Masterclass juridische aspecten SaaS/Cloud TU Delft 25 april 2012 mr. drs. Walter H. van Holst

Masterclass juridische aspecten SaaS/Cloud TU Delft 25 april 2012 mr. drs. Walter H. van Holst Onafhankelijk IT-advies vanuit de combinatie van technische, bedrijfskundige en juridische expertise

Onafhankelijk IT-advies combinatie van technische, bedrijfskundige en juridische expertise Kenmerken Sinds 1991 Beëdigd informaticadeskundigen Best practices Kwaliteitsmanagement Professioneel netwerk Huisleverancier Kernwaarden Professioneel Pragmatisch Objectief Ambitieus Betrokken Betrouwbaar

Onze diensten Strategie Contractering Voorstudies Contracten en SLA’s Beleid Onderhandeling Verandermanagement Geschillen Inkoop Beoordeling (Out)sourcing Audits Europese aanbesteding Taxaties Contractmanagement Deskundigenberichten Vernieuwing Tevens Programma van eisen Second opinions Pakket- en partnerselectie Projectbegeleiding Implementatiebegeleiding Workshops

Opleidingen & workshops Inkoop Tevens Europees aanbesteden Application Service Providing (ASP) Outsourcing IT-Services Procurement Library (ISPL) Implementatiemanagement Open source software (OSS) Contractering Service Level Agreements (SLA’s) ICT-contracten Onderhandelen over ICT-contracten Contractmanagement Contractmanagement voor ICT Vendormanagement

Programma • Levenscyclus relatie • Typen overeenkomsten • Privacy • Continuïteit • Intellectuele rechten • Internationaal privaatrecht

Levenscyclus uitbestedingsrelatie

Vestzakoutsourcingscontract • Cloud computing qua overeenkomst analoog aan uitbestedingsovereenkomst • Wat is de rol van de leverancier? • Reseller of service-integrator?

Gemenedeler cloud computing contracten • Versterkteafhankelijkheid van leverancier en connectiviteit • Belang Service Level Agreement • Belangexitscenario’s Reguliere beëindiging, geschilsituatie, faillissement • Shared online i.p.v. offline on site Data niet (alleen) meer on site aanwezig Reguliere escrow niet adequaat Continuïteitsmanagement

Risico’s cloud computing • Vendor lock-in • Schending privacy wet- en regelgeving • Isolation failure (multitenancy) • Management interface compromise • Kwaadwillende insider • Resources en data aantrekkelijk doelwit door concentratie / schaalgrootte • Discontinuïteitleverancier

Infrastructure-as-a-Service (Iaas) Transitie afhankelijk van gebruikte standaarden Afrekenmodel op basis van gebruik Relatieve onbekendheid met aard van gegevens afnemer Technisch karakter van dienstverlening Relatief hoge mate van standaardisatie Aandachtspunt: bestaande licenties

Platform-as-a-Service (PaaS) Transitie is vaakherbouw Standaardennoglangnietuitgekristallisseerd Afrekenmodel op basis van gebruik Technischkarakter van dienst

Software-as-a-Service (SaaS)

Kenmerken SaaS • Transitierisico berust vaak bij leverancier • Migratie • Inrichting • Afrekening op basis van transacties • Ondersteuning van bedrijfsprocessen • Flexibiliteit leverancier == flexibiliteit bedrijfsproces

Samenhang overeenkomst en SLA • SLA is in opvatting Mitopics operationaliserende bijlage bij contract • Consistentie contract en SLA essentieel • Bonus-/malusregelingen en aansprakelijkheid

Belangrijkste wetgeving: • Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) • Begrippenkader Wbp

Begrippenkader Wbp: 95/46/EC: Data subject Personal data Data processing Controller Processor • Betrokkene • Persoonsgegevens • Verwerking • Verantwoordelijke • Bewerker

Wbp compliance in cloud computing • Cloudleverancier is bewerker • Bewerkersovereenkomst is vereist • Gezagsverhouding inzake veiligheid + continuïteit • Onafgebroken keten van bewerkersovereenkomsten • Dus inclusief onderaannemers zoals hosters • Exportverbod persoonsgegevens buiten EER

Gezagsverhouding continuïteit + veiligheid • Verantwoordelijke moet bewerker zijn continuïteits en veiligheidsbeleid kunnen opleggen • SLA moet dit kunnen operationaliseren • Integriteit van persoonsgegevens onderdeel van veiligheid

Continuïteitsmaatregelen • Zo feitelijk mogelijk • Periodiek oefenen • Outputgeoriënteerd • Meer dan techniek: operationele uitwijk

Continuïteitsmaatregelen • In-de-plaats-tredingsovereenkomst/-clausule? • Source escrow • Data escrow • Hot-standby? • Garantiestellingen?

Intellectuele rechten • IE en licentiekwesties – wie is rechthebbende? • (Maatwerk) software • Databankrechten in de cloud? • Producten: beschermde werken? • Aanpassingen? Toestemming? • Is een licentie afdoende? • Past de licentie in een cloud? • Is de cloudprovider werkelijk eigenaar van de werken? • Wie is aansprakelijk/procespartij bij inbreuk op werken van derden

7 april 2011 Licentiegever Sublicense? User Agmt? Juiste model? SaaS setting Licentienemer (SaaS Provider) Functionaliteits- afnemer (Klant)

7 april 2011 ? Licentiegever ? ? Cloud Provider Licentienemer (Klant?) Juiste model? IaaS/PaaS setting

Vragen? Per e-mail: w.van.holst@mitopics.nl Overige informatie Nieuwsbrief: nieuwsbrief@mitopics.nl Internet: www.mitopics.nl

Bronvermeldingen afbeeldingen: • Foto rangeerterrein Kijfhoek, Mawijk, wikimedia commons, CC-SA-3.0 • Foto boorplatform in de Noordzee, Christian Bickel, wikimedia commons, CC-SA-2.0 DE • Afbeelding cloud computing, Sam Johnston, wikimedia commons, CC-SA-3.0 • Foto cirrostratus met halo, Simon Eugster, wikimedia commons, CC-SA-2.5 • Foto toiletdeur, Rob Pongsajapan, Flickr, CC-BY-2.5 • Foto Braun food processor, Donovan Govan, wikimedia commons, CC-SA-3.0 • Foto ambulance, neiljohnuk, wikimedia commons, CC-BY-2.5 • Licentie voor presentatie als geheel: Creative Commons-Gelijk Delen-Versie 3.0 Nederlands

Masterclass juridische aspecten SaaS/Cloud TU Delft 25 april 2012 mr. drs. Walter H. van Holst