320 likes | 727 Views
TAM SAYILARDA BÖLME İŞLEMİ. Örnek: (-8):2=4 (+12):3=4 (-6):3=(-2) Tanım:Çarpma işleminin tersidir. Bölme işlemi; a:b a a b b. (+) : (+)=(+) (+) : (-) = (-) (-) : (-) = (+) (-) : (+) = (-)
E N D
Örnek: • (-8):2=4 • (+12):3=4 • (-6):3=(-2) • Tanım:Çarpma işleminin tersidir. Bölme işlemi; • a:b a a b • b
(+) : (+)=(+) • (+) : (-) = (-) • (-) : (-) = (+) • (-) : (+) = (-) • *Aynı işaretli sayıların birbirine bölümü (+); farklı işaretli sayıların bölümü (-)’dir. • Örnek: • (-18):(-3).(-2)-(-4) = ? • (-6)+(-15):(-3)-2 = ? • 25:(-5)+(-3).(-2) = ?
Önemli Not:a)Bölme işleminin toplama ve çıkarma işlemine göre önceliği vardır. • b)Çarpma ve bölme işlemi yan yana ise işlem sırasına göre işlem yapılır. • Örnek: • (-8).(-2)+(-18-12) = ? • -12.(+4) + [(-8+4).(-1)] = ? • 18:(-6)-2.(-4)+3 = ?
RASYONEL SAYILARI TANIYALIM 1-işlemiş olduğumuz tamsayılar kümesi bazı soruların çözümünde yetersiz kalır. Örn:8 ceviz 3 çocuğa paylaştırılacak olursa 8:3=8 kadar ceviz düşer.Yani 3 8 ifadesi tam sayı değildir. 3
Tanım:b=0 ve a,b E Z olmak üzere a biçiminde yazılan b • sayılara kesir sayılar denir. • a pay kesir çizgisi • b payda • Rasyonel sayılar şeklinde gösterilir.
RASYONEL SAYILARIN SAYI DOĞRUSUNDA GÖSTERİMİ • 1 2 • -1 0 1 2 3 4 5 • 5 5 5 5 5 • Örnek:Ders kitabı _ 1 2 _ 5 7 • Sayılarını sayı 2 3 6 6 • doğrusunda gösterelim.
Önemli not:-a , a şeklindeki • b -b • rasyonel sayılar aynı rasyonel sayıyı belirtir.Bu sayılar sayı doğrusunda _ a sayısı demektir. • b • -7=_ 7 -18= _ 18 0= 0 5= 5 • 1 1 1 1
Not:Her tam sayı aynı zamanda paydası 1 olan rasyonel sayıdır. • N C Z C Z N
Uyarı: • 1- 0 belirsizliktir • 0 • 2- a tanımsızdır • 0 • 3- 0 0’dır • a
a)12:(-2)= 12 = -6’dır. • -2 • b)23:(-5)= 23 = _ 23 ’dur. • -5 5 • c)24:3= 24 =8’dir. 3 • 8 E N • 8 E Z • 8 E
Örnek: • a)-3,9 = -3 9 = -39 dur. • 10 10 • b)4 2 = 30 dur. • 7 7 • c)-3 1 = _ 13 tür. • 4 4
RASYONEL SAYILAR • Paydaları Eşit Olan Sayılarda Sıralama • Örnek:3 , _ 5 , _ 13 ,12 , 5 • 7 7 7 7 • sayılarını büyükten küçüğe sıralayalım. • Uyarı:a)Pozitif rasyonel sayılarda paydalar eşitse büyük olan daha büyüktür. • b)Negatif rasyonel sayılardan paydaları eşit olanlardan paydası büyük olan daha küçüktür.
Örnek:-1 , 4 , _ 13 , 17 , 5, 10 • 9 9 9 9 9 9 • sayılarını büyükten küçüğe doğru sıralayalım.
PAY VE PAYDALARI EŞİT OLMAYAN RASYONEL SAYILARDA SIRALAMA • Örnek: 7 , 9 , 5 sayılarını büyükten • 5 7 3 • küçüğe doğru sıralayalım. • Çözüm: 7 9 5 • 5 7 3 • (21) (15) (33) • 3 5 7 3 15*7=105 • 1 5 7 5 • 1 1 1 7 5 7 9 • 3 5 7
Örnek:a,b,c ’yi küçükten büyüğe sıralayın. • a= -13 b= -13 c= -13 • 5 7 3 • Not:Sayı doğrusu üzerinde pozitif rasyonel sayılar sıfırın sağında, negatif rasyonel sayılar sıfırın solunda yer alır.
DİKLİK VE PARALELLİK • Bir doğruya üzerindeki bir noktadan dikme çizmeye çalışacağız. • Cetvel yardımıyla bir doğru çizilir ve üzerinde bir nokta seçilerek işaretlenir. • A • d • İletki ile doğru çakışık duruma getirilir 90 derece işaretlenir.
k • diklik işareti • d A Elde ettiğimiz k doğrusu d doğrusu üzerindeki bir A noktasından çizilen dikmedir.
Elde ettiğimiz k doğrusu, d doğrusu üzerindeki bir A noktasından çizilen DİKME’dir. • A B C D
3-Bir doğruya dışındaki bir noktadan çizilen en kısa doğru parçasını bulalım. • K • d • A B C D E F • Bir doğru alalım.Bu doğru üzerinde noktalara işaretleyelim.Dışarıdan K noktasını alıp doğru parçaları oluşturalım.
Önemli not:Bir noktanın, bir doğruya olan en kısa uzaklığı; bu noktadan doğruya çizilen dikmenin uzunluğudur. • 4-Bir doğru parçasını orta dikmesini çizelim. • Cetvel yardımıyla belli uzunlukta doğru parçası çizelim.Orta noktasını belirleyelim. • A K B
t doğrusu [AB] doğru parçasının orta dikmesidir. • t • A K B • Önemli not:Bir doğru parçasının orta dikmesi, bu doğru parçasını iki eş parçaya ayırır.
5-Şekilde • IDAI = IDBI • IEAI = IEBI • IFAI = FBI • D • E • F • A K B
Önemli not:Bir doğru parçasının orta dikmesinin üzerindeki noktaların doğru parçasının uç noktalarına olan uzaklıkları birbirine eşittir. • *[AB] doğru parçasının uzunluğu IABI şeklinde gösterilir. *İki doğru ya da doğru parçası birbirine paralel ise , d k şeklinde gösterilir. (d doğrusu k doğrusuna paraleldir.) Ayrıca paralel doğrulara eş uzaklıklı doğrular denir.
Bir eşek arabası 10 km yi 1 saatte alıyorsa, 3 km hızla giden bir bisikletli kaç saatte alır?
6-Bir doğruya paralel bir doğru çizelim. • Önce cetvel yardımıyla bir doğru çizelim.Sonra bu doğrunun dışında, doğruya eşit uzaklıkta iki nokta belirleyelim.Cetvel yardımıyla belirlediğimiz noktalardan geçecek bir doğru çizelim. • d k’dır. k . . d
ÜÇ DOĞRUNUN ARKDAŞLIĞI 1-Aynı düzlemde olan üç doğrunun birbirine göre durumlarını belirler ve inşa eder. 2-Yöndeş,iç,iç ters,dış ters,dış açılarını belirleyerek isimlendirir. Aynı düzlemde 3 doğru paralel olabilir. d k l
2-Aynı düzlemde 3 doğru aynı noktada kesişebilir.Bu tür doğrulara noktadaş doğrular denir. • d • k • A • l
Aynı düzlemde üç doğru ikişer ikişer üç farklı noktada kesişebilir. d k c b l
4-Aynı düzlemde üç doğrudan ikisi birbirine paralel ise üçüncü doğru bu iki doğruyu farklı noktadan kesebilir. • L • d • k
Önemli not: • 1-Paralel olan ya da olmayan iki doğruyu farklı noktalardan kesen üçüncü doğruya “kesen” denir. • 2-Eğer kesen, paralel iki doğruya dik ise “orta dikme” olarak adlandırılır.