POZNAJEMY KATALOG RZECZOWY

1. POZNAJEMY KATALOG RZECZOWY Opracowała: Edyta Guznowska – nauczyciel-bibliotekarz Szkoły Podstawowej nr 13 przy ZS-6 w Żorach www.sp13zory.neostrada.pl/biblioteka

2. Rodzaje katalogów • Katalogi formalne - katalog alfabetyczny - katalog tytułowy - inne katalogi (np. katalog ilustrowany, katalog kaset wideo, itp.) • Katalogi rzeczowe - katalog działowy - katalog systematyczny

3. Katalogi formalne(przypomnienie wiadomości)

4. Katalog alfabetyczny • zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym wszystkich książek, które znajdują się w danej bibliotece; • karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według hasła autorskiego (czyli nazwiska i imienia autora) – tylko w wyjątkowych sytuacjach wykorzystywane jest tu hasło tytułowe (czyli tytuł książki): 1) książka anonimowa; 2) praca napisana pod redakcją 3) praca zbiorowa, gdzie autorów danej książki jest więcej niż 3 • z katalogu alfabetycznego korzystamy, gdy znamy nazwisko i imię autora książki.

5. Katalog tytułowy • zbiór kart katalogowych z opisem katalogowym książek, które znajdują się w danej bibliotece; • karty katalogowe ułożone są alfabetycznie według hasła tytułowego (czyli tytułu książki); • z katalogu tytułowego korzystamy, gdy znamy tytuł książki.

6. Katalogi rzeczowe

7. Całość piśmiennictwa, znajdującego się w bibliotece szkolnej, można podzielić na dwa rodzaje: • literaturę piękną(czyli książki posiadające fabułę, akcję, fikcję literacką itp.) • literaturę popularnonaukową(czyli książki pomagające zdobywać wiedzę; książki zawierające wiadomości z określonej dziedziny wiedzy) • Ten podział wyznacza 2 rodzaje katalogów rzeczowych, znajdujących się w bibliotekach szkolnych: • katalog działowy • katalog systematyczny

8. Katalog działowy • dzieli literaturę piękną według treści książek; • do oznaczenia poszczególnych działów wykorzystywane są symbole literowe i dlatego mówimy, że katalog ten wykorzystuje klasyfikację literową; • w obrębie jednego działu kary katalogowe ułożone są alfabetycznie; • korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki należącej do danego działu literatury pięknej, ale nie znamy autora książki;

9. Klasyfikacja literowa Bw – bajeczki, wierszyki B – baśnie, legendy P – powieści przygodowe F – powieści fantastyczne H – powieści historyczne Ob – powieści obyczajowe Prz – powieści przyrodnicze Pd – poezje, dramaty

11. Katalog systematyczny • dzieli literaturę popularnonaukową według dziedzin wiedzy; • Poszczególne działy oznaczane są cyframi i dlatego mówimy, że wykorzystuje ona klasyfikację dziesiętną (UKD - Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna); • w obrębie jednego działu tego katalogu karty ułożone są alfabetycznie; • korzystamy z tego katalogu, gdy szukamy książki z określonej dziedziny wiedzy, ale nie znamy autora, ani tytułu książki.

12. Kilka wiadomości o Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej • UKD dzieli piśmiennictwo na 10 działów podstawowych (głównych) – jest to podział I stopnia. • Każdy z działów głównych składa się z 10 poddziałów – jest to podział II stopnia. Z kolei każdy poddział składa się z kolejnych 10 poddziałów. • Taki układ pozwala na prędkie dotarcie do konkretnego działu.

13. 0 – Dział ogólny 1 – Filozofia. Psychologia 2 – Religia. Teologia. Religioznawstwo 3 – Nauki społeczne. Prawo. Administracja 4 – (jest działem pustym i stanowi rezerwę UKD) 5 – Matematyka. Nauko przyrodnicze 6 – Nauko stosowane. Medycyna. Nauko techniczne. Rolnictwo 7 – Sztuka. Rozrywka. Sport 8 – Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna 9 – Archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. Historia Działy podstawowe (główne) UKD

14. Przykład rozszerzania działów UKD 5 – Matematyka. Nauki przyrodnicze 51 – Matematyka 511 – Teoria liczb 512 – Algebra ... itd. 52 – Astronomia 53 – Fizyka 54 – Chemia 55 – Geologia 56 – Paleontologia 57 – Nauko biologiczne 58 – Botanika 59 – Zoologia

16. KATALOGI FORMALNE karty katalogowe ułożone są tylko wg alfabetu; korzystamy z nich, gdy znamy autora książki (katalog alfabetyczny) lub gdy znamy tytuł książki (katalog tytułowy). KATALOGI RZECZOWY karty katalogowe podzielone są na działy, a w obrębie działu ułożone są alfabetycznie; korzystamy nich, gdy nie znamy autora ani tytułu książki, ale wiemy jaki gatunek książki poszukujemy, czyli o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka (katalog działowy) lub z jakiej dziedziny wiedzy dana książka ma być (katalog systematyczny) Porównanie katalogów

17. Sprawdzenie wiadomości • Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są według ............................... • Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na .......................... • Jeśli znamy autora, korzystamy z katalogu ...................... • Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu ........................... • Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: ........................ ................... i ............................. ................................... • Poszczególne działu w katalogu działowym oznaczone są symbolami .............................. i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją literową. • Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami ........................ ........................ .........................., które dzielą piśmiennictwo na .......... działów, oznaczanych cyframi od ......... do .........

18. Poprawne rozwiązanie • Znajdujące się w katalogu alfabetycznym karty katalogowe ułożone są według alfabetycznie. • Znajdujące się w katalogu rzeczowym karty katalogowe podzielone są na działy. • Jeśli znamy autora książki, korzystamy z katalogu alfabetycznego . • Jeśli nie znamy autora książki, ale wiemy z jakiej dziedziny wiedzy/o jakiej treści jest poszukiwana przez nas książka, korzystamy z katalogu rzeczowego • Wyróżniamy 2 rodzaje katalogów rzeczowych: katalog działowy i katalog systematyczny. • Poszczególne działu w katalogu działowym oznaczone są symbolami literowymi i dlatego ów podział nazywany jest klasyfikacją literową. • Poszczególne działy w katalogu systematycznym, oznaczone są symbolami Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej, które dzielą piśmiennictwo na 10 działów, oznaczanych cyframi od 0 do 9.