MATRAH/VERGİ ARTIRIMI & STOK BEYANI & BİLANÇO DÜZELTİMİ

1. MATRAH/VERGİ ARTIRIMI&STOK BEYANI&BİLANÇO DÜZELTİMİ Emre KARTALOĞLU E. Gelirler Başkontrolörü İstanbul, 03.02.2011

2. MATRAH / VERGİ ARTIRIMI

3. MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? • Artırılan matrah/vergi türü yönünden artırımın gerçekleştirildiği dönem için herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamamaktadır. • Bu durumun iki istisnası bulunmaktadır. • 1. Gelir veya kurumlar vergisi yönünden iade talebi bulunan mükellefler, bu talepleri ile sınırlı olarak incelenebileceklerdir. • 2. Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.

4. MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? • 2010 Yılı Kayıtlı Araç Sayısı 15.023.000 • 2010 Yılı Kazaya Karışan Araç Sayısı 163.636 • Kazaya Karışan Araç Sayısının Toplam Araç Sayısına Oranı % 1,09. • Yanma, çalınma vb. riskler göz önüne alındığında bu oran % 1,5 olmaktadır. • Vergi incelemesi oranı yaklaşık % 2.

5. MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ SAĞLAYACAĞI AVANTAJ NEDİR ? • 2006 ve 2007 yılları Varlık Barışı ile kesişiyor.

6. MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ KAPSAMINA HANGİ VERGİLER GİRMEKTEDİR ? • Gelir vergisi mükellefleri gelir vergisi matrahlarını artırabilirler. • Kurumlar vergisi mükellefleri kurumlar vergisi matrahlarını artırabilirler. (Kurumlar vergisi mükelleflerinin, incelenmeme ve tarhiyata muhatap tutulmama imkanından yararlanabilmeleri için, artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra yatırım indirimi stopajlarını, yatırım fon ve ortaklıklarının kazançları üzerinden yapılan stopajları ait olduğu yıla ilişkin olarak belirtilen oranlarda artırmaları gerekmektedir.) • Katma değer vergisi mükellefleri her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden artırımda bulunabilirler.

7. MATRAH/VERGİ ARTIRIMININ KAPSAMINA HANGİ VERGİLER GİRMEKTEDİR ? • Ücret stopajı. • Serbest meslek stopajı. • Kira stopajı. • Yıllara sari inşaat işleri stopajı. • Kooperatiflere yapılan kira ödemeleri stopajı. • Zirai stopajlar. • Esnaf muaflığı stopajı.

8. MATRAH/VERGİ ARTIRIMINDA BAŞVURU SÜRESİ • Kanun’un yayım tarihi olan ….. tarihini takip eden ikinci ayın sonu olan …….. tarihi. (NİSAN AYI SONU) • Matrah/vergi artırımına ilişkin başvurular yazılı olarak yapılacaktır. Matrah artırım taleplerini yazılı olarak yapmayan mükelleflerin, matrah artırımı amacına ilişkin olsa dahi, hesapladıkları vergilerini vergi dairesine yatırmaları, bu mükelleflerin bu haktan yararlanmaları sonucunu doğurmayacaktır. • Öte yandan, Kanun kapsamındaki yıllarda değişik vergi dairelerinin mükellefi olanlar, matrah artırımında bulundukları yıl ve dönemlerde hangi vergi dairesinin mükellefi iseler, o vergi dairesine yazılı başvuru yapacaklardır.

9. MATRAH /VERGİ ARTIRIMININ ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ • Matrah/vergi artırımında bulunan mükelleflerin bu artırımları üzerinden hesaplanan vergileri ilgili vergi dairelerine başvuru süresi içinde tamamen veya ilk taksiti Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ay olan ……’dan (MAYIS) başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami onsekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır. • Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar; • 1) 12 ay (2 ayda bir ödemeli 6 eşit taksit) için…..…1,05, • 2) 18 ay (2 ayda bir ödemeli 9 eşit taksit) için….….1,07, • 3) 24 ay (2 ayda bir ödemeli 12 eşit taksit) için……1,10, • 4) 36 ay (2 ayda bir ödemeli 18 eşit taksit)için….…1,15, • katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

10. MATRAH ARTIRIMI SONUCU OLUŞAN BORÇLARIN ÖDENMEMESİ ? • Matrah artırımı şartları ihlal edilmiş sayılmayacak. • Ödenmeyen tutarların gecikme zammı oranının bir kat fazlası oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsiline devam edilecek.

11. GELİR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI

12. Beyana Tabi Geliri Sadece Kira Gelirinden İbaret Olan Gelir Vergisi Mükelleflerin Durumu

13. Beyana Tabi Geliri Sadece Kira Gelirinden İbaret Olan Gelir Vergisi Mükelleflerin Durumu • Matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükellefleri, mesken olarak kiraya verilen binalardan elde edilen kira gelirlerine o yıl için belirlenen istisna tutarlarını matrah artırımı yaparken dikkate almayacaklardır.

14. Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi Mükelleflerinin Durumu

15. Diğer Gelir Vergisi Mükelleflerinin Durumu • Diğer gelir vergisi mükelleflerinin asgari matrahları işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan az olamaz. • Bir mükellef değişik gelir unsurlarını beyannamede toplamış ise hangi tutarları esas alacaktır ?

16. Adi Ortaklıklar, Kolektif Şirketler İle Komandit Şirketlerde Matrah Artırımı • Adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar ile komandit şirketlerde komandite ortaklar yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olduklarından, bu mükellefler, yukarıda açıklanan esaslardan durumlarına uygun matrah artırımında bulunabilirler. • Adi komandit şirketlerin, menkul sermaye iradı elde eden komanditer ortakları da bu iratlarla ilgili olarak matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilirler.

17. Ölüm Halinde Mirasçıların Matrah Artırımı • Matrah artırımı talebinde bulunulan yıllarla ilgili olarak gelir vergisi mükelleflerinin ölümü veya gaipliği halinde, bu mükelleflerin varisleri, muris adına yukarıda açıklanan esaslardan durumlarına uygun matrah artırımında bulunabilirler.

18. KURUMLAR VERGİSİNDE MATRAH ARTIRIMI

19. Yatırım İndirimi Stopajı ile Yatırım Fon ve Ortaklık Kazançlarında Artırım • Kurumlar vergisi mükellefleri incelenmeme ve tarhiyata muhatap tutulmama imkanından yararlanabilmeleri için, artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra GVK’nın geçici 61. maddesi, geçici 67. maddesinin sekizinci fıkrası ve KVK’nın 15. maddesinin üçüncü fıkrasına göre vergi tevkifatına tabi olan kazanç ve iratları üzerinden tevkif edilen vergileri ait olduğu yıla ilişkin olarak belirtilen oranlarda artırmaları şartı getirilmiştir.

20. Yatırım İndirimi Stopajı ile Yatırım Fon ve Ortaklık Kazançlarında Artırım • Yatırım indirimi ve yatırım fon ve ortaklıkları kazançlarını muhtasar beyanname ile beyan etmeyen kurumlar vergisi mükelleflerinin yatırım indirimi ve yatırım fon ve ortaklıkları kazançlarına ilişkin asgari tevkifat matrahları ve ödenecek vergiler şöyledir. • Bu durumda ilgili stopajlarını zamanında beyan etmeyen mükellefler daha avantajlı bir duruma geliyorlar…!

21. DİĞER HUSUSLAR • Mükelleflerin matrah veya vergi artırımında bulundukları yıllara ilişkin olarak daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergileri, matrah artırımı nedeniyle ödeyecekleri vergilerden mahsup edemezler. • Mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının (istisnadan kaynaklanan zararlar dahil) yarısını, 2010 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir. • İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu madde hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez. • İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.

22. DİĞER HUSUSLAR • Birden fazla yıllara sari inşaat işi bulunan mükellefler her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınmak suretiyle matrah artırımında bulunabileceklerdir. Öte yandan önceki yıllarda başlayan, ancak 2010 yılında bitmiş veya halen devam etmekte olan yıllara sari inşaat işleri için 2011 ve müteakip yıllarda beyanda bulunulması gerektiğinden yararlanma imkanı bulunmamaktadır. • Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen gelir veya kurumlar vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir.

23. KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM TUTARI NE ŞEKİLDE HESAPLANACAKTIR ?

24. KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM TUTARI NE ŞEKİLDE HESAPLANACAKTIR ?

25. Vergi Artırımında Bulunanlar Nezdinde İnceleme Ve Tarhiyat Yapılması • Vergi artırımından yararlanmak isteyen mükellefler nezdinde, vergi artırımı talebinde bulundukları yıl veya yılların kapsadığı dönemler itibarıyla katma değer vergisi yönünden vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz. Ancak Kanun maddesinin 6 ncı fıkrasına göre; • - Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için “sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi” yönünden vergi incelemesi yapılabilir. Bu incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez. Ancak, elde edilen bulgular artırım talebinde bulunulmayan dönemlerdeki tarhiyatlar için kullanılabilir. • - Artırım talebinde bulunulan dönemler için iade hakkı doğuran işlemlerden ya da ihraç kaydıyla teslimlerden doğan iade ve terkin taleplerine ilişkin olarak vergi incelemesi yapılabilir. İnceleme sonunda artırım talebinde bulunulan dönemler için terkin ve iade işlemleri ile sınırlı olmak üzere tarhiyat yapılabilir.

26. DİĞER HUSUSLAR • Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için artırımda bulunmaları mümkündür. • Vergi artırımı sonucu ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz. Katma değer vergisi beyannamelerine indirim olarak ithal edilemez ve herhangi bir şekilde nakden veya mahsuben iade edilemez. • Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen katma değer vergisi vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir.

27. ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? • Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; • 2006 yılı için …………….%5 • 2007 yılı için …………….%4 • 2008 yılı için.…………….%3 • 2009 yılı için.…………….%2, • oranında hesaplanacak gelir vergisini, vergi dairelerine bildirmeleri ve belirtilen şekilde ödemeyi kabul etmeleri gerekmektedir.

28. ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? • Vergi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak verilmesi gereken muhtasar beyannamelerden, • en az bir döneme ilişkin beyanname verilmiş olması halinde, bu beyannamede yer alan ücret ödemelerinin gayrisafi tutarı ortalaması alınarak bu tutar 12 ile çarpılmak suretiyle (1) yıla tamamlanarak vergi artırımına esas alınacak olan yıllık ücretler üzerinden hesaplanacak gelir (stopaj) vergisinin matrahı bulunur.

29. ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? • Gelir (stopaj) vergisi artırım talebinde bulunmak isteyen mükellefler (sorumlular) gelir (stopaj) vergisi artırımı isteminde bulundukları yılın vergilendirme dönemlerinin hiç birisinde ücret ödemelerine ilişkin muhtasar beyanname vermemiş olmaları durumunda; • 1. Her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere, en az bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi çalıştırıldığı kabul edilecek ve vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır. Bu tutar 12 ile çarpılmak suretiyle 1 yıla iblağ edilerek bu Kanun maddesine göre vergi artırımına esas olacak yıllık ücretler üzerinden hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı bulunacaktır.

30. ÜCRET ÖDEMELERİNE İLİŞKİN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ? • 2. Vergi artırımı yapılmak istenilen yılda aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde, bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar verilmiş olmak şartıyla, izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi çalıştırıldığı kabul edilir ve bu işçi sayısı esas alınarak vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır. • 3. Bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde en az iki işçi çalıştırıldığı kabul edilir ve bu işçi sayısı esas alınarak vergi artırımında bulunulan yılın son vergilendirme döneminde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı, bu işçi sayısı ile çarpılmak suretiyle bir vergilendirme dönemine ait gelir (stopaj) vergisi matrahı hesaplanacaktır.

31. SERBEST MESLEK ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ?

32. YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ DOLAYISIYLA HAKEDİŞ ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN STOPAJDA ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ?

33. KİRA ÖDEMELERİ ÜZERİNDEN YAPILAN STOPAJDA ARTIRIM NE ŞEKİLDE OLACAKTIR ?

34. ÇİFTÇİLERE YAPILAN ÖDEMELER ÜZERİNDEN TEVKİF EDİLEN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM

35. ESNAF MUAFLIĞINDAN YARARLANANLARA YAPILAN ÖDEMELER ÜZERİNDEN TEVKİF EDİLEN GELİR (STOPAJ) VERGİSİNDE ARTIRIM

36. DİĞER HUSUSLAR • Gelir stopaj ve kurumlar stopajda artırımda bulunulması durumunda ayrıca gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartı aranmayacaktır. • Gelir (stopaj) veya kurumlar(stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin (sorumluların) artırımda bulunacakları yıl içinde işe başlamış ya da işi bırakmış olmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri esas alınarak ilgili yıl için artıracakları vergi tutarları hesaplanacaktır. Bu hesaplamada, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemlerine ait gelir (stopaj) veya kurumlar(stopaj) vergisinin 1 yıla iblağ edilmesi söz konusu olmayıp faaliyetin devam ettiği dönem esas alınacaktır. • Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp kesinleşen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi tarhiyatları yıllık toplama dahil edilecektir. • Yapılan vergi artırımı sonucu ödenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi, mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz.

37. VERGİ İNCELEMELERİ DEVAM EDEN MÜKELLEFLERİN DURUMU • Matrah artırımında bulunulmasının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmeyecektir. • Matrah artırımında bulunan mükellefler hakkında, Kanun’un yayımlandığı …… tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerinin, Kanun’un yayımlandığı ayı izleyen ayın başından itibaren 1 ay içerisinde (MART SONUNA KADAR) “sonuçlandırılması” şarttır. • Bu süre içerisinde sonuçlandırılamayan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edilmeyecek, bulunduğu safhada bırakılacaktır. Mükellefler sadece artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergileri ödeyeceklerdir.

38. VERGİ İNCELEMELERİ DEVAM EDEN MÜKELLEFLERİN DURUMU • Kanun’un 9 uncu maddesinde; artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacağı ve ödenmeyeceği hüküm altına alınmış olduğundan, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanılmış ve Kanunda belirtilen 1 aylık sürenin sonuna kadar bitirilmiş olan vergi incelemeleri sonucu geçici vergi matrah farkları artırılan gelir veya kurum matrah farkı ile karşılaştırmada dikkate alınmaması ve geçici vergi yönünden bir işlem yapılmaması gerektiğini düşünüyoruz. • Vergi incelemeleri ve takdir sonucu belirlenen tarhiyata konu matrah farkının, mükellefin ilgili yıl için artırdığı matrah tutarından fazla olması halinde, aradaki fark tutar kadar matrah farkı üzerinden mükellef hakkında gerekli vergi tarhiyatı yapılacak ve ceza uygulanacaktır. Ancak mükellef, bu fark tutarı üzerinden tarh edilen vergiler ile uygulanan gecikme faizi ve cezaları için Kanun’un 4 üncü maddesi hükmünden yararlanarak ödemede bulunabilir.

39. SAHTE BELGE DÜZENLEYENLERİN DURUMU • VUK’un 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında sayılan; • - defter, kayıt ve belgeleri yok edenler, • - defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar, • - veya hiç yaprak koymayanlar, • - veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler, • Kanun’un 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerinde belirtilen matrah/vergi artırımı hükümlerinden yararlanamayacaklardır.

40. DİĞER HUSUSLAR • Matrah/vergi artırımından yararlanan mükellefler, defter ve belgelerini Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca saklayacaklar ve ibraz edeceklerdir. • Kanun hükümlerine göre, doğru beyan edilmeyen matrah/vergi artırımları ile ilgili olarak eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak ve tahsil edilecektir. • Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz ve tahsil olunmaz. • Defter ve belgeleri üzerinde daha önce vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler dilerlerse vergi incelemesi yapılan yıllar için de matrah ve vergi artırımında bulunabilirler. • Kanun’un 6, 7 ve 8 inci maddelerine göre matrah/vergi artırımları, mükelleflerden yıllık muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ile diğer beyannameler için alınmakta olan damga vergisi alınmayacaktır. • Mükelleflerin matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle VUK’un usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hükümleri uygulanmayacaktır.

41. STOK BEYANI&BİLANÇO DÜZELTİMİ

42. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI

43. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • Bu kıymetler, bildirim tarihindeki rayiç bedelleriyle değerlemek suretiyle envanter listesinde gösterileceklerdir. • Bu bedel mükellefin kendisi tarafından bizzat tespit edebileceği gibi bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecektir. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecektir. • Kayıtsız stok bildiren mükellefler bu mallarını satmaları halinde, defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerinden düşük olamayacaktır. Gerçek satış bedelinin kayda alınan bedelden düşük olması halinde, kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınacaktır.

44. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • Emtia üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilecektir. • Ancak, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen katma değer vergisi indirilemez, kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır. • Beyan edilen kıymetler için katma değer vergisi kanununun 9/2. maddesi uygulanmayacaktır. • Beyan edilen kıymetler için geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmayacaktır

45. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrasında; özel tüketim vergisine tabi malların alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen malın tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisinin, alışını belgeleyemeyen mükellef adına re’sen tarh edileceği hüküm altına alınmıştır.

46. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açacaklardır. • Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. • Makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecek olup bu kıymetler için ayrıca amortisman ayrılamayacaktır. • Ancak, bu kıymetlerin satılması halinde, söz konusu karşılık tutarı daha önce gider yazılmamış olduğundan, mali karın tespitinde hasılata dahil edilmeyecektir. Bir başka deyişle beyanname üzerinde bu tutar ticari kardan indirilecektir. • İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

47. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • (X) A.Ş., stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (A) malına ilişkin envanter listesini hazırlamıştır. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu malın kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli 200.000 liradır. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.

48. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 200.000 TL’nin altında olmayacaktır.

49. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • (Y) Ltd. Şti.’nin kayıtlarında yer almayan demir kesim makinelerini bildirmek istemektedir. Sabit kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 300.000 TL olup envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

50. EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI • Örneğimizdeki demir kesim makinelerini peşin olarak 26.10.2011 tarihinde 400.000 TL’na satılması halinde bu satışa ilişkin yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.