Prowadzimy zdrowy styl życia

1. Prowadzimy zdrowy styl życia

2. Dlaczego należy prowadzić zdrowy styl życia? Jeśli chcemy być zdrowi i mieć dobre samopoczucie, powinniśmy prowadzić zdrowy styl życia. Nasze zdrowie zależy od ciągłego spełniania wielu warunków. Zdrowie zachowamy, gdy będziemy przestrzegać zasad higieny ciała, podejmować wysiłek fizyczny – uczestniczyć w grach i zabawach ruchowych na świeżym powietrzu, w wycieczkach pieszych i rowerowych, gimnastykować się czy chodzić na spacery. Warunkiem utrzymania zdrowia jest także poświęcanie odpowiedniej ilości czasu na sen i wypoczynek. Nie wolno zaniedbywać prawidłowego odżywiania się, które w znacznej mierze wpływa na sprawność organizmu. Nasze zdrowie i samopoczucie zależy również od tego, w jakim otoczeniu przebywamy i odrabiamy lekcje, dlatego należy dbać o czystość w domu. Ponadto każdy dzień powinniśmy planować tak, aby na zajęcia, jakim się oddajemy, przeznaczać odpowiednią ilość czasu. Nie mniej ważna jest umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz przeciwstawianie się propozycjom przyjmowania trujących używek, które rujnują zdrowie i życie człowieka.

3. Higiena ciała Higiena ciała to czynności związane z utrzymywaniem ciała w czystości. Celem higieny ciała jest ochrona organizmu przed chorobami, ale również dążenie do utrzymania organizmu człowieka w dobrym samopoczuciu. W brudnej skórze bakterie i mikroskopijne grzyby znajdują warunki dogodne do rozwoju. Ciało należy więc utrzymywać w codziennej czystości poprzez poranne i wieczorne mycie go, najlepiej biorąc prysznic. Pielęgnację ciała ułatwiają nam przybory toaletowe.

4. Higiena w kuchni W kuchni, gdzie przygotowywane są posiłki, należy dbać o prawidłowe zabezpieczenie żywności przed zarazkami. Żywność przechowujemy, zależnie od danego produktu, w przeznaczonych do tego szafkach, chłodziarce czy zamrażarce. Nieporządek i brud w kuchni mogą stanowić na przykład przyczynę zatruć pokarmowych. Należy pamiętać nie tylko o myciu naczyń i sztućców, ale również produktów spożywczych, na których mogą znajdować się bakterie chorobotwórcze.

5. Higiena w łazience Zaniedbania higieniczne w łazience i toalecie stanowią bezpośrednie zagrożenie dla naszego zdrowia. Jeśli w łazience jest brudno i na dodatek wilgotno, to warunki takie sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych. Mogą one wywoływać na przykład grzybicę. W toalecie w czystości należy utrzymywać między innymi znajdujące się w niej urządzenia sanitarne. Pomieszczenie to powinno być zaopatrzone w odświeżacz powietrza. Należy dbać nie tylko o czystość pomieszczeń, ale także przyborów toaletowych.

6. Sprzątanie pokoju Pokój sprzątamy przynajmniej raz w tygodniu. Odkurzamy dywan, czyścimy podłogę, wycieramy kurz z mebli. Pamiętać należy również o tym, że kurz i brud usuwamy z różnych zakamarków, spod łóżka czy kanapy. Podczas sprzątania dobrze jest otworzyć okno, by przy okazji przewietrzyć pomieszczenie. Po odkurzeniu dywanu przecieramy meble ściereczką zwilżoną odpowiednim środkiem. Niektóre środki czystości wymagają zachowania ostrożności przy użyciu, należy więc zapoznawać się z informacjami umieszczonymi na opakowaniach.

7. Kącik do pracy Kącik do pracy powinien być wyposażony w biurko (stolik) i krzesło, a także w półki lub szafkę na książki i zeszyty. Wysokość biurka, a także krzesła, powinna być dopasowana do naszego wzrostu. Miejsce pracy musi być dobrze oświetlone. Biurko najlepiej ustawić blisko okna, aby można było wykorzystywać światło dzienne. Po zapadnięciu zmroku lub gdy światło dzienne jest niedostateczne, korzystamy z lampy, która powinna być ustawiona tak, by jej światło nie raziło nas.

8. Kącik do pracy z komputerem W kąciku do pracy z komputerem środek ekranu monitora powinien znajdować się poniżej poziomu oczu. Monitor musi być tak ustawiony, żeby na ekranie nie odbijało się światło z okna lub lampy. Krzesło powinno być wygodne, mieć oparcie odprężające kręgosłup. Trzeba dobrać wysokość krzesła tak, aby stopy spoczywały na podłodze, a udo i łydka tworzyły kąt prosty; kolana powinny swobodnie mieścić się pod blatem. Częste i długie przesiadywanie w złych pozycjach może prowadzić na przykład do skrzywienia kręgosłupa.

9. Nauka i czynny wypoczynek Po takiej pracy trzeba odpocząć. Najlepiej jest odpoczywać czynnie, czyli uczestniczyć w grach i zabawach ruchowych, można również regularnie uprawiać jakiś sport. Formy wypoczynku warto urozmaicać, na przykład po zabawie ruchowej lub grze możemy oddać się lekturze, posłuchać muzyki albo obejrzeć interesujący film. Należy prowadzić uregulowany tryb życia, tak aby poszczególne czynności, takie jak praca, posiłki, odpoczynek, rozrywka, higiena, miały swoją stałą porę. Codzienne zajęcia należy planować tak, abyśmy mieli czas zarówno na naukę, rozwój zainteresowań, jak i na dobrą zabawę i odpoczynek. Uczeń najwięcej czasu poświęca na naukę w szkole, która może zajmować do 8 godzin dziennie.

10. Aktywność ruchowa Zachowaniu zdrowia i dobrego samopoczucia sprzyja aktywność ruchowa. Powinniśmy wykonywać dostosowane do naszego wieku ćwiczenia gimnastyczne, uprawiać sport, turystykę. Podejmowanie wysiłku fizycznego poprawia pracę płuc, mięśni, wzmacnia układ kostny, zmniejsza ryzyko chorób serca czy układu krążenia. Regularne ćwiczenia, spacery, pozytywnie oddziałują na psychikę i redukują napięcia nerwowe.

11. Ćwiczenia gimnastyczne Ćwiczenia gimnastyczne wykonujemy codziennie, przynajmniej przez kilka minut, najlepiej przy otwartym oknie – jeśli ćwiczymy w domu. Najlepiej ćwiczyć na zewnątrz, na świeżym powietrzu, na przykład w parku. Ćwiczenia gimnastyczne powinniśmy wykonywać w stroju sportowym z tkaniny naturalnej, która wchłania pot. Strój ten musi być czysty. Należy zwracać uwagę na dobór ćwiczeń – muszą one być dostosowane do wieku i możliwości ćwiczącego.

12. Wycieczki rowerowe i piesze Warto z kolegami, koleżankami czy rodziną wybrać się na pieszą lub rowerową wycieczkę. Przechadzka czy rowerowa przejażdżka drogami wśród łąk lub w lesie wpływa na polepszenie samopoczucia. Częsty kontakt z przyrodą służy zdrowiu, ponieważ wszędzie tam, gdzie jest dużo roślin, powietrze jest znacznie czystsze. Piesze czy rowerowe wycieczki nie tylko wpływają korzystnie na zdrowie uczestników, ale dostarczają im wielu wartościowych przeżyć, umożliwiają ponadto bliższe poznanie przyrody.

13. Gry i zabawy ruchowe Jednym z najlepszych sposobów dbania o zdrowie jest uczestnictwo w zabawach i grach ruchowych. Sprzyjają one utrzymaniu ciała w należytej kondycji, zmniejszają napięcia psychiczne i hartują organizm. Ten kto jest wysportowany i zahartowany rzadziej choruje, częściej jest uśmiechnięty. Udział w zabawach i grach ruchowych daje ponadto wiele zadowolenia, pomaga nawiązywać kontakty koleżeńskie, uczy współpracy w grupie, rozwija poczucie własnej wartości. Warto więc biegać, jeździć na rolkach, pływać, grać w koszykówkę czy siatkówkę, a gdy jest śnieg – jeździć na sankach.

14. Jak odrabiać lekcje? Lekcje odrabiamy o stałej porze dnia, najlepiej około 2 godzin po powrocie ze szkoły. Aby w pełni wykorzystać czas przeznaczony na pracę domową, trzeba rozpocząć od zadań najtrudniejszych, a następnie stopniowo przechodzić do łatwiejszego materiału. Prace pisemne odrabiamy w tym samym dniu, w którym zostały zadane. Wtedy jeszcze możemy wykorzystać wiadomości zapamiętane z lekcji. Podczas wykonywania zadania domowego powinniśmy skupić uwagę tylko na nauce. Co jakiś czas, podobnie jak w szkole, trzeba robić przerwy na odpoczynek. Aby się przekonać, czy materiał został przyswojony, należy powtórzyć go na drugi dzień.

15. Sen Regularny i spokojny sen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Człowiek musi spać, aby mógł odpocząć i zregenerować siły. Sen spełnia swoje funkcje, gdy przestrzegamy pewnych zaleceń. Kolację spożywamy najpóźniej na dwie godziny przed snem. Posiłek ten powinien być lekkostrawny i niezbyt obfity. Pomieszczenie, w którym śpimy, musi być przewietrzone; temperatura w nim panująca nie może być zbyt niska ani zbyt wysoka. Pościel musi być czysta i lekka, najlepiej z naturalnych surowców. Sen nie powinien być zakłócany hałasem. Pamiętajmy, że sen jest najkorzystniejszy, gdy zasypiamy i budzimy się o regularnych porach. Sen młodzieży w wieku szkolnym nie powinien być krótszy niż średnio 10 godzin na dobę.

16. Wypoczynek Czas wolny powinniśmy organizować i wypełniać tak, abyśmy mogli zarówno odpoczywać, regenerować siły, jak i rozwijać osobowość. Część czasu wolnego poświęcamy na wypoczynek. Najlepiej wypoczywać czynnie, czyli brać udział w grach i zabawach ruchowych, uprawiać sport czy turystykę. Warto chodzić na spacery i uczestniczyć w pieszych wycieczkach. Wypoczywanie na świeżym powietrzu zapewnia dobre samopoczucie, umożliwia odprężenie fizyczne i psychiczne oraz sprzyja hartowaniu organizmu. Czas wolny należy także przeznaczać na rozwijanie zainteresowań. Warto na przykład uczestniczyć w imprezach artystycznych, chodzić do kina. Dobrze zagospodarowany czas wolny dostarcza wielu wartościowych wrażeń i przeżyć.

17. Unikanie szkodliwych używek Jednym z warunków zachowania zdrowia jest unikanie szkodliwych używek: papierosów, alkoholu i narkotyków. Nieodparty nawyk korzystania z tych używek nazywamy nałogiem albo uzależnieniem. Nałogi prowadzą do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, a nawet do przedwczesnej śmierci. Ludzie popadają w nałóg bardzo łatwo wskutek lekkomyślności lub chcąc uciec przed kłopotami i problemami w świat złudzeń. Papierosy, alkohol czy narkotyki jednak nie pomagają w rozwiązywaniu problemów życiowych. Powodują raczej stopniowe wycieńczenie organizmu, a nawet śmierć. Jeśli ktoś nas zachęca do próbowania szkodliwych używek, powinniśmy zawsze zdecydowanie odmawiać ich przyjęcia.

18. Nikotynizm Nałóg najbardziej rozpowszechniony to palenie papierosów. Dym tytoniowy zawiera liczne trujące składniki: nikotynę, tlenek węgla, związki rakotwórcze, pyły, cyjanowodór. Substancje te nie pomagają organizmowi, lecz obniżają jego sprawność, wywołują groźne, najczęściej śmiertelne choroby płuc, układu krążenia, krtani, przełyku. Ponadto palenie papierosów przyczynia się do osłabienia zmysłu smaku, słuchu i czucia. Na wdychanie trucizn wydzielanych podczas spalania tytoniu narażone są również osoby niepalące, ale przebywające w towarzystwie palaczy – tak zwani bierni palacze. Kiedy ktoś nas częstuje papierosami – odmawiamy.

19. Alkoholizm Innym zgubnym uzależnieniem jest alkoholizm – nałóg picia alkoholu. W uzależnienie to można wpaść łatwo, a wyzwolenie się od niego jest bardzo trudne, w większości przypadków wręcz niemożliwe. Spożyty alkohol łatwo przenika z żołądka do krwi i wszystkich tkanek organizmu, zakłócając ich pracę. Sprawia to, że ruchy człowieka stają się chaotyczne, nieskoordynowane, mowa jest niewyraźna, osłabieniu ulega sprawność umysłowa. Alkohol może wyrządzić w organizmie nieodwracalne szkody, na przykład uszkodzić układ pokarmowy czy zmniejszyć odporność na choroby. Należy zawsze odmawiać, gdy ktoś nas zachęca do picia alkoholu.

20. Narkomania Groźną współczesną chorobą jest uzależnienie od narkotyków – narkomania. Ludzie, zazwyczaj młodzi, sięgają po narkotyki z ciekawości, chęci zaimponowania kolegom, nierzadko wskutek namowy. Zażywanie narkotyków prowadzi do uzależnienia kilkaset razy szybciej niż picie alkoholu, toteż nawet jednokrotne odurzenie się narkotykiem może być początkiem życiowej tragedii. Narkoman odczuwa tak zwany głód narkotyczny, czyli bezwzględną konieczność zażycia kolejnej dawki narkotyku. Świadomość takiego człowieka skupia się tylko wokół spraw związanych ze zdobyciem narkotyku. Narkomania jest przyczyną przedwczesnej śmierci uzależnionego, zwykle wskutek przedawkowania. Pamiętajmy, że należy zdecydowanie przeciwstawiać się propozycjom przyjęcia narkotyku nawet jeden raz.

21. Jak radzic sobie ze stresem? Czujemy się wówczas bezradni, bezsilni, spada poziom naszej aktywności albo jesteśmy skłonni do zachowań agresywnych. Stresom można jednak przeciwdziałać, na przykład tłumiąc w sobie przykre uczucia, opanowując niepokój czy gniew, próbując zrealizować jakieś zastępcze działanie. Pomocne jest również przeanalizowanie swojej sytuacji tak, jakby dotyczyła ona nie nas, lecz kogoś innego. Bezstronna ocena samego siebie może przyczynić się do przywrócenia niezbędnej dla zdrowia równowagi. Dobre samopoczucie, optymizm i odporność na stres zachowują ludzie, którzy potrafią utrzymywać przyjazne kontakty z innymi na przykład w pracy, w szkole, w miejscu zamieszkania. Darzenie innych życzliwością i przyjaźnią umożliwia budowanie wewnętrznego spokoju i równowagi emocjonalnej. Na zachowanie zdrowia, równowagi emocjonalnej i pogody ducha wpływa umiejętność radzenia sobie ze stresem. Stresowi ulegamy, gdy nie możemy wykonać danego zamierzenia czy zaspokoić potrzeby.

22. Jak się odżywiać? Jednym z najważniejszych elementów warunkujących stan naszego zdrowia jest sposób odżywiania się. Organizm człowieka, zależnie od wieku, płci, rodzaju wykonywanej pracy, klimatu i pory roku, ma swoje indywidualne zapotrzebowanie dotyczące ilości i jakości spożywanego pokarmu. Codzienne porcje jedzenia należy urozmaicać, by pokrywać zapotrzebowanie organizmu na energię oraz wszystkie składniki pokarmowe potrzebne do jego wzrostu i odnawiania. Posiłki należy jadać regularnie, o stałych porach. Powinny to być trzy posiłki podstawowe (śniadanie, obiad, kolacja) i dwa posiłki uzupełniające (drugie śniadanie, podwieczorek).

23. Pokarmy, które należy spożywać codziennie Zawierają one cukry (węglowodany), stanowiące źródło energii potrzebnej do utrzymania procesów życiowych. W codziennym jadłospisie muszą się znaleźć także warzywa i owoce – ich wartościowymi składnikami są witaminy. W naszym pożywieniu nie może brakować również białka – jest ono budulcem komórek organizmu – dlatego powinniśmy pić mleko i spożywać jego przetwory (na przykład ser, jogurt). Wśród zjadanych przez nas codziennie pokarmów powinno znajdować się mięso (dostarcza organizmowi białka, a poza tym zawarty w nim tłuszcz wpływa na przebieg czynności fizjologicznych organizmu) lub ryby (podobnie jak mięso dostarczają białka). Rzadziej należy sięgać po słodycze – zawierają one duże ilości cukrów. Pokarmy, które trzeba spożywać każdego dnia, powinny być różnorodne, tak aby dostarczały organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Codziennie należy jeść produkty zbożowe: pieczywo, makaron lub kaszę.

24. Wrzywa i owoce Warzywa należy jeść dwa razy dziennie. Można je spożywać na surowo, w przetworach lub po ugotowaniu. Dostarczają organizmowi wielu witamin, soli mineralnych i energii niezbędnej do czynności życiowych. Owoce zawierają duże ilości witamin, bez których nasz organizm nie mógłby się obejść. Spożywajmy zatem owoce przynajmniej dwa razy dziennie. Pamiętajmy przy tym, że przed spożyciem trzeba je koniecznie umyć. Należy jeść także przetwory owocowe, na przykład dżemy czy konfitury.

25. Skutki nieprawidłowego odżywiania Nieprawidłowe odżywianie się jest przyczyną powstawania niedowagi lub otyłości, może obniżać sprawność fizyczną i umysłową. Niedożywienie może wywołać różne choroby, na przykład krzywicę, próchnicę zębów czy ogólne osłabienie organizmu. Zbyt obfite posiłki, zwłaszcza zawierające duże ilości tłuszczu i białka, przyczyniają się do powstawania otyłości, która sprzyja rozwijaniu się takich chorób, jak cukrzyca, miażdżyca i nadciśnienie. Liczne choroby powstają wskutek niedostarczania organizmowi odpowiedniej ilości witamin, m.in. zahamowanie wzrostu i kurza ślepota.

26. Prezentację wykonała uczennica klasy 6 z wykorzystaniem materiałów znajdujących się na płycie dołączonej do podręcznika informatyki.