Yüzme Sporunda Küçük Yaştaki Sporcular ile İletişim Becerileri

1. Yüzme Sporunda Küçük Yaştaki Sporcular ile İletişim Becerileri Prof. D. Turgay BİÇER Marmara Üniversitesi Olimpiyat Evi, 10 Mayıs 2014

2. İletişimin Temel İlkeleri • Anlamak, anlatmak ve uzlaşmak ( var olmak, etkilemek, haberleşmek ve mutlu olmak) için yapılır; • Önce insanın kendisiyle başlar. • Karşımızdaki ne algılıyorsa aslında biz onu anlatmışızdır. • İleti, iletiyi gönderenin sorumluluğundadır. • En iyi iletişimci en esnek olandır. • Açıklık, doğallık ve samimiyet iletişim özüdür. • İletişimsizlik diye bir şey yoktur.

3. İleti… • Yüz yüze iletişim% 7 kelimeler, % 38 ses tonu ve % 55 beden dili’nden oluşur (Mahrebian ve Ark) • Telefonda %82 ses, %18 kelime, yazıda ise %100 kelimedir. • Tüm anlaşmazlıkların nedeni dinleme eksikliği, ben merkezcilik, eksik bilgi, önyargılar, katı tutum ve samimiyetsizliktir.

4. Spor Yarışma ve Rekabet Yamamoto (1979) 4. ve 5. sınıf öğrencilerine 20 tane hoş olmayan deneyimin yarattığı stresin büyüklüğünü sıralattığı çalışmada (en stresliden en az stresliye doğru sıralanmış şekliyle), (akt. H.Kasap) “Yarışta mağlupolmak“ 17. “dişçiye gitmek”, 3. “dersle ilgili ödev vermek” 2. “yeni bir kardeş sahibi olmak” 1. Sonuçlar yarışmanın daha az stresli olduğunu göstermektedir. Fakat bu bulgular elit sporcu bulgusu değildir

5. Spor Ortamı ve Yetişkinler Spor yarışmalarının içerisinde yer alan çocuk, yetişkinlerin seyirci olarak orada yer almaları durumunda, kendileri için değil de seyirciler için performansını ortaya koymaya çalışmaktadır Çocuk her ne kadar spor yapmaktan zevk alsa da, seyirci karşısında göstereceği kötü performans sonrasında beden dili ya da sözel eleştiri şeklinde seyircilerden bir şekilde kötü tepki alacağını bilmekte ve bu kötü tepki ortaya iyi performans koyulması için olumsuz pekiştireç şeklinde görev yapmaktadır

6. Spor Ortamı ve Çocukta Stres “Çocuklar katılıma zorlanırlarsa ya da engellenirlerse Potansiyel bir stres olgusu oluşur” (Scanlan ve Paser, 1997) “Rakibine sürekli olarak geçilen çocuk kazananlara göre daha fazla kaygı yaşar”(Martens ve Gill, 1976)

7. Çocuk ve Genç Sporlarında Stresi Artıran Unsurlar • Çocuklar oyundan ya da antrenman zevk almazsa • Kazanma, yarışmanın en önemli öğesi olursa • Çocuklar antrenmanda antrenör ve takım arkadaşlarının sözlerine üzülürlerse • Antrenman düzenli olarak yemek ve uyku takvimi ile uyuşmazsa • Çocuk bedensel ya da genetik özelliği nedeni ile yaş grubundan elenirse • Çocuklar kendi istedikleri konumda oynatılmaz, ısrarla farklı yerde oynatılırlarsa • Akademik takvim içinde çocuk sadece tek bir spor dalına odaklanırsa • Aile çocuğu spor yapmaya zorlarsa ya da engellerse

8. Antrenör Stresi Anlamak İçin Ne Yapmalı? • Sporcu antrenmanda, yarışmadan daha iyi derece çıkartıyor mu? • Yarışma öncesi gece uyku sorunu var mı? • Sporcu yarışma öncesi “kaybetmeyi kabullenmekte” sorun yaşıyor mu? • Yarışmadan hemen önce kişiliğinde değişmeler oluyor mu? • Yarışmadan bir gece önce ve yarışma günü hastalıktan yakınıyor mu? (Gould, 1994)

9. Spor Ortamı ve Çocukta Stres Çocuk Sporcu da stresin ortaya çıkması • İyi performans gösterememe • Kaybetme düşüncesi • Sonucu merak etme • Oyunun durumu ve akışı • Yapabileceğinden daha azını yapma korkusu çocuk ve genç sporcular için STRES yaratıcı olduğunu belirtmektedir (Passer,1998)

10. Çocuk Sporcular • Her çocuk kendine özeldir ve önce kabul edilmek ister, • Çocuk oyun hakkı vardır ve oyunlardan haz almalıdır • Her davranış bir nedenden dolayı yapılır, • Çocuklarda davranış, düşünceden önce gelir, • Çocuklar sözlerden çok davranışlarla öğrenir, • İleti açık, net, kısa, olumlu ve tutarlı olmalıdır, • Eleştiriler sorundan çok çözüme ve davranışa yönelik olmalıdır; kişiliğe ve kimliğe değil, • Olumlu pekiştirmeler sık kullanılmalıdır. • Övgüler yeteneğe ve davranışa olmalı ve abartılmamalıdır. • Çocuklar olduğu gibi kabul edilmeli, olunmasını istenildiği gibi davranılmalıdır.

11. Hiçbir çocuk bir diğeri ile kıyaslanmamalıdır, • Hata ve yanlışlar birer eğitim unsuru olarak kullanılmalıdır, • Güven ilişkisi çocuk sporcularda hayati önem taşır,

12. İletişim Tarzları • İyi Değilim – İyisin • İyi Değilim – İyi Değilsin • İyiyim – İyi Değilsin • İyiyim - İyisin

13. Tipik 12 ( YapMA) 1) Emir vermek, yönlendirmek 2) Gözdağı vermek, uyarmak 3) Ahlak dersi vermek 4) Öğüt vermek, çözüm önermek 5) Nutuk çekmek, mantıklı düşünce önermek 6) Yargılamak, eleştirmek, suçlamak

14. Mümkünse Yapma 7) Övmek, aynı düşüncede olmak 8) Ad takmak, alay etmek 9) Yorumlamak, analiz etmek 10) Sorgulamak 11) Şakaya almak, ilgi dağıtmak 12) Güven vermek, desteklemek, avutmak

15. Eşduyum (empati) Yapmak • Olaylara karşımızdaki insanın gözleriyle bakmaya çalışma ve onu anlamaya başlamaktır ama o olmak, orada kalmak ve oradan çıkmamak değildir. • Aşırı eşduyum «hayır diyememe» sorununa yol açar, yetersiz eşduyum ise kişilerarası köprü, güven ve anlayış sorununa yol açar.

16. Önce Anla, Sonra Anlat… Eşduyum Sağla Yol Göster Güven Yaratır, İlişkileri Sıcak Tutar Amaca Yöneltir

17. Dinlemek, Konuşmak Kadar Önemlidir . dpe

18. Dinleme Düzeyleri • Görünüşte Dinlemek • Seçerek Dinlemek • Saplantılı Dinlemek • Savunucu Dinlemek • Tuzak Kurucu Dinleme • Etkili (eşduyum- empatik) Dinlemek

19. Etkin ( Eşduyumlu) Dinlemek • Karşındaki insana yönel ve anlamaya çalış, • Göz teması kur, • Savunma yapma, soru sor, anlamaya çalıştığını göster, zaman tanı • Çocuğun duygularını ifade etmesini sağla, zaman tanı, • “Şunu mu anladım, bunu mu demek istedi, doğru anlamış mıyım” diye sor • hı, hı.. de, kafa ile onayla vs.

20. Varsa diyeceğiniz, suçlamadan, yargılamadan yalnızca söylemek istediklerinizi söyleyin, gerekirse tekrar edin, • Uzlaşmaya çalışın, çatışmaktan kaçının, • Gerekmiyorsa konuşmayın, • Teşekkür edin, doğruyu ve görme fırsatı verdiği için veya yardımı için …

21. Sorunu siz yaşıyorsanız ( Duygularınızı suçlamadan anlatın BEN DİLİ ) SorunYOK Sorun Karşınızdaki yaşıyorsa (Anlamaya çalışın- savunmaya geçmeyin) Çatışma Yaşıyorsanız Uzlaşmak İçin Kullanın

22. Ekmek Arası Köfte Metodu 1. Önce çabasını anladığınızı gösterin 2. Sonra katkı yapın 3. Sonra tekrar övgüyle bitirin dpe

23. JOHARİ PENCERESİ Kendinin Bilmediği Kendinin Bildiği Başkalarının Bildiği AÇIK KÖR Başkalarının Bilmediği GİZLİ BİLİNMEYEN

24. Daha İyi Bir İletişim İçin • Kimseyi utandırmayın. • Daha iyi bir ifade her zaman vardır. Seçeneklerinizi zenginleştirin. • Teşvik ve övgü sözcüklerini sık, yerinde ve gerçekçi kullanın. • İnsanların kendileri olmasına şans tanıyın. • Gerekirse diksiyon ve güzel konuşma dersleri alın.

25. Daha İyi Bir İletişim İçin • İyi dinleyin. İletişimin çoğunluğu iyi dinlemektir. • Eleştiri yerine düşüncenizi söyleyin. Beden dili kullanın. • Esneklik en iyi iletişimdir. • İçeriksiz mesaj verin. • Vücut dilinize önem verin. • Özgüveninizi koruyun ve geliştirin. • İnsanlar dışıyla karşılanır, içiyle uğurlanır.

26. Temsil Sistemleri Görsel Tipler  Görüntülerle Düşünürler.  Hızlı Konuşurlar Ve Konuşma Tarzına Dikkat Etmezler.  Göğüs Nefesi Alırlar, Kullanırlar.  Kullandıkları Kelimeler Ve Mecazlar Görsel Ağırlıklıdır.  Göz Hareketleri Yukarıdadır. Mecazlar Şeffaf Politika - Yüz Ruhun Aynasıdır – Bahtı Kara – Akla Karayı Seçmek – Haklı Olduğunu Göstermek – Gününü Göstermek – Görüşünü Almak – Gözünde Büyütmek ...

27. İşitsel Tipler • Kullandıkları Sözcüklere Daha Çok Önem Verirler. • Orta Hızda Nefes Alırlar. • Şiir Gibi Konuşurlar Ve Konuşmaktan Keyif Alırlar. • Gözler Yanlara Gidip Gelir. • Sözel Şeylere Daha Çok Tepki Verirler. Mecazlar - Duymazlıktan Gelmek – Kulağa Hoş Gelmek – Bir Kulaktan Girip Ötekisinden Çıkmak – Kulak Asmamak – Kulak Ardı Etmek – Kendi Çöplüğünde Ötmek

28. TEMSİL SİSTEMLERİDokunsal Tipler • Ağır ve yavaş konuşurlar. • Konuşma araları uzundur. • Az ve öz konuşmayı tercih ederler. • Cümleler dokunsal (hissel) ağırlıklıdır. • Derin diyafram nefesi alırlar. • Monoton bir tarzda konuşurlar. • Gözler konuşurken sağ alta bakarlar. Mecazlar Konuya dokunmak – olayın üstüne gitmek – kanı ısınmak – konuyu kavrayamamak – kontak kurmak – ilişkiyi anlayamamak – gücüne gitmek – akıntıya kürek çekmek – ağırlığını koymak – soğuk duş etkisi yapmak – donup kalmak – üstüne gelmek ...

29. Vücut Duruşları • Görsel Öğrenenler - Geriye yaslanırlar başlar ve omuzlar yukarıdadır kısa ve çabuk nefes alırlar (göğüs nefesi) • İşitsel Öğrenenler - Vücut ileri kaykılır baş önde yada yanda omuzlar arkada, kollar kapalıdır orta hızda nefes alıp verirler. • Dokunsal Öğrenenler - Omuz ve beden düşüktür. Derin diyafram nefesi alınır.

30. Sözel Temsiller Görsel Kelimeler İşitsel Kelimeler Dokunsal Kelimeler Nötr Kelimeler Kokusal Kelimeler Tatsal Kelimeler bakmak, resim, odaklanmak, hayal etmek, karanlık, sahne, perspektif, parlak, netleştirmek, gözlemek, öngörmek, göstermek, açığa çıkarmak, ifşa etmek, görmek, araştırmak, ayırmak, toplamak, birleştirmek, vizyon söylemek, duymak, işitmek, sesli, sessiz, sakin, ahenkli, uyumlu, sağır olmak, dinlemek, konuşmak, tartışmak, bağırmak, ima etmek, çalmak, vokal yapmak, çınlamak dokunmak, hissetmek, temas kurmak, sürmek, katı, yumuşak, sıcak, soğuk, pürüzlü, kaba, konsantre olmak, odaklanmak, kaçmamak, basmak, baskı kurmak, duyarlı olmak, vurgulamak, bozulmak, kırılabilir olmak karar vermek, düşünmek, hatırlamak, bilmek, tanımak, katılmak, önlemek, değerlendirmek, değişmek, bilinç, insancıl olmak, öğrenmek bayat, taze, kokmak, koklamak, koku yaymak, mis, aroma, kokuşmak acı, tatlı, mayhoş, ekşi, sulu, tuzlu, tat almak, tatsız, çiğnemek, yutmak, ısırmak, lezzet

31. GÖZ HAREKETLERİ Göz hareketleri deneyim ve düşünceleri anlamada önemlidir. GÖRSEL TASARLANAN GT GÖRSEL HATIRLANAN GH İŞİTSEL TASARLANANİT İŞİTSEL HATIRLANAN İH DOKUNSAL D İŞİTSEL İÇ DİYALOG İD BOŞ BAKMAK = ZİHİNDE HAYAL ETMEK

32. Alt Sistemler(Deneyim ve davranışları oluşturmada zihinsel alt bloklardır. Alt sistemleri değiştirmek tecrübe ve davranışı da değiştirir.) Görsel İşitsel Dokunsal Resimlerin; rengi, büyüklüğü, uzaklık–yakınlığı, zıt renkleri Resmin yeri Hareketi Netliği Çerçeveli ya da filmi Parlaklığı Seslerin; yüksekliği Tınısı Ritmi Derinliği Uzaklığı Katkısı Ara temposu Sürekliliği Duygu ve hislerin; yoğunluğu Dokusu Keskinliği Yeri Büyüklüğü Sıklığı Derinliği

33. Davranış Filtreleri • Yaklaşan – Kaçan- Motive olurken • Girişken – Tepkisel- Davranışlarda • Eşleşen – Eşleşmeyen- Kıyaslarda • Detaycı – Bütüncül-Bakış Açısı • Gereklilik Zorunluluk – Eylem • Kurallı Kuralsız ( Fırsatçı - Bağımsız)- İçerikte • Süreç Sonuç Odaklık. Eylemlerde • Geçmiş – Şimdi – Gelecek odaklı- Zaman • Kısa – Orta – Uzun dönem odaklı- Süre • Görev – İnsan –Çevre odaklı- Referans • İç – Dış referans Odaklı- Karar verirken dpe

34. Bedenimizi nasıl kullanırız ? • Göğüs • Baş • Gövde • Yüz ifadeleri • Eller kollar ve parmaklar • Kol kavuşturmak • Bacak bacak üstüne atmak • Oturma biçimleri • Beden duruşu • Oturma düzeni

35. Mesafe Ve Bedensel Temas • MAHREM ALAN (0-25 cm) : Yakın ilişkiler • KİŞİSEL ALAN (25 cm-1m) : Tanıdık ilişkiler • SOSYAL ALAN (1-2.5 m) : Günlük ilişkiler • GENEL ALAN (2.5 m sonrası) : Başkaları ile ilişkiler

36. BAKIŞ AÇILARI Esnek olan en avantajlıdır) 2 Sen 1 Ben 3 Onlar 4 Öz eleştiri 5 Çocuk

37. Anlamlı, coşkulu, bereketli ve mutlu bir yaşam dileklerimizle  doruk performans enstitü