240 likes | 403 Views
Lim- chia̍h ê oē-seng. 飲食的衛生 高三組. 組長 : 林聖凱 組員 : 邱泰樺 柯傑許 林浩宏 吳冠賢. 前言. Lâng tek-khak tioh lim-chiah , nā bô ōe gō-sí , chóng-sī lim-chiah tioh chiàu hoat-tȱ,chiah khah ōe tit- tioh lī-ek . Ū kúi-nā hāng iàu-kín tioh chai. 牙齒的重要 Part1.
E N D
Lim-chia̍h ê oē-seng 飲食的衛生 高三組
組長:林聖凱 組員:邱泰樺 柯傑許 林浩宏 吳冠賢
前言 Lângtek-khaktiohlim-chiah, nābôōegō-sí, chóng-sīlim-chiahtiohchiàuhoat-tȱ,chiahkhahōe tit-tiohlī-ek. Ū kúi-nāhāngiàu-kíntiohchai.
牙齒的重要Part1 Nāsichhùi-khíbôchheng-khì á-sīchiùkhang, khanglāiōechhàu, chiūbōebián-tit bak-tioh so pȱ ê chiahmih. Chit hōlâ-sâmōecho-tòngsiau-hòa. 蛀牙不只造成異味還會影響消化 Po-khí m nātùi-tiōnghókhòaⁿ, sībehhȱchhùilāichheng-khì, lângkhahōepȱhó-sèlâichānsiau-hòa 補牙的重要性不在美觀而是在於維持口腔的清潔和幫助消化.
牙齒的重要Part2 Gín-á ê lengkhí(乳牙) nāchiùtōakhang, chiūpo-khangsītē-it hó, nābōeán-ni, chiù-khang hit kitiohbánkhílâi, bián tit khanglāi ê tok to tiohteh-behhoat ê sin khí.
口腔清潔 Chhùi-khítiohtakjitsóekohbínnngpái,lāi-bīngōa-bīnténg ē lóngtiohsiông-sèbíni,bián ū sòe-sòetèchiahmihchek-chūtīchhùi-khí ê tiong-kan. Oákhí-hōaⁿ(牙齦)hit ūitiohchheng-khìsītē-it iàu-kín.
吃飯不貪快 不過量 按固定時段
M thangchiahsiuⁿ kín Nāchiahsiuⁿ kín, nōa lâu bōe kàu-giah thang kap chiah mih saⁿ chham hó-sè. Nāpȱbēiùchiūchiahmihkhah oh siau
M thangchiahsiu pa Chiah tioh chún-chat, m thang chiah kàu pá-tiùⁿ, tak lâng tioh chiàu i ê lek-liong chiah. Chhut toa lat chòe kang ê chhin-chhiuⁿkng-kioê, phah-thih ê hit holâng tioh chiah khah choe. Chòe khah khin-khó kang ê lâng khiàm-eng khah chió.
Chiàu thiⁿ-sî lâi chiah kôaⁿthiⁿlâng oe kham tit chiah uiû ê mih khah choe, bah iah thang chiah khah choe. Joah-thiⁿê sî tioh chiah ké-chí kap chhài hit hokhah chheng ê mih khah choe.
M thang tauh-tauh chiah tiám sim chit tng chiah tioh thèng-hau kúi-na tiám cheng kú, ì-sù chiu-sihoosoochiah ê mih oe siau-hòa, koh chit hang sihooui oe hioh lâi hok-tò lat.
Tú-tú chiah pá hioh chit khek kú Tú-tú chiah pá m thang liâm-piⁿthak chheh, á-sichòe tang ê kang; tioh lioh-á hioh chit khek kú, á-sipòaⁿtiám cheng kú, hoseng-khu thang pi-pan siau-hòa ê su.
Tehchiah ê sîlângnāchheng-simchiūkhahōesiau. Nāiu-būnut-chut á-sīsiū-khì,chiūiok-lȱkhahbōesiⁿ tak hō ōe pang-chān siau-hòa ê ek.
Takhōchiahmihtiohchiàu-kobiánbak-tioh ho-sîn ê lâ-sâm. Pī-pānhong-tûlâisiu chin hóhoat-tȱ. Ho-sîn ê gûi-hiámsī in-ūi in àihiohtītakténg-hōlâ-sâmlâibak-tiohkha,jiân-āupekhìhiohtīlâng so behchiah ê mih, án-nibōebián-tit tòalâ-sâmkhìbak-tiohchiahmih.
Ho-sîn ê kha so ōetòakhì ê lâ-sâm sui-jiânkekchió, chóng-sītī hit ê lâ-sâmtiongkiaⁿ liáu ū tì pīⁿ ê sòe khún (ū sî kiò chòe bî-but) tī-teh, kàu-giah thang thôan-jiám siong-tiōng ê pīⁿ-chèng, chhin-chhiūⁿ tng-á jiat, làu-tho, chòe-lī hiah ê. Joahthiⁿ sî gín-á siat-sià,kiám-chhái ūi-tioh chiah-mih bak-tioh ho-sîn ê tok.
Siat-súchiahmih í-kengbak-tioh, nāchúsekchiūōebiattok. Chúhó ê sîtiohsiuhó-sèbiánkoh-chàibak-tioh. Bōepiáⁿ, bōe thng-á ê lâng eng-kai khàm mih hó-sè, bián ho-sîn lâi bak-tioh.
Būn-thâng Tī chit ê tōe-hngchōe-chōetōa-lânggín-á siⁿ būn-thâng. Chesīcháin-iūn? Sī in-ūisóchia̍hê chhài-soeliâmtio̍hbūn-thângnn̄g, í-kengkàupak-lāichiahchiâⁿ chòe būn-thâng. Chōe-Chōelângpak-tóthiàⁿ siat-sià sī ūi-tio̍h chit ê iân-kò.
Būn-thâng Ū tî-hông ê hoat-tō͘, chiū-sīta̍khōchhàita̍kpáitio̍htāi-sengchúchiahchia̍h, the chú ê sîbūn-thângnn̄gōesí-khì, āu-lâibōechiâⁿ chòe būn-thâng.
Chia̍hmí ê sī Chōe-Chōei-seng bat hoan-hùlâng, bēchia̍h ê tāi-sengchha-put-to saⁿ kheh kú, tio̍h seng lin chi̍t nn̄g óaⁿ chheng ám á-sīkún-chúi. Ań-nihō͘ seng-khu ū liû-chit, kàu-gia̍hthangsiⁿ kúi-nā hō ōe pang-chān siau-hòa ê chiap, koh ū pa̍t mi̍h lī-ek. Tngchia̍h ê sî m̄ thanglim chin chōe, kiaⁿ-liáh ōe hō͘ ūi chiapsiuⁿ po̍h, chiū i êsiau-hòa la̍t liám chió.
(9) Lângnāsiông-siôngchiàukui-kúlâilim-chih, chiahkhahbōehōan-tio'hūithiàⁿlânsiau hit hōpīⁿ. Phòa-pīⁿ sui-jiânōei-tit, lêng-khớlim-chia'h ê sîta'khāngchiàuhoat-tȱ, hȱseng-khukhahbián hit hōpīⁿ.
Phì-jūpió-á sin ê sîta'khānglóngsīhó, nālām-sámēng sui-jiânsiu-líkàuhó, iābōepí-tit iáu-bēpháiⁿ-khì ê sîhiahióng.
(10) Chia'hmihtīūilāitio'hchhamūi-chiapchiahōesiau-hòa. Kiám-chháilângchia'hsiuⁿchōe á-sī in-ūiphòa-pīⁿ, ūisớsiⁿchiapbôkàu-gia'hsiau-hòala't, chiūchia'hmihōechek-chūkhahkútīūilāi.
In-ūiūisīsio ê sớ-chāi, sớ-í chia'hmihōepiànchhàu-sng. Nāthờchhutlângchiāmsîōekhahsóng, nābôthờchhut, kiaⁿ-liáuūiōenátiùⁿtōa, ūi ê piahná sit la't, siau-hòanábôsûn.
Ań-nithangchaināthànōe-seng ê lílâilim-chia'h, hit ê lī-ek chin-chiàⁿtōa.