Rynek drobiu i jaj - charakterystyka, regulacja i informacja

1. Rynek drobiu i jaj - charakterystyka, regulacja i informacja Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

2. Rynek drobiu na świecie Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

3. Rynek drobiu i jaj Produkcja jaj na świecie Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

4. Rynek drobiu i jaj Spożycie mięsa i jaj w latach 1992 - 2002 (w kg, szt. na 1mieszkańca) Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

5. Rynek drobiu i jaj Drobiarstwo kierunek mięsny kierunek nieśny Mięso z chowu towarowego i selekcji stad hodowlanych Jaja konsumpcyjne i wylęgowe Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

6. Rynek drobiu w Polsce Od początku lat ’90 rośnie:  produkcja Udział drobiu w konsumpcji mięsa – ok. 30% (na początku lat 90. - 11%) spożycie mięsa drobiowego. Obecnie spożycie na 1 osobę wynosi 21 kg rocznie (w UE - 23 kg) Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

7. Rynek drobiu w Polsce Struktura podmiotowa rynku obejmuje: • dwustopniowy system reprodukcji: - reprodukcja pierwszego stopnia - fermy zarodowe i zakłady wylęgowe ferm stad prarodzicielskich; - reprodukcja drugiego stopnia - zakłady wylęgowe i fermy stad rodzicielskich. • zakłady wylęgowe piskląt towarowych; • fermy żywca drobiarskiego; • ubojnie i przetwórnie drobiu. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

8. Rynek drobiu w UE Roczna wielkość produkcji mięsa drobiowego - 9 078 tys. t Konsumpcja na 1 os. rocznie - 22,6 kg Samowystarczalność - 106,1% Import - 648 tys. t Eksport - 1 169 tys. t Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

9. System regulacji na rynku drobiu w UE Wspólna organizacja rynku drobiu została wprowadzona w 1967 roku. Jej obecny kształt wyznacza Rozporządzenie Rady 2777/75 z 29 października 1975 r. oraz Rozporządzenie Komisji nr 1372/95. Koordynacją działań na rynku drobiu zajmuje się Komitet Zarządzający Rynkiem Drobiu i Jaj. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

10. Zakres regulacji na rynku drobiu Regulacje UE obejmują następujące elementy rynku żywca i mięsa drobiowego:  drób żywy - kurczęta, gęsi, indyki, kaczki i perliczki;  mięso i podroby jadalne - świeże, schłodzone, mrożone i solone;  wątroby drobiowe - świeże, schłodzone, mrożone, solone lub w solance, wędzone i suszone;  tłuszcz drobiowy - wytopiony, wytłaczany i wyekstrahowany;  tłuszcz drobiowy nie wytopiony - świeży, schłodzony, mrożony, solony lub w solance, wędzony i suszony;  pozostałe zakonserwowane mięso i podroby drobiowe. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

11. Regulacje dotyczące producentów żywca drobiowego Zasady dobrej praktyki produkcyjnej i higienicznej: - przepisy weterynaryjne; - normy dotyczące rodzaju pasz; - parametry określające:  stopień zagęszczenia ptaków na danej powierzchni  dostęp do karmideł, poideł oraz otwartych strumieni powietrza. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

12. Regulacje dotyczące ubojni i przetwórni drobiu Przepisy obowiązujące zakłady uboju, rozbioru, przetwórstwa i składowania drobiu dzielą się na cztery grupy:  regulacje techniczne i sanitarno-higieniczne wyznaczające warunki produkcji i ogólną infrastrukturę zakładu;  przepisy nakładające na ubojnie obowiązek nadzoru nad producentami żywca;  rozwiązania w zakresie transportu i przetrzymywania zwierząt w rzeźniach oraz zasad uboju drobiu; normy jakościowe dotyczące produkcji i obrotu handlowego. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

13. Regulacje na rynku wewnętrznym • klasyfikacja na klasy handlowe A i B w oparciu m.in. o stopień umięśnienia i otłuszczenia (nie obowiązuje, gdy mięso dostarcza się do zakładów dzielenia i przetwórstwa); • wymogi termiczne w odniesieniu do mięsa; • taryfikacja mięsa mrożonego i głęboko mrożonego na klasy wagowe. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

14. Rynek drobiu Rynek wewnętrzny Normy handlowe (prod.>10 tys. szt rocznie) Mięso drobiowe oznakowane informacjami o: • - klasie handlowej; • cenie jednostkowej; • stanie termicznym; • dacie przydatności do spożycia; • zalecanej temperaturze przechowywania; • numerze rejestracyjnym rzeźni/zakładu dzielenia drobiu; • kraju pochodzenia (import); Klasy handlowe mięsa drobiowego – A, B Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

15. Rynek drobiu Rynek wewnętrzny Wymogi dla producenta PROWADZENIE EWIDENCJI: - liczba ptaków w każdej formie wychowu; - liczba sprzedanych ptaków; - odbiorcy (nazwy firm, adresy). Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

16. Rynek drobiu Rynek wewnętrzny Wymogi dla ubojni i przetwórni 1) KLASYFIKACJA: - na klasy handlowe A i B; - mięsa mrożonego (do -120C ) i głęboko mrożonego (do -180C ) na klasy wagowe; 2) KONTROLA: - prawidłowości sposobu chowu i żywienia drobiu u producentów; - stopnia absorpcji wody obcej w tuszach i całkowitej zawartości wody obcej; - temperatury mięsa mrożonego; - poprawności znakowania wyrobów; - opakowań jednostkowych i ich etykietowania; 3) PROWADZENIE EWIDENCJI-REJESTR: - producentów dopuszczonych do rynku, - cykli chowu dla poszczególnych producentów, - wyników kontroli całkowitej zawartości wody obcej. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

17. Regulacje dotycząceimportu drobiu - stawki celne • podstawowe stawki celne; • zredukowane stawki celne (stawki taryfowe WTO); • obniżone stawki celne wynikające z jednostronnych preferencji udzielonych przez Wspólnotę; • cła preferencyjne wynikające z umów handlowych o uprzywilejowanych warunkach handlu; Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

18. Regulacje dotyczące importu drobiu • kontyngenty minimalnego dostępu do rynku o zredukowanych stawkach celnych; • kwoty preferencyjne objęte preferencyjnymi stawkami celnymi; • SSG - klauzula bezpieczeństwa określająca ceny progu i cła dodatkowe; • licencje importowe. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

19. Regulacje dotycząceeksportu drobiu • subsydia; • pułapy; • licencje. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

20. RYNEK JAJ Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

21. Rynek jaj w Polsce Struktura podmiotowa: - fermy i zakłady wylęgowe szczebla reprodukcyjnego; - fermy i zakłady wylęgowe piskląt towarowych; - fermy produkcji jaj konsumpcyjnych; - przetwórnie jaj; - podmioty obrotu towarowego. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

22. Rynek jaj w Polsce Produkcja dzieli się na: - produkcję w celach reprodukcyjnych i hodowlanych; - produkcję jaj konsumpcyjnych. Obrót handlowy dotyczy jaj kurzych oraz niewielkich ilości jaj przepiórczych i strusich. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

23. Rynek jaj w Polsce Rośnie:  wielkość produkcji jaj Roczna wielkość produkcji - 5 622 tys. t Samowystarczalność - 102,8% Koncentracja produkcji Blisko 1 mln gospodarstw prowadzi chów kur niosek; około 99% z nich utrzymuje jednak jedynie niewielkie stada - do 100 sztuk. 3/4 podaży jaj stanowi produkcja fermowa.  przetwórstwo Przetwórstwo obejmuje ok. 10-15% jaj (w UE - ok. 40%). Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

24. Rynek jaj w UE Roczna konsumpcja na 1 osobę - 13,2 kg Import - 30 tys. t Eksport jaj: - 182 tys. t - dotyczy jedynie ok. 5% produkcji; - w strukturze geograficznej 97% eksportu do państw UE-25. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

25. Wspólna organizacja rynku jaj w UE Cel regulacji rynku - zapewnienie odpowiednich standardów jakościowych w zakresie produkcji i handlu Instytucją odpowiedzialną za rynek jaj jest Komitet Zarządzający Rynku Drobiu i Jaj Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

26. Zakres rzeczowy regulacji na rynku jaj konsumpcyjnych Regulacje obejmują: • jaja ptasie w skorupkach, świeże, konserwowane lub gotowane; • jaja ptasie bez skorupek; • żółtka jaj do konsumpcji świeże, suszone, gotowane na parze lub w wodzie, przetworzone, mrożone lub inaczej zakonserwowane, zawierające (lub nie) cukier czy inny środek słodzony. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

27. Rynek jaj Rynek wewnętrzny regulacja poprzezstandardy marketingowe i jakościowe cel - poprawa jakości jaj system obejmuje: • normy jakościowe (klasy handlowe, kat. wagowe kl. A), - sortowaniejaj wyłącznie w zarejestrowanych centrach pakowania; • obligatoryjne oznakowanie opakowań, • posiadanie numeru rejestracyjnego (zakład pakowania), • prowadzenie dokumentacji - ilość wstawionych i sprzedanych ptaków, nazwy odbiorców (producent), • kontrolę na wszystkich etapach obrotu (pobieranie prób). - obowiązekinformowania Komisjio liczbie kur i jaj oznakowanych systemem chowu oraz metodach kontroli sprawdzających warunki chowu. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

28. Zakres regulacji w sferze produkcji jaj konsumpcyjnych Wymogi dotyczą: • zagadnień weterynaryjno-epidemiologicznych; • dobrostanu zwierząt; • zasad przechowywania jaj u hodowcy; • zagadnień higieniczno-sanitarnych; • zasad zbierania jaj - częstotliwości zbierania, sposobu oczyszczania i odkażania jaj; • zasad ewidencji zwierząt i prowadzenia rejestrów statystycznych. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

29. Rynek jaj Wymogi dla producenta • OZNACZENIE JAJ • - data zniesienia, (informacja na temat systemu chowu kur niosek) 2) PROWADZENIE EWIDENCJI - dzień wstawienia, - wiek i liczba kur w kurnikach, - dzienna produkcja, - liczba lub masę jaj dostarczonych do odbiorców, rejestr odbiorców Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

30. Normy handlowe w sprzedaży detalicznej jaj • wyłącznie jaja zapakowane i oznakowane oraz podzielone według gatunków, jakości, klasy wagowej i stanu termicznego • znakowanie nie obowiązuje producentów prowadzących sprzedaż bezpośrednią produkowanych na swojej fermie jaj; wymóg taki będzie obowiązywał od 1.07.2005 (MRiRW wystąpiło o 10-letni okres przejściowy) Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

31. Rynek jaj - klasy Klasa A ● skorupka - normalna, czysta, nie uszkodzona; wysokość komory powietrznej ≤ 6 mm (jaja klasy Ekstra ≤ 4 mm); białko przezroczyste i klarowne; żółtko - słabo widoczne podczas prześwietlenia; tarcza zarodkowa - nie może być rozwinięta; brak obcych zapachów; ● nie utrwalone lub chłodzone w warunkach o sztucznie obniżonej temperaturze poniżej +50C; posortowane na klasy wagowe kategorie jaj(RK 1511/96) jaja bardzo duże (≥73 g) – XL jaja duże (63-73 g) – L jaja średnie (53-63 g)– M jaja małe (≤53 g) – S Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

32. Obrót jajami konsumpcyjnymi producenci zobowiązani są do dostarczania jaj do zbiornic, zakładów pakowania, uprawnionych hurtowni lub do zakładów przemysłowych; do pakowalni jaja mogą dostarczać również zbiornice - jednostki upoważnione do zbierania jaj od producentów; jedynie pakowalnie mają prawo do sortowania, klasyfikowania i znakowania jaj oraz wprowadzania ich spożywczych na rynek masowy. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

33. Rynek drobiu i jaj Regulacje handlu zagranicznego ● licencje importowe ● licencje eksportowe ● kontyngenty dostępu do rynku ● pułapy wielkości eksportu ● dopłaty do eksportu ● taryfy importowe ● cła dodatkowe IMPORT EKSPORT Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

34. Instrumenty regulujące import jaj • licencje importowe - wydawane przez krajową agencję interwencyjną • cła podstawowe i zredukowane; • klauzula ochronna; • kontyngenty minimalnego dostępu do rynku (kwoty taryfowe WTO). - udokumentowany import ≥80 ton mięsa drobiowego ≥ 50 ton jaj (prod. z jaj) w ciągu 2 lat drób żywy 5,2-34,5 euro/100 szt. elementy kurczaków i podrobów innych niż wątroby18,7-102,4 euro za 100 kg jaja wylęgowe 35-105 euro/1000 szt. pozostałe jaja w skorupkach3,04 euro/tonę żółtka jaj353-1423 euro/tonę Opracowanie: Wawrzyniec Czubak

35. Instrumenty regulujące eksport jaj • licencje (najnowsze procedury określa rozporządzenie KE nr 596/2004); • pułapy; • system dopłat do eksportu obejmujący całą grupę towarową “jaja w skorupkach” oraz wybrane towary zaliczane do grupy “jaja bez skorupek” lub “przetwory z jaj”. • Przy ustalaniu wysokości subsydiów brane pod uwagę są :- sytuacja rynkowa, • - różnica miedzy cenami w UE a cenami światowymi • - kierunek eksportu, • limit wydatków na dopłaty eksportowe w ramach RU GATT, • różnica cen pasz pomiędzy Unią a rynkiem światowym. Opracowanie: Wawrzyniec Czubak