İklim Değişikliği Rejimi ve Sektörel Yaklaşım

1. İklim Değişikliği Rejimi ve Sektörel Yaklaşım Ayşe Yasemin Örücü (MSc, MSc ECM) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Mayıs, 2010 İstanbul

2. 2012 sonrası Anlaşma ? • ABD iklim değişikliği tasarısı – Cancun • ABD shale-gaz (gaz ve petrol fiyatları birbirine bağlı değil) • Kömür artışını hızı = diğer tüm kaynaklar • Yenilenebilir destekleri, özellikle güneş azalıyor/kaldırılıyor • CCS-20 yıl

3. Kopenhag Mutabakatı • 30 ülke devlet başkanı tarafından 24 saat müzakere edildi • 124 ülke destekliyor (194) • Bolivya, Küba, Sudan, Suudi Arabistan, Venezuela Nikaragua ve Tuvalu metnin resmi bir COP kararı olmasını engelledi, • Mutabakat bağlayıcı değil, • BM kuralları anlaşmanın önünde engel mi? • G20, G8, Büyük Ekonomiler Forumu

4. Toplam emisyonların yarısı: ÇHC + ABD • Çin: Gelişmiş ülkelerin emisyonlarını 2050’den önce %80-90 azaltmalarına karşı • Emisyonların izlenmesine karşı (mrv) • ABD: anlamlı katkı

5. Gelişmeler • Neden Siyasi bir Belge? • BMİDÇS-AWG-LCA üzerinden gelişmekte olan ülkelerin hedeflerini tartışmak mümkün değildi • ABD sadece KP’yi değil, mantığını da reddetmekte Türkiye Neden Desteklemiyor ?

6. KM ve Türkiye • Aralıksız yaklaşık 28 saat süren BM kuralları ve belgenin ortaya konuş şekli tartışması • Ülkemiz, belli başlı grupların lider ülkeleri arasında gerçekleştirilen bu danışma sürecinde yer almamıştır. • Sınırlı katılımla süren müzakereler esnasında hakları da korunmamıştır. • Belge müzakereye açık bir belge değildir. Olduğu şekilde kabul etmek gerekir.

7. KM ve Türkiye • Türkiye, 26/CP.7 sayılı karara rağmen, BMİDÇS’nin EK-I’inde yer alan bir ülkedir. • Belge - EK-I yükümlülükleri Ayrıca, BAP’tan uzaklaşmakta ve yükümlülükleri EK-I ve EK-I dışı temelinde dağıtmaktadır. Ancak, dünya ülkelerinin durumu bu kadar basit bir ayrımla açıklanamaz. Diğer EK-I Ülkelerinden farkımıza değinilmeyen bir metini onaylamak müzakere gücümüzü ortadan kaldıracaktır.

8. KM’ye destek verenler ne kadar başarılı? • UNEP, OECD, WRI : KM değerleri ile sıcaklık artışı en az 3 derece gerçekleşir. • 2020 yılı emisyonları bugünkünden %20 fazla olabilir (IPCC: %-25-40?) • OECD: 2020’ye kadar verilen hedeflerle gidelim? • Teknoloji kilitlenmesi • Adaptasyon ve inovasyon

9. Kopenhag Mutabakatı: Hedefler ve Gerçekler • AB: -%20, BaU emisyonları hedefi veriyor • ABD: -%17 (2005): 1990’a göre -%3 (kongre onayı) • Kanada: ABD hedefini benimseyerek KP hedefinde azaltması gereken %6 yerine, %3 artırmayı isteyen tek ülke • Çin: %45 BaU’ya göre enerji yoğunluğu azaltımı: BaU hedefi • Rusya: %-15-25, arazi kullanımı önşartı • Singapur: -16 (BaU); Güney Kore (-30%) • Japonya(-%25) ve Norveç(-%30) dışında anlamlı hedef veren ülke mevcut değil.

10. Bonn Toplantıları • ABD: KM üzerinden devam edilsin • BASIC grubu: BMİDÇS temelli müzakere edilsin: LCA Kopenhag Mutabakatına direkt referans verilemedi • 17 Mayıs yeni müzakere metni (LCA temelinde)

11. BM altında ilerleme olmayacak (?) • G20 (Kore Başkanlığında) • Büyük Ekonomiler Süreci (MEF) • OECD Çözüm: etik, bilimsel, adil, ekonomik (olmayacak ?) Politik olarak uygulanabilir ? • Türkiye dikkatini diğer platformlara vermeli

12. Sonuç-I • 2008 CO2 emisyonları: 42 Gt • Devredecek emisyonlar: 12 Gt CO2 eşdeğer (KP I. Dönem, Rusya, Ukrayna, AB-27) • 2020 emisyonları • Gelişmiş ülkeler: +%6.5 (pesimist senaryo) • : -%15.6(optismist senaryo) Emisyon azaltımı = ekonomik kayıp (?)

13. Sektörel Yaklaşım • Proje bazlı yaklaşım sektörel bazlı projeler • Mitigasyon Potansiyeli ile Kredilendirme Potansiyeli farklı şeyler • Tüm projeler, sektör kapsamında belirlenen emisyon ya da enerji yoğunluğu hedefi • Sektörel baz değerlerin belirlenmesi

14. Kopenhag ve Sektörel Hedefler • Piyasa mekanizmalarından faydalanmak Nama-sektörel yaklaşım ilişkisi • Negatif maliyetli (enerji verimliliği) tedbirler • BAP ile tanımlanmış olan nama’lara destek • Finansman eylemleri başladı • Pozitif maliyetli tedbirler (YE, nükleer) • CO2 fiyatı ve teknoloji transferi gerektiren tedbirler, piyasa mekanizmalarının kullanımı, sektörel yaklaşım • Karbon piyasasının oluşacağı bölüm

15. Karbon Piyasaları • CDM ve JI (yerine) yeni esneklik mekanizmaları • NAMA Kredilendirmesi • Sektörel Kredilendirme • Sektörel Emisyon Ticareti • REDD Kredilendirmesi Hedef: Düşük karbon ekonomisi ve teknoloji transferi (maliyet etkinlik)

16. Tasarım • Sera gazı azaltım hedeflerine ulaşabilmek için oyuna herkesin katılması gerekiyor • Piyasa tasarımı, fazla kredi arzı • Azaltım hedefleri yetersizse • Gelişmekte olan ülkelerin yüksek emisyon payı • Kredilendirmeye uygunluk • Enerji fiyatları • Sektörel referans değerleri

17. Uygulama ? • Potansiyel sorunlar • Rekabet • Maliyet etkinlik • Teknolojiye ulaşım • İndikatörler ve temel patika • Kurumsal kapasite • Emisyon azaltımı • Ülkelerin işbirliği En az yatırımla en fazla emisyon azaltımı yapılabilen pazarlar Hangi ülkeler? Hangi sektörler?

18. Sektörler/Ülkeler • Elektrik üretimi, %26 • Çimento: %5 • Demir-Çelik: %3.2 (9 ülke) • Alüminyum: %0.8 (12 ülke) Veriler: unfccc

19. ülkeler/sektörler • Piyasa alıcıları: ABD, AB, Japonya, Avustralya • satıcılar: G77+ Çin • 2013-2020 arası talebin 2/3’ünü elektrik sektörü karşılayabilir • Geri kalan talep Meksika, Brezilya ve Çin çimento sektörü tarafından karşılanabilir. Arz fazlası OECD çalışması

20. Ülkeler Gelişmekte olan 10 Ülke Sektörel Yaklaşımın başarılı olması için yeterli (ÇHC, Hind, Meksika, G. Kore, Brezilya, G. Afrika...) Türkiye bu ülkeler arasında değil Veri kaynağı: ccap.org

21. Nasıl Şekillenebilir ? • Uluslararası Yaklaşım • Gönüllü sektörel hedefler (Çimento sektörü) • Devlet/özel sektör işbirliği (Asya Pasifik İşbirliği) • Ülke ortak hedefleri (EK-I ülkeleri arası) • Sektörel Bazda Ülke Yükümlülükleri • Ülkeye özel hedef (tek taraflı nama, G. Kore) • Politika temelli (destekler ile) • Sektörel CDM (SCM)

22. Nasıl Çalışabilir • Elektrik Sektörü • TR ortak hedef : 100 birim CO2/MWh (0.6?) • Şirket I : 120 birim (MRV) • Şirket II: 85 birim (MRV) • Uluslararası piyasalar • Ülke ortak hedefi sağlandığında: Şirket II satıcı • Sağlanamadığında: Şirket I alıcı, Şirket II satamaz

23. 42 Gt Referans Senaryo 40 38 36 34 13.8 Gt 3.8 Gt 32 30 28 450 Senaryo 26 2007 2015 2020 2025 2030 2010 WEO, 2009 450 ppm (Enerji Kaynaklı CO2)

24. Dünya CO2 Emisyon azaltımı, 2010-2020, WEO2009

25. Dünya CO2 Emisyon azaltımı, 2020-2030, WEO2009

26. Sektörel Yaklaşım-Enerji-Sanayi • Envanter, sektörel planlama, performans göstergeleri • Pozisyon kağıtları • Mevcut en iyi teknoloji portföyü oluşturma • Teknoloji anlaşmaları ve daha çok işbirliği • Karbon Bütçesi Birimleri Hindistan: 15 enerji yoğun sektörde enerji verimliliği sertifika ticareti sistemi

27. Maliyet etkinlik • Hedeflere ulaşım • Yüksek belirsizlik Teşekkürler...