İÇ KONTROL SİSTEMİ VE İÇ KONTROL STANDARTLARI

1. İÇ KONTROL SİSTEMİ VEİÇ KONTROLSTANDARTLARI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

2. Sunuş Planı İç Kontrolün Tanımı • COSO: İç Kontrol Çerçevesi Kamu İç Kontrol Standartları İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

3. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

4. İÇ KONTROL Stratejik amaçlara ve hedeflere ulaşma yolunda kurum üst yönetimine ve personele rehberlik eden, organizasyondaki tüm personeli, kurumsal faaliyet alanlarındaki bütün süreçleri kapsayan politika, prosedür ve sistemler bütünüdür. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

5. Buradan hareketle iç kontrol; • Belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, • Varlık ve kaynakların korunmasını • Muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını • Mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünü olarak tanımlanabilir. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

6. İÇ KONTROL NEDİR? • İç Kontrol bir süreçtir. • İç Kontrol hedeflere ulaşmaya yöneliktir. • İç Kontrol herkesin işidir. • İç kontrol yönetimin sorumluluğundadır. • İç Kontrol makul güvence sağlar. • İç kontrol sistemi sürekli olarak güncellenmelidir. . İç kontrol mali iş ve işlemlerin kontrolü değildir. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

7. İÇ KONTROL NEYİ AMAÇLAR ? • Kamu varlık ve kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını, • Faaliyet alanlarına ilişkin iş ve işlemlerde mevzuata ve hukuk ilkelerine uygun davranılmasını • Mali karar ve işlemlerde usulsüzlüğün ve yolsuzluğun önlenmesini, • Karar alma süreçlerinde yöneticilere uygun, doğru, zamanlı ve eksiksiz ve güvenilir bilgi sağlamasını, • Kurumsal varlıların korunmasını ve kayıplara karşı korunmasını amaçlar. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

8. İÇ KONTROLÜ DÜZENLEYEN MEVZUAT • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 5.kısmında “İç Kontrol Sistemi” düzenlenmiştir. 55’inci madde; İç Kontrolün Tanımı, 56’ncı madde; İç Kontrolün Amacı, 57’nci madde; Kontrolün Yapısı ve İşleyişi • İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Yönetmeliği • Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik • Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği • Kamu iç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi • Kurumların İç Kontrol Genelgeleri, Yönergeler. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

9. COSOİç Kontrol Çerçevesi • Türkiye’de kamu mali yönetim ve kontrol sistemini yeniden düzenleyen 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve buna ilişkin ikincil mevzuat, COSO modelini esas alan bir iç kontrol sisteminin kurulmasını hedeflemektedir. • COSO NEDİR? • TreadwayKomisyonu olarak bilinen Sahte Mali Raporlama Ulusal Komisyonu, 1985 yılında kurulmuştur. TreadwayKomisyonunun en önemli hedefi; sahte mali raporların nedenlerini belirlemek ve meydana gelme olasılığını azaltmaktır. Komisyonunun himayesinde iç kontrol literatürünün yeniden gözden geçirilmesi için bir çalışma grubu oluşturulmuş, sponsor kurumların iç kontrol sisteminin kurulması ve etkinliğinin değerlendirilmesi için genel kabul görecek standartlar belirleyen bir projeyi üstlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu amaçla Treadway Komisyonunu Destekleyen Kuruluşlar Komitesi “İç Kontrol Bütünleşik Çerçeve” raporunu 1992’de yayımlamıştır. Bu rapor, COSO iç kontrol modeli olarak bilinmektedir. Uyum Şube Strateji Faaliyet Raporlama Birim Bölüm Kontrol Ortamı Kurum Geneli Risk Değerlendirmesi Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve İletişim İzleme COSO iç kontrolü birbiriyle ilişkili beş unsurla tanımlayan bütünleştirilmiş bir çerçeve sunar. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

10. İç kontrolün diğer unsurlarına temel teşkil eden genel bir çerçeve olup kişisel ve mesleki dürüstlük, etik değerler, mesleki yeterlilik, organizasyonel yapı, insan kaynakları ile yönetim felsefesi ve iş yapma tarzına ilişkin hususları kapsar. İdarenin hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyecek risklerin tanımlanması, analiz edilmesi ve gerekli önlemlerin belirlenmesi sürecidir. İdarenin hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak ve belirlenen riskleri yönetmek amacıyla oluşturulan politika ve prosedürlerdir. Uyum Şube Varlıklar Faaliyet Raporlama Birim Bölüm Kontrol Ortamı İç kontrol sisteminin kalitesini değerlendirmek üzere yürütülen tüm izleme faaliyetlerini kapsar. Kurum Geneli Risk Değerlendirmesi Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve İletişim İzleme Gerekli bilginin ihtiyaç duyan kişi, personel ve yöneticiye belirli bir formatta ve ilgililerin iç kontrol ve diğer sorumluluklarını yerine getirmelerine imkan verecek bir zaman dilimi içinde iletilmesini sağlayacak bilgi, iletişim ve kayıt sistemini kapsar. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI 10

11. KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI KONTROL ORTAMI STANDARTLARI RİSK DEĞERLENDİRME STANDARTLARI KONTROL FAALİYETLERİ STANDARTLARI BİLGİ VE İLETİŞİM STANDARTLARI İZLEME STANDARTLARI Kontrol Stratejileri ve Yönetimleri Etik Değerler ve Dürüstlük Planlama ve Programlama Bilgi ve İletişim İç Kontrolün Değerlendirilmesi Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler İç Denetim Prosedürlerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Raporlama Risklerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Kayıt ve Dosyalama Sistemi Personelin Yeterliliği ve Performansı Hiyerarşik Kontroller Hata, Usulsüzlük ve Yolsuzlukların Bildirilmesi Yetki Devri Görevler Ayrılığı Faaliyetlerin Sürekliliği Bilgi Sistemleri Kontrolleri İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

12. Kontrol Ortamı Standartları Etkili bir iç kontrol sistemi için, uygun bir organizasyonel yapı içinde görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş birimlerle, yeterli ve yetkin personel tarafından görevlerin yürütülmesi Kontrol ortamının temel unsuru “kurum” ve “insan”dır. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

13. RİSK DEĞERLENDİRME STANDARTLARI • İç ve dış risklerin belirlenmesi, • Meydana gelme olasılığının ve etkisinin analiz edilmesi, • Alınacak önlemlerin tespit edilmesi • İdarenin göğüsleyebileceği risklerin seçilmesi suretiyle idarenin faaliyetlerinde risk yönetiminin esas alınmasını öngörmektedir. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

14. KONTROL FAALİYETLERİ STANDARTLARI • Kontrol faaliyetleri, kurumun hedeflerine ulaşmasını sağlamak üzere yönetim tarafından belirlenen risk yönetimi kararlarının etkin biçimde yerine getirilmesini sağlayan politika ve prosedürleridir. • Kontrol faaliyetleri riskleri kabul edilebilir düzeylerde yönetmek için kullanılır. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

15. Risklerin çeşidine göre, • önleyici, • tespit edici ve • düzeltici • azaltıcı • her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

16. BİLGİ VE İLETİŞİM STANDARTLARI • Bilgi ve iletişim, kurumu ilgilendiren iç ve dış bilgilerin belirlenmesi, elde edilmesi, işlenmesi ve kurum içerisindeki ve dışındaki ilgililere zamanında iletilmesidir. • Bilginin uygun, güncel, yerinde, eksiksiz ve ulaşılabilir olması için gerekli makul güvenceyi sağlayan iç kontrol mekanizmaları olmalıdır. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

17. Yöneticilerin zamanında ve doğru karar alabilmesi, • Çalışanların görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi, • Şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde raporlama yapılabilmesi, • Amaçların gerçekleşme performansının takip edilebilmesi, • Risklerin yönetilebilmesi için gereklidir. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

18. İZLEME STANDARTLARI • İzleme, iç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişinin sürekli ve belirli aralıklarla değerlendirilmesi ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi sürecidir. • İç kontrolün değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurmasını sağlamak bakımından iç kontrol sistemini izlenmelidir. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

19. İÇ KONTROLE İLİŞKİN GÖREV VE SORUMLULUKLAR • Üst Yönetici • Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı • Kurum Personeli • İç Denetim Birimi • Sayıştay İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

20. Üst yönetim, iç kontrol sisteminin tasarlanması, uygulanması, uygun bir şekilde yürütülmesinin gözetilmesi ve belgelendirilmesi de dahil olmak üzere kurumun her türlü faaliyetlerinden sorumludur. • Strateji Geliştirme Birimi,yönetimin iç kontrole yönelik işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli çalışmaları yapar ve ön mali kontrol faaliyetinin yürütülmesini sağlar. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

21. Kurum personeli:Tüm çalışanlar, iç kontrolün işletilmesinden sorumludur. İç kontrolün herkesin sorumluluğunda olması nedeniyle, her bir çalışan görev tanımı çerçevesinde kendisine verilen iş/işlemleri etkin ve verimli bir şekilde mevzuata uygun olarak yürütmek zorundadır. Aynı zamanda, faaliyetlere ilişkin problemleri ve iyileştirme önerilerini, kurum etik değerleriyle bağdaşmayan davranışları, illegal fiil ve eylemleri üst yönetime iletmelidir. • İç Denetçiler,iç kontrol sisteminin etkinlik ve etkililiğini değerlendirir ve zayıflıkları tespit ederek yönetime öneriler getirir. • Sayıştay:Mali tabloların doğruluğu ve güvenilirliğine ilişkin olarak yaptıkları mali tablo denetimlerinde aynı zamanda iç kontrol sistemlerini de denetlerler ve zayıflık varsa yönetime rapor ederler. Aynı zamanda performans ve uygunluk denetimleri de yürütebilirler. İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI

22. TEŞEKKÜRLERÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI İÇ KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI