300 likes | 506 Views
Judith Butler płeć, której nigdy nie było. Problem kobiecego podmiotu. Jeśli ktoś jest kobietą, to nie jest to wszystkim kim ów ktoś jest! czymkolwiek jest owo „kobiece”…. Osoba nie równa się kobieta czy mężczyzna Gender nie konstytuowane jest w sposób spójny i oczywisty.
E N D
Problem kobiecego podmiotu Jeśli ktoś jest kobietą, to nie jest to wszystkim kim ów ktoś jest! czymkolwiek jest owo „kobiece”…
Osoba nie równa się kobieta czy mężczyzna • Gender nie konstytuowane jest w sposób spójny i oczywisty. • Gender przecina się z modalnościami rasowymi, klasowymi, etycznymi, seksualnymi, regionalnymi. Kłopotliwe gender
Post-feminizm Uwolnić teorię feministyczną od konieczności konstruowania pojedynczych i trwałych podstaw do swojego politycznego funkcjonowania. (kartka – Angela Martin)
Paradoksalnie może mieć sens dla feminizmu tylko wtedy, kiedy podmiot zwany „kobietą/kobietami” nie jest nigdzie z góry zakładany. reprezentacja
Gender Skonstruowana kulturowo, nie jest skutkiem płci, nie jest także czymś ustalonym jak płeć biologiczna… Płeć vs. płeć kulturowa
Płeć biologiczna? Naturalna Anatomiczna Chromosomalna Hormonalna Jedynie podwójna?
Płeć biologiczna? Czy da się ją ustalić? Co z przypadkami konfliktu tożsamość/biologiczne wyznaczniki? Co z nie-neutralnym pod względem genderowym językiem biologii?
Płeć biologiczna Problem biologów: po co płeć? Odstępstwa biologiczne: hipoplazja (XY, brak członka) brak receptorów testosteronu (XY, plus żeńskie narządy płciowe) guevedoces [tłum. jądra po dwunastce]: brak enzymu 5-Alfa reduktazy
Czy da się ją bezspornie ustalić? Czy podział na płeć jest istotny poza dyskursem heteroseksualnym nastawionym na prokreację?
Jeśli nie istnieje coś, co w oczywisty sposób nazwalibyśmy płcią, to zdaje się, że jest ona podobnie konstruowana jak płeć kulturowa, a samo rozróżnienie nie ma sensu! Sex/Gender – Adieu!!!
To, czy sex lub gender jest czymś ustalonym czy swobodnym stanowi funkcję dyskursu, w którym próbuje się ustalić pewne ograniczenia w analizie lub zachować określone założenia humanizmu, jako z góry dane każdym rozważaniom nad płcią kulturową. Wolność vs. determinizm
Relacja, relacje • Jedynie kobiecość jest czymś oznaczonym (Innym) • Kobiecość jest paradoksem, istnieje tylko męskość. • Istnieje tylko kobiecość, to, co męskie jest uniwersalne. • Narracja • Wytwór rozproszonej ekonomii seksualności. Gender zakleszczone w metafizyce substancjalnej
I feellike a woman You make me feellike a natural woman? Gender jako osiągnięcie stanu psychicznej satysfakcji z bycia kobietą lub mężczyzną.
Płeć jest czymś performatywnym, jest czymś co podaje się za jakąś tożsamość. W tym znaczeniu jest zawsze działaniem, tworzeniem, ale nie za pomocą jakiegokolwiek podmiotu, który istniałby wcześniej. Butler
Pytanie ważne dla teorii JB: Jakie możliwe konfiguracje płci istnieją pośród wielu nowo powstałych wzorców kulturowej zrozumiałości, która rządzi upłciowionym życiem?
Michel Foucault – a seksualność WŁADZA • Wielość stosunków sił immanentnych dziedzinie, w której się zawiązują i której organizację stanowią • Gra, zespół punktów oparcia, owocne strategie
Szczególnie intensywne miejsce zbieżności relacji władzy, między mężczyznami a kobietami, młodymi a starymi, rodzicami a potomstwem, wychowawcami a uczniami, duchownymi a świeckimi itd.. sEKSUALNOŚĆ
Różnica seksualna jako konstrukt Powstaje w dyskursie jako warunek konieczny tożsamości ciała.
Nauki wyspecjalizowane w płci Foucault wskazuje, że poszukiwanie tożsamości odbywa się w kontekście prawnych form władzy, których pełną artykulację odnajdziemy w pojawieniu się nauk o seksualności!
Butler a de Beauvoir • Twierdzenie, że ktoś staje się kobietą jest bez sensu. • Jak można się stać kobietą jeśli się nią nie było? • Kim jest ów pozbawiony płci ktoś, kto staje się kobietą?
Butler a de Beauvoir, cd • Kiedy dokładnie się to przejście w kobiecość odbywa? W jakimś momencie określonym w czasie? • Kiedy ów mechanizm przekształcenia istoty ludzkiej w istotę genderową pojawia się na kulturowej scenie?
Dla Beauvoir człowiek ma zawsze płeć, ale nabywa płeć kulturową. Istnieją teorie, w których poza dyskursem przymusowej heteroseksualności można nie posiadać płci, i nie być ani mężczyzną ani kobietą (trzecią płcią?) Rozwiązanie Monique Wittig
Zdekonstruowanie tożsamości a polityka Dekonstrukcja tożsamości nie dekonstruuje polityki, ale ustanawia jako polityczne te pojęcia, które służą do ustalania tożsamości. Wnioski Butler (1):
Fundamentalizm feminizmu polega na tym, że zakłada się w nim z góry, ustala i ogranicza podmioty, które miano wyzwolić. Zadaniem feminizmu jest rozpisywać podmiotowe możliwości na nowo. Wnioski Butler (2):
„Historia toczy się jakoś tak: dawno temu była sobie grupa naprawdę nudnych kobiet, które nigdy nie uprawiały seksu, dużo spacerowały po lesie, czytały złą poezję o boginiach, nosiły flanelowe koszule i nienawidziły mężczyzn. Nazwały się lesbijkami. Wówczas, bogu dzięki, przybyło paru facetów o imieniu Foucault, Derrida i Lacan, poubieranych w damskie ciuchy, jadących na swego rodzaju białych koniach. S. D. Walters, From Here to Queer: Radical Feminism, Postmodernism, and the Lesbian Menace
„Powiedzieli oni tym głupim kobietom, że były politycznie poprawnymi, sztywnymi, oziębłymi, nienawidzącymi seksu cnotkami, które po prostu nie załapały - że to wszystko to tylko gra, że dotyczy słów i obrazów, mimikry i imitacji, wszystko jest tylko kakafonią znaków prowadzących do nikąd. Robić z gender politykę to głupota, powiedzieli, ponieważ gender jest tylko performansem, kostiumem, który się wkłada i zdejmuje podczas występu drag queen. A poza tym wszyscy wiedzą, że chłopcy są lepsi w przebierankach” S. D. Walters, From Here to Queer: Radical Feminism, Postmodernism, and the Lesbian Menace
Inspirująca Butler Teza: założenie oparte na nawyku zamyka szereg możliwości myślenia o płci. Gramatyka i styl wypowiedzi są politycznie nie-obojętne. Seksualność nieredukowalnie złożona. Pokazać jak powstają „fakty natury” na temat płci kulturowej.
Inspirująca Butler Pytanie: jak ograniczana jest kategoria „kobiet” przez struktury władzy, który miały emancypować. Idea o ekspansjonistycznej strategii fallogocentryzmu. Cel: badanie możliwości subwersji i destabilizacji urzeczowionych i znaturalizowanych wyobrażeń płci. Idea pomnożenia możliwości w sferze kultury. Władzy nie można odebrać, ani odrzucić, lecz jedynie można inaczej ją rozmieścić.