510 likes | 703 Views
FAKULTET ZA MENADŽMENT HERCEG NOVI. FINANSIJSKO RAČUNOVODSTVO. Free Powerpoint Templates. dr Tripko D ragani ć mr Nikša Grgurević asistent Mob.tel.067/722-892 e mail :niksagrgurevic@t-com.me. OSNOVNI PRINCIPI SISTEMA DVOJNOG KNJIGOVODSTVA. Osnove sistema dvojnog knjigovodstva
E N D
FAKULTET ZA MENADŽMENT HERCEG NOVI FINANSIJSKO RAČUNOVODSTVO Free Powerpoint Templates
dr Tripko Draganić mr Nikša Grgurević asistent Mob.tel.067/722-892 email:niksagrgurevic@t-com.me
OSNOVNI PRINCIPI SISTEMA DVOJNOG KNJIGOVODSTVA • Osnove sistema dvojnog knjigovodstva • Računovodstvena načela • Uticaj ekonomskih promjena na imovinu preduzeća • Raščlanjivanje bilansa na račune • Globalna procedura u knjigovodstvu • Principi urednog knjigovodstva • Greške u knjigovodstvu • Kontni okvir.
Osnove sistema dvojnog knjigovodstva Upravljanje (odlučivanje) preduzećem treba zasnivati na blagovremenim, potpunim i adekvatnim informacijama. Računovodstvo pruža informativnu podršku menadžmentu – stoga se smatra podfunkcijom upravljačke funkcije.
Pojam i zadaci računovodstva RAČUNOVODSTVO predstavlja sve postupke čiji je zadatak količinsko i vrijednosno obuhvatanje i kontrola svih tokova novca i učinaka koji nastanu u preduzeću.
Predrasude o računovodstvu... • Računovodstvo je samo zamoran rad sa papirima • Računovodstvo su samo T-konta • Računovođe su “štreberi” • Računovodstvo je komplikovano!
Stvarnost... Računovodstvo pruža informacije koje su temelj poslovnog odlučivanja. Dobar menadžer treba posjedovati znanja o računovodstvu – i to napredno, a ne osnovno znanje!
ZADACI računovodstva • Interni • Dokumentovanost i kontrola poslovanja • Pružanje upravljačkih informacija • Eksterni • Polaganje računa i informisanje o finansijskom i prinosnom položaju preduzeća (na osnovu zakonske obaveze ili dobrovoljno) – poreskim organima, kreditorima, akcionarima, zaposlenima...
Interni Eksterni Korisnici računovodstvenih informacija
Vlasnici kapitala država društvo akcionari privatnici zadrugari Interni korisnici
Organi upravljanja i rukovođenja Interni korisnici
Analiza Prodaja Planiranje Interni korisnici Stručne službe u preduzeću
Država i njeni organi Eksterni korisnici
Banke Eksterni korisnici
Dobavljači Eksterni korisnici
Potencijalni investitori Eksterni korisnici
STRUKTURA računovodstva: • Knjigovdstvo sa bilansom • Obračun troškova i rezultata • Računovodstvena analiza i planiranje • Računovodstveni nadzor. Ova računovodstvena područja su međusobno povezana, dijelom koriste iste podatke, ali u različite svrhe.
Finansijsko računovodstvo – ispunjava informativne zahtjeve eksternih korisnika Upravljačko računovodstvo – zadovoljava potrebe za informacijama uprave preduzeća.
Pojam, ciljevi i zadaci knjigovodstva KNJIGOVODSTVO je računska osnova računovodstva – ono obezbjeđuje podatke koji se na različite načine primjenjuju u ostalim djelovima računovodstva.
CILJEVI knjigovodstva (izvode se iz ciljeva preduzeća) Osnovni: • Utvrđivanje rezultata poslovanja (dobitak/gubitak) za određeni period • Utvrđivanje stanja imovine, obaveza i sopstvenog kapitala na određeni dan Ostali: • Pružanje podataka za kontrolu rada lica koja rukuju pojedinim djelovima imovine • Pružanje podataka za planiranje razultata poslovanja, stanja imovine i priliva i odliva novca • Pružanje podataka za kontrolu izvršenjaplanskih veličina.
ZADACI knjigovodstva • Prikupljanje • Provjera • Klasifikacija (reklasifikacija) • Bilježenje (evidentiranje) • Čuvanje podataka • Izvještavanje o nastalim poslovnim događajima.
Predmet knjigovodstva PREDMET knjigovodstva je imovina preduzeća, odnosno promjene koje se na njoj događaju. Knjigovodstvo se bavi poslovnim događajima koji mijenjaju visinu i/ili strukturu imovine i kapitala preduzeća.
Šta je predmet knjigovodstva? Imovina preduzeća Bruto imovina = ukupna imovina Neto imovina = imovina vlasnika
Imovinu preduzeća čine sva sredstva koja preduzeće koristi radi ostvarenja svojih ciljeva. Bruto = ukupna imovina preduzeća. Neto = imovina finansirana iz sopstvenog kapitala. Neto imovina = bruto imovina – obaveze.
Imovina – oblik u kom se javlja • Stvari, prava, novac Imovina – svrha u koju se koristi • Poslovna, neposlovna Poslovna imovina (N-R-P-R1-N1) • Osnovna ili stalna (oprema, objekti...) • Obrtna (zalihe, potraživanja, gotovina).
Kapital (izvori imovine) • Sopstveni kapital ili kapital vlasnika – trajno raspoloživ • Pozajmljeni kapital ili kapital povjerilaca – obaveza sa utvrđenim rokom dospijeća.
Koje su karakteristike sopstvenog kapitala? 1. kapital vlasnika 2. nema rok dospjeća 3. isplate vlasnicima zavise od visine dobitka 4. daje pravo na upravljanje
Koje su karakteristike pozajmljenog kapitala? 1. kapital povjerilaca 2. ima unaprijed utvrđen rok dospjeća 3. izaziva isplate u vidu kamate 4. ne daje pravo na upravljanje
AKTIVA – imovina posmatrana prema obliku u kojem se javlja (stvari, prava, novac). PASIVA – imovina posmatrana prema vlasništvu tj. izvorima iz kojih potiče (sopstveni i pozajmljeni kapital).
Aktiva i pasiva predstavljaju dva aspekta posmatranja jedne te iste imovine preduzeća – stoga, između ukupne aktive i ukupne pasive mora postojati KVANTITATIVNA JEDNAKOST.
BILANS stanja – finansijski izvještaj u kojem se prikazuje imovina preduzeća na određeni dan sa aspekta oblika i izvora.
II. Računovodstvena načela • Načelo dvostranog obuhvatanja poslovnih promjena • Načelo poslovne jedinice • Načelo kontinuiteta poslovanja • Načelo novčanog mjerila • Načelo istorijskog troška • Načelo uzročnosti • Načelo opreznosti.
Zahtjev da se imovina uložena u poslovanje obuhvata odvojeno od ostale imovine vlasnika i povjerilaca i da se uspješnost upravljanja tom imovinom kontroliše putem rezultata Vrednovanje imovine u visini nabavne vrednosti ili likvidacione vrednosti (negativno poslovanje)! Izražavanja svih računovodstvenih kategorija u novcu! NAČELO POSLOVNE JEDINICE NAČELO KONTINUITETA POSLOVANJA NAČELO NOVČANOG MERENJA Svaka ekonomska promjena tangira dva osamostaljena imovinska dijela i stoga se dva puta bilježi! -dvojno knjigovodstvo- RAČUNOVODSTVENA NAČELA NAČELO DVOSTRANOG OBUHVATANJA POSLOVNE PROMJENE NAČELO ISTORIJSKOG TROŠKA Vrednovanje imovine u visini nabavne vrijednosti! NAČELO OPREZNOSTI NAČELO UZROČNOSTI Oprezno odmjeravanje imovine i periodičnog rezultata! IZBJEGAVANJE PRECENJIVANJE IMOVINE I ISKAZIVANJE PRECjENJENOG REZULTATA U obračunskom periodu za koji se utvrđuje rezultat treba zaračunati sve prihode i rashode koji su u njemu nastali bez obzira da li su prihodi naplaćeni a rashodi plaćeni!
RAČUNOVODSTVENA NAČELA su pravila razvijena od strane računovodstvene teorije i prakse sračunata na jasno definisanje računovodstvenih kategorija. Računovodstvene kategorije • Imovina • Obaveze • Kapital • Rashodi • Prihodi.
Načelo dvostranog obuhvatanja poslovnih promjena Svaka ekonomska promjena tangira dva osamostaljena imovinska dijela – i stoga se DVA PUTA BILJEŽI. Dvojno knjigovodstvo – uvažava dualnost u obuhvatanju ekonomskih promjena.
Ekonomske promjene s obzirom na njihovo djelovanje na cjelinu imovine preduzeća: • Uzrokuju povećanje nekog ekonomskog oblika (aktive) i povećanje u istom iznosu nekog od izvora sredstava (pasive) • Uzrokuju smanjenje nekog od oblika aktive i smanjenje u istom iznosu nekog od izvora sredstava • Uzrokuju povećanje jednog i smanjenje drugog oblika sredstava za isti iznos • Uzrokuju povećanje jednog i smanjenje drugog izvora sredstava za isti iznos.
BILANSNE PROMJENE U STRUKTURI U MASI • povećanje aktive i pasive za isti iznos • smanjenje aktive i pasive za isti iznos • unutar aktive (povećanje aktive uz smanjenje aktive za isti iznos) • unutar pasive (povećanje pasive uz smanjenje pasive za isti iznos)
Načelo poslovne jedinice NAČELO POSLOVNE JEDINICE je zahtijev da se imovina uložena u poslovanje obuhvata odvojeno od ostale imovine vlasnika i povjerilaca i da se uspješnost upravljanja tom imovinom kontroliše putem rezultata.
Računovodstvene cjeline se formiraju radi kontrole uspješnosti upravljanja poslovanjem. Preduzeće može biti jedna računovodstvena cjelina ili se u okviru njega mogu formirati i uže računovodstvene cjeline (što obično zavisi od veličine i složenosti njegovog poslovanja).
Kao uže računovodstvene cjeline u okviru jednog preduzeća se mogu formirati: • Mjesta troškova – formiraju se sa ciljem kontrole troškova • Profitni centri – formiraju se od relativno samostalnih organizaciono i tehnološki zaokruženih djelova preduzeća – mjera uspješnosti: visina ostvarenog profita • Investicioni centri – mjera uspješnosti: stopa prinosa na uloženi kapital.
Načelo kontinuiteta poslovanja Preduzeća nastoje kontinuirano poslovati – going concern princip (izuzev onih osnovanih za jednokratan posao). Kontinuirano poslovanje i potreba kontrole poslovanja su nametnuli potrebu utvrđivanja periodičnog rezultata – kao dijela totalnog rezultata (na kraju postojanja).
Načelo novčanog mjerila NAČELO NOVČANOG MJERILA ili NAČELO NOVČANOG IZRAŽAVANJA je zahtjev da se sve računovodstvene kategorije i promjene na njima izražavaju u novcu. Korišćenje novca kao zajedničkog mjerila je uslovljeno heterogenošću oblika u kojima se imovina javlja i transakcija koje na njoj nastaju.
STABILNOST NOVCA je osnovna pretpostavka od koje knjigovodstvo polazi pri njegovom korišćenju kao zajedničke mjere. Ukoliko novčana jedinica, u kojoj se iskazuju računovodstvene kategorije, iz perioda u period nema istu kupovnu snagu – ISKAZNA MOĆ PODATAKA koje knjigovodstvo pruža se narušava (razvijeni su računovodstveni postupci koji ispravljaju monetarne poremećaje).
Načelo istorijskog troška NAČELO ISTORIJSKOG ili STVARNOG TROŠKA je zahtjev da se imovina u knjigovodstvu vodi i u bilansu iskazuje u visini novčanog izdatka učinjenog radi njenog sticanja. Stoga se imovina stečena kupovinom vodi po nabavnoj cijeni a sopstveni učinci po cijeni koštanja.
Osnovna vrijednost primjene stvarnog troška je objektivnost podataka. Iskazna moć knjigovodstvenih podataka se smanjuje ako ne postoji čvrsta veza između knjigovodstvene i tržišne vrijednosti imovine. Kada je dnevnu vrijednost – fer vrijednost moguće pouzdano utvrditi (hartije od vrijednosti kotirane na berzi) ona se koristi u računovodstvu.
Načelo uzročnosti NAČELO UZROČNOSTI zahtijeva da obračunskom periodu za koji se utvrđuje rezultat budu zaračunati svi prihodi i rashodi koji su u njemu nastali nezavisno od toga da li i kada su prihodi naplaćeni, a rashodi plaćeni. Smatra se da su prihodi i rashodi nastali u onom obračunskom periodu u kome su realizovani učinci preduzeća.
Tokovi rentabiliteta (rashodi i prihodi) se ne podudaraju sa novčanim tokovima (isplate i naplate) – vremenski a time i kvantitativno. Primanja i izdaci koji se dogode u jednom obračunskom periodu, mogu se odnositi na taj, predhodni ili budući obračunski period.
Načelo opreznosti NAČELO OPREZNOSTI zahtjeva da se imovina preduzeća i obračunati periodični rezultat oprezno odmjere, tj. treba izbjeći precjenjivanje imovine i iskazivanje precijenjenog periodičnog rezultata.
Da bi se obezbijedilo oprezno odmjeravanje imovine preduzeća princip opreznosti nalaže pravila: • Aktiva, djelovi imovine preduzeća, može se procjenjivati najviše po nabavnoj vrijednosti, odnosno cijeni koštanja • Pasiva, odnosno obaveze moraju se procijeniti najmanje u visini nabavne vrijednosti.