Decentralisatie taken en bevoegdheden Friese taal en cultuur

1. Decentralisatie taken en bevoegdheden Friese taal en cultuur Doel en middel

2. Stuurgroep Hoekstra SamenstellingStuurgroep: • De heermr. R.J. Hoekstra, voorzitter (oud- SG van Alg. Zaken, lid van de RvS) • De heerprof. dr. J. de Ridder (hoogleraarbestuurskundeaan de RuG) • Mevrouwdrs. M.J. Sanders ( oud-Europarlementariër, lid van het CoE; voorgedragen door Min. BZK)) • De heerprof. dr. P.J.J. Zoontjes (hoogeleraarStaatsrechtUvT) • De heer dr. R. Bagchus (directeur PO van het Min. OC&W) • Mevrouwdrs. M.C.M. Waanders (burgemeester van Dongeradeel; voorgedragen door de provincieFryslân)

3. Ondersteuning stuurgroep Provincie Fryslân: * De heer drs. S. Akkerman (CTO) * De heer drs. T. Bottema (CTO) Ministerie BZK: * De heer dr. M.H. Klijnsma * De heer drs. A. van der Goot

4. De opdracht Gaat terug op Rapport Lodders (17 maart 2008) : “ Ruimte, Regie en Rekenschap” Advies: zoveel mogelijk rijkstaken Friese taal naar provincie Fryslân decentraliseren. Stel daarvoor tijdelijke stuurgroep in met leden vanuit rijk en provincie. Binnen half jaar voorstellen.

5. De Opdracht Rapport-Lodders leidt tot Bestuursakkoord Rijk-provincies 2008-2011: Rijk en provincie nemen advies van de commissie Lodders over. Stuurgroep krijgt opdracht om:

6. “Concrete voorstellen te doen om rijkstaken- en bevoegdheden op het terrein van de Friese taal zoveel mogelijk naar de provincie Fryslân te decentraliseren waarbij de samenhang tussen beleidsruimte en financiële verantwoordelijkheid nadrukkelijk punt van aandacht zal zijn.”

7. Twee aanvullende opdrachten: * Voorstellen doen voor operationalisering van decentralistie en coördinatie van taken en bevoegdheden; * 1 januari 2010 rapporteren aan Minister en Staatssecretaris BZK en GS Fryslân

8. De wat-vraag Object van het vraagstuk: niet het heleveld van de Friesetaal en cultuur, maar in eersteinstantie het onderwijs en indien de tijd het toelaateenuitstapnaar de media. T.a.v. anderebevoegheden en taken op het terrein van de Friesetaal en cultuur, komen met aanbevelingenvoorvervolg op stuurgroep Hoekstra

9. Interpretatieopdracht; taakopvatting • Juridischeexercitie: • Wat is in de wet vastgelegdt.a.v. taken en bevoeghedenonderwijs (in Friesetaal) (artikel 23 Grondwet, Wet Kinderopvang, WPO, WVO, WEC, WEB, WHW)? • Welkedecentralisatie is mogelijk (wenselijk); onderwelkevoorwaarden? • Welkenieuwewettelijkekaderszijnnodig (verordeningenkerndoelen, ontheffing, etc)?

10. Als de provincie Fryslân de kerndoelen formuleert, rapporteert dan ook de inspectie aan de minister EN aan GS?

11. Interpretatieopdracht: taakopvatting • Versterken van de positie van de Friesetaal in het onderwijs. Kwaliteitsverbetering: • Beternakomen van de afsprakenuit het EuropeesHandvest; • Gelijkwaardigedoorgaandeleerlijnvoor het Fries van VVE tot en met HO; • Professioneleorganisatie van onderwijs en ondersteuning; • Voldoendebekostingvoorontwikkeling en beheer

12. Hoorzitting 16 oktober Deelnemers: • SteatekomiteeFrysk • DocentenPabo en ROC • FerieningFryskûderwiis (inzetvoor spec. onderwijs) • SintrumfoarFrysktalige Berne-Opfang • BestuursledenPrimairOnderwijs • Docent VO • Cedin (TaalsintrumFrysk)

13. Afûk • Rie foar de Fryske Beweging • Konsultatyf Orgaan • Berie foar it Frysk • Directeur drietalige basisschool

14. Wat is gehoord? • Versterk Fries alsvoertaal in onderwijs: • Meer capaciteitvoorinspectietaak is noodzaakominspectietaakserieustekunnennemen • Verbeter les- en toetsmateriaal • LeiddocentenFryskbeter op • Realiseerlongitudinaleleerlijn • Decentraliserenmoetookoverdracht van middeleninhouden

15. (Her)introduceer voor het speciaal onderwijs taken op terrein van Friese taal en cultuur; • Heb de ambitie om van twee- en meertalig onderwijs echt werk te maken! • Het gaat om twee- en meertaligheid en niet Nederlands en daarnaast Fries • Laat Fryslân de proeftuin zijn voor succesvol meertalig onderwijs vanaf VVE

16. Politiek en bestuur moeten breder uitdragen dat meertaligheid als meerwaarde wordt erkend • Bied na het eerste jaar in het VO Fries samen met de MDV als keuzepakket aan. Fries krijgt zelfde status en behandeling als MDV • Friese taal en cultuur moet integraal onderdeel zijn van de hele schoolcultuur

17. Uiteindelijk is ereentaalwetnodigomaan de bestaandevrijblijvendheideeneindtemaken • Inspectiemoetinstrumentenhebbenomgoednatekunnengaan of de kerndoelenwordengehaald (normindicatoren; uniformetaaltoetsen); • Fryslân en de buitenwachtmoetenovertuigd en verleidworden: wet- en regelgevingbegeleidt

18. Schoolbestuurders • De autonomie van het onderwijsmoetuitgangspuntzijn • Op veelfrontenwerkt het PO aankwaliteitsverbetering en professionalisering. Scholenmoetenzelfnagaanwatvoorrangmoethebben. • Nietmeergedwongenregelgeving; minimum is de uitvoering en handhaving van wat nu wettelijk is voorgeschreven

19. Meer dan decentralisatie • Decentralisatie van bestaandekanhandvatzijnvooropwaardering • Decentralisatie van bestaandekomtniettegemoetaanlacunes in veelonderwijsvormen; aanvullingnodig (in wet, in capaciteit, in geld, in verleiding) • UITKOMST STUURGROEP VAN GROOT BELANG ALS HEFBOOM

20. Stand van zaken stuurgroep • Decentralisatiewetsartikelen Fries in PO • Decentralisatiewetsartikelen in VO en VVE en beroepsonderwijs (weinig tot niets in wet opgenomen!) • Provincialeverordeningkerndoelen in PO • Convenant BZK (vooruitlopend op formeledecentralisatie van bevoegdheden) • Handhaving en toezicht; veranderingnoodzakelijk • Overigeaanbevelingen (voorbij de decentralisatiealsjuridischeexercitie)

21. Wat verandert er in de school • Decentralisatie bevoegdheden: mogelijkheid tot opwaarderen • Zicht op aanvullende wet- en regelgeving? • De kunst van het verleiden