KAMU I KONTROL STANDARTLARI

1. KAMU I� KONTROL STANDARTLARI ISTANBUL �NIVERSITESI STRATEJI GELISTIRME DAIRE BASKANLIGI2009 HAZIRLAYANLAR  Mali Hizmetler Uzmani ABDULLAH ATESSIBEL �ZSOYSAL

2. SUNUM PLANI I� Kontrol�n Tanitimi 5018 Sayili Kanunda I� Kontrol I� Kontrole Iliskin G�rev ve Sorumluluklar Coso Modeli Kamu I� Kontrol Standartlari Eylem Planin Hazirlanmasi Istanbul �niversitesi Uygulama �rnegi

3. NEDIR I� KONTROL?5018 sayili kanun Md.55 I� kontrol; idarenin ama�larina, belirlenmis politikalara mevzuata uygun olarak faaliyetlerin; etkili, ekonomik ve verimli bir sekilde y�r�t�lmesini, varlik ve kaynaklarin korunmasini, muhasebe kayitlarinin dogru ve tam olarak tutulmasini, mali bilgi ve y�netim bilgisinin zamaninda ve g�venilir olarak �retilmesini saglamak �zere idare tarafindan olusturulan; organizasyon, y�ntem ve s�re�le i� denetimi kapsayan Mali ve diger kontroller b�t�n�d�r.�

4. I� KONTROL NEDIR (1) I� kontrol, bir kurumun, y�netim kurulu, �st d�zey y�netimi ve t�m �alisanlari tarafindan ger�eklestirilen ve asagidaki konularda hedeflerin basarilmasi a�isindan makul bir g�vence saglamak �zere tasarlanmis bir y�netim s�recidir. Islemlerin etkinligi ve verimliligi, Mali raporlama sisteminin g�venilirligi, Mevzuata uyum

5. I� Kontrol bir s�re�tir I� Kontrol kisilere bagimlidir I� Kontrol makul g�vence saglar I� Kontrol hedeflere ulasmaya y�neliktir I� KONTROL NEDIR (2)

6. I� Kontrol; I� kontrol, mali is ve islemlerle sinirli degildir. En �st kademeden en alt kademeye t�m kurum �alisanlarinin sorumlulugundadir. I� kontrol�n olusturulmasi, isletilmesi, izlenmesi ve gelistirilmesinden y�netim sorumludur. I� kontrol, belli noktalarda, belli alanlarda ve belli zamanlarda degil; t�m faaliyetleri kapsayan devamlilik esasina dayanan bir s�re�tir. Sadece yazili dok�manlara dayanmaz. G��l� ve pozitif bir ortami da ifade eder.

7. I� KONTROL�N AMACI; 5018/Md-56 Kamu gelir, gider, varlik ve y�k�ml�l�klerinin etkili, ekonomik ve verimli bir sekilde y�netilmesini, Kamu idarelerinin kanunlara ve diger d�zenlemelere uygun olarak faaliyet g�stermesini, Her t�rl� mal� karar ve islemlerde usuls�zl�k ve yolsuzlugun �nlenmesini, Karar olusturmak ve izlemek i�in d�zenli, zamaninda ve g�venilir rapor ve bilgi edinilmesini, Varliklarin k�t�ye kullanilmasi ve israfini �nlemek ve kayiplara karsi korunmasini, ����������� saglamaktir.

8. I� kontrol herkesin isidir.

9. I� KONTROL�N YAPISI (5018/57) KAMU IDARELERININ MAL� Y�NETIM VE KONTROL SISTEMLERI; - HARCAMA BIRIMLERI, - MUHASEBE VE MAL� HIZMETLER, - �N MAL� KONTROL, - I� DENETIMDEN OLUSUR.

10. Mali Y�netim ve I� Kontrol Yapisi �ST Y�NETICI

11. KONTROL�N ISLEYISI (5018/57) YETERLI VE ETKILI BIR KONTROL SISTEMININ OLUSTURULABILMESI I�IN; MESLEKI DEGERLERE VE D�R�ST Y�NETIM ANLAYISINA SAHIP OLUNMASI, MAL� YETKI VE SORUMLULUKLARIN BILGILI VE YETERLI Y�NETICILERLE PERSONELE VERILMESI,

12. BELIRLENMIS STANDARTLARA UYULMASININ SAGLANMASI, MEVZUATA AYKIRI FAALIYETLERIN �NLENMESI, KAPSAMLI BIR Y�NETIM ANLAYISI ILE UYGUN BIR �ALISMA ORTAMININ VE SAYDAMLIGIN SAGLANMASI, BAKIMINDAN ILGILI IDARELERIN �ST Y�NETICILERI ILE DIGER Y�NETICILERI TARAFINDAN G�REV, YETKI VE SORUMLULUKLAR G�Z �N�NDE BULUNDURULMAK SURETIYLE GEREKLI �NLEMLERIN ALINMASI �NG�R�LM�ST�R.

13. KAMU I� KONTROL STANDARTLARI, IDARELERIN, I� KONTROL SISTEMLERININ OLUSTURULMASINDA, IZLENMESINDE VE DEGERLENDIRILMESINDE DIKKATE ALMALARI GEREKEN TEMEL Y�NETIM KURALLARINI G�STERMEKTE VE T�M KAMU IDARELERINDE TUTARLI, KAPSAMLI VE STANDART BIR KONTROL SISTEMININ KURULMASINI VE UYGULANMASINI AMA�LAMAKTADIR.

14. I� Kontrol- Yanilgilar ve Ger�ekler Yanilgi 1: I� Kontrol, yazili prosed�rlerle baslar. Ger�ek 1: I� kontrol, g��l� bir i� kontrol ortamiyla baslar.

15. I� Kontrol- Yanilgilar ve Ger�ekler Yanilgi 2: Y�netim i� kontrol� i� denet�iler tarafindan yapilmasi gereken bir is olarak kabul eder. Ger�ek 2: I� kontrol sisteminin sahibi y�netimdir.

16. I� Kontrol- Yanilgilar ve Ger�ekler Yanilgi 3: I� kontrol sadece mali bir konudur. Ger�ek 3: I� kontrol idarenin t�m fonksiyonlarini kapsamakta ve her alanini ilgilendirmektedir.

17. I� Kontrol- Yanilgilar ve Ger�ekler Yanilgi 4: I� kontrol b�rokrasi yaratir ve �alisanlari oyalar. Ger�ek 4: I� kontrol, s�re�lere ilave yapilan isler olarak d�s�n�lmemeli, s�re�lerin bir par�asi olarak tasarlanmalidir.

18. I� Kontrol- Yanilgilar ve Ger�ekler Yanilgi 5: I� kontrol yeterince kuvvetli ise yolsuzluk olmayacagindan ve mali tablolar dogru oldugundan emin olabiliriz. Ger�ek 5: I� kontrol makul, ancak kesin olmayan g�vence verir.

19. I� KONTROLDE SORUMLULUKLAR �st Y�netici Strateji Gelistirme Daire Baskanligi Kurum Personeli I� Denetim Birimi Sayistay

20. �st y�netim, i� kontrol sisteminin tasarlanmasi, uygulanmasi, uygun bir sekilde y�r�t�lmesinin g�zetilmesi ve belgelendirilmesi de dahil olmak �zere kurumun her t�rl� faaliyetlerinden sorumludur. Strateji Gelistirme Birimi : y�netimin i� kontrole y�nelik islevinin etkililigini ve verimliligini artirmak i�in gerekli �alismalari yapar ve �n mali kontrol faaliyetinin y�r�t�lmesini saglar. I� kontrole Iliskin G�rev ve Sorumluluklar

21. Kurum personeli: T�m �alisanlar, i� kontrol�n isletilmesinden sorumludur. I� kontrol�n herkesin sorumlulugunda olmasi nedeniyle, her bir �alisan g�rev tanimi �er�evesinde kendisine verilen is/islemleri etkin ve verimli bir sekilde mevzuata uygun olarak y�r�tmek zorundadir. Ayni zamanda, faaliyetlere iliskin problemleri ve iyilestirme �nerilerini, kurum etik degerleriyle bagdasmayan davranislari, illegal fiil ve eylemleri �st y�netime iletmelidir. I� Denet�iler, i� kontrol sisteminin etkinlik ve etkililigini degerlendirir ve zayifliklari tespit ederek y�netime �neriler getirir. Sayistay: Mali tablolarin dogrulugu ve g�venilirligine iliskin olarak yaptiklari mali tablo denetimlerinde ayni zamanda i� kontrol sistemlerini de denetlerler ve zayiflik varsa y�netime rapor ederler. Ayni zamanda performans ve uygunluk denetimleri de y�r�tebilirler. I� kontrole Iliskin G�rev ve Sorumluluklar

22. COSO Modelinin Olusumu Amerikanin 5 b�y�k profesyonel kurulusundan tesekk�l etmistir. * Amerikan Muhasebeciler Birligi * Amerikan Yeminli Mali M�savirler Enstit�s� * Uluslararasi Mali Y�neticiler Birligi * I� Denet�iler Enstit�s� * Ulusal Muhasebeciler Birligi (MuhasebeY�neticileriEnstit�s�)

23. COSO Kanada Modeli Olarak Bilinir. AB�de uygulanan Kamu I� Mali Kontrol sisteminde de COSO modeli esas alinmaktadir. I� Kontrol; Ilk olarak �zel sekt�rde uygulama bulmus, ilerleyen yillarda kamu sekt�r�nde de bir y�netim araci olarak yayginlasarak COSO tarafindan gelistirilmistir.

24. COSO Avrupa Birligi, Uluslararasi Sayistaylar Birligi (Intosai), ve Uluslararasi Takasbankasi (BIS) gibi uluslararasi /uluslar�st� kuruluslarca da i� kontrol sistemi olarak kabul edilen bir model olmustur. T�rkiye de yeni mali y�netim sistemini COSO modelini esas alarak kurmaya �alismaktadir.

25. I� Kontrol S�reci : COSO Bazli Bir Yaklasim

26. COSO I� KONTROL MODELI COSO Raporuna g�re, i� kontrol sistemi birbiriyle iliskili bes unsurdan meydana gelir: Kontrol Ortami Risk Degerlendirme Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve Iletisim G�zetim (Izleme)

27. COSO PIRAMIDI

28. COSO K�P�

29. Kamu I� Kontrol Standartlarinin Hazirlanis Nedeni . I� Kontrol ve �n Mal� Kontrole Iliskin Usul ve Esaslarin 5. maddesinde; I� Kontrol Standartlarinin, merkezi uyumlastirma g�revi �er�evesinde Maliye Bakanligi tarafindan belirlenecegi ve yayimlanacagi ifade edilmistir. Bu dogrultuda hazirlanan Kamu I� Kontrol Standartlari Tebligi 26/12/2007 tarihinde Resmi Gazete�de yayimlanmistir. S�z konusu d�zenlemeler dogrultusunda Maliye Bakanligi Bumko tarafindan hazirlanan Kamu I� Kontrol Standartlarina Uyum Eylem Plani Rehberi yayinlanmistir.

30. UNSUR, STANDART ve GENEL SARTLAR Kamu Idarelerinde i� kontrol sisteminin olusturulmasi, uygulanmasi, izlenmesi ve gelistirilmesi amaciyla COSO raporu ile meydana gelen (5) unsura, (18) standart ve bu standartlar i�in gerekli (79) genel sart belirlenmis bulunmaktadir.

31. Kontrol Ortami Kontrol ortami; �alisanlarin, kurumun ama�lari bildikleri, Kendi g�rev ve sorumluluklarini tam olarak anladiklari Insan kaynaklari uygulamalarinin yazili olarak objektif kurallara baglandigi �alisanlar arasinda ayrimciligin s�z konusu olmadigi, �alisanlarin yeterliginin artirilmasi i�in gerekli egitim ve donanimin tahsis edildigi, Y�neticilerin kontrollere uygun davranarak �alisanlara �rnek oldugu, Kurum �alisanlari ve birimleri arasinda raporlama ve hiyerarsik iliskilerin a�ik ve net olarak belirlendigi bir ortami ifade eder.

32. Kontrol Ortami Etik degerler ve d�r�st bir y�netim G�rev, yetki ve sorumluluklarin bilgili ve yeterli kisilere verilmesi Personelin performansinin degerlendirilmesi Idarenin organizasyon yapisi Personelin g�rev, yetki ve sorumluluklarinin a�ik bir sekilde belirlenmesi

33. Risk Degerlendirmesi I� kontrol faaliyeti risk esasli olarak ger�eklestirilmelidir. Risk, idarenin hedeflerine ulasilmasini olumsuz y�nde etkileyebilecek durum ya da olaylardir. Risk degerlendirme, �nemli risklerin tespit ve analiz edilmesi, bunlara uygun yanitlarin belirlenmesi s�recidir.

34. Kamu I� Kontrol StandartlariRisk Degerlendirme Unsuru Riskten s�z edilebilmesi i�in ama�larin belirlenmis olmasi gerekir. Ama�lar belirlendikten sonra ama�lara ulasilmasini engelleyebilecek riskler tanimlanir, degerlendirilir ve alinacak tedbirler kararlastirilir.

35. Risk Degerlendirmesi Kamu kurumlarinca sunulan hizmetlerin ve faaliyetlerin �esitliligi dikkate alinirsa; Kurumun hizmet sunmasini engelleyecek veya hizmetin kalitesini d�s�recek, Halkin kuruma olan g�venini sarsabilecek, Yolsuzluk yapilmasina meydan verecek Faaliyetlerin mevzuata aykiri y�r�t�lmesine neden olabilecek Kaynak kaybina neden olabilecek her t�rl� olay risk olarak adlandirilabilir.

36. Kontrol Faaliyetleri Kontrol faaliyetleri idarenin ama�larina ulasmasina y�nelik risklerle basa �ikmak �zere uygulamaya konulan politikalar ve prosed�rlerdir. Kontrol faaliyetleri kurumun b�t�n kademelerine ve faaliyetlerine yayilmalidir. Kontrol faaliyetlerine �rnek olarak; Yetki devri ve onay prosed�rleri, G�revlerin birbirinden ayrilmasi, Kaynaklara ve resmi kayitlara erisim konusunda kontroller Risklerin �esidine g�re, �nleyici, tespit edici ve d�zeltici her t�rl� kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanir.

37. Gerekli hallerde vekil personel g�revlendirilmeli G�revinden ayrilan personelin, is veya islemlerinin durumunu ve gerekli belgeleri de i�eren bir rapor hazirlamasi ve bu raporu g�revlendirilen personele vermesi y�netici tarafindan saglanmali Kontrol Faaliyetleri Standartlari

38. Hiyerarsik kontroller Amir stat�s�ndeki bir personel tarafindan her hangi bir islemin nasil yapilacagi konusunda talimatlandirma da dahil olmak �zere, islemin tamamlanmasinin takibi, kontrol� ve onaylanmasini ifade eder.

39. Bilgi ve iletisim I� kontrol sisteminin isleyisini ve hedeflere ulasilmasini saglamak i�in bir kurumun b�t�n kademelerinde bilgiye ihtiya� duyulur. Bilgi; �alisanlarin g�rev ve sorumluluklarini yerine getirebilmesi, Saglikli karar alinabilmesi, Seffaf ve hesap verebilir bir sekilde raporlama yapilabilmesi, Ama�larin ger�eklesme performansinin takip edilebilmesi Risklerin y�netilebilmesi i�in gereklidir.

40. Bilgi ve iletisim Y�netim Bilgi Sistemleri, kurum i�i ve disindan aldigi verileri, siniflandirir, isler, bilgiye d�n�st�r�r ve y�neticilere karar alma s�recinde yardimci olur. Y�netim Bilgi Sistemlerine �rnek olarak: Harcama YBS Tasinir YBS Tasinmaz YBS Evrak YBS Personel Bilgi Sistemi

41. G�zetim  I� kontrol sisteminin kalitesinin, kontrollerin tasarim ve isleyisinin alinmasi gereken �nlemlerin belirli zaman araliklariyla degerlendirilmesinden olusan s�re�tir. I� kontrol�n degisen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurmasini saglamak bakimindan i� kontrol sistemini izlemek gerekir. Y�netici kontrolleri �z degerlendirme i� denetim raporlari

42. STANDARTLAR 26.12.2007 Tarih ve 26738 sayili Resmi Gazete Yayinlanmistir

43. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari Kontrol ortami, i� kontrol�n diger unsurlarina temel teskil eden genel bir �er�evedir. Standart: 1. Etik Degerler ve D�r�stl�k Personel davranislarini belirleyen kurallarin personel tarafindan bilinmesi saglanmalidir. Bu standart i�in gerekli genel sartlar:

44. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari I� Kontrol sahiplenilmeli ve desteklenmeli Y�neticiler i� kontrol sisteminin uygulanmasinda �rnek olmali Etik kurallar bilinmeli ve uyulmali Faaliyetlerde d�r�stl�k, saydamlik ve hesap verebilirlik saglanmali Adil ve esit muamele Bilgi ve belgeler dogru, tam ve g�venilir olmali

45. Standart: 2. Misyon, organizasyon yapisi ve g�revler Idarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin g�rev tanimlari yazili olarak belirlenmeli, personele duyurulmali ve idarede uygun bir organizasyon yapisi olusturulmalidir. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari

46. Idarenin misyonu yazili olarak belirlenmeli Personelin g�revlerini, yetki ve sorumluluklarini kapsayan g�rev dagilim �izelgesi olusturulmali Idarenin ve birimlerinin teskilat semasi olmali ve buna bagli olarak fonksiyonel g�rev dagilimi belirlenmeli Organizasyon yapisi, temel yetki ve sorumluluk dagilimi, hesap verebilirlik ve uygun raporlama iliskisini g�sterecek sekilde olmali Y�neticiler verilen g�revlerin sonucunu izlemeye y�nelik mekanizmalar olusturmali Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari

47. Standart: 3. Personelin yeterliligi ve performansi Idareler, personelin yeterliligi ve g�revleri arasindaki uyumu saglamali, performansin degerlendirilmesi ve gelistirilmesine y�nelik �nlemler almalidir. Insan kaynaklari y�netimi, idarenin ama� ve hedeflerinin ger�eklesmesini saglamaya y�nelik olmali Idarenin y�netici ve personeli g�revlerini etkin ve etkili bir sekilde y�r�tebilecek bilgi, deneyim ve yetenege sahip olmali Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari

48. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari Mesleki yeterlilige �nem verilmeli ve her g�rev i�in en uygun personel se�ilmeli Ise alinmasi ile g�revinde y�kselmesinde liyakat ilkesine uyulmali Egitim faaliyetleri planlanmali Personelin performansi en az yilda bir kez degerlendirilmeli �d�llendirme mekanizmalari gelistirilmeli

49. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Ortami Standartlari Standart: 4. Yetki Devri Idarelerde yetkiler ve yetki devrinin sinirlari a�ik�a belirlenmeli ve yazili olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin �nemi ve riski dikkate alinarak yetki devri yapilmalidir. Is akis s�re�lerindeki imza ve onay mercileri belirlenmeli ve personele duyurulmali Yetki devirleri, devredilen yetkinin sinirlarini g�sterecek sekilde yazili olarak belirlenmeli ve ilgililere bildirilmeli Yetki devredilen personel g�revin gerektirdigi bilgi, deneyim ve yetenege sahip olmali

50. Kamu I� Kontrol StandartlariRisk Degerlendirme Standartlari Standart: 5. Planlama ve Programlama Idareler, faaliyetlerini, ama�, hedef ve g�stergelerini ve bunlari ger�eklestirmek i�in ihtiya� duyduklari kaynaklari i�eren plan ve programlarini olusturmali ve duyurmali, faaliyetlerinin plan ve programlara uygunlugunu saglamalidir. Idareler, misyon ve vizyonlarini olusturmak, stratejik ama�lar ve �l��lebilir hedefler saptamak, performanslarini �l�mek, izlemek ve degerlendirmek amaciyla katilimci y�ntemlerle stratejik plan hazirlamali Idareler, y�r�tecekleri program, faaliyet ve projeleri ile bunlarin kaynak ihtiyacini, performans hedef ve g�stergelerini i�eren performans programi hazirlamali Idareler, b�t�elerini stratejik planlarina ve performans programlarina uygun olarak hazirlamalidir. Hedefler, spesifik, �l��lebilir, ulasilabilir, ilgili ve s�reli olmalidir.

51. Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve degerlendirilmesi Idareler, sistemli bir sekilde analizler yaparak ama� ve hedeflerinin ger�eklesmesini engelleyebilecek i� ve dis riskleri tanimlayarak degerlendirmeli ve alinacak �nlemleri belirlemelidir. Her yil sistemli bir sekilde ama� ve hedeflere y�nelik riskleri belirlemeli Risklerin ger�eklesme olasiligi ve muhtemel etkileri yilda en az bir kez analiz edilmeli Risklere karsi alinacak �nlemler belirlenerek eylem planlari olusturulmali Kamu I� Kontrol StandartlariRisk Degerlendirme Standartlari

52. Standart: 7. Kontrol stratejileri ve y�ntemleri Idareler, hedeflerine ulasmayi ama�layan ve riskleri karsilamaya uygun kontrol strateji ve y�ntemlerini belirlemeli ve uygulamalidir. Her bir faaliyet ve riskleri i�in uygun kontrol strateji ve y�ntemleri (d�zenli g�zden ge�irme, �rnekleme yoluyla kontrol, karsilastirma, onaylama, raporlama, koordinasyon, dogrulama, analiz etme, yetkilendirme, g�zetim, inceleme, izleme v.b.) belirlenmeli ve uygulanmali Kontroller, islem �ncesi kontrol, s�re� kontrol� ve islem sonrasi kontrolleri de kapsamali Kontrol faaliyetleri, varliklarin d�nemsel kontrol�n� ve g�venliginin saglanmasini kapsamali Belirlenen kontrol y�nteminin maliyeti beklenen faydayi asmamali Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari

53. Standart: 8. Prosed�rlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi Idareler, faaliyetleri ile mali karar ve islemleri i�in gerekli yazili prosed�rleri ve bu alanlara iliskin d�zenlemeleri hazirlamali, g�ncellemeli ve ilgili personelin erisimine sunmalidir. Idareler, faaliyetleri ile mali karar ve islemleri hakkinda yazili prosed�rler belirlemeli Prosed�rler ve ilgili dok�manlar, faaliyet veya mali karar ve islemin baslamasi, uygulanmasi ve sonu�landirilmasi asamalarini kapsamali Prosed�rler ve ilgili dok�manlar, g�ncel, kapsamli, mevzuata uygun ve ilgili personel tarafindan anlasilabilir ve ulasilabilir olmali Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari

54. Standart: 9. G�revler ayriligi Hata, eksiklik, yanlislik, usuls�zl�k ve yolsuzluk risklerini azaltmak i�in faaliyetler ile mali karar ve islemlerin onaylanmasi, uygulanmasi, kaydedilmesi ve kontrol edilmesi g�revleri personel arasinda paylastirilmalidir. Her faaliyet veya mali karar ve islemin onaylanmasi, uygulanmasi, kaydedilmesi ve kontrol� g�revleri farkli kisilere verilmelidir. Personel sayisinin yetersizligi nedeniyle g�revler ayriligi ilkesinin tam olarak uygulanamadigi idarelerin y�neticileri risklerin farkinda olmali ve gerekli �nlemleri almalidir. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari

55. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari Standart: 10. Hiyerarsik kontroller Y�neticiler, is ve islemlerin prosed�rlere uygunlugunu sistemli bir sekilde kontrol etmelidir. Bu standart i�in gerekli genel sartlar: Y�neticiler, prosed�rlerin etkili ve s�rekli bir sekilde uygulanmasi i�in gerekli kontrolleri yapmali Y�neticiler, personelin is ve islemlerini izlemeli ve onaylamali, hata ve usuls�zl�klerin giderilmesi i�in gerekli talimatlari vermeli

56. Standart: 11. Faaliyetlerin s�rekliligi Idareler, faaliyetlerin s�rekliligini saglamaya y�nelik gerekli �nlemleri almalidir. Personel yetersizligi, ge�ici veya s�rekli olarak g�revden ayrilma, yeni bilgi sistemlerine ge�is, y�ntem veya mevzuat degisiklikleri ile olagan�st� durumlar gibi faaliyetlerin s�rekliligini etkileyen nedenlere karsi gerekli �nlemler alinmali Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari

57. Standart: 12. Bilgi sistemleri kontroller Idareler, bilgi sistemlerinin s�rekliligini ve g�venilirligini saglamak i�in gerekli kontrol mekanizmalari gelistirmelidir. Bilgi sistemlerinin s�rekliligini ve g�venilirligini saglayacak kontroller yazili olarak belirlenmeli ve uygulanmali Bilgi sistemine veri ve bilgi girisi ile bunlara erisim konusunda yetkilendirmeler yapilmali, hata ve usuls�zl�klerin �nlenmesi, tespit edilmesi ve d�zeltilmesini saglayacak mekanizmalar olusturulmali Idareler bilisim y�netisimini saglayacak mekanizmalar gelistirmelidir. Kamu I� Kontrol StandartlariKontrol Faaliyetleri Standartlari

58. Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari Standart: 13. Bilgi ve iletisim Idareler, birimlerinin ve �alisanlarinin performansinin izlenebilmesi, karar alma s�re�lerinin saglikli bir sekilde isleyebilmesi ve hizmet sunumunda etkinlik ve memnuniyetin saglanmasi amaciyla uygun bir bilgi ve iletisim sistemine sahip olmalidir. Yatay ve dikey i� iletisim ile dis iletisimi kapsayan etkili ve s�rekli bir bilgi ve iletisim sistemi olmali

59. Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari Bilgiler dogru, g�venilir, tam, kullanisli ve anlasilabilir olmali Y�neticiler ve ilgili personel bilgilere zamaninda erisebilmeli Y�netim bilgi sistemi, y�netimin ihtiya� duydugu gerekli bilgileri ve raporlari �retebilecek ve analiz yapma imkani sunacak sekilde tasarlanmali Idarenin yatay ve dikey iletisim sistemi personelin degerlendirme, �neri ve sorunlarini iletebilmelerini saglamali

60. Standart: 14. Raporlama Idarenin ama�, hedef, g�sterge ve faaliyetleri ile sonu�lari, saydamlik ve hesap verebilirlik ilkeleri dogrultusunda raporlanmalidir. Idareler, her yil, ama�lari, hedefleri, stratejileri, varliklari, y�k�ml�l�kleri ve performans programlarini kamuoyuna a�iklamali Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari

61. Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari Idareler, b�t�elerinin ilk alti aylik uygulama sonu�lari, ikinci alti aya iliskin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini kamuoyuna a�iklamali Faaliyet sonu�lari ve degerlendirmeler idare faaliyet raporunda g�sterilmeli ve duyurulmali Faaliyetlerin g�zetimi amaciyla idare i�inde yatay ve dikey raporlama agi yazili olarak belirlenmeli, birim ve personel, g�revleri ve faaliyetleriyle ilgili hazirlanmasi gereken raporlar hakkinda bilgilendirilmelidir.

62. Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari Standart: 15. Kayit ve dosyalama sistemi Idareler, gelen ve giden her t�rl� evrak dahil is ve islemlerin kaydedildigi, siniflandirildigi ve dosyalandigi kapsamli ve g�ncel bir sisteme sahip olmalidir. Kayit ve dosyalama sistemi, Elektronik ortamdakiler dahil, gelen ve giden evrak ile idare i�i haberlesmeyi kapsamali

63. Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari Kapsamli ve g�ncel olmali, y�netici ve personel tarafindan ulasilabilir ve izlenebilir olmali Kisisel verilerin g�venligini ve korunmasini saglamali Belirlenmis standartlara uygun olmali Gelen ve giden evrak zamaninda kaydedilmeli, siniflandirilmali ve muhafaza edilmeli Arsiv ve dok�mantasyon sistemi olusturulmali

64. Standart: 16. Hata, usuls�zl�k ve yolsuzluklarin bildirilmesi Idareler, hata, usuls�zl�k ve yolsuzluklarin belirlenen bir d�zen i�inde bildirilmesini saglayacak y�ntemler olusturmalidir. Hata, usuls�zl�k ve yolsuzluklarin bildirim y�ntemleri belirlenmeli ve duyurulmali Y�neticiler, bildirilen hata, usuls�zl�k ve yolsuzluklar hakkinda yeterli incelemeyi yapmali Hata, usuls�zl�k ve yolsuzluklari bildiren personele haksiz ve ayirimci bir muamele yapilmamali Kamu I� Kontrol StandartlariBilgi ve Iletisim Standartlari

65. Kamu I� Kontrol StandartlariIzleme Standartlari Standart: 17. I� kontrol�n degerlendirilmesi Idareler i� kontrol sistemini yilda en az bir kez degerlendirmelidir. I� kontrol sistemi, s�rekli izleme veya �zel bir degerlendirme yapma veya bu iki y�ntem birlikte kullanilarak degerlendirilmeli I� kontrol�n eksik y�nleri ile uygun olmayan kontrol y�ntemlerinin belirlenmesi, bildirilmesi ve gerekli �nlemlerin alinmasi konusunda s�re� ve y�ntem belirlenmeli

66. Kamu I� Kontrol StandartlariIzleme Standartlari I� kontrol�n degerlendirilmesine idarenin birimlerinin katilimi saglanmali I� kontrol�n degerlendirilmesinde, y�neticilerin g�r�sleri, kisi ve/veya idarelerin talep ve sik�yetleri ile i� ve dis denetim sonucunda d�zenlenen raporlar dikkate alinmali. I� kontrol�n degerlendirilmesi sonucunda alinmasi gereken �nlemler belirlenmeli ve bir eylem plani �er�evesinde uygulanmali

67. Kamu I� Kontrol StandartlariIzleme Standartlari Standart: 18. I� denetim Idareler fonksiyonel olarak bagimsiz bir i� denetim faaliyetini saglamalidir. I� denetim faaliyeti I� Denetim Koordinasyon Kurulu tarafindan belirlenen standartlara uygun bir sekilde y�r�t�lmeli I� denetim sonucunda idare tarafindan alinmasi gerekli g�r�len �nlemleri i�eren eylem plani hazirlanmali, uygulanmali ve izlenmeli

68. Standartlarin Hazirlanmasinda Izlenecek Yol

69. �zel hayatimizda kontrollerle i� i�eyiz. Ama�-risk-kontrol-sonu� matrisi Amacimiz: Evimizin g�venligini saglamak Risk: Hirsizlik Kontrol : Kapi pencerenin kilitli birakilmasi, alarm takmak Sonu�: Zarar g�rmemis, g�venligi saglanmis bir ev

70. Is hayatimizdan �rnek Yine: ama�-risk-kontrol-sonu� matrisi Amacimiz: Birimimizde is s�rekliliginin saglanmasi Risk: Ayni d�nemde bir �ok personelin yillik izin kullanmasi nedeniyle islerin aksamasi Kontrol : Islerin yogun oldugu d�nemlerde izinlerin belli bir s�re �nce talep edilmesi ve buna g�re bir takvim �er�evesinde izin kullandirilmasi Sonu�: Vatandaslarin ve diger yararlanicilarin memnuniyeti

71. �niversitemiz Birimleri I� Kontrol Uyum �alismalari �er�evesinde Neler Yapacaklardir?

72. Eylem Planinin Hazirlanmasi * Mevcut durum analizi, belirlenen eylemler, sorumlu birimler, elde edilecek �iktilar ve eylem takvimi �er�evesinde Hazirlama Grubu tarafindan taslak eylem plani hazirlanir. * Taslak Bumko�nun Kamu I� Kontrol Standartlarina Uyum Eylem Plani Rehberi Ekinde Uyum Eylem Plan Taslagina g�re yapilmasi gerekmektedir.

73. Kamu I� Kontrol Standartlarina Uyum Eylem Plani Hazirlama Grubu tarafindan �ncelikle idaredeki mevcut durum ile 5018 sayili kanun ve ilgili mevzuatta �ng�r�len I� kontrol sistemini tespit eden, karsilastiran ve bosluklari ortaya koyan bir rapor hazirlanmali, raporun ekine de Uyum Eylem Plani Taslagi eklenmelidir. Eylem Planinin Hazirlanmasi

74. Gerek eylemlerin ger�eklestirilebilirliginin tartisilmasi gerekse eylemlerin sahiplenilmesi a�isindan taslak eylem planinin birim y�neticileri/yardimcilarindan olusan Y�nlendirme Kurulu tarafindan g�zden ge�irilmesi faydali olacaktir. Eylem Plani g�zden ge�irme sonu�larina g�re revize edilerek �st Y�netici tarafindan onaylanip yazi ile birimlere duyurulmalidir.

75. Eylem Planinin Uygulanmasi, Izlenmesi ve G�ncellenmesi Eylem Plani sorumlu birimler tarafindan, belirlenen takvime uygun olarak uygulanmali ve eylem plani ile ilgili �alismalar aylik-�� aylik d�nemler itibariyle SGB�ye raporlanmalidir. SGB tarafindan konsolide edilen �I� Kontrol Eylem Plani Ilerleme Raporu� Y�nlendirme Kuruluna ve �st y�neticiye sunulmalidir.

76. Eylem planina iliskin ilerlemelerin periyodik birim y�neticileri toplantisinda tartisilmasi saglanmalidir. Gerek i� kontrol eylem plani ger�eklesmeleri gerekse i� kontrol sistemine iliskin olarak i� denetim raporlari, Sayistay denetim raporlari vb. ile getirilen �neriler dikkate alinarak Eylem Plani yillik olarak g�ncellenmelidir. Eylem Planinin Uygulanmasi, Izlenmesi ve G�ncellenmesi

77. TESEKK�R EDERIZ�