„Bezpieczny komputer” - program profilaktyczny Gimnazjum nr 1 w Koluszkach

1. „Bezpieczny komputer” -program profilaktycznyGimnazjum nr 1 w Koluszkach Wiedz@ Chroni Dzieci Jerzy Pecyna, Jarosław Rzesiewski

2. Internet – pomaga, czy zagraża Czy Twoje dziecko korzysta z Internetu? Najprawdopodobniej tak! Czy wiesz, co tam robi? Z kim się kontaktuje? Ile czasu w nim spędza? Jeżeli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań brzmi "nie", powinieneś to zmienić.

3. Internet – pomaga, czy zagraża cd.. • Internet to narzędzie – jest taki, jak ludzie, którzy go używają • Sieć to kopalnia wiedzy • Sieć to wielki plac zabaw • Sieć to kontakty bez granic • Bez internetu dzieci będą miały gorszy start, musimy go im dać

4. Zgodnie z wynikami badań, przeprowadzonych przez Fundację Dzieci Niczyje, w Polsce ponad 92% dzieci używających Internetu korzysta z serwisów umożliwiających komunikację on-line. 87% dzieci podaje obcym swój adres e-mail 64% dzieci podaje obcym swój numer telefonu 42% dzieci podaje obcym adres zamieszkania 44% dzieci przesyła obcym swoje zdjęcie 25% dzieci spotyka się z obcymi „poznanymi” w Internecie

5. Czy w domu masz komputer?

6. Czy masz w domu dostęp do Internetu?

7. Ile czasu spędzasz średnio w domu przed komputerem?

8. Ile czasu spędzasz średnio w domu przed komputerem na gry?

9. Ile czasu zajmuje Ci w domu korzystanie z komunikatorów?

10. Czy dokonujesz zakupów za pomocą Internetu?

11. Czy uważasz, że podawanie danych osobowych obcym osobom jest niebezpieczne?

12. Czy uważasz, że spotkania z osobami poznanymi przez Internet mogą być niebezpieczne?

13. Czy zdarzyło Ci się wysłać komuś poznanemu w Internecie swój numer telefonu?

14. Czy zdarzyło Ci się wysłać komuś poznanemu w Internecie swój adres zamieszkania?

15. Czy zdarzyło Ci się w ciągu ostatniego roku będąc na czacie lub gdzie indziej w Internecie, że ktoś usilnie wbrew Twojej woli próbował się z Tobą umówić?

16. Czy zdarzyło Ci się spotkać z osobą poznaną przez Internet?

17. Czy rodzice w jakikolwiek sposób limitują Ci czas spędzony przed komputerem?

18. Charakterystyka zagrożeń • W kontakcie z Internetem, a także podczas lektury tekstów zamieszczonych na tej prezentacji warto pamiętać o kilku pozornie oczywistych, ale czasami niedostrzeganych faktach: • Zalety Internetu znacznie przeważają nad jego wadami; • Ciekawość dziecka jest rzeczą naturalną; • Anonimowość w Sieci jest tylko pozorna; • Internet jest dobry, źli bywają jedynie ludzie, którzy go używają.

19. Internet jako źródło informacji dla przestępcy • Dzieci z natury są ufne. Chętnie opowiadają innym, nawet zupełnie obcym osobom, o sobie, swoim domu, rodzinie. Za pośrednictwem Internetu przestępcy mogą więc uzyskać od dzieci cenne informacje, np. złodziej planując włamanie może dowiedzieć się o adres,cenne przedmioty, zwyczaje panujące w domu itp.

20. Oszustwa i wyłudzenia • Internet to również miejsce handlu. Dzieci lubią buszować po serwisach aukcyjnych (np. www.allegro.pl) i robić tam zakupy. • Najczęstsze oszustwo polega na tym, że kupujemy okazyjnie np. telefon komórkowy za bardzo atrakcyjną cenę. Zamawiamy, otrzymujemy pocztą przesyłkę, płacimy przy odbiorze listonoszowi. Po jego wyjściu otwieramy pudełko, a w środku zamiast telefonu znajdujemy cegłę. • W serwisach aukcyjnych po cenach niższych niż oficjalne można kupić karty służące do doładowywania konta w telefonach komórkowych typu pre-paid. Na ogół numery te są fałszywe, ale ponieważ kwota oszustwa jest niska, to sprawca nie ponosi żadnej kary. Takich przykładów można wymienić wiele. • Często w Internecie można nieświadomie kupić przedmioty pochodzące z kradzieży. W ten sposób stajemy się paserami i możemy ponieść za to karę.

21. § Groźby karalne, nękanie • Wiele osób mylnie sądzi, że Internet zapewnia im pełną anonimowość i czując się bezkarnie, pozwalają sobie na zachowania, na które nie odważyliby się w codziennym życiu. Stają się wulgarni, grożą innym, próbują nękać. • Warto wiedzieć, iż groźby takie są karalne.

22. Obrót danymi osobowymi • Dzieci to bardzo atrakcyjna grupa klientów. Wydają dużo pieniędzy na zabawki, słodycze, itp., mają też ogromny wpływ na wiele decyzji o zakupach, podejmowanych przez dorosłych. Często to właśnie dzieci doradzają rodzicom, jaki kupić sprzęt grający, czy nawet samochód. Specjaliści od marketingu chętnie więc kierują reklamy do dzieci także w Internecie. • Ich dane osobowe są niezwykle atrakcyjne, więc nieuczciwi marketerzy wyłudzają je i handlują nimi, kusząc dzieci konkursami, przyciągając upominkami, nagrodami, itd. Założenie darmowego konta pocztowego wymaga np. wypełnienia wcześniej szczegółowej ankiety, zawierającej m. in. pytania o dochód w rodzinie, zainteresowania, a nawet rozmaite nawyki konsumenckie.

23. Dostęp do materiałów pornograficznych • W Internecie dzieci mają praktycznie nieograniczony dostęp do najostrzejszych treści pornograficznych. Znalezienie pornografii w sieci nie jest żadnym problemem, a przy tym często strony takie nie są w żaden sposób zabezpieczone przed dziećmi. Zdarza się, że autorzy opatrują je ostrzeżeniem, iż zawarte na stronie materiały przeznaczone są tylko dla pełnoletniego odbiorcy. Problem w tym, że w żaden sposób nie weryfikują wieku osób odwiedzających, nie jest to więc dla dziecka żadną przeszkodą, ani w żaden sposób nie chroni go przed dostępem do szkodliwych treści.

25. Dostęp dzieci do pornografii • Dzieci mają praktycznie nieograniczony dostęp do treści pornograficznych • Treści te nie są zabezpieczane przed dostępem dzieci • Dzieci nie muszą szukać specjalnie pornografii, by na nią trafić • Przestępstwo to w praktyce nie jest ścigane

26. Polscy pedofile w sieci • Serwisy randkowe i ogłoszeniowe oraz internetowe pamiętniki - blogi

27. Polscy pedofile w sieci • Czaty w portalach i Polchat.pl

28. Polscy pedofile w sieci • Komunikatory (Gadu gadu, Tlen)

29. Uzależnienie - netholizm • Internet wciąga i uzależnia. Po wejściu na jakąś stronę znajdujemy na niej liczne ”odsyłacze” na inne wybrane strony. • Wybierając te najbardziej interesujące, kontynuujesz wirtualną podróż, surfując w nieskończoność po kolejnych stronach. • Zaczynasz przygodę z komunikatorem, IRC lub chat-roomem i odkrywasz, jak łatwo poznać nowych ludzi, nawiązywać kontakty, przyjaźnie. Pochłania to coraz więcej czasu, aż wirtualna rzeczywistość zaczyna dominować w Twoim życiu. • Na świecie tworzą się już kluby Anonimowych Netoholików. Uzależnienie od Internetu leczy się tak samo, jak narkomanię czy alkoholizm. Dzieci są zaś szczególnie podatne na nałogi.

30. Czy już nasze dziecko jest webholikiem? • 10 kryteriów diagnostycznych uzależnienia od internetu. Jeśli występują u ciebie 4 lub więcej spośród nich - możesz powiedzieć, że masz "problem internetowy":1. Czujesz się zupełnie pochłonięty internetem, myślisz o nim przez cały czas, także, kiedy z niego nie korzystasz. 2. Czujesz potrzebę używania internetu przez coraz dłuższe okresy czasu, aby osiągnąć satysfakcję. 3. Odczuwasz niemożność kontrolowania czasu korzystania z internetu. 4. Kiedy usiłujesz ograniczyć korzystanie z internetu lub całkiem z niego zrezygnować, odczuwasz niepokój i podenerwowanie. 5. Używasz internetu, aby uciec od problemów lub kiedy dokucza ci poczucie bezradności, winy, lęku albo przygnębienia. 6. Okłamujesz członków rodziny, aby ukryć swoje wzrastające zaangażowanie w internet. 7. Wystawiasz na szwank lub ryzykujesz utratę znaczącego związku, pracy, możliwości nauki lub karierę z powodu internetu. 8. Powracasz, nawet wtedy gdy rachunki za korzystanie z internetu przekraczają twoje możliwości finansowe. 9. Kiedy nie masz dostępu do sieci - występują u ciebie objawy zespołu abstynencyjnego (lęk, narastające przygnębienie). 10. Korzystasz z sieci dłużej niż początkowo zamierzałaś(eś).

31. Jak się chronić przed zagożeniem?

32. Cenzor Cenzor ogranicza dostęp do niecenzuralnych treści internetowych oraz wybranych czatów i komunikatorów. Główny nacisk został położony na strony z pornografią, przemocą oraz narkomanią, czyli wszystkie te, które mogą powodować zaburzenia w rozwoju psychicznym młodych internautów. Posiada dodatkowo ważne funkcje ograniczania czasu spędzanego w Internecie, zapis historii odwiedzanych stron, zabezpieczenie przed instalacją niebezpiecznych aplikacji internetowych oraz możliwość samodzielnego konfigurowania zakresu filtra. http://www.cenzor.com.pl/

33. Opiekun Dziecka w Internecie to program, który blokuje dostęp do szkodliwych dladzieci stron internetowych. Przeznaczony jest dla rodziców, którzy chcieliby ochronić swoje dzieci przed zagrożeniami na jakie mogą się natknąć w Sieci: pornografia, przemoc, narkotyki, sekty. Dzięki Opiekunowi możesz bez obaw pozwolić swojemu dziecku na poznawanie Internetu. http://www.opiekun.com

34. Motyl • Motyl to profesjonalny program kontrolujący korzystanie z zasobów Internetu. Program blokuje strony zawierające treści erotyczne i pornograficzne. Pozwala również na zablokowanie dostępu do czatów, stron z bramkami SMS i uniemożliwienie uruchamiania komunikatorów takich jak Gadu-gadu, ICQ, Tlen.Ponadto nowa wersja programu daje użytkownikowi możliwość blokowania uruchomienia dowolnych innych programów. http://www.adalex.pl/motyl/

35. "Komputerowa Niania" to program do kontroli czasu korzystania z komputera. Przeznaczony  jest dla rodziców, których dzieci zbyt długo przesiadują przed komputerem i powodują duże rachunki telefoniczne za połączenia z Internetem. Program umożliwia administratorowi (np. rodzicowi) ograniczanie użytkownikom komputerów (np. dzieciom) czasu pracy i czasu połączeń telefonicznych . Administrator przydziela hasło użytkownikowi i wprowadza mu określony limit czasu pracy: dzienny, tygodniowy lub/i miesięczny. Można np. określić, że maksymalny dzienny czas pracy to 4 godziny, ale nie więcej niż 10 godzin tygodniowo a maksimum miesięczne ustawić na 25 godzin. http://www.niania.infologis.com.pl

36. Złote zasady!!! • Niech komputer stoi we wspólnym miejscu; • Interesuj się tym, co robi Twoje dziecko w sieci i rozmawiaj z nim o tym; • Nie bój się przyznać do niewiedzy; • Naucz dziecko, że osoba poznana w sieci nie musi być tym, za kogo się podaje; • Naucz dziecko, by nie podawało danych osobowych, nie opowiadało o rodzinie, nie wysyłało zdjęć; • Ustal, że nie wolno umawiać się z osobami poznanymi w sieci bez Twojej wiedzy; • Nie krytykuj, nie obwiniaj, jeśli coś się stanie; • Jeśli coś budzi Twoje wątpliwości, poradź się specjalistów; • Rozmawiaj z dzieckiem, rozmawiaj i jeszcze raz rozmawiaj

37. Gdy coś się stało... • Zawiadom o popełnieniu przestępstwa najbliższy komisariatlub prokuraturę • Niczego nie kasuj, najlepiej pozostaw komputer specjalistom • Kontakt z Kidprotect.pl – pomoc w postępowaniu od strony internetowej • Kontakt z Fundacją Dzieci Niczyje lub Niebieską Linią – pomoc dla dziecka

38. Hotline Polska • Polska jest pierwszym krajem w gronie nowych członków Unii Europejskiej, w którym działa punkt kontaktowy ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie (Hotline). Swoją działalność Hotline rozpoczął 1 stycznia 2005 roku. • Możliwość zgłoszenia incydentów anonimowo (telefon, email, formularze na stronie) http://hotline.org.pl

39. Fundacja Kidprotect http://kidprotect.pl/hotline/ tel. 0693254898

40. Telekomunikacja Polska udostępnia nieodpłatnie na swych stronach www program Konektor tp informujący o próbie nawiązania połączenia z numerami o podwyższonej płatności. • Program jest bardziej zaawansowaną forma oprogramowania Antydialer tp , który uzyskał najwyższa ocenę ekspertów i wygrał konkurs "Bezpieczni w sieci", zorganizowany latem 2003 przez TP, radio ZET, magazyn CHIP oraz portal WP. http://www.tp.pl/dom/bws/dialery/

41. Źródła wiedzy • www.kidprotect.pl • www.dzieckowsieci.pl • www.cert.pl • www.fdn.pl • www.pogotovie.pl • www.niebieskalinia.pl • www.saferinternetday.pl • www.fundacja-turleja.kei.pl

42. Kodeks karny. Ustawa z dn. 20.06.1997 r. (Dz. U. Nr 88, poz.553 z późn. zm.) • Ustawa z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz.883 z późn. zm.) • Kodeks pracy. Ustawa z dn. 26.06.1974 r.(Dz. U. Nr 24 poz. 141 z późniejszymi zmianami) • Ustawa z dn. 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24, poz. 83 wraz z późniejszymi zmianami) • Ustawa z dn.21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2000 r., Nr 73, poz. 852) • Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 Nr 144, poz. 1204)

43. Wśród nieograniczonych sieciowych zasobów trzy czwarte stanowią strony o tematyce pornograficznej. Trafianie na nie często odbywa się niezależnie od intencji użytkownika. W wielu wypadkach przeglądarka internetowa jest brutalnie i bez naszej wiedzy, kierowana automatycznie na tego typu serwisy - nierzadko płatne. Na witrynę pornograficzną można wejść szukając informacji np. o Harrym Potterze.Powszechnym zagrożeniem stało się tez w ciągu ostatnich lat rozpowszechnianie pornografii dziecięcej w Internecie. Handel materiałami porno między użytkownikami dokonuje się poprzez tematyczne kanały i listy dyskusyjne [Jedna z pedofilskich list została usunięta z serwera TP Internet dzięki interwencji samych internautów].Nowym zjawiskiem jest pornografia dziecięca generowana w sposób komputerowy. Nie biorą w niej udziału realne osoby, jednak skutki oglądania tego rodzaju materiałów są -szczególnie dla młodych ludzi - nie mniej realne. Współczesne prawo niestety nie uwzględnia jeszcze postępu technologicznego w tym zakresie i nie interpretuje jednoznacznie wirtualnej pornografii. Internetowe sposoby porozumiewania się między osobami z całego świata - komunikatory [IRC, ICQ, gadu-gadu], czaty, grupy dyskusyjne to "miejsca" rozmów, spotkań, randek, które nastolatki prowadzą bez wychodzenia z domu. Rodzice nie widzą i nie znają znajomych swych pociech. Pociechy zresztą w rzeczywistości same swych rozmówców nie znają, a pozostając w obrębie własnego pokoju czują się bezpieczne. Anonimowość, i przez to intymność, którą zapewnia czat czy komunikator zachęca do zwierzeń i zaufania. Młody użytkownik komputera onieśmielony seksualnością i rozmową o niej "w realu" jest skłonny szybciej podjąć temat i otworzyć się. Wynikają stad zagrożenia dla dzieci zupełnie nowe. Przestępca seksualny z sieci nie czeka już za boiskiem czy pod szkołą na swoją ofiarę, ale wysyła swemu nastoletniemu rozmówcy obrazki, zdjęcia, mające rozproszyć jego seksualne obawy. Przemyślnymi krokami, podszywając się pod kogoś innego i bez pośpiechu potrafi zdobywać zaufanie dziecka, by w konsekwencji doprowadzić do spotkania

44. Internet jest nieocenionym narzędziem komunikacji, edukacji i rozrywki. Każdy znajdzie w nim coś dla siebie, jego zalety można długo wymieniać. Niestety z korzystaniem z Internetu wiążą się także rozmaite zagrożenia (np. oszustwa, kradzieże, itp.). Szczególnie ważną kategorię stanowią zagrożenia dla najmłodszych użytkowników Sieci. Dzieci narażone są na kontakt z niebezpiecznymi treściami, których w Internecie nie brakuje. Kontakt z pornografią, czy materiałami nasyconymi przemocą może trwale odbić się na psychice dziecka. Równie niebezpieczny dla najmłodszych jest kontakt online z dorosłymi, podającymi się za dzieci lub w inny sposób próbującymi zdobyć zaufanie dziecka. Kontakty takie mają często kon­tekst seksualny. Przeważnie jest to wyłącznie rozmowa, co może mieć zły wpływ na dzieci. Często jednak taka nawiązanie takiej relacji prowadzić ma do spotkania w rzeczywistym świecie. Spotkania, które może skończyć się tragicznie. Do niedawna o tego rodzaju sytuacjach dowiadywaliśmy się głównie z przekazów zagranicznych. Wraz z rozwojem Internetu sytuacje takie mają miejsce również w naszym kraju.