Zgodnie z wymogami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska

1. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKAdla WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGOna lata 2008-2011, z uwzględnieniem lat 2012-2015

2. Zgodnie z wymogami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150), Zarząd Województwa Podkarpackiego w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządził wojewódzki program ochrony środowiska. Zadanie zostało zlecone (i wykonane przez Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego) w kwietniu 2008 r.

3. Program ochrony środowiska uwzględnia: • cele ekologiczne; priorytety ekologiczne; • rodzaj i harmonogram działań proekologicznych; • środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe; • poziomy celów długookresowych.

4. CEL PROGRAMU • Program przyjęto na okres 4 lat, z tym że przewidywane w nim działania obejmują kolejne 4 lata. • Nadrzędnym celem jest wdrożenie polityki ekologicznej państwa na obszarze województwa podkarpackiego.

5. POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI • Nadrzędny strategiczny cel polityki ekologicznej państwa zawarty w projekcie dokumentu „Polityka ekologiczna państwa na lata 2007-2010, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014” to:„Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) i tworzenie podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego”.

6. POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI Cele ekologiczne założone w Programie realizowane będą poprzez: działania inwestycyjne i organizacyjne. INWESTYCJEochrony środowiska przyczynią się do zmniejszenia degradacji środowiska przyrodniczego, podniesienia jakości życia mieszkańców, tworzenia nowych miejsc pracy w sektorach działalności gospodarczej (np. roln. ekologiczne, turystyka, energetyka), zwiększenia konkurencyjności gospodarki województwa.

7. POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE pozwolą na rozwój struktur i narzędzi zarządzania środowiskiem oraz monitoringu środowiska. Określone w Programie działania są skierowane do wszystkich podmiotów mających prawno-finansowe możliwości ich podejmowania.

8. POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI Polityka ekologiczna państwa zmierza do harmonizowania i do rozwoju kraju poprzez równoważenie celów ochrony środowiska z celami gospodarczymi i społecznymi. Opiera się na konstytucyjnej zasadzie zrównoważonego rozwoju, dlatego jej zalecenia muszą być uwzględniane we wszystkich dokumentach strategicznych oraz programach, których realizacja może mieć wpływ na stan środowiska.

9. Priorytety polityki ekologicznej państwa • Wzmocnienie systemu zarządzania ochroną środowiska. • Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody. • Zrównoważone wykorzystanie materiałów wody i energii. • Dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego dla ochrony zdrowia mieszkańców Polski. • Ochrona klimatu.

10. Inne cele polityki ekologicznej państwa • Ochrona przyrody i krajobrazu; • Ochrona i zrównoważony rozwój lasów; • Ochrona powierzchni ziemi; • Ochrona kopalin i wód podziemnych; • Biotechnologie i organizmy zmodyfikowane genetycznie; • Ograniczenia materiałochłonności, wodochłonności, energochłonności i odpadowości produkcji (o 50% w stosunku do 1990 roku);

11. Inne cele polityki ekologicznej państwa • wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych; • kształtowanie zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią i skutkami suszy; • relacja „środowisko – zdrowie; • jakość wód; • zanieczyszczenie powietrza; • gospodarka odpadami (odzyskanie i powtórne wykorzystanie ok. 50% papieru i szkła z odpadów komunalnych); • zapobieganie niszczeniu ozonu atmosferycznego;

12. Inne cele polityki ekologicznej państwa • substancje chemiczne w środowisku; • poważne awarie przemysłowe; • oddziaływanie hałasu; • oddziaływanie pól elektromagnetycznych; • bezpieczeństwo jądrowe i ochrona przed promieniowaniem.

13. POLITYKA EKOLOGICZNA WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Podstawową zasadą polityki ekologicznej województwa podkarpackiego, jest zasada zrównoważonego rozwoju. W dokumencie „Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007-2020” ochrona środowiska stanowi jeden z priorytetów rozwoju województwa podkarpackiego.

14. POLITYKA EKOLOGICZNA WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Podobna zasada obowiązuje w innych ważnych dla ochrony środowiska dokumentach strategicznych, jak: „Plan zagospodarowania przestrzennego województwa podkarpackiego” (w trakcie aktualizacji) oraz „Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007- 2013”.

15. Na ostateczny kształt zagospodarowania przestrzennego woj. podkarpackiego będzie miała wpływ Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju 2008-2033, opracowywana przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Tezy i założenia tego dokumentu przyjęła Rada Ministrów w dniu 26 czerwca 2007 roku.

16. Przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska w województwie podkarpackim zmierzają do: 1) poprawy jakości środowiska we wszystkich jego elementach i uzyskania dobrych wskaźników w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami,m.in. poprzez wdrażanie proekologicznych wzorców produkcji i nowoczesnych technologii; 2) osiągnięcia bezpieczeństwa ekologicznego (zasoby wodne, ograniczanie szkodliwych czynników na zdrowie ludzi i środowisko);

17. 3)utrzymania i zwiększania trwałości i odnawialności procesów ekologicznych oraz stabilności ekosystemów; 4) rozwoju gospodarczego województwa i zaspokojenia aspiracji mieszkańców regionu przy wykorzystaniu potencjału tkwiącego w zasobach naturalnych i kulturowych województwa (turystyka, energetyka odnawialna, rolnictwo ekologiczne itp.); 5) zapewnienia dostępu społeczeństwa do informacji o środowisku i wiedzy ekologicznej;

18. 6) zapewnienia zgodności polityki ekologicznej z kierunkami i zakresem działań przyjętych w polityce ekologicznej Unii Europejskiej; 7) zintensyfikowania współpracy z sąsiadami i innymi krajami w rozwiązywaniu problemów transgranicznych, zwłaszcza w zmniejszeniu wzajemnych przepływów zanieczyszczeń oraz budowie systemów zapobiegania i ostrzegania; 8) doskonalenia struktur zarządzania środowiskiem na szczeblu administracji wojewódzkiej.

19. Skuteczność polityki ekologicznej O skuteczności prowadzonej polityki w zakresie poprawy stanu środowiska świadczą wyniki corocznego monitoringu środowiska. Wskazują one powolną, ale sukcesywną poprawę jakości takich elementów środowiska, jak: woda, powietrze, gleby.

20. Na podstawie oceny aktualnego stanu środowiskastwierdza się, że nadal rozwiązania wymagają takie problemy województwa podkarpackiego, jak: • niezadawalająca jakość wód przeznaczonych do spożycia, zwłaszcza na obszarach wiejskich;

21. niedostateczny stan zabezpieczenia przeciwpowodziowego i obszarów osuwiskowych;

22. niezadowalająca gospodarka odpadami (podobnie jak na terenie całego kraju);

23. zagrożenia związane z transportem (zwłaszcza hałasem i wibracjami) i składowaniem substancji chemicznych (zapobieganie poważnym awariom);

24. rekultywacja terenów poeksploatacyjnych przemysłu wydobywczego, głównie górnictwa siarkowego;

25. zachowanie istniejących walorów i ich racjonalnego wykorzystania, w tym skuteczna ochrona i zachowanie różnorodności biologicznej;

26. Priorytety ekologiczne w zakresie ochrony i poprawy stanu środowiska • Ochrona wód i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych • redukcja ilości zanieczyszczeń odprowadzanych ze ściekami; • poprawa jakości wody pitnej; • budowa i modernizacja systemów kanalizacji zbiorczej oraz oczyszczalni ścieków, zwłaszcza na obszarach wiejskich.

27. 2. Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska • odtwarzanie i modernizowanie zabudowy hydrotechnicznej; • hamowanie odpływu wody; • zwiększenie naturalnej retencji; • ograniczenie zagrożeń powodziowych, zwłaszcza na obszarach zalewowych wzdłuż biegu rzek: Wisły, Sanu, Wisłoki i Wisłoka.

28. 3. Gospodarka odpadami • zapobieganie i ograniczanie wytwarzania odpadów komunalnych; • wdrażanie technologii odzysku, w tym recyklingu; • wdrażanie technologii unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz likwidacja zagrożeń wynikających z ich składowania.

29. 4. Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych • budowa urządzeń i instalacji do produkcji energii ze źródeł odnawialnych (farmy wiatrowe, ciepłownie na biomasę, wody geotermalne, budowa małych elektrowni wodnych, • kolektory słoneczne, • termomedernizacja budynków itp.

30. Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważonyrozwój lasów • wdrażanie systemu ekologicznego Natura 2000; • renaturyzacja zniszczonych i cennych ekosystemów i siedlisk przyrodniczych; • odbudowa potencjału produkcyjnego lasów, zwłaszcza po pożarach oraz ich wykorzystanie dla turystyki i rekreacji.

31. 6. Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej • ograniczenie emisji z procesów przemysłowych, energetyki i elektrociepłowni; • modernizacja kotłowni komunalnych; • wykorzystywanie paliw ekologicznych, • budowa sieci gazowej; • ograniczenie emisji komunikacyjnej i komunalnej na terenach cennych przyrodniczo i w uzdrowiskach.

32. 7. Ochrona powierzchni ziemi • rekultywacja terenów zdegradowanych i zdewastowanych przy eksploatacji surowców (górnictwo siarki, przemysł naftowy); • rekultywacja składowisk odpadów; • rewitalizacja terenów obiektów poprzemysłowych.

33. Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym • inwestycje związane z ograniczaniem hałasu zagrażającemu zdrowiu (zwłaszcza komunikacyjnemu); • stosowanie nowych technologii ograniczających hałas w przedsiębiorstwach.

34. 9. Ochrona zasobów kopalin • właściwe rozpoznanie oraz inwentaryzacja zasobów surowców; • koncesjonowanie eksploatacji zasobów surowcowych o szczególnym znaczeniu dla rozwoju gospodarczego wojewodztwa, np. złóż gazu ziemnego, wód mineralnych i wód termalnych.

35. W Polsce obowiązuje wiele aktów prawnych mówiących o problematyce ochrony środowiska. Najważniejszymi dokumentami poruszającymi tą problematykę są między innymi: • Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 02.04.1997 r., • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku: Prawo Ochrony Środowiska, • Ustawa o ochronie przyrody (16.04.2004 r.), • Prawo wodne (18.07.2001 r.), • Ustawa o ochronie zwierząt (21.08.1997 r.), • Ustawa o odpadach (27.04.2001 r.).