Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng

1. Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng Muïc tieâu cuûa moân hoïc Nhaèm trang bò cho sinh vieân caùc khaùi nieäm cô baûn cuûa kinh teá hoïc moâi tröoøng; Nhaèm höôùng daãn sinh vieân böôùc ñaàu söû duïng caùc quan ñieåm kinh teá vaø coâng cuï kinh teá ñang ñöôïc aùp duïng trong caùc chính saùch moâi tröôøng vaø quaûn lyù moâi tröôøng Toùm taét noäi dung moân hoïc Quan ñieåm beàn vöõng thoâng qua moâ hình kinh teá-sinh thaùi vaø vieäc söû duïng caùc coâng cuï phaân tích kinh teá trong vieäc ñaùnh giaù caùc döï aùn phaùt trieån (söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân); Caùc lyù thuyeát kinh teá ñang ñöôïc aùp duïng nhaèm giaûi quyeát vaán ñeà suy thoaùi moâi tröôøng qua vieäc xaùc ñònh caùc chi phí ngoaïi taùc vaø vieäc noäi hoaù caùc chi phí naøy. Vieäc aùp duïng caùc lyù thuyeát vaø coâng cuï kinh teá trong vieäc quaûn lyù taøi nguyeân taùi sinh, khoâng taùi sinh, ñaùnh giaù toång giaù trò kinh teá cuûa taøi nguyeân , nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû vaø vieäc choïn löïa giöõa caùc coâng cuï luaät phaùp vaø kinh teá

2. Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng Caùc hoïc phaàn caàn ñöôïc trang bò tröôùc:Moâi tröôøng hoïc cô baûn, kinh teá hoïc cô baûn, sinh thaùi hoïc moâi tröôøng Ñeà cöông chi tieát Chöông 1. Khaùi quaùt veà kinh teá hoïc vaø moâi tröôøng (9 tieát) 1.1.Giôùi thieäu kinh teá hoïc moâi tröôøng 1.2.Taêng tröôûng kinh teá vaø moâi tröôøng 1.3.Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà kinh teá vi moâ 1.4. Baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng Chöông 2: Kinh teá taøi nguyeân (9 tieát) 2.1. Khaùi quaùt 2.2. Söû duïng vaø quaûn lyù taøi nguyeân khoâng taùi sinh 2.2.1. Chi phí suy thoaùi 2.2.2 Chi phí suy thoaùi trong vieäc phaân tích döï aùn 2.2.3 Caùc phöông phaùp tieáp caän kinh teá trong vieäc söû duïng taøi nguyeân khoâng taùi sinh

3. Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng 2.3. Söû duïng vaø quaûn lyù taøi nguyeân taùi sinh 2.3.1. Khaùi quaùt 2.3.2. Haûi saûn -ngö nghieäp 2.3.3. Röøng - Laâm nghieäp 2.3.4. Keát luaän Chöông 3. Toång giaù trò kinh teá cuûa taøi nguyeân (6tieát) 3.1. Khaùi nieäm 3.2. Caùc giaù trò kinh teá cuûa taøi nguyeân 3.2.1. Giaù trò söû duïng 3.2.2. Giaù trò choïn löïa 3.2.3. Giaù trò toàn taïi 3.3. Phaùt trieån vaø baûo toàn

4. Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng Chöông 4. Kinh teá hoïc vaø vaán ñeà oâ nhieãm moâi truôøng (6 tieát) 4.1. Khaùi quaùt 4.2. Ngoaïi taùc vaø haøng hoùa coâng coäng 4.3. Nhöõng coâng cuï quaûn lyù vaø giaûm thieåu oâ nhieãm 4.3.1. Nhöõng coâng cuï luaät vaø chính saùch 4.3.2. Nhöõng coâng cuï kinh teá -Thueá vaø leä phí -Quyeàn sôû höõu -Giaáy pheùp chuyeån nhöôïng oâ nhieãm -Heä thoáng kyù thaùc- hoaøn traû -Chi phí ñeàn buø thieät haïi

5. Ñeà Cöông Moân Kinh Teá Moâi Tröôøng Phöông thöùc ñaùnh giaù: Hình thöùc ñaùnh giaùSoá laànTæ leä phaàn traêm Baøi taäp kieåm tra 1 laàn 20 % Baøi thi vieát 1 laàn 80% Taøi lieäu tham khaûo - Kinh teá moâi tröôøng, 1994, R. Kerry Turner, David Pearce vaø Ian Bateman, Dòch bôûi nhoùm caùn boä giaûng daïy lôùp Kinh teá taøi nguyeân vaø moâi tröôøng - Moät soá vaán ñeà cô baûn veà Kinh teá hoïc vaø quaûn lyù moâi tröôøng,1997, Ñaëng Nhö Toaøn vaø Nguyeãn Theá Chinh, Nhaø xuaát baûn Xaây Döïng - Thöông Maïi - Moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng ôû Vieät Nam, 1998, Boä Thöông Maïi - Vieän Nghieân cöùu Thöông Maïi, Nhaø xuaát baûn chính trò quoác gia, - Kinh teá hoïc vi moâ, 1995, Nguyeãn vaên Luaân, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ. - Human Ecology, Human Economy, 1997, Mark Diesendorf vaø Clive Hamilton, Alllen and Unwin - World without End, 1993, David Pearce and Jeremy J, Warford, Oxford University Press - Practical Cost Benefit Analysis, 1994. Frances Perkins, Mac Millan Education

6. Chöông 1:Khaùi quaùt veà KTMT 1.1. Giôùi thieäu kinh teá hoïc moâi tröôøng 1.2. Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà kinh teá vi moâ 1.3. Taêng tröôûng kinh teá vaø moâi tröôøng 1.4. Baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng

7. 1.1. Giôùi thieäu kinh teá hoïc moâi tröôøng • Kinh teá hoïc laø moân khoa hoïc nghieân cöùu vieäc caù nhaân vaø xaõ hoäi löïa choïn nhö theá naøo ñeå söû duïng nhöõng nguoàn taøi nguyeân khan hieám (scarce resources) nhaèm saûn xuaát ra caùc loïai haøng hoaù (dòch vuï) vaø phaân phoái cho tieâu duøng hieän taïi hay töông lai Firms Producers goods labor Households Consumers

8. Life support system Firms Producers Resource base Renewable Non- renewable Recycling Labour Goods Waste sink Households as Consumers Households as citizens Amenities Economy and The Environment

9. Caùc quan ñieåm veà moái lieân heä giöõa kinh teá vaø moâi tröôøng Quan ñieåm 1: Chuû nghóa baûo toàn (preservationism) tính toøan veïn cuûa sinh quyeån Quan ñieåm 2: Chuû nghóa hieäu quaû kinh teá (economic efficiency) phaân tích chi phí lôïi ich vaø quyeàn sôû höõu. Toái öu hoùa vaø taøi nguyeân thay theá (coâng ngheä) Quan ñieåm 3: Chuû nghóa duy trì (conservationism): taêng tröôûng kinh teá baèng 0 Quan ñieãm 4: Chuû nghóa phaùt trieån beàn vöõng (sustainable development). Giôùi haïn cuûa moâi tröôøng vaø caùc coâng cuï kich thích kinh teá

10. Moät soá nhaän ñònh veà nguyeân nhaân gaây suy thoaùi moâi tröôøng 1.Thaùi ñoä vaø haønh vi cuûa con ngöôøi khoâng phuø hôïp vôùi ñaïo lyù (ethics) (deep ecology, non-anthropocentrism, intergenerational equity) Höôùng giaûi quyeát: taêng nhaän thöùc vaø traùch nhieäm ñoái vôùi moâi tröôøng (giaùo duïc –truyeàn thoâng)  Haïn cheá: toán thôøi gian, tuøy thuoäc vaøo trình ñoä vaø ñieàu kieän kinh teá, khoâng theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng caáp baùch 2.Ñoäng cô lôïi nhuaän (profit- motivation)  Höôùng giaûi quyeát: giaûm ñoäng cô lôïi nhuaän qua cöôõng cheá vaø caùc bieän phaùp kinh teá  Haïn cheá: oâ nhieãm khoâng vì ñoäng cô lôïi nhuaän (do nhaän thöùc keùm, do dòch vuï coäng coäng yeáu keùm, thoùi quen, do thu nhaäp thaáp) 3.Do theå cheá kinh teá- xaõ hoäikhoâng tính toaùn ñuùng vaø ñaày ñuû giaù trò taøi nguyeân söû duïng vaø noäi hoùa chi phí oâ nhieãm khieán con ngöôøi söû duïng taøi nguyeân vaø loaïi boû chaát thaûi theo höôùng reû tieàn nhaát vaø gaây baát lôïi cho moâi tröôøng.  Höôùng giaûi quyeát: heä thoáng kích thích kinh teá Haïn cheá: khoù tính toaùn ñaày ñuû caùc giaù trò khoâng coù thò tröôøng vaø caùc chi phí oâ nhieãm, khoâng löôøng tröôùc caùc haäu quaû cuûa söï suy thoaùi moâi tröôøng

11. Kinh Teá Moâi Tröôøng Nghieân cöùu caùc vaán ñeà moâi tröôøng vôùiø yù töôûng vaø quan ñieåm phaân tích kinh teá (vó moâ vaø vi moâ)  -Aùp duïng chuû yeáu caùc lyù thuyeát cuûa kinh teá vi moâ nhaèm: + nghieân cöùu nhöõng quyeát ñònh cuûa caù nhaân (saûn xuaát vaø tieâu thuï), +  taïi sao hoï laïi gaây ra nhöõng taùc ñoäng phuû ñònh ñoái vôùi moâi tröôøng, + laøm theá naøo thay ñoåi caùc chính saùch kinh teá ñeå höôùng caùc taùc ñoäng moâi tröôøng vaøo theá caân baèng hôn, oån ñònh hôn theo mong muoán vaø yeâu caàu cuûa chuùng ta vaø cuûa baûn thaân heä sinh thaùi, + tính toaùn giaù trò kinh teá cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân ñang ñöôïc söû duïng theo nhieàu muïc ñích khaùc nhau,  +haäu quaû tính thaønh tieàn cuûa caùc suy thoaùi moâi tröôøng,  + vaø caùc giaûi phaùp döïa treân cô sôû lyù thuyeát kinh teá ñeå ngaên chaën vaø laøm giaûm söï suy thoaùi moät caùch coù hieäu quaû nhaát.

12. 1.2. Nhuõng khaùi nieäm cô baûn veà kinh teá vi moâ • Toång saûn phaåm quoác daân (GDP, GNP) • Thu nhaäp quoác daân • Thaát nghieäp • Ñaàu tö • Tieát kieäm • Nhaäp khaåu • Xuaát khaåu • Caùn caân chi phoù ngaân saùch Kinh teá vó moâ

13. 1.2. Nhuõng khaùi nieäm cô baûn veà kinh teá vi moâ Kinh teá vi moâ Hoaït ñoäng cuûa töøng ñôn vò kinh teá rieâng leû (nhaø saûn xuaát, ngöôøi tieâu duøng, nhaø ñaàu tö) Caùc quyeát ñònh cuûa töøng ñôn vò kinh teá vaø caù nhaân (taïi sao, nhö theá naøo) Aûnh höôûng cuûa giaù caû vaø thu nhaäp ñeán quyeát ñònh Söï löïa choïn möùc saûn xuaát Söï caân baèng giöõa cung vaø caàu

14. Cácyếutốxácđịnhmứccầucủahànghóa • Giá của hàng hóa • Giá của hàng hóa thay thế và hàng hóa bổ trợ • Thu nhập • Sở thích • Mong đợi

15. Đặcđiểmcủađườngcầu • Đườngcầucóđộdốcđixuống • Giácàngthấp, cầucàngcao • Đườngcầubiểuthịmốiquanhệgiữagiácảhànghóavàsốlượnghànghóa , khicácyếutốkháckhôngđổi • Sựthayđổicủacácyếutốkhácnhưgiácủahànghóathaythế hay sựmongđợitrongtươnglaisẽlàmđườngcầudichuyểnlênxuống • Độdốccủađườngcầubiểuthị ý muốn chi trả (WTP) tốiđachosảnphẩmkếtiếp • WTP tốiđalàsốtiềntươngđươngvớilợiíchbiêncủatiêu • Khiquyếtđịnhmua hay khôngmuamộthànghóangườimuađãchuyểnlợiíchmàhọsẽ c1 thànggiátrịtiềntệ.

16. Lợiíchbiên, tổngvàtrungbình • Đườngcầubiểuthị YMCT (WTP) biêntốiđa hay lợiíchbiên • Tổnglợiíchlàtổngnhữnglợiíchchomỗiđơnvịhànghóatiêuthụ (miềndướiđườngbiểudiễn) • Lợiíchtrungbìnhlàtổnglợiíchchiachosốđơnvịhànhhóa • Giátrịbiênđóngvaitròquantrọngchoviệcraquyếtđịnhhơnlàtổnglợiích hay lợiíchtrungbình.

17. Biểuthị qua tóanhọc • Đường cầu là đường biểu diễn lợi ích biên • Ví dụ: P = -2Q +20 ( y = ax + b) • Biểu thị tổng lợi ích Tổng Lợi Ích = ∫ f (Q) dQ • Biểu thị lợi ích trung bình Lợi ích trung bình = ∫0q f (Q) dQ/q

18. CácyếutốquyếtđịnhcungcủamộtsảnphẩmhànghóaCácyếutốquyếtđịnhcungcủamộtsảnphẩmhànghóa • Giá SP • Giá đầu vào • Công nghệ • Mong đợi

19. TínhtóanCung • Sảnxuấtcàchua • Sảnlượng : 200 quảnếuchỉrải hat. • Sảnlượng: 500 quảnếuthêm 1 kg phân • Nếuthêm 1 kg phânnữa, cóthuthêmđược 300 quảnữakhông? Nhiềuhơn? Íthơn? Tạisao? • Giáhạt: $10 • Giá 1kg phânbón: $50/kg • Tínhsảnlượng chi phísảnxuất

20. Tổng chi phísảnxuấtcàchua

21. Chi phíbiên Fertilizer TC Change in TC TO Change inTO MC • 0 kg $10 $10 200 200 $0.05 • 1 kg $60 $50 500 300 $0.17 • 2 kg $110 $50 700 200 $0.25 • 3 kg $160 $50 800 100 $0.50 • 4 kg $210 $50 800 0 vôcực

22. Tổng chi phí – chi phíbiên • Tổng chi phí: tổng các chi phí của đầu vào cần để tạo ra 1 số lượng sản phẩm • Chi phí biên chi phí sản xuất 1 sản phẩm tiếp theo; • Chi phí biên: thay đổi của tổng chi phí /thay đổi sản lượng (đạo hàm của tổng chi phí)

23. Dùng MC đểxácđịnh SL tốiưu • Tiếptụcsảnxuất: giá > chi phíbiên • 200 càchua: MC= $0.05 , P= $0.20. (P= $0.15/1 càchua) • 300 càchuatiếptheo: MC= $0.17 P= $0.20 (P= $0.03 /1 càchua) • 200 càchuatiếptheo: MC = $0.25 P = $0.20. (P = - $0.05/1 càchua). • P max khisảnxuất 500 càchua

24. Độ co dãn • Độ co dãn: sựđápứngcủacầu (cung ) vớisựthayđổicủacácbiếnsốkhác (giá, thunhập) • Co dãnvớigiá (Price elasticity) • Co dãnvớithunhập (Income elasticity) • Co dãnvớigiá: % thayđổivềsốlượngcầuđốivới 1% thayđổicủagiá ᶯ= dQ/dP x P/Q (vd: P=-2Q+20 Q=-1/2P +10 ᶯ= -1/2xP/Q)

25. Co dãncủaCầu • Yếu tố quyết định chính của độ co dãn cầu với giá là sự có mặt của SP thay thế • Nhiều: co dãn cao • Ít : co dãn thấp • •  Cầu co dãn khi η>1 • •  Không co dãn khu η<1

26. Co dãncủacung • P = 2Q+ 8 • Q =1/2P – 4 • η =∂Q/∂PxP/Q=1/2 x P/Q • Yếutốquyếtđịnhchínhcủađộ co dãncủacunglàbảnchấtcủađầuvào • Sảnphẩmcungcấpđòihỏiđầuvàođặcbiệtkhócóthểphảnứngnhanhvớisựthayđổicủagiá • Sảnphẩmcungcấpđòihỏiđầuvàophổbiếnphảnứngnhanhhơnvớigiáthayđổi • Supply is elastic if η>1 • Supply is inelastic if η<1

27. Relationship Between Price Elasticity ofDemand and Total Revenue • Nếu giá cả hàng hóa của 1 XN tăng thì doanh thu tăng hay giảm • Nếu cầu co dãn mạnh với giá thi khi giá hàng hóa tăng doanh thu giảm • Nếu cầu không co dãn với gia khi giá tăng số lượng hàng hóa giảm ít nên doanh thu tăng • TR = P XQ

28. Điểmcânbằngthịtrường • Qd= -P +100Q • Qs= 3P + 20 • Qd = Qs • -P +100Q = 3P + 20 • 80 = 4P • P = 20 • Qd=Qs = 80 • E (20; 40) = equilibrium

29. Khaùi nieäm veà cung vaø caàu P S E P* D Q Q*

30. P Pmax 10 7 Po Sp SS Ep E DD Cons. A Cons.B Qo Q Giaù trò thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng

31. Phuùc lôïi xaõ hoäi vaø caù nhaân P 20 15 Ss Sp Es Epp DD 1 2 Q

32. Ñoä co daõn cuûa ñöôøng caàu P2 P1 P2 P1 P2 P1 Q1 Q2 Q Q1 Q2 Q Q1 Q2 Q Normal good Substitute good Necessary good

33. Chi phí bieân Quantity Total cost Marginal cost 0 100 150 10 250 110 20 360 80 30 440 70 40 510 80 590 100 690 120 70 710

34. Chi phí – Lôïi ích bieân Q Unit price Total R MR Total C MC MR-MC 0 0 0 100 210 150 60 10 21 210 250 190 110 80 20 20 400 360 170 80 90 30 19 570 440 150 70 80 40 18 720 510 130 80 50 50 17 850 590 110 100 10 60 16 960 690 90 120 -30 70 15 1050 710

35. P MC MR Qoptimal Marginal net private benefit

36. MNPB (möùc saûn xuaát toái öu) MR/MC ($) MC P MR Qmax Q

37. Baûn chaát vaø vieäc ño löôøng taêng tröôûng kinh teáQui moâ cuûa kinh teá hoïc- Hoaït ñoäng kinh teá: saûn xuaát + trao ñoåi saûn phaåm vaø dòch vuï (qua trung gian tieàn teä)-Hoaït ñoäng khoâng mang tính trao ñoåi qua trung gian tieàn teä, mua baùn thöoøng khoâng naèm trong phaïm vi kinh teá-Kinh teá hoïc nghieân cöùu caùc ñoäng cô taïo neân caùch cö xöû cuûa con ngöôøi. -Xem xeùt caùc ñoäng cô naøy coù theå thay ñoåi nhö theá naøo ñeå taïo ra keát quaû toát hôn, vaø töø ñoù kieán nghò caùc böôùc chuyeån ñoåi ñeå caûi thieän caùc cô caáu toå chöùc vaø quaûn lyù hieän haønh sao cho coù hieäu quaû hôn.-Kinh teá hoïc laø moät moân khoa hoïc cuûa söï choïn löïa, öùng duïng vaøo baát kyø moät loaïi hình hoaït ñoäng naøo cuûa con ngöôøi coù lieân quan ñeán söï choïn löïa giöõa caùc phöông aùn haønh ñoäng khaùc nhau.-Taäp trung nghieân cöùu caùc hoaït ñoäng dieãn ra trong thò tröôøng hôn laø caùc quan taâm veà xaõ hoäi vaø moâi tröôøng. Nguyeân nhaân: thò tröôøng taïo cô sôû cho moät caù nhaân khi thöïc hieän moät quyeát ñònh vì lôïi ích caù nhaân cuûa mình ñoàng thôøi cuõng thuùc ñaåy caùc lôïi ích coâng coäng.-Caùc thaát baïi thò tröôøng thöôøng thaáy laø quyeàn sôû höõu khoâng ñöôïc xaùc ñònh, thoâng tin khoâng ñaày ñuû, chi phí giao dòch quaù cao, caùc chính saùch can thieäp khoâng hôïp lyù cuûachính phuû.

38. Vieäc ño löôøng hoaït ñoäng vaø söï taêng tröôûng kinh teá vaø caùc vaán ñeà Chæ soá ño löôøngTaêng tröôûng kinh teá: moät söï gia taêng ñöôïc ño baèng giaù trò tieàn teä cuûa moät hoaït ñoäng kinh teá;Ñôn vò ño löôøng: GDP (toång saûn phaåm quoác noäi) öôùc tính toång giaù trò caùc haøng hoaù vaø dòch vuï cuoái cuøng maø moät quoác gia saûn xuaát ñöôïc; GNP (toång saûn phaåm quoác gia) tính giaù trò tieàn teä cuûa haøng hoaù vaø dòch vuï maø moïi coâng daân cuûa quoác gia taïo ñöoïc keå caû phaàn thu ñöôïc töø ñaàu tö ôû nöôùc ngoaøi vaø loaïi boû phaàn giaù trò chuyeån veà quoác gia cuûa mình cuûa nhöõng ngöoøi khoâng phaûi laø coâng daân cuûa quoác gia maø hoï ñang sinh soáng vaø laøm vieäc;Thu nhaäp quoác daân baèng GNP tröø ñi phaàn khaáu hao cô baûn vaø thueá giaùn tieáp.Söï khieám khuyeát cuûa GNPChæ quan taâm ñeán caùc haøng hoaù vaø dòch vuï treân thò tröôøng coù theå tính baèng tieàn. Khoâng tính ñöôc caùc hoaït ñoäng phi thò tröôøng boå xung cho phuùc lôïi xaõ hoäi. Khoâng tính ñöoïc caùc haäu quaû xaáu veà maët taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. Khoâng ñöa söï suy thoaùi taøi nguyeân vaøo khaáu hao taøi saûn coá ñònh. Caùc ngoaïi taùc gaây chi phí tieàm aån laøm giaûm phuùc lôïi xaõ hoäi khoâng phaûn aûnh ñöôïc trong chæ soá GNP.`

39. Khaùi nieäm veà phaân tích chi phí lôïi ích Veà taøi chính: döïa vaøo giaù caû thò tröôøng ñeå ño ñaïc Veà kinh teá: döïa vaøo giaù môø (shadow price) laø giaù hieäu chænh moät khi giaù caû thò tröoøng bò boùp meùo (distorted) do aûnh höôûng cuûa caùc chính saùch kinh teá cuûa nhaø nöôùc nhö trôï caáp, giaù traàn, suaát qui ñoåi ngoaïi teä v.v.... nhaèm theå hieän chính xaùc aûnh höôûng cuûa caùc döï aùn ñeán phuùc lôïi xaõ hoäi

40. Khaùi nieäm veà phaân tích chi phí lôïi ích • Caùc böoùc thöïc hieän • - Xaùc ñònh roõ döï aùn • - Moâ taû soá löôïng vaät tö ñaàu vaøo vaø saûn phaåm ñaàu ra • - Ñaùnh giaù chi phí lôïi ích veà maët kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra ôû caùc thôûi ñieåm khaùc nhau (thôøi ñieåm hieän taïi vaø caùc thôøi ñieåm khaùc nhau cuûa tieán trình thöïc hieän döï aùn) • - So saùnh caùc lôïi ích chi phí • Khaùi quaùt • n (Bt –Ct) • NPV =  --------------- • t= 1 ( 1 + r)t • Chieát khaáu: (r)-discount rate • Do giaù trò tính baèng ñôn vò tieàn teä ôû caùc thôøi ñieåm khaùc nhau seõ khoâng gioáng nhau do nhieàu nguyeân nhaân neân khi tính toaùn giaù trò cuûa haøng hoùa hay dòch vuï ôû caùc thôøi ñieåm töong lai, phaûi söû duïng tyû suaát chieáu khaáu • Heä soá hoaøn voán noäi taïi (IRR) laø moät heä soá chieát khaáu ôû ñoù • Giaù trò hieän taïi thöïc cuûa lôïi ích = giaù trò hieän taïi thöïc cuûa chi phí

41. Phaân tích chi phi lôïi ích veà taøi chínhDöï aùn caáp nöôùc (trieäu $)

42. Phaân tích chi phi lôïi ích veà taøi chínhDöï aùn caáp nöôùc (trieäu $)

43. Chieát khaáu cuûa döï aùn xaây döïng ñöôøng saét(Trieâu ñoàng)

44. Khaùi nieäm veà phaân tích chi phí lôïi ích B NPVb A NPVa R” R R’ Discount rate IRRa IRRb

45. Khaùi nieäm veà phaân tích chi phí lôïi ích • Ñeà I: • Haõy thieát keá baûng phaân tích chi phí lôïi ích taøi chính vaø kinh teá cuõa moät döï aùn xaây döïng moät nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi coù coâng suaát 1000 taán nöôùc thaûi/ngaøy. Chi phí xaây döïng cô baûn theo giaù thi tröôøng laø 2,5 trieäu ñoàng trong 2 naêm. Trong ñoù, chi phí lao ñoäng xaây döïng laø 0.8 trieäu trong hai naêm.Tuy nhieân löông cuûa thôï xaây döïng theo qui ñònh phaûi traû ôû möùc toái thieåu gaáp ñoâi möùc löông hieän taïi ngoaøi thò tröôøng töï do cho cuøng loaïi lao ñoäng naøy. Trong 1,7 trieäu coøn laïi, 0,5 trieäu laø chi phí thueá phaûi ñoùng cho phaàn vaät lieäu xaây döïng noäi ñòa vaø nhaäp khaåu vaø 0.2 trieäu laø phaàn thueá thu nhaäp ñaùnh treân caùc kyõ sö vaø chuyeân vieân xaây döïng. • Thieát bò vaän haønh cuûa nhaø maùy phaûi nhaäp vôùi giaù cif 1 trieäu ñoàng vaøo naêm thöù hai vaø phaûi chòu moät möùc thueá nhaäp khaåu 20% do döï aùn chi traû. • Chi phí vaänhaønh cuûa nhaø maùy laø0.8 trieäu ñoàng/naêm baét ñaàu vaøo naêm thöù ba cho ñeán naêm 20 keå caû 0,1 trieäu ñoàng thueá thu nhaäp vaø 0.5 trieäu tieàn thueá vaät lieäu vaø xaêng daàu. • Nöôùc ñöôïc xöû lyù ñöôïc taùi söû duïng vaøo saûn xuaát coâng nghieäp vôùi giaù 2,5 ñoàng/taán. Tuy nhieân, lôïi ích moâi tröôøng töø nguoàn nöôùc saïch hôn öôùc tính coù giaù trò 3,5 ñoàng/taán, töø vieäc tieát kieäm coù ñöôïc cuûa hoaït ñoäng nuoâi troàng thuûy saûn vaø du lòch ñòa phöông cuõng nhö vieäc tieát kieäm chi phí xöû lyù nöôùc cuûa coâng ty caáp nöôùc ñòa phöông. • Chi phí taøi chính coá ñònh cho voán vay cuûa döï aùn laø 10% nhöng chi phí cô hoäi xaõ hoäi cuûa nguoàn kinh phí naøy laø 11%. • Haõy tính NPV vaø IRR taøi chính vaø kinh teá cuûa döï aùn. • Nhö vaäy, döï aùn naøy coù ñöôïc thöïc hieän hay khoâng neáu: • Ngöôøi ñaàu tö laø tö nhaân vaø chæ quan taâm ñeán lôïi nhuaän • Ngöôøi ñaàu tö laø nhaø nöôùc,vaø quan taâm ñeán phuùc lôïi xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc • Neáu nhaø ñaàu tö laø tö nhaân, chính phuû coù neân xem xeùt vieäc trôï caáp cho döï aùn naøy khoâng?

46. Khaùi nieäm veà phaân tích chi phí lôïi ích • Ñeà II. Chaát thaûi töø moät döï aùn xaây döïng nhaø maùy luyeän nhoâm ñoùng taïi moät khu vöïc ngoaïi oâ cuûa moät thaønh phoá lôùn coù khaû naêng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát luùa laân caän. Doanh thu hieän nay thu ñöôïc töø vieäc baùn luùa cuûa noâng daân ñaït 5 trieäu ñoàng/ naêm. Tuy nhieân do bò oâ nhieãm, saûn löôïng seõ coù khaû naêng giaûm 1/3 saûn löôïng hieän nay. Tích luõy coù ñöôïc töø vieäc giaûm saûn löôïng öôùc tính chæ ñaït 200.000 ñoàng/naêm. Boä Moâi tröôøng ñeà nghò nhaø maùy phaûi laép ñaët moät heä thoáng xöû lyù chaát thaûi trò giaù 16 trieäu ñoàng. Neáu ñöôïc chaáp thuaän nhaø maùy seõ hoaït ñoäng trong 25 naêm. Neáu heä soá chieát khaáu xaõ hoäi coá ñònh tính toaùn laø 10%, nhaø maùy seõ phaûi laép ñaët heä thoáng xöû lyù hay seõ coù lôïi hôn neáu hoï ñoàng yù boài thöôøng nhöõng thieät haïi gaây neân cho ngöôøi noâng daân.

47. Baøi taäp 1

48. Financial analysis

49. Economic analysis

50. Muïc tieâu cuûa caùc heä thoáng Heä thoáng sinh thaùi ·Baûo toàn ña daïng sinh hoïc ·Duy trì khaû naêng töï phuïc hoài ·Baûo ñaûm naêng suaát sinh hoïc Heä thoáng kinh teá ·Thoûa maõn nhu caàu cô baûn cuûa con ngöôøi ·Thuùc ñaåy söï coâng baèng ( nhaát laø trong thu nhaäp) ·Naâng cao caùc dòch vuï vaø haøng hoùa coù ích Heä thoáng xaõ hoäi ·Baûo toàn söï ña daïng vaên hoùa ·Baûo ñaûm söï beàn vöõng vaø hieäu quaû veà theå cheá ·Baûo ñaûm coâng lyù xaõ hoäi ·Thuùc ñaåy söï tham gia Nguyeân taéc hoaùn ñoåi (trade-off) Muïc tieâu chung: toái öu hoaù caùc muïc tieâu cuï theå cuûa caû ba heä thoáng Phöông thöùc: -Chaån ñoaùn caùc vaán ñeà böùc xuùc (need assesment) - Xeáp haïng öu tieân (priority ranking) - Caùc giaûi phaùp vaø keá hoaïch phuø hôïp vôùi söï tham gia cuûa caùc thaønh vieân trong xaõ hoäi (appropriate participatory policy and planning)