Dane INFORMACYJNE:

2. Nazwa szkoły: - Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im.Mieszka I - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Krotoszynie ID grupy: 97/43_P_G1 oraz 97/66_P_G1 Opiekun: Lidia Sokołowska i Ewa Brykczyńska Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Problemy rynku pracy Semestr/rok szkolny: 2010/2011 semestr III Dane INFORMACYJNE:

3. Rynek – to instytucja, która umożliwia zawarcie transakcji między sprzedającym a kupującym. • Strukturę rynku tworzą kupujący i sprzedający, którzy mogą być partnerami równorzędnymi lub też narzucać sobie nawzajem różne warunki, zależnie od “siły”, jaką dysponują. • Przedmiot transakcji rynku – to dobra, usługi czy tytuły prawne. POJĘCIE RYNKU

4. Popyt odzwierciedla sposób decyzji podejmowanych przez ludzi dotyczący zakupu usług i towarów. • Podaż odzwierciedla decyzje producentów na temat: co produkować, jak produkować i w jakiej ilości. Rynek rozpatrujemy z dwóch stron: podaży i popytu

5. tworzony jest przez następujące podstawowe elementy: ● zasoby kapitału ludzkiego i jego wykorzystanie (z punktu widzenia grup wiekowych, wykształcenia, kategorii zdrowotnych),● podział pracowników wg pracujących w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej (wielkość zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej),● wielkość i struktura bezrobocia. Nie ma jednego rynku pracy - jest ich tyle, ile zawodów czy rodzajów wykonywanych prac. RYNEK PRACY

6. możliwość otrzymania dochodów dla ludzi występujących z podażą pracy, • źródło podstawowego czynnika wytwórczego dla firm zgłaszających popyt na pracę. Dwie zasadnicze funkcje rynku pracy w gospodarce:

7. Liczba osób, które chcą pracować za określoną stawkę płac, w danym okresie. Ludzie pracują zawodowo przede wszystkim dlatego, gdyż potrzebne im są środki do zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych. Środki takie uzyskują w postaci dochodów za pracę. Firmy zgłaszają zapotrzebowanie na pracowników, czyli jest to „popyt miejsc pracy” (chcą zakupić pracę). PODAŻ PRACY

8. stawka płac - dochód otrzymywany za przepracowaną jednostkę czasu.Im wyższa jest stawka płac, czyli im większy dochód można otrzymać z pracy, tym jesteśmy gotowi więcej pracować, • ceny dóbr i usług konsumpcyjnych, • polityka prowadzona przez rząd. Jeśli rząd nakłada wysokie podatki dochodowe, to ogranicza konsumpcję pracowników. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PODAŻ PRACY:

9. czynniki demograficzne: • przyrost naturalny, • saldo migracji, • czynniki geograficzne (np. miejsce zamieszkania miasto-wieś), • system szkolnictwa i kształcenia zawodowego. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PODAŻ PRACY – cd.

10. Zapotrzebowanie pracodawców (przedsiębiorstwa) na  pracę. Popyt na pracę zgłaszają firmy produkujące na rynek dobra i usługi – zapotrzebowanie ilościowe i jakościowe. Przedmiotem transakcji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem jest praca, za którą pracownik otrzymuje określone wynagrodzenie. POPYT NA PRACĘ

11. koszty i wydajność pracy, • popyt na dobra i usługi. Determinanty popytu na pracę:

12. to uczestnictwo w procesie produkcji społecznej, wykonywanie pracy przynoszącej dochód. Aktywność zawodowa

13. O poziomie aktywności zawodowej decydują czynniki demograficzyne oraz społeczno-ekonomiczne. • Poziom aktywności zawodowej jest wyrażany współczynnikami aktywności zawodowej, które są obliczane wg płci, różnych przedziałów wieku, dla ludności rolniczej i nierolniczej, miejskiej i wiejskiej. • Trudności w porównywaniu danych powoduje fakt, że w niektórych krajach do aktywnych zawodowo zalicza się czasami także: pracujących więźniów, osoby odbywające zasadniczą służbę wojskową, pracujących zakonników i gospodynie domowe pomagające w gospodarstwie rolnym. Uwarunkowania aktywności zawodowej

14. Termin bezrobocia został wprowadzony przez angielskiego ekonoma J.A. Hobsona z połową lat dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku i określał to zjawisko jako przymusową bezczynność zawodową. • To zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów. BEZROBOCIE

15. To osoba niezatrudniona, nie prowadzącą działalności gospodarczej i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy). Bezrobotny:

16. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001, Art. 2, punkt 2 osoba poszukująca zatrudnienia, która: • ukończyła 18 rok życia, • nie ukończyła 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, • aktualnie nie uczy się na żadnym szczeblu kształcenia lub nie jest skierowana na szkolenie przez PUP, • jest zameldowana lub pozostaje w naszym kraju legalnie lub jej pobyt może zostać zalegalizowany (azyl polityczny, karta stałego lub czasowego pobytu, obywatele UE). Bezrobotny ( według Urzędu Pracy):

17. Bezrobocie frykcyjne (przejściowe) - obejmuje tę część osób, które pozostają bez pracy ze względu na zmianę miejsca zatrudnienia, jest to bezrobocie krótkotrwałe i związane z sytuacją osoby a nie sytuacja na rynku pracy Bezrobocie strukturalne - obejmuje tych wszystkich bezrobotnych, którzy utracili pracę w wyniki zmian strukturalnych w gospodarce, polegających na likwidacji niektórych gałęzi. Problemem tego bezrobocia jest jego długookresowość i wymaga zmiany kwalifikacji Rodzaje bezrobocia

18. Bezrobocie globalne - obejmuje całe bezrobocie występujące w danej gospodarce bez względu na jego powody Bezrobocie przymusowe - obejmuje osoby pozbawione pracy ze względu na sytuacje na rynku pracy ( brak miejsc pracy) Bezrobocie dobrowolne -obejmuje osoby pozostające bez pracy ponieważ nie akceptują oferowanych warunków na rynku pracy ( zbyt niska realna stopa płac) Rodzaje bezrobocia – cd.

19. Bezrobocie cykliczne - obejmuje tych bezrobotnych, którzy pozostają bez pracy albo z powodu pogorszenia sytuacji koniunkturalnej ( bezrobocie koniunkturalne) albo z powodu cykliczności procesu produkcji. Bezrobocie jawne - obejmuje wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych w oficjalnych statystykach Rodzaje bezrobocia – cd.

20. Bezrobocie ukryte (utajone) - ta część zasobów siły roboczej, która jest niewykorzystana i niezarejestrowana tworzą ją : - osoby w wieku produkcyjnym, które przeszły na wcześniejszą emeryturę, - przerosty zatrudnienia w niektórych działach gospodarki, - zatrudnieni w niepełnym wymiarze Rodzaje bezrobocia – cd.

21. - zmiana polityki celnej, która polega na zniesieniu bądź osłabieniu barier celnych. Na naszym rynku pojawiła się większa liczba produktów zagranicznych, które stanowią konkurencje dla produktów polskich, - pasywna polityka bezrobotnych, ich mała skłonność do podwyższania lub zmiany kwalifikacji, - niedociągnięcia i słabości systemu pośrednictwa pracy, - wejście na rynek pracy absolwentów i pojawienie się tzw. wyżu demograficznego Główne przyczyny bezrobocia w Polsce:

22. - upadek małych firm i przedsiębiorstw, które zostały wyeliminowane przez duże firmy i przedsiębiorstwa, - unowocześnienie systemu pracy, przez pojawienie się maszyn i komputeryzacji, - aktywność zawodowa emerytów, do której zobligują zarówno niskie emerytury, jak i wydłużanie wieku aktywności zawodowej , co powoduje, że pracujący emeryci blokują miejsca pracy innym ludziom, zatem bezrobocie wzrasta.

23. młodzi ludzie wybierają kierunek studiów poprzez eliminację przedmiotów, które w szkole nie były dla nich problemem, • później nie mogą znaleźć pracy ponieważ wybrali bardzo popularny kierunek studiów. Problemy młodych ludzi w znalezieniu pracy po studiach:

25. STOPA BEZROBOCIA W POLSCE W RÓŻNYCH LATACH

28. BEZROBOCIE W ŚWINOUJŚCIU:

30. Pracownicy poszukiwani w Polsce: • wykwalifikowani pracownicy fizyczni: m.in. elektrycy, cieśle, stolarze, murarze, hydraulicy czy spawacze. • menedżerowie projektów • szefowie kuchni i kucharze • kierowcy • pracownicy hoteli i restauracji • pracownicy księgowości i finansów • inżynierowie • pracownicy działów IT • pracownicy recepcji

31. - wykwalifikowani pracownicy fizyczni, - technicy, - przedstawiciele handlowi. z badań wynika, że pracownicy reprezentujący te stanowiska są najbardziej poszukiwani przez firmy od czterech lat, co świadczy o notorycznym ich zapotrzebowaniu, - kierowcy, - pracownicy księgowości i finansów, - inżynierowie, - członkowie zarządu, kadra najwyższego szczebla, - lekarze i personel medyczny. Pracownicy poszukiwani na świecie w zawodach:

32. Bednarstwo- dział rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem naczyń drewnianych • Ceklarz– zadaniem było pilnowanie porządku w dzień i w nocy. • Garncarstwo – wyrób ceramicznych naczyń i przedmiotów codziennego użytku. • Introligator – oprawa książek • Kołodziej –wyrób wozów i części do nich. ZAWODY ZANIKAJĄCE:

33. Kowal - wyrób przedmiotów z metalu np. kociołki, podkowy, gwoździe, bramy i furtki wejściowe. • Ludwisarz – rzemieślnik odlewający z brązu, miedzi, mosiądzu dzwony, posągi, świeczniki. • Pozłotnictwo – pokrywanie podłoża metalami, zwykle szlachetnymi. • Repasacja– ręczna naprawa uszkodzonych pończoch, skarpet, rajstop. • Rymarstwo – wytwarzanie uprzęży konnych, siodeł, akcesoriów jeździeckich.

34. Siodlarz – wyrób skórzanych siodeł dla koni. • Sitarstwo – tworzenie sit, urządzeń służących do oddzielenia od siebie obiektów o mniejszych i większych rozmiarach. • Smolarz – wyrób smoły, wypalanie węgla drzewnego. • Stelmach – konserwacja kół i części do wozów i bryczek. • Zduństwo – budowa i naprawa pieców

35. wymaga przemyślanego zaangażowania sił i środków wszystkich podmiotów rynku pracy, przy koordynacji roli państwa jako głównego podmiotu w tym zakresie. • powinno ono obejmować dwa etapy : - ograniczenie dalszego wzrostu bezrobocia, - dążenie do zmniejszenia jego rozmiarów. PRZECIWDZIALANIE BEZROBOCIU

36. PRZECIWDZIALANIE BEZROBOCIU – cd. Środki aktywne - służą utrzymaniu istniejących stanowisk pracy oraz zwiększania zatrudnienia produkcyjnego przez: - tworzenie nowych miejsc pracy, - szkolenie zawodowe bezrobotnych, - doskonalenie systemu pośrednictwa pracy.

37. PRZECIWDZIALANIE BEZROBOCIU – cd. Środki pasywne – zmierzające do obniżenia podaży siły roboczej lub osłabienia jej presji przez: - podział istniejących stanowisk pracy między większą liczbę zatrudnionych, - obniżenie wieku emerytalnego, - wydłużenie okresu obowiązkowego kształcenia młodzieży.

38. a) działanie państwa b) działanie samorządów c) działanie bezrobotnych Walka ze zjawiskiem bezrobocia

39. a) Działania państwa: • upusty w podatkach dla pracodawców, • uruchamiających nowe stanowiska pracy;• uznanie całości lub części obowiązkowej składki na ZUS jako podatku od wartości dodanej pracy (zrównanie pracy z innymi towarami);• stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia;

40. • ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych firm,• wspieranie drobnych i średnich przedsiębiorstw, • polityka proexportowa państwa prowadząca do zwiększenia produkcji i zatrudnienia,• zwolnienia z płatności VAT przy eksporcie,• skracanie czasu pracy, a) Działania państwa –cd.

41. b) Działania samorządów (w zależności od możliwości) • przyciąganie kapitału (głównie zagranicznego), ale bez popadania w skrajność i liczenia na cud wielkich inwestorów z Zachodu,• stawianie na drobne i średnie przedsiębiorstwa oraz współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami,• stwarzanie dogodnych warunków do rozwoju firm (głównie drobnych) na swoim terenie,• mądre korzystanie z unijnych dotacji (np. z fundacji PHARE), • uruchomienie robót publicznych,

42. b) Działania samorządów (w zależności od możliwości)- cd. • walka z odpływem ludzi na Zachód powinna przybrać w konkretnym wymiarze: to nie robotnicy powinni wyjeżdżać do Niemiec, tylko zakłady pracy z udziałem niemieckiego kapitału powinny instalować się w Polsce, • poprawa przepływu informacji między biurami pośrednictwa pracy, a poszukującymi pracy, • szkolenia zawodowe organizowane i finansowane przez państwo lub władze samorządowe, stwarzające szanse bezrobotnym zdobywania doskonalenia bądź zmiany posiadanych kwalifikacji.

43. c) Działania bezrobotnych • działania bezrobotnych muszą być bardziej elastyczne, • powinni chętniej korzystać z kursów kwalifikacyjnych, • uczyć się nowego zawodu, dzisiaj nie ma już pracy dla osób niewykwalifikowanych.

44. Zadania Powiatowego Urzędu Pracy: • Inicjowanie, organizowanie i finansowanie szkoleń dla osób bezrobotnych w celu zwiększenia szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyższenia kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej, • Organizowanie stażu w celu nabywania przez bezrobotnych umiejętności praktycznych do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą, • Organizowanie przygotowania zawodowego dorosłych, • Wsparcie dla osób bezrobotnych zamierzających uruchomić własną działalność gospodarczą poprzez udzielanie jednorazowych środków finansowych,

45. Zadania Powiatowego Urzędu Pracy – cd. • Dofinansowanie tworzonych przez pracodawców miejsc pracy poprzez: - Refundowanie podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, - Refundowanie pracodawcy, który zatrudnił osoby bezrobotne skierowane do prac interwencyjnych, części poniesionych z tego tytułu kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenie społeczne,

46. Zadania Powiatowego Urzędu Pracy – cd. - Refundowanie pracodawcy, który zatrudnił osoby bezrobotne skierowane do robót publicznych części poniesionych z tego tytułu kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenie społeczne, - Refundowanie świadczeń wypłacanych bezrobotnym wykonującym prace społecznie użyteczne, - Realizacja zadań związanych z przygotowywaniem, wdrażaniem i ocenianiem efektów programów i projektów z zakresu promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej finansowanych ze środków krajowych oraz unijnych.

47. Program Rozwój Polski Wschodniej – finansowany z EFRR, Program Pomoc Techniczna – finansowany z EFRR, Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej – finansowany z EFRR.8 Fundusze europejskie w Polsce

48. Program Infrastruktura i Środowisko - współfinansowany z EFRR i FS, Program Innowacyjna Gospodarka - współfinansowany z EFRR, Program Kapitał Ludzki – współfinansowany z EFS, 16 Programów Regionalnych – finansowane z EFRR, Fundusze europejskie w Polsce – cd.

49. - wspieranie osób – edukacja i szkolenia zawodowe, pomoc w zatrudnieniu, szkolnictwo wyższe, rozwój nauk i badań nad zagadnieniami objętymi przez EFS, tworzenie miejsc pracy, - wspieranie struktur i systemów – poprawa systemu edukacji i szkoleń, modernizowanie usług zatrudnienia, integrowanie systemu edukacji ze światem pracy, tworzenie systemów przewidywania potrzeb kwalifikacji, - środki dodatkowe i podwyższenie świadomości – zapewnienie świadczeń dodatkowych dla osób, które biorą udział w organizowanych programach, a które mają na utrzymaniu inne osoby, rozwój umiejętności, podwyższanie świadomości społecznej, rozpowszechnianie informacji. Działania realizowane w ramach EFS:

50. - wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy poprzez rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności, - rozwój kształcenia ustawicznego i poprawa jakości edukacji, - poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz elastyczności rynku pracy, - aktywizacja bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, - doskonalenie instytucjonalnej obsługi rynku pracy, - niwelowanie różnic regionalnych oraz przeciwdziałanie praktykom dyskryminacyjnym na rynku pracy, - prowadzenie efektywnej polityki migracyjnej. Działania, które w latach 2007-2013 mają określać politykę państwa na rynku pracy