Het financieel, fiscaal en boekhoudkundig optimaliseren van de jaarrekening

1. Het financieel, fiscaal en boekhoudkundig optimaliseren van de jaarrekening Verschelden Accountants en Belastingconsulenten

2. Werkwijze • BVBA Optimaal – balans en resultatenrekening vóór (fiscale) optimalisatie • Diverse mogelijkheden tot fiscale optimalisatie • BVBA Optimaal – balans en resultatenrekening na (fiscale) optimalisatie Verschelden - 20 november 2003

3. Verhouding tussen boekhoudrecht en fiscaal recht: • Superioriteit van het boekhoudrecht boven het fiscaal recht : boekhoudkundige waarderingsregels moeten worden aanvaard, tenzij uitdrukkelijke afwijking in fiscale wetgving • Boekhoudkundig voorzichtigheidsbeginsel: voorzichtig doch realistisch beeld • Fiscaal doel: zo vlug mogelijk belastbare basis doen ontstaan Verschelden - 20 november 2003

4. Fiscaal optimaliseren Financieel optimaliseren • Fiscaal optimaliseren = binnen alle wettelijke grenzen trachten zo weinig mogelijk vennootschapsbelasting te betalen(zie tips 1 tot …) • Financieel optimaliseren = binnen alle wettelijke grenzen trachten een zo positief mogelijke jaarrekening naar voor te brengen(zie tips A tot …) Verschelden - 20 november 2003

5. 1. Oprichtingskosten : wat ? • Kosten van oprichting en kapitaalverhoging • Kosten bij uitgifte van leningen • Overige oprichtingskosten • Herstructureringskosten Verschelden - 20 november 2003

6. 1. Oprichtingskosten: boekhoudkundig • Geactiveerd of onmiddellijk in kosten • Afschrijving: ten minste 20 % per jaar • Uitzondering: de kosten bij uitgifte van leningen mogen gespreid worden over de looptijd van de leningen (tip A !) Verschelden - 20 november 2003

7. 1. Oprichtingskosten: fiscaal • Al dan niet activering • Afschrijving « ad libitum » (dus 100 % mogelijk) • Boekjaar < 12 maanden • Geen degressieve afschrijvingen mogelijk • Geen investeringsaftrek Verschelden - 20 november 2003

8. 1. Oprichtingskosten: aandachtspunten • Inbreng in natura van een onroerend goed: de registratierechten van 0,5 % of 12,5 %, notariskosten, … zijn fiscaal aftrekbaar, hetzij door opname in de resultatenrekening, hetzij gespreid via activering en afschrijving bij de oprichtingskosten. • Problematiek van de fiscale afschrijvingen of fiscale waardevermindering bij aankoop van een terrein. Verschelden - 20 november 2003

9. 2. Immateriële vaste activa : wat ? • Kosten van onderzoek en ontwikkeling • Concessies, octrooien, licenties, know-how, merken en andere gelijkaardige rechten • Goodwill • Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa Verschelden - 20 november 2003

10. 2. Immateriële vaste activa: boekhoudkundig • Afschrijven volgens afschrijvingsplan opgesteld door raad van bestuur • Als in uitzonderlijke afschrijvingen de kosten voor onderzoek en ontwikkeling of van goodwill worden gespreid over meer dan vijf jaar, dan moet dit worden verantwoord in de toelichting. Verschelden - 20 november 2003

11. 2. Immateriële vaste activa: fiscaal • Geen degressieve afschrijvingen toegestaan • Minimale afschrijvingstermijn van 3 jaar voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling en 5 jaar voor de andere immateriële vaste activa • Kosten m.b.t. zelf tot stand gebrachte IVA: ineens als kosten aftrekbaar of activeren (tip B). Bij activering: IA mogelijk. Verschelden - 20 november 2003

12. 2. Immateriële vaste activa: GOODWILL • Goodwil is afschrijfbaar, maar de belastingplichtige moet het bewijs leveren dat de goodwill een werkelijke waardevermindering heeft ondergaan. • Maar één client: toch afschrijving mogelijk • Afschrijven over 10-12 jaar. • Kortere termijn mogelijk (20 %), mits bewijs van effectieve waardevermindering. Verschelden - 20 november 2003

13. 3.Materiële vaste activa: wat ? • Terreinen en gebouwen • Installaties, machines en uitrusting • Meubilair en rollend materieel • Vaste activa in leasing en soortgelijke rechten • Overige materiële vaste activa • Vaste activa in aanbouw en vooruitbetalingen Verschelden - 20 november 2003

14. 3. Materiële vaste activa: boekhoudkundig • Waardering aan:- aanschaffingsprijs- vervaardigingsprijs (directe / integrale kost)- inbrengwaarde • Afschrijvingen en waardeverminderingen, volgens eisen van voorzichtigheid, oprechtheid en goede trouw, los van het resultaat Verschelden - 20 november 2003

15. 3. Materiële vaste activa: fiscaal • Lineaire en degressieve afschrijvingen (tip 1) • Geen degressief afschrijvingen voor pw’s en activa waarvan gebruik is afgestaan • Max. 40 % degressief (behalve boekjaren van meer dan 1 jaar). • Bijkomende kosten: afschrijven ad libitum (behalve pw’s), maar niet degressief • Eenmalige en gespreide investeringsaftrek. Verschelden - 20 november 2003

16. 3. Materiële vaste activa: aandachtspunten • Opsplitsing tussen waarde terreinen en gebouwen • Gebouwen verworven om gesloopt te worden • Bijkomende kosten bij aankoop van een terrein • Degressieve afschrijving van activa waarvan recht van gebruik slechts na verloop van tijd is afgestaan • Investeringen en investeringsaftrek Verschelden - 20 november 2003

17. 3. Materiële vaste activa: opsplitsing terrein / gebouw • Waarde van het terrein is NIET gelijk aan de geschatte waarde van het terrein as such • Waarde van terrein en waarde van de gebouwen moeten TERZELFDERTIJD geschat worden en dan % verdeeld over de waarde van de aankoopprijs. • Opsplitsing al dan niet opgenomen in notariële akte. Verschelden - 20 november 2003

18. 3. Materiële vaste activa: slopen van gebouw • Wanneer een gebruikt gebouw wordt afgebroken, zijn de minderwaarden en slopingskosten beroepskosten van het jaar waarin de afbraak plaatsvindt. • Gebouwen verworven om gesloopt te worden zijn dus geen te activeren bedrijfsmiddelen. De aanschaffingskosten zijn dadelijk aftrekbaar. Verschelden - 20 november 2003

19. 3. Materiële vaste activa: bijkomende kosten aankoop terrein • Zie artikel in bijlage. • Discussie niet afgelopen ! Verschelden - 20 november 2003

20. 3. Materiële vaste activa: investeringsaftrek • Voorwaarden: nieuw, uitsluitend voor beroep, in België, afschrijving over min. drie jaar, geen pw’s, gebruik niet afgestaan aan derden • Mogelijkheid van gespreide investeringsaftrek benutten ! • Niet op cliënteel • Ook immateriële vaste activa zijn meestal niet nieuw. Verschelden - 20 november 2003

21. 3. Materiële vaste activa: degressieve afschrijvingen • Mogelijkheid om degressief af te schrijven benutten (tip 2) !!! • Ook wanneer het recht van gebruik pas later zal worden afgestaan aan derden; degressieve afschrijvingen zijn immers niet meer mogelijk wanneer het gebruik aan derden is afgestaan (dus niet zal worden afgestaan) • Heeft ook impact op gespreide IA ! Verschelden - 20 november 2003

22. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering : wat ? • Grond –en hulpstoffen • Goederen in bewerking • Gereed product • Handelsgoederen • Onroerende goederen bestemd voor verkoop • Vooruitbetalingen op voorraadinkopen • Bestellingen in uitvoering Verschelden - 20 november 2003

23. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: boekhoudkundig • Grond –en hulpstoffen, handelsgoederen, OG bestemd voor verkoop: aanschaffingsprijs of marktprijs indien lager • Goederen in bewerking: vervaardigingsprijs • Gereed produkt: vervaardigingsprijs of marktprijs indien lager • Bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs + eventueel winsttoerekening. Verschelden - 20 november 2003

24. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: boekhoudkundig • Aanschaffingswaarde: aankoopprijs + bijkomende kosten. Er zijn 4 methoden:- individualisering van de prijs- gewogen gemiddelde prijs- fifo- lifo • Marktwaarde: « normale » aanschaffingsprijs op datum van de jaarafsluiting Verschelden - 20 november 2003

25. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs • Keuze tussen:- directe vervaardigingsprijs: enkel directe kosten- semi-directe vervaardigingsprijs: directe + deel van onrechtstreekse productiekosten- integrale vervaardigingsprijs: directe + geheel van onrechtstreekse productiekosten Verschelden - 20 november 2003

26. 4. Voorraden en b.i.u.: directe vervaardigingsprijs • Aanschaffingsprijs van grond –en hulpstoffen + • Directe productiekosten, nl.- prijs van de onderaannemingen- diensten & diverse goederen in direct verband met de productie van die goederen- personeelskosten die rechtstreeks op de productie betrekking hebben Verschelden - 20 november 2003

27. 4. Voorraden en b.i.u. : onrechtstreekse productiekosten • Geen definitie in boekhoudwet. • Worden beschouwd als onrechtstreekse productiekosten:- Kosten van fabrieksgebouwen en machines- Indirecte lonen in de fabricage-afdeling- Deel van de algemene beheerskosten- Rente op vreemd vermogen Verschelden - 20 november 2003

28. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: waardering b.i.u. • Keuze tussen:- percentage of completion- completed contract • Percentage of completion: ook deel van de winst wordt opgenomen • Completed contract: ook deel van de winst wordt opgenomen. Verschelden - 20 november 2003

29. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: fiscaal • Geen specifieke fiscale bepalingen, dus boekhoudwetgeving wordt gevolgd. • Fiscaal veel speelruimte, vooral bij « vervaardigingsprijs »:- onrechtstreekse productiekosten niet, gedeeltelijk of volledig opnemen- geen duidelijke definitieve van onrechtstreekse productiekosten Verschelden - 20 november 2003

30. 4. Voorraden en bestellingen in uitvoering: waardeverminderingen • Aanvullende waardeverminderingen mogen om rekening te houden, ofwel met de evolutie van de realisatie –of marktwaarde, ofwel met de risico’s inherent aan de aard van de betrokken producten of gevoerde activiteit. • Fiscaal mag prijs niet dalen onder de prijs die men zo ontvangen in geval van massale verkoop (uitverkoop) Verschelden - 20 november 2003

31. 5. Vorderingen om minder dan één jaar: dubieuze debiteuren • Aanleggen van waardevermindering voor dubieuze debiteuren op basis van voorzichtigheidsprincipe, op basis van inschatting door bestuursorgaan. • Fiscaal aanvaardbaar, als reden van de waardevermindering zich in het betreffende boekjaar situeert (annualiteitsprincipe). • Staat 204.3 opmaken en individualiseren. Verschelden - 20 november 2003

32. 6. Overlopende rekeningen van het actief: boekhoudkundig • Betreft:- over te dragen kosten- de verworven opbrengsten • Er moet rekening worden gehouden met kosten en opbrengsten, ongeacht de dag waarop deze kosten en opbrengsten worden betaald of geïnd (behalve indien de effectieve inning onzeker is). Verschelden - 20 november 2003

33. 6. Overlopende rekeningen van het actief: fiscaal • Aftrekbaar: kosten die in het belastbare tijdperk zijn gedaan of gedragen … d.w.z. of betaald of bedragen of het karakter van zekere en vaststaande schulden of verliezen hebben verkregen en als zodanig geboekt • OTDK zijn theoretisch fiscaal aftrekbaar in het boekjaar van betaling. Administratie aanvaardt de toerekening aan het boekjaar waarop de kosten in werkelijkheid betrekking hebben. Verschelden - 20 november 2003

34. 7. Voorzieningen voor risico’s en kosten : boekhoudkundig • Toepassing van de principes van:- continuïteit- matching- getrouw beeld • Voorzieningen: ter dekking van naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, maar waarvan bedrag nog niet vaststaat. Verschelden - 20 november 2003

35. 7. Voorzieningen voor risico’s en kosten: fiscaal • Voorwaarden voor fiscale aftrekbaarheid:- lasten met beroepsmatig karakter- lasten van het boekjaar- afzonderlijke rekening van het passief- formulier 204.3 • Toepassingen: hangende geschillen, brugpensioenen, groot onderhoud, pensioenbelofte, technische waarborgen Verschelden - 20 november 2003

36. 7. Voorzieningen voor risico’s en kosten: hangende geschillen • Zie artikel in bijlage. Verschelden - 20 november 2003

37. 7. Voorzieningen voor risico’s en kosten: pensioenbelofte • De intern gefinancierde pensioenbelofte: zie artikel in bijlage. Verschelden - 20 november 2003

38. 7. Voorzieningen voor risico’s en kosten: andere toepassingen • Voorzieningen voor groot onderhoud • Voorziening voor bodemsanering • Voorziening voor brugpensioen • Voorziening voor technische waarborgen • Voorziening voor 10-jarige aansprakelijkheid: fiscaal niet aanvaard Verschelden - 20 november 2003

39. 8. Schulden op minder dan één jaar • Schulden m.b.t. nog te verletten overuren • Te ontvangen facturen: - fiscale opportuniteit- een must !- voorbeelden: kost neerlegging jaarrekening, afsluiting boekhouding, enz. Verschelden - 20 november 2003

40. 9. Overlopende rekeningen van het passief • Over te dragen opbrengsten:- voorbeelden: abonnementen, huur, enz. • Toe te rekenen kosten:- intresten kaskrediet - intresten andere leningen- OV- kosten afsluiting boekjaar - enz. Verschelden - 20 november 2003

41. 10. Resultaatsbestemming • Voorwaarden voor het verlaagd getrapt belastingstarief • Mogelijkheid om gebruik te maken van tantièmes om te voldoen aan de « éénmiljoenregel » Verschelden - 20 november 2003