyonuna hem de diğer kaynaklara metadata aracılığıyla yerel erişim sağlayacak: WorldCat, 130 milyon kitap, video ve müzik CD’sinin metadatasına hızlı erişim içeriyor Newsbank 2000’in üzerinde gazete sağlıyor Hem Readex hem de Alexander Street Press geniş dijital arşiv içeriyor Yakında yeni ortaklıklar da duyurulacak Sadece dergiden fazlası indekslenecek…

50. EBSCO Discovery Service’de yerel olarak indekslenen içeriğe ek olarak; EBSCOhost üzerinde erişilen 300’den fazla veri tabanına, EBSCOhost Integrated Search (EHIS) sayesinde erişilen diğer veri tabanlarına erişim sağlıyor EBSCOhost Integrated SearchEBSCO Discovery Service’i tamamlıyor