Reactieschema’s maken

1. Reactieschema’s maken • Reactieschema in woorden • Reactieschema in symbolen (kommaformules) pijl rechts verder; pijl links terug

2. Reactieschema in woorden • Voorbeeld 1: ongebluste kalk maken • Voorbeeld 2: ijzer maken • Voorbeeld 3: alcohol stoken • Voorbeeld 4: magnesium verbranden Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

3. Hoe maak je een reactieschema in woorden? • Je gaat steeds op dezelfde manier te werk: • Zoek de namen van alle beginstoffen • Zoek de namen van alle reactieproducten • Zet de beginstoffen voor de pijl • Zet de reactieproducten achter de pijl pijl rechts verder; pijl links terug

4. Lees de vraag Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan, die werden verhit. Daarbij ontstaat behalve ongebluste kalk ook koolzuurgas. kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

5. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan, die werden verhit. Daarbij ONTSTAAT behalve ongeblustekalk ook koolzuurgas. kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

6. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstoffen: schelpen Reactieproducten: ongebluste kalk en koolzuurgas kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

7. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactieproducten na de pijl (foto: Zandvoortse schelpenvisser) Schelpen  ongebluste kalk + koolzuur kalkoven • Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

8. Lees de vraag Bij Corus maken ze ijzer. Dat doen ze door ijzererts en cokes heel heet te maken. Behalve het ijzer ontstaat ook koolsotfdioxide. IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

9. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Bij Corus MAKEN ze ijzer. Dat doen ze door ijzererts en cokes heel heet te maken. Behalve het ijzer ONTSTAAT ook koolstofdioxide. IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

10. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstoffen: ijzererts en cokes Reactieproducten: ijzer en koolstofdioxide IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

11. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactieproducten na de pijl IJzererts + cokes  ijzer + koolstofdioxide IJzer maken • Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

12. Lees de vraag Alcohol kun je bereiden door een oplossing waarin suiker zit, te laten vergisten. Je ziet ook bubbels ontstaan. Dat is koolzuurgas. Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

13. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Alcohol kun je BEREIDEN door een oplossing waarin suiker zit te laten vergisten. Je ziet ook bubbels ONTSTAAN. Dat is koolzuurgas. Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

14. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstof: suiker Reactieproducten: alcohol en suiker Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

15. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactieproducten na de pijl Suiker  alcohol + koolzuur Alcohol stoken • Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

16. Lees de vraag Kees verbrandt een stukje magnesium. Daarbij ontstaat een fel wit licht en een wit poeder. Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

17. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Kees verbrandt een stukje magnesium. Daarbij ontstaat een fel wit licht en een wit poeder. Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

18. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstoffen: magnesium EN ZUURSTOF (dat is altijd nodig bij een verbranding!) Reactieproduct: wit poeder (dit is magnesiumoxide, want de verbinding tussen een niet-ontleedbare stof en zuurstof heet een OXIDE). Licht is geen stof (net zoals warmte) en komt dus niet in het reactieschema. Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

19. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactie-producten na de pijl Magnesium + zuurstof  wit poeder of mooier: Magnesium + zuurstof  magnesiumoxide Magnesium verbranden • Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

20. Hoe maak je een reactieschema in symbolen? • Je doet eigenlijk hetzelfde als bij het maken van een reactieschema in woorden: • Zoek de beginstoffen + hun kommaformules • Zoek de reactieproducten + hun kommaformules • Zet de beginstoffen voor de pijl • Zet de reactieproducten achter de pijl pijl rechts verder; pijl links terug

21. Reactieschema in symbolen • Voorbeeld 1: ongebluste kalk maken • Voorbeeld 2: ijzer maken • Voorbeeld 3: alcohol stoken • Voorbeeld 4: magnesium verbranden Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

22. Lees de vraag Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan, die werden verhit. Daarbij ontstaat behalve ongebluste kalk (Ca,O) ook koolzuurgas (C,O). kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

23. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan, die werden verhit. Daarbij ONTSTAAT behalve ongeblustekalk(Ca,O) ook koolzuurgas (C,O). kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

24. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten met de formules erbij Beginstoffen: Ongebluste kalk (….?) Reactieproducten: ongebluste kalk (Ca,O) ook koolzuurgas (C,O) kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

25. Maak het reactieschema ……….  Ca,O + C,O kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

26. Wat hoort op de puntjes? De enige beginstof was schelpen. De atomen in Ca,O en in C,O komen uit de schelpen. De kommaformule voor schelpen is dus Ca,O,C kalkoven pijl rechts verder; pijl links terug

27. Het volledige schema is dus: Ca,O,C  Ca,O + C,O kalkoven Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

28. Lees de vraag Bij Corus maken ze ijzer. Dat doen ze door ijzererts (Fe,O) en cokes (C) heel heet te maken. Behalve het ijzer ontstaat ook koolstofdioxide. IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

29. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Bij Corus MAKEN ze ijzer. Dat doen ze door ijzererts (Fe,O) en cokes (C) heel heet te maken. Behalve het ijzer ONTSTAAT ook koolstofdioxide. IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

30. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten met de formules erbij Beginstoffen: ijzererts (Fe,O) en cokes (C) Reactieproducten: ijzer (Fe) en koolstofdioxide (C,O) (deze formule kan je uit de naam van de stof halen: koolstofoxide: een verbinding van koolstof met zuurstof) IJzer maken pijl rechts verder; pijl links terug

31. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactieproducten na de pijl Fe,O + C  Fe + C,O IJzer maken Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

32. Lees de vraag Alcohol kun je bereiden door een oplossing waarin suiker zit te laten vergisten. Je ziet ook bubbels ontstaan. Dat is koolzuurgas. Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

33. Onderstreep (al dan niet in gedachten) de kernwoorden Alcohol(C,H,O) kun je BEREIDEN door een oplossing waarin suiker zit te laten vergisten. Je ziet ook bubbels ONTSTAAN. Dat is koolzuurgas. Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

34. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstof: suiker (…..?) Reactieproducten: alcohol (C,H,O)en koolzuurgas (C,O) (Je moet weten dat koolzuurgas en koolstofdioxide hetzelfde zijn) Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

35. Zet de beginstoffen voor de pijl en de reactieproducten na de pijl Suiker (……?)  C,H,O + C,O Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

36. Wat hoort op de puntjes? Suiker is dus C,H,O want deze 3 niet-ontleedbare stoffen komen in de reactieproducten voor. Eerst zaten de C, H en O in de beginstof. De enige beginstof was suiker. Dus suiker is C,H,O. Alcohol stoken pijl rechts verder; pijl links terug

37. Het reactie-schema in symbolen wordt dus: C,H,O  C,H,O + C,O Alcohol stoken Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug

38. Lees de vraag Magnesium wordt verbrand. Geef het reactieschema Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

39. Zoek de kernwoorden Magnesium wordt verbrand. Geef het reactieschema Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

40. Maak een lijstje van de beginstoffen en de reactieproducten Beginstoffen: Magnesium = Mg Verbranden is reageren met zuurstof (O), dus O is ook een beginstof Het reactieproduct is het oxide van magnesium (Mg,O) Magnesium verbranden pijl rechts verder; pijl links terug

41. Het reactieschema in symbolen is dus Mg + O  Mg,O Magnesium verbranden Terug naar begin pijl rechts verder; pijl links terug