Regionalizacija upravljanja otpadom u Srbiji

1. FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA DEPARTMAN ZA INŽENJERSTVO ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE UNIVERZITETA U NOVOM SADU Regionalizacijaupravljanjaotpadom u Srbiji

3. Regionalni plan upravljanja otpadom Regionalni plan obuhvatio je opštine: Inđija Stara Pazova Ruma Irig Sremski Karlovci Šid Departman je realizovao i Regionalne planove upravljanja otpadom za Šabac i Sremsku Mitrovicu, kao i za Opštine Timočkog regiona

4. Regionalni plan upravljanja otpadom Region obuhvata: više od 220.000 stanovnika Opštine različitog nivoa razvijenosti Opštine koje se nalaze na relativno velikoj udaljenosti (Inđija – Šid)

5. Regionalni plan upravljanja otpadom Prikupanje podataka: o postojećim komunalnim preduzećima o deponijama na teritorijama opština obuhvaćenim planom o količinama i sastavu otpada o cenama usluga odnošenja i odlaganja otpada o procentu pokrivenosti teritorije Regiona sakupljanjem otpada...

6. Regionalni plan upravljanja otpadom Na osnovu prikupljenih podataka razmatrane su mogućnosti primene metoda i tretmana: smanjenja nastanka otpada reciklaže i ponovne upotrebe otpada kompostiranja MBT insineracije deponovanje

7. Regionalni plan upravljanja otpadom Finansijka analiza obuhvatala je: investicione troškove (deponije, transfer stanica...) operacione troškove (deponije, transfer stanica...) troškove sanacije smetlišta procenu ukupnih prihoda finansiranje projekta novčani tok (Cash flow) projekta ocenu rentabilnosti projekta analizu osetljivosti projekta procenu naplate troškova

8. U okviru plana obrađeni su i socio-ekonomski aspekti koji obuhvataju: razvijanje javne svesti učešće javnosti finansijske mogućnosti korisnika

9. Regionalni plan upravljanja otpadom Analizom raspoloživih podataka i procenama stanja u budućem periodu predloženo je: Izgradnja sanitarne regionalne deponije (Inđija) Izgradnja 3 transfer stanice (Ruma, Stara Pazova Šid) Osnivanje posebnog preduzeća “Regionalna deponija”...

10. Regionalnadeponija u Inđiji Pri odabiru lokacije za regionalnu deponiju analizirane su tri grupe kriterijuma prirodno geografski, tehničko-tehnološki i sociološki. Analiza je vršena za tri potencijalne lokacije, stara deponija, lokacija pored autoputa i lokacija kod sela Maradik.

11. Regionalni plan upravljanja otpadom

13. Investicije

14. Regionalnadeponija • Telo deponije, koja obuhvata sve površine sa osnovnom namenom u funkciji sanitarnog deponovanja otpada; • Zaštitna zona koja predstavlja zaštitni zeleni pojas oko kompleksa deponije; • Pomoćni-Propratni objekti za rad sanitarne deponije (kompostilište, reciklažni plato...);

15. Identifikacija i kategorizacija divljih deponija, procena finansijskih sredstava za njihovu sanaciju na teritoriji AP Vojvodine • Identifikacija je vršena pomoću GPS uređaja • Obrada podataka rađena je u softverskom paketu ArcMap i Pathfinder Office-u • Prikupljeni su podaci: • Položaj deponije • Površina deponija • Procenjena debljina otpada • Udaljenost objekata od deponije • 10 parametara za ocenu rizika

16. Karta Vojvodine sa identifikovanim deponijama

17. Prikaz rezultata identifikacije Podaci prikupljeni na terenu prikazani su u softveru Google Earth.

18. Prikaz prikupljenih podataka

19. Prikazgradskihdeponijanateritoriji AP Vojvodine Komunalne deponije233,40 ha 6.705.120 m3

20. Prikazdivljihdeponijanateritoriji AP Vojvodine Divlje deponije441,46 ha 2.827.544 m3

21. Mapa AP Vojvodinesaidentifikovanimdivljiimdeponijama

22. Kombinovanjem prikupljenih podataka sa raspoloživim podacima o troškovima sanacije i remedijacije moguće je napraviti procenu neophodnih finansijskih sredstava za sanaciju i remedijaciju svih divljih deponija u Vojvodini Studije procene rizika svih deponija u Vojvodini

23. MetodologijazaprocenugenerisanihkoličinaiutvrđivanjamorfološkogsastavakomunalnogotpadaMetodologijazaprocenugenerisanihkoličinaiutvrđivanjamorfološkogsastavakomunalnogotpada • Proistekla je na osnovu sagledavanja i analize sličnih metodologija i iskustava u drugim državama ZNAČAJ IMPLEMENTACIJE METODOLOGIJE: • Postojeće stanje u opštinama Srbije karakterišu nepozdani i nepotpuni podaci o količini i kvalitetu generisanja komunalnog i kućnog otpada. • Opštine i nacionalne institucije bi mogle da sa referentnim osnovama krenu u planiranje i projektovanje naprednih sistema za: • - Reciklažu otpada • - Instaliranje savremenih sistema za minimizaciju otpada • - Usvajanje naprednih sistema za upravljanje otpadom u Srbiji • - Defnisanje uslova za izradu zakona, pravilnika i strategija za upravljanje otpadom

24. SASTOJI SE IZ DVA SEGMENTA Procena generisanih količina komunalnog otpada Uzorkovanjeianalizamorfološkogsastavaotpada • Prvo odrediti masu praznih kamiona (tara težina). • Kada kamion smećar bude napunjen do svog punog kapaciteta, odvozi se na lokaciju gde se nalazi kolska vaga • Vrši se merenje njegove bruto težine i zapisivanje podataka • Nakon izvršenog merenja i zapisivanja podataka, kamion se odvozi na deponiju gde prazni svoj sadržaj • - Ciklus merenja se ponavlja 7 dana • Gradska zona – sektor individualnog stanovanja • Gradska zona – sektor kolektivnog stanovanja i komercijalna zona • Seoska zona • -Uzorci iz sve tri zone koji se analiziraju potrebno je da imaju masu od oko 500kg • -Nakon prikupljene mase uzorka otpada, kamioni smećari iz sva tri sektora se dovoze do lokacije za sortiranje i analizu u datoj opštini

25. Procena generisanih količina komunalnog otpada Uzorkovanjeianalizamorfološkogsastavaotpada

26. Projekcija generisanih količina otpada po stanovniku dnevno, odnosno godišnje za opštine obuhvaćene projektom

27. Količina otpada po stanovniku dnevno (kg/st/dn)

28. Ukupna količina otpada projektovana na nivou APVojvodine i RepublikeSrbije

29. Mofrološki sastav otpada u AP Vojvodini

30. Tehnologije primenljive u AP Vojvodini i Republici Srbiji • Korišćenje komunalnog čvrstog otpada u energetske svrhe ima više pozitivnih efekata i predstavlja neminovnost u savremenim društvima. Tehnologije za energetsku valorizaciju komunalnog čvrstog otpada neprekidno se razvijaju i unapređuju, s ciljem postizanja najpovoljnijih efekata po zajednicu i životnu sredinu. • Republika Srbija je takođe suočena sa problemima komunalnog čvrstog otpada. Mora da ih rešava zbog vlastitog interesa, ali i da bi ispunila međunarodne sporazume koje je prihvatila. Kada postane kandidat za članstvo u EU moraće da sprovodi sve aktivnosti definisane dokumentima Unije. U Srbiji ne postoje zakoni koji regulišu ovu oblast, te bi u narednom periodu trebalo da se donesu, odnosno prihvate oni koji su već važeći u Evropskoj uniji. • Količina i sastav otpada u Srbiji i AP Vojvodini detaljno je proučena, a zaključeno je da u potpunosti odgovara onome koji je na svetskom nivou definisan kao tipičan za zemlje razvoju, odnosno tranziciji. Karakteriše ga izuzetno velika količina biorazgradivog materijala, koji u Vojvodini dositiže udeo i do 65%. Ovakav otpad manje je povoljan za direktnu termičku konverziju, sagorevanje

31. - Dve sanitarne deponije ? ali nisu regionalne?! - 569 nesanitarnih deponija, 674 ha i 9.410.407 m3 otpada -195.402 građana Vojvodine nije pokriveno JKP kompanijama +168.167 nema podataka ko odnosi 17,9% from 2.031.992 - U Srbiji ima 447 komunalnih preduzeća sa 53.175 zaoslenih (KOMDEL), 4909 zaposlenih u sektoru skupljanja otpadom ? (Agencija za privredne registre) obrt u 2007. 82 miliona Eura - Novi Sad 631 zaposleni 11,6 miliona EUR - Zakoni!? Stanje u Vojvodini

32. Planska i projektna dokumentacija za izgradnju transfer stanice i regionalne sanitarne deponije Novi Sad Plan upravljanja otpadom Regionalni/opštinski Subotica Sombor Zrenjanin Planska dokumentacija Vremenski okvir Projektna dokumentacija Uslovi nadležnih institucija Vode Srbije/Vojvodine Mup Srbije Zavod za zaštitu spomenika Zavod za zaštitu prirode Namena zemljišta/vlasništva Generalni projekat Prethodna studija izvodljivosti 2 meseca Program plana detaljne regulacije 3-4 meseca Inđija Interna revizija Usvaja se na skupštini opštine Podloge i istražni radovi za Izradu projekata Tehničko rešenje Sastav otpada Raspored otpada na deponiji Uređenje šire zone itd.. Akt o urbanističkim uslovima Idejni projekat 3-4 meseca Strateška procena uticaja plana detaljne regulacije 3-4 meseca Revizija licencirane Revizorske kuće Izdaje nadležni urbanistički zavod ili direkcija Procena uticaja na životnu sredinu 3-5 meseci Saglasnost i rešenje opštinskog pokrajinskog ili republičkog ministarstva za zastitu životne sredine Plan detaljne regulacije 5-6 meseci Projekat prijemno otpremne zone Projekat uređenja tela deponije Tehnološki postupak Projekat prkupljanja i evakuacije površinskih voda sa lokacije deponije Projekat prkupljanja i evakuacije površinskih voda sa lokacije deponije Projekat sanitarne i tehnološke kanalizacije itd.. Usvaja se na skupštini opštine Glavni projekat Studija izvodljivosti Revizija licencirane Revizorske kuće Pančevo, Kikinda Sremska Mitrovica