PROFILAKTYKA Rak a Piersi w SPSK-2

1. PROFILAKTYKA Raka Piersi w SPSK-2 PROF. DR HAB. GRAŻYNA WILK POMORSKA AKADEMIA MEDYCZNA SZCZECIN SEKCJA MAMMOGRAFII PLTR

2. Sposoby profilaktyki w SPSK-2 • Badania mammograficzne • Badania ultrasonograficzne piersi, tarczycy, prostaty, odbytnicy • Zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej • Udział w programach oświatowych • Prowadzenie szkoleń regionalnych i ogólnopolskich • Przygotowywanie standardów badań radiologicznych

3. Grupy objęte opieką • 1. Badania mammograficzne – kobiety • 40 – 49 r.ż. - profilaktyczne co 2 lata • 50 – 69 r.ż. - skryning co 2 lata • 35 - 80 r.ż. - grupy ryzyka co 1 rok – pacjentki z Genetyki Klinicznej od 40 r.ż. - na własny koszt 1-2 lat w latach 1999-2007 40.000 badań

4. Badania usg • Piersi - akcje profilaktyczne od 20-40 r.ż • Prostaty od 50 r.ż • Tarczycy od 30 r.ż.- badania kompleksowe zaburzeń endokrynologicznych • Odbytnicy – grupy ryzyka sponsorowane przez organizacje kobiece, program genetyczny, zakłady pracy i na koszt własny w latach 1999-2007 85.000 badań

5. Szkolenia • Audycje radiowe – Polskie Radio Szczecin • Audycje telewizyjne • Wykłady i spotkania w ramach akcji „ Polka w Europie” i Stowarzyszenie Dziennikarzy dla Zdrowia • Przygotowanie ogólnopolskich standardów badania i opisów badań radiologicznych a także oszczędzających sposobów diagnostyki i leczenia chorób piersi

6. Metody wczesnego wykrywania zmian w gruczole piersiowym PROPAGUJEMY SAMOKONTROLĘ, WYJAŚNIAMY SPOSOBY ROZPOZNAWANIA I LECZENIA PROWADZIMY DIAGNOSTYKĘ POGŁĘBIONĄ Kobiety z wykrytymi zmianami w piersi wymagają dalszego postępowania diagnostycznego – najczęściej biopsji podejrzanej zmiany. STOSUJEMY OSZCZĘDZAJĄCE ZABIEGI - MAMMOTOMIĘ

7. ŚWIADOMOŚĆ KOBIET ODNOŚNIE SAMOBADANIA PIERSI powyżej 40 r.ż. badania ankietowe Zakładu Radiologii SPSK-2 80 %ankietowanych kobiet zadeklarowało, że zna metodę samokontroli piersi; • 35 % podało, że wykonuje to badanie regularnie; • 5% na wsi – wyniki własne

8. Badanie usg pozwala na rozpoznanie zmian i ukierunkowanie dalszej diagnostyki endokrynologicznej. 10-15% badanych wymaga pogłębionej diagnostyki zmian w piersiach oraz tarczycy

9. Biopsja piersi Około 5 % - 10 %zmian wykrytych w badaniach obrazowych (mammografia, USG piersi) wymaga weryfikacji za pomocą biopsji. Tylko 20 %spośród wszystkich biopsji piersi potwierdza, że zmiana jest złośliwa. W 80 % bioptowane guzki (zmiany np. mikrozwapnienia) okazują się zmianami łagodnymi. Biopsja cienkoigłowa, biopsja gruboigłowa mammotomiczna i chirurgiczna

10. Biopsja oszczędzająca – mammotomiczna

12. Aktualny system refundacji wg katalogu świadczeń zdrowotnych NFZ obniżył z 230 do 140 punktów jedną z najnowocześniejszych metod biopsji piersi – mammotomicznąbiopsjępiersi oraz odebrał możliwość wykonywania jej przez specjalistów z zakresu radiologii, chirurgii ogólnej i ginekologii.

13. Ośrodki mammotomiczne wyposażone w stół stereotaktyczny Ośrodki mammotomiczne wykonujące biopsję pod USG (1), (2) Ilość ośrodków w danym miejscu, które aktualnie wykonują mammotomię

14. AKTUALNIE 1. Rozpoczął się narodowy programu do walki z rakiem 2. Obecny system zdrowotny nie promuje metod profilaktyki II stopnia - np. usunięcie mammografii z katalogu osobnych procedur, niewłaściwe uwarunkowania refundacyjne mammotomii 3. Obecna profilaktyka w raku piersi zależna od skierowania od lekarza p o z lub ginekologa ma bardzo ograniczoną skuteczność profilaktyczną.

15. Koszt wykonania 1 mammografii wynosi od 35 – 80 zł W nowym katalogu świadczeń zdrowotnych ogłoszonym przez NFZ i obowiązującym od 2004 nie ma refundacji na badania mammograficzne. Wg zasad zawartych w katalogu badanie mammograficznej ma być składową częścią porady lekarza w poradni chorób piersi (refundacja za wizytę w poradni chorób piersi wynosi w Polsce od 35 do 60 PLN). W efekcie większość kobiet w ogólne nie korzysta z mammografii lub też jest zmuszonych do odpłatnego wykonania badania

16. Jak zachęcić kobiety do badania?. • Programy oświatowe w środkach masowego przekazu • Badania profilaktyczne w mammobusach • Dowiezienie autobusem do ośrodka mammograficznego • Prawidłowa wycena i możliwość wykonywania badań oszczędzających w ośrodkach posiadających aparaturę przez radiologów i innych specjalistów. • Refundacja badań mammograficznych dla kobiet od 40-50 roku życia przynajmniej 1x na 2 lata