LITERATURA

1. LITERATURA • 1. Gajda J. 2002, „Media w edukacji”. • Gabon-Klas T. 2005, „Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy , radia, telewizji i Internetu”. • Retter H. 2005, „Komunikacja codzienna w pedagogice”. • Siemieniecki B. 2002, „Komputer edukacji”. • Jakubowski W. 2006, „Edukacja w świetle kultury popularnej”. • Juszczyk S. 2000, „Człowiek w świecie elektronicznych mediów- szanse i zagrożenia”. • 7. McLuhan M. 2004, „Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka”.

2. ZAGADANIENIA DO OPRACOWANIA • Wykaż, że Internet to efektywne mass medium ( na podstawie wybranej teorii komunikacji pedagogicznej w ujęciu Heine Rettera, wybór uzasadnij). • 2. Wykaż pozytywne i negatywne oddziaływania mediów na dziecko (na podstawie społecznej teorii poznawczej Alberta Bandury). • 3. Scharakteryzuj globalną sieć komputerową (Internet) jako środowisko komunikacji społecznej. • 4. Scharakteryzuj komputer jako medium edukacyjne, przyjmując jako kryterium oceny aspekt wspierający i zaburzający proces nauczania – uczenia się. • 5. Scharakteryzuj komputer jako narzędzie użytkowe i użyteczne wykorzystywane w procesie nauczania – uczenia się. • 6. Scharakteryzuj komputer jako narzędzie wspierające rozwój poznawczy dziecka. • 7. Wskaż przykłady tekstów medialnych, przeanalizuj ich strukturę, formę, oddziaływanie.

3. POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI EDUKACJA:(Kwieciński ,1987) : złożony, wieloaspektowy proces zmian w całym cyklu życia człowieka (jego hominizacji), obejmujący: • proces naturalnego wrastania (socjalizacji, inkulturacji), • procesy celowościowe (kształcenie, wychowanie), • różnorodne procesy uspołeczniania i uspołecznienia EDUKACJA:Spoleczna praktyka konstruowania znaczeń nadających sens ludzkiej tożsamości (Melosik, Szkudlarek , 1998)

4. POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI KSZTAŁCENIE:jeden z dwóch celowościowych procesów edukacyjnych, odnoszący się głównie do sfery intelektualnej jednostki. Pozostałe sfery osobowości człowieka są domeną wychowania. NAUCZANIE:organizowanie, kierowanie. UCZENIE SIĘ:nabywanie wiedzy, umiejętności, rozwój zainteresowań, zdolności poznawczych.

5. POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI EDUKACJA:wychowanie głównie pod względem umysłowym (słownik języka polskiego). ZMIANAjako kategoria rozwoju. Przyrost i rozwój: • wiedzy, • umiejętności, • zdolności poznawczych, zainteresowań.

6. POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI EDUKACJA: (Łukaszewicz ,1996) pewnego rodzaju instrument układania się człowieka ze światem w następstwie czego wzrastają szanse jego samoorganizacji w ekologicznym porządku życia. KOGNICJA (zdolności poznawcze) : funkcje i procesy psychiczne w wyniku których człowiek zdobywa i przetwarza wiedzę o sobie i swoim otoczeniu.

7. PROCESY POZNAWCZE Procesy poznawcze (kognitywne): • postrzeganie i poznanie za pomocą zmysłów, • przedstawienie sobie tego doświadczenia (wyobrażanie), • pamięć, która magazynuje to doświadczenie i umożliwia odwołanie się do niego, • świadomość, jako szczególny rodzaj samopostrzegania, często w formie refleksji, • myślenie, sądy, rozwiązywanie problemów- zazwyczaj wieloczłonowa racjonalna forma procesu poznawczego, która może rozwinąć się w kognitywny mechanizm zachowań, • uczenie się jako proces którego wyłącznym celem jest zdobycie wiedzy i w którym znaczny udział mają poprzedzające go procesy psychiczne.

8. POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE MEDIÓW MEDIA:środki komunikowania. MULTI:duża ilość, wielość, wielokrotność. MULTIMEDIA:wielość środków. HIPERMEDIA, MIĘDZYMEDIA, MEGAMEDIA:sposób pozyskiwania informacji, możliwości jej pozyskiwania, przetwarzania, reorganizacji wiadomości, stymulowanie procesów poznawczych, myślenia.

9. TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA Multimedia (pojęcie tradycyjne wg. Strykowskiego, 1984) wszystkie media informacyjne: • prasa, książki, czasopisma, • taśmy audio, wideo, • radio, telewizja, • sprzęt audiowizualny, • środki fotograficzne, • inne nośniki przekazu informacji, techniczna strona procesu edukacyjnego.

10. MULTIMEDIA POŁACZONE Z TECHNICZNYM ASPEKTEM EDUKACJI Środki techniczne służące do cyfrowego przetwarzania i prezentacji informacji w zintegrowanej postaci: • tekstowej, • graficznej, • dźwiękowej.

11. MULTIMEDIA Mulimedia (aspekt techniczny): • komputery wyposażone w karty graficzne, dźwiękowe, dyski kompaktowe CD-ROM, • programy komputerowe z grafiką, dźwiękiem i animacją, • narzędzia programowe służące do realizacji prezentacji multimedialnych, • w tym w ramach sieci komputerowej, obsłudze transmisji tele- i videokonferencji.

12. MULTIMEDIA Mulimedia z pozycji procesu komunikowania, teorii wiadomości (Skrzydlewski,1993), bliskie hipermediom: • uniwersum komunikatów dochodzących do uczącej się osoby przy jednoczesnym byciu narzędziami rozwoju poznawczego człowieka, • z jednej strony ciąg połączeń komunikatów dźwiękowych, wideo, obrazu statycznego, animacji, tekstu, wspartych możliwościami przetwarzania komputerowego w celu odebrania, przetworzeniai reorganizacji wiadomości, z drugiej strony stymulowanie do myślenia.

13. MULTIMEDIA A HIPERMEDIA Różnica multi i hipermediów: • sposób funkcjonowania tekstu w systemie komunikowania, • hipertekst, • decyzja o ilości przekazywanej wiedzy i jej porządku, • wskazówki graficzne, ilustracje i animacje, • interaktywność działania.

14. Elementy systemu multimedialnego: • obraz statyczny, • dźwięk, • obraz ruchomy (video), • animacja, • hipertekst. Podział dokonany w oparciu o teorię wiadomości i elementy istotne dla projektowania narzędzi poznawczych.

15. MEDIA EDUKACJNE: to różnego rodzaju przedmioty, urządzenia i materiały, a także mass media (radio, telewizja, Internet) , które umożliwiają zdobywanie informacji lub przekazuję informację od nadawcy do odbiorcy w formie komunikatów skonstruowanych ze słów, obrazów, dźwięków. MEDIA UMOŻLIWIAJĄ: uczącym się wykonywanie określonych czynności o charakterze intelektualnym oraz manualnym, a także komunikowanie się. DO MEDIÓW ZALICZA SIĘ: wszelkie materiały drukowane i obrazowe, modele, przeźrocza, foliogramy, nagrania magnetofonowe, programy telewizyjne, audycje radiowe, programy wideo, programy komputerowe, programy multimedialne, wszelkie zasoby Internetu.

16. Zakres znaczeniowy mediów tworzą: • komunikat lub wiadomość rozumiane jako zespól przekazywanych informacji, bodźców sensorycznych oddziaływujących na odbiorcę (message), • nośnik komunikatu, podłożone na którym zostały zapisane określone informacje, zwany materiałem dydaktycznym lub środkiem miękkim (software), • urządzenie umożliwiające przekazanie komunikatu do odbiorcy, nazywane środkiem przekazu lub środkiem twardym (hardware), • instrukcja metodyczna (teachware), informacje o treści danego komunikatu i jego wykorzystaniu.

17. Obszary wykorzystania (zastosowań) mediów (hipermediów) w edukacji: • proces kształcenia, • diagnostyka i terapia pedagogiczna, • organizacja i zarządzanie szkołą, • badania edukacyjne.

18. Media jako element wspierający proces kształcenia: • programy uczące, przedmiotowe(matematyka, chemia, biologia, geografia, muzyka, plastyka), uczenie umiejętności np. gry na gitarze, nauczenie języków obcych, • programy prezentujące materiał nauczania (książki elektroniczne, podręczniki, zbiory grafik, aplikacje multimedialne), • programy wspierające proces opracowania materiału nauczania, w tym wspierające poszukiwanie informacji (czasopisma, przewodniki, poradniki, leksykony, encyklopedie, atlasy, katalogi, słowniki, bazy informacyjne) i dokumentacje (opracowania firm, instytucji oświatowych, nauczycieli akademickich, programy do analiz materiału), • programy rozwijające umiejętności twórcze (dotyczące sztuki, twórczość komputerowa, programowanie wirtualnej rzeczywistości)), • gry i zabawy edukacyjne (zręcznościowe, strategiczne i wojenne, symulacyjne, sytuacyjne, edukacyjne, inscenizacyjne, intelektualne), • monitoring dydaktyczny (bazy danych, arkusze kalkulacyjne, programy statystyczne), • programy wspomagające narzędziowo proces kształcenia (wspomagające proces projektowania, pakiety graficzne, przeglądarki, programy do zrzucania ekranów, do tworzenia prezentacji, inteligentne systemy prezentacji wiedzy, bazy zarządzające filmami wideo)), • programy uzupełniające (systemy ekspertowe np. egzaminacyjne, symulacje komputerowe, języki symulacyjne, symulacje nauczycielskich analiz pracy uczniów).

19. Media jako element wspierający diagnostykę i terapię pedagogiczną: • praca z niepełnosprawnymi (upośledzenie słuchu, wzroku, umysłowe), • diagnozowanie pedagogiczne, • terapia pedagogiczna (logopedia, trudności w uczeniu, dysleksja, dysgrafia).

20. RODZAJE KOMPUTEROWEJ DIAGNOSTYKI PEDAGOGICZNEJ

21. KLASYFIKACJA KOMPUTERÓW W TERAPII PEDAGOGICZNEJ

22. Media w organizacji i zarządzaniu szkołą: • administrowanie szkołą: praca w sekretariacie, • organizowanie procesu kształcenia (Director), • dokształcanie nauczycieli: projektowanie materiałów multimedialnych, oświata komputerowa, • poradniki: porady prawne. Media w badaniach edukacyjnych: • ocena systemu kształcenia, • analiza zjawisk i procesów społecznych związanych z funkcjonowaniem szkoły.

23. Proces edukacyjny wspomagany nowoczesnymi środkami technicznymi: • systemy satelitarne i telekomunikacyjne, • telewizja, • wideo, • komputer, • wszystkie urządzenia przekazujące i przetwarzające informację, pozwalające na poznanie szerszej rzeczywistości od danej z bezpośredniego doświadczenia.

24. Rola programów komputerowych w procesie edukacyjnym: • informacyjna, • ćwiczeniowa, • kontrolna, • organizacyjna. Komputer staje się medium edukacyjnym po „napełnieniu” go oprogramowaniem dydaktycznym.

25. Uwagi końcowe do wykorzystanie w edukacji mediów: • Wykorzystanie mediów do kształcenia wymaga projektowania ich do określonej sytuacji zadaniowej i cech indywidualnych uczniów. • 2.Wybór medium zależy od celu zajęć, występuje zróżnicowanie w możliwościach oddziaływania ich na sferę poznawczą i emocjonalną. • 3. Wysoko wykwalifikowany nauczyciel, gdyż: • bogactwo informacji, • aranżowanie sytuacji problemowych, • dużo zróżnicowanych i hierarchizowanych znaczeniowo oraz obudowanych kontekstem wiadomości, • połączenie obszaru obsługi technicznej i procesu myślenia twórczego.

26. EDUKACJA MEDIALNA – OBSZAR ZAINTERESOWAŃ: Zjawiska związane z bezpośrednim i wtórnym oddziaływaniem mediów na wszystkie sfery funkcjonowania człowieka. ODDZIAŁWANIE BEZPOŚREDNIE: Przebiegające w kontakcie człowiek-medium ze wszystkimi formami i konfiguracjami tego kontaktu. ODDZIAŁANIE WTÓRNE: Wynika ze zmian środowiska życia zaistniałych pod wpływem mediów i rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych.

27. Zadania edukacji medialnej: • wskazanie miejsca mediów w kulturze, • zapoznanie z możliwościami mediów i sposobami ich wykorzystania w procesie kształcenia i samokształcenia, • wykształcenie umiejętności porozumiewania się człowieka z komputerem i drugim człowiekiem przez sieć komputerową, • interpretacja komunikatów medialnych, • w kontekście multimediów umiejętność posłużenia się technologią informacyjną jako narzędziem rozwoju intelektualnego.

28. Pedagogika mediów zajmuje się: • dydaktyką mediów, • wychowaniem do mediów i poprzez media, • technikami medialnymi, • nauką o mediach, • badaniami medialnymi. Orientacje badawcze: media jako instrumentarium nauczyciela-pedagoga, uzależnienia i zagrożenia medialne, przygotowanie do odbioru mediów. Edukacja medialna: • praktyczna strona pedagogiki medialnej, • klucz do rozumienia i konstruowania znaczeń w rzeczywistości zdominowanej przez kulturę medialną.

29. Cele edukacji medialnej to przygotowanie do: • właściwego, krytycznego odbioru mediów jako narzędzi przekazu informacji oraz kształtowania systemu wartości, postaw, • posługiwania się mediami jako narzędziami pracy intelektualnej (własnego rozwoju) oraz pracy zawodowej (powierzenie mediom niektórych czynności), • racjonalnego korzystania z mediów jako instrumentów zabawy i rozrywki, • korzystania z mediów jako narzędzi komunikacji społecznej.

30. Kompleksowość zastosowań mediów edukacyjnych jest zdeterminowana interakcją kilku czynników: • systemu ikoniczno-symbolicznego danego medium (jego cechy), • treści przekazywanego komunikatu (cechy nabyte medium), • realizowanego zadania dydaktycznego, • osobowości i możliwości uczącego się.

31. Technologie informacyjne w edukacji: • tworzenie, wykorzystanie i oddziaływanie komunikatów medialnych, • komunikacja społeczna za pośrednictwem mediów informacyjnych, • analiza i synteza informacji, • społeczne aspekty oddziaływań, • wykorzystywanie środków i metod informatyki, • bezpieczeństwo systemów i danych.

32. KOMPUTERstaje się medium edukacyjnym po „napełnieniu” go oprogramowaniem dydaktycznym. INTERAKCJA CZŁOWIEK – KOMPUTER:zachodzi w trzech sytuacjach, w których komputer pełni funkcje: • niezauważalne dla użytkownika, • ułatwiające użytkownikowi życie, • równoważne komunikacji interpersonalnej, komputer reaguje odpowiednio do otrzymanych sygnałów, w formie graficznej, alfanumerycznej, lub (i) słownej, ma miejsce stały stosunek typu nadawca – odbiorca.

33. Wirtualna, zmiediatyzowana rzeczywistość: • bycie poprzez medium, • wyjście w komunikacji poza granice danych sensorycznych, • objęcie zasięgiem abstrakcyjnych struktur informacyjnych, • odejście od bezpośredniego doświadczenia na rzecz symulacji, modelowania rzeczywistości, • media jako narzędzie poznawania rzeczywistości, • przenikanie się rzeczywistości wirtualnej i realnej, • hipertekst, jako nowa technologia komunikacji, nowa filozofia przekazu, nielinearne struktury przenoszenia informacji, interaktywna postawa odbiorcy.

34. Oddziaływanie mediów: • skutki poznawcze, zmiana poziomu wiedzy lub opinii, • skutki afektywne, zmiana postaw i uczuć, • skutki behawioralne, zmiana zachowań, • skutki planowane i nieplanowane, • skutki krótko i długoterminowe.

35. Media mogą: • powodować zmianę zamierzoną (konwersja), • powodować zmianę niezamierzoną, • powodować zmianę drobną co do formy lub intensywności postawy, • ułatwiać zmianę, • wzmacniać coś istniejącego, brak zmiany, • zapobiegać zmianie.