580 likes | 1.15k Views
Epilepsie Vereniging Nederland. Patiënten belangenorganisatie van en voor mensen met epilepsie en hun direct betrokkenen. Inhoud presentatie:. Epilepsie, de aandoening Epilepsie en behandeling Medicijnen ; andere behandelmogelijkheden. Epilepsie.
E N D
Epilepsie Vereniging Nederland Patiënten belangenorganisatie van en voor mensen met epilepsie en hun direct betrokkenen
Inhoud presentatie: • Epilepsie, de aandoening • Epilepsie en behandeling • Medicijnen; • andere behandelmogelijkheden.
Epilepsie Epilepsie is een tijdelijkefunctiestoornis in de hersenen,waarbij hersencellen zichplotseling en ongecontroleerdontladen. Pas als iemand bij herhaling dergelijke aanvallen heeft, is er sprake van epilepsie.
Soorten aanvallen • Gegeneraliseerde aanvallen • Partiële aanvallen
Soorten aanvallen (1) Gegeneraliseerde aanvallen: • hierbij zijn grote delen van de zenuwcellen van de rechter- en de linkerhersenhelft betrokken; • iemand met een dergelijke aanval is volledig buiten bewustzijn.
Gegeneraliseerde aanvallen • Tonisch-clonische aanvallen • Absences • Myoclonische aanvallen • Atone aanvallen
Soorten aanvallen (2) Partiële aanvallen: • alleen een bepaald deel of bepaalde delen van de hersenen zijn hierbij betrokken; • het bewustzijn is soms nog intact, soms verminderd en soms helemaal afwezig.
Partiële aanvallen • Eenvoudig partiële aanvallen • Complex partiële aanvallen • Gevolgd door een gegeneraliseerde aanval
tintelingen trekkingen vlekken, kleuren spraak geluiden Effecten epilepsie
Diagnose • Verhaal van de patiënt (anamnese) is meestal onvoldoende. • Het verhaal van anderen (hetero-anamnese) is erg belangrijk! • Video-opname maken (thuis) • Elektro-encefalogram (EEG)
EEG Ogen open Ogen gesloten
EEG • Routine EEG: - 20 minuten registratie - tijdens registratie zuchten en in een flitsende lamp kijken • Slaap EEG • EEG na slaaponthouding • 24-uurs EEG
Aanvullend onderzoek • Computertomografie (CT-scan) • Magnetic resonance imaging (MRI)
Vóórkomen epilepsie • Ca. 100.000 mensen hebben epilepsie. • Ca. 10.000 nieuwe diagnoses per jaar. • Epilepsie ontstaat het meest in de jeugd (voor het 20e jaar) en op oudere leeftijd (na het 65e jaar).
25% 54% 21% Vóórkomen epilepsie Leeftijd 0 - 12 jaar Leeftijd 12 - 20 jaar Leeftijd > 20 jaar
Oorzaken epilepsie • Aangeboren hersenafwijking • Hersentumor • Hersenbloeding of -infarct • Infectie • Hersenbeschadiging na een ongeluk • Vaak geen oorzaak • Erfelijkheid/verhoogde aanleg
Epilepsie Genetische aanleg Structurele of functionele veranderingen Aanvallen Leeftijd Maanden tot jaren Hoe ontstaat epilepsie? Processen Aandoening Sander & White, 2001
Starten behandeling? • Na eenmalig insult: meestal afwachten. • Tweemaal insult < 1 jaar: start medicatie. • Beschadiging/afwijking in hersenen plus ondersteunend EEG-beeld: start medicatie.
Hoe epilepsiebehandelen? • Medicijnen • Andere mogelijkheden: • Epilepsie chirurgie • Nervus vagusstimulatie • Ketogeen dieet
Medicijnen (1) De meest gangbare manierom epilepsie te behandelen: medicijnen • Doel: aanvallen en risico's t.g.v. recidief aanvallen voorkomen. • 70-75% is goed met medicijnen te behandelen.
Medicijnen (2) • Kies meest effectieve medicijn, met minste bijwerkingen. • Streef naar monotherapie. • Motivatie van patiënt vereist (vermijd overslaan van medicatie).
Medicijnen (3) Eerste keus medicijnen: • Valproaat (Depakine,Propymal, Convulex) • Carbamazepine (Tegretol, Carbymal) • Lamotrigine (Lamictal)
Medicijnen (4) Oudere middelen: • Fenobarbital (Luminal) • Fenytoïne (Diphantoïne, Dilantin, Epanutin) Nieuwe middelen: • Lamotrigine (Lamictal) • Topiramaat (Topamax) • Levetiracetam (Keppra) • Neurontin
Medicijnen (5) Verwacht: • Pregabaline (Lyrica) • Zonisamide (Zonegran)
Medicijnen (6) Bijzondere situaties: • Felbamate (Taloxa) • Vigabatrine (Sabril) • Acetazolamide (Diamox) • Ethosuximide(Ethymal,Zarontin) • Primidon (Mysoline)
Andere mogelijkheden Wanneer ? • Als je na 2 jaar nog steeds aanvallen hebt, ondanks verschillende medicijnen: overleg met neuroloog,mogelijke verwijzing naar een epilepsie- of neurochirurgisch centrum
Andere mogelijkheden • Epilepsie chirurgie • Nervus vagusstimulatie • Ketogeen dieet
Epilepsie chirurgie Over het algemeen wordt een stuk van de slaapkwab of voorhoofdskwab van de hersenen, waar de haard zit, weggenomen.
Epilepsie chirurgie Spanningsveld • Bron van de epilepsie verwijderen. • Kans op beschadiging van hersengebieden.
Epilepsie chirurgie • Bron van epilepsie goed lokaliseren. • Bron moet buiten onmisbare hersengebieden liggen. • Het moet 1 bron zijn.
Epilepsie chirurgie Dit betekent uitgebreid onderzoek voor de patiënt(e) die niet op medicijnen reageert.
Epilepsie chirurgie • Nederland ca. 80 operaties per jaar. • Schatting 450-500 operaties uitgevoerd. • Goede resultaten van operatie.
Epilepsie chirurgie • 1992-2002 zijn 75 kinderen geopereerd • 34 een slaapkwab (temporaal) operatie: • 25 geen aanvallen meer • 6 nog sporadisch een aanval • 2 meer dan 2 aanvallen/jaar
Nervus vagusstimulatie Prikkeling van de linker nervus vagus heeft invloed op de hersenen en kan aanvalsonder-drukkend werken.
Nervus vagusstimulatie Een soort pacemaker in de borst geïmplanteerd met een draad, die onder de huid naar de linker nervus vagus loopt.
Nervus vagusstimulatie • Epilepsie reageert niet op medicijnen. • Geen indicatie voor epilepsiechirurgie,of niet succesvol.
Nervus vagusstimulatie Onderzoeksgegevens* • bij ca. 44%: sterke afname aanvallen; • bij ca. 30%: redelijk tot goede afname; • bij 25%: nauwelijks of geen verbetering. * Na gemiddeld 1 jaar NVS
Nervus vagusstimulatie Nadelen: • Klachten van heesheid, hoesten en kortademigheid • Meeste klachten verdwijnen of verminderen na enige tijd
Ketogeen dieet • Specifiek voor kinderen. • Dieet bestaat voornamelijk uit vet. • Door tekort aan suiker wordt vet omgezet in zgn. ketonen (aceton). • Blijkt soms gunstig te zijn bij epilepsie.
Ketogeen dieet • Klassieke dieet: 90% van de calorieën komen uit vet en 10% uit andere voedingsbestandsdelen • MCT-dieet (Medium-Chain Triglyceriden): maakt gebruik van oliecapsules • 60% middellangeketentriglyceriden • 11% vet • 19% koolhydraten • 10% eiwitten
Ketogeen dieet • Epilepsie reageert niet op medicijnen. • Geen indicatie voor epilepsiechirurgie.
Ketogeen dieet Onderzoek bij 51kinderen Na 1 jaar: • 10% (5) geen aanvallen. • 12% (6) 90% < aanvallen. • 53% (27) gestopt met het dieet.
Ketogeen dieet Nadelen: • Vraagt veel tijd en energie. • Dieet is niet volwaardig. • Allerlei bijwerkingen. • Maatschappelijke consequenties
Conclusie • Aanvallen kun je goed behandelen. • Meestal met medicijnen (ca. 70%). • Houd je aanvallen, dan nog andere mogelijkheden: • Epilepsie chirurgie • Nervus vagusstimulatie • Ketogeen dieet