UYGULAMALI ÇALIŞMA IV

1. UYGULAMALI ÇALIŞMA IV KAN FİZYOLOJİSİ -1

2. GENEL ÖNLEMLER • KENDİNİZİ VE ÇEVRENİZİ KORUYUN!!! • KANA “İNFEKSİYÖZ” MATERYAL OLARAK YAKLAŞIN (HIV-HBV ??)!!!

3. DENEYLER VENÖZ KAN • KANIN SEDİMENTASYON HIZI KAPİLER KAN • ERİTROSİT SAYIMI • HEMATOKRİT SAPTANMASI • HEMOGLOBİN MİKTARININ SAPTANMASI (2x) • HESAPLANAN PARAMETRELER

4. VENÖZ KAN ALMA 2 STERİL İĞNE İNJEKTÖR VAKUMLU TÜP 1 ADAPTÖR

5. VAKUMLU KAN ALMA TÜPLERİ KAPAK RENGİ ANTİKOAGÜLAN KIRMIZI YOK TURUNCU JELLİ (SST) MOR EDTA (Na,K) MAVİ Na-SİTRAT YEŞİL HEPARİN GRİ K-OKSALAT SİYAH Na-SİTRAT

6. TURNİKE İLE VENÖZ KAN ALMA GEREKENLER: TURNİKE PAMUK (ALKOLLÜ) VAKUMLU TÜP İĞNE ADAPTÖR PAMUK (KURU) YARA BANDI?

7. SEDİMENTASYON TAYİNİ Sedimentasyon kanın şekilli elemanlarının çökme hızıdır. -0 mm -200 mm • ANTİ-KOAGÜLAN • SİTRAT (%3,8) 0,4 ml (SİYAH KAPAK) • VENÖZ KAN 1,6 ml Erkekte: 0- 8 mm / 1.saat Kadında: 0-16 mm / 1.saat WESTERGREN TÜPÜ VE STATİVİ

8. Sedimentasyon Artışı-Hızlanması Plazma protein değişiklikleri ile artar • İnfeksiyon • İnflamasyon • Malinite • Anemi Akut faz yanıtı: • Fibrinojen ↑ • g-Globulin ↑ C-reaktif protein yerini alıyor! Azalması-Yavaşlaması • Polistemi

9. KAPİLER KAN ALMA GEREKENLER: LANSET PAMUK (ALKOLLÜ) PAMUK (KURU)

10. ERİTROSİT SAYIMI 1 mm3 = ml KANDA ERİTROSİT SAYISI Eritrosit sulandırma pipeti: + 101 e kadar + Kırmızı boncuklu Eritrosit sayısı: Erkek 4,5-5,5 milyon /mm3 (mL) Kadın 4,0-4,5 milyon /mm3 (mL)

11. SAYMA KAMARASI ÖLÇEKLİ ALANI 1 mm E

12. ERİTROSİTLERİN GÖRÜNÜMÜ 1/4 mm

13. KAPİLER TÜPE KAN ALMA HEPARİNLİ KAPİLER TÜP “KAPİLERİTE” İLE DOLAR

14. Hematokrit • Şekilli elemanların tam kan hacmine oranı • ♂ %46 (40-54) • ♀ %42 (37-47) • Kanın santrifüjü ile tayin edilir • Hct •  anemi, kan kaybı •  polisitemi NORMAL vs. DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ

15. HEMATOKRİT ÖLÇÜMÜ • Basamaklar: • 2/3 – ¾ oranında kan doldurulur • Tüpün kansız kısmındaki ucu ısıtılarak eritilir ve kapatılır • Santrfüj edilerek şekilli elemanlar çöktürülür • Şekilli elemanların tüp kan hacmine oranı ölçülür/hesaplanır

16. HEMATOKRİT SANTRFÜJÜ Bir ucu kapılan tüpler: 12000 g hızla 5 ‘ santrfüj

17. HEMATOKRİT CETVELİ

18. HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: SAHLİ YÖNTEMİ Sahli tüpü: 2 eksenli: 1- %gr (Sarı) 2- % (Kırmızı-kahverengi) • Basamaklar: • Tüpün % ekseninde 10 a kadar 0.1 N HCl • 20 mikrolitre kapiler kan • Karıştırılır (Hemin klorür oluşumu) • Sahli kolonu rengi ile kan karışımının rengi suyla eşitlenir Normal değer: Erkek 14-16 % gr Kadın 12-14 % gr “Sahli” cihazı Hemoglobin pipeti Tek çizgili (20 mikrolitre)

19. HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: KOLORİMETRİK YÖNTEM 20 ml KAN DRABKIN ERİYİĞİ (5 ml) Oluşan “CYANMETHEMOGLOBIN” absorbansı 540 nm de ölçülür.

20. ANEMİ (KANSIZLIK) NEDENLERİ • DÜŞÜK SAYIDA ERİTROSİT • AZ HEMOGLOBİN • HEMOGLOBİN ya da ERİTROSİTLERİN ETKİN OKSİJEN TAŞIYAMAMASI

21. ANEMİ SINIFLAMASI • KAN KAYBI • ERİTROSİT YAPIM BOZUKLUĞU (MCV/MCHC/MCH) • HİPOKROM MİKROSİTERDEMİR EKSİKLİĞİ • NORMOKROM NORMOSİTER RENAL-ENDOKRİN BOZUKLUK • MEGALOBLASTİK MAKROSİTERB12, FOLİK ASİT, VİTAMİN • ERİTROSİT YIKIM ARTIŞI • HEMOLİTİK • HİPERSPLENİZM, OTOİMMUN, MEKANİK YIKIM • ERİTROSİT MEMBRAN, HGB, ENZİM DEFEKTİ

22. “MEAN CORPUSCULAR VOLUME” (MCV) Normal değerler: Erkek87 ± 7 (mm3=fL) Kadın 90 ± 9 (mm3 =fL) Mikrositik = Normalden küçük Normositik = Normal Makrositik = Normalden büyük

23. MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN (MCH) Normal value: 29±2 picogram (pg)Normokromik Normalden az:Hipokrom Normalden fazla: Hiperkrom

24. MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION (MCHC) Normal değer: 34 ± 2% Normokromik: Normal Hipokromik: Normalden az hemoglobin

25. HACİM BİRİMLERİ

26. OTOMATİK SAYIM CİHAZLARININ ÇALIŞMA PRENSİBİ Sulandırılmış kan geçirgen bir sıvı içinde vakum ile bir kanaldan geçirilirken oluşturdukları dirence göre büyüklük ve sayıları açısından ölçülür.

27. OTOMATİK CİHAZ RAPOR/ÇIKTI ÖRNEKLERİ(2 ayrı cihazdan)

28. ANEMİ VAKA ÖRNEK 1 Mikrositer hipokrom anemi Örnek: Talasemi, demir eksikliği anemisi

29. ANEMİ VAKA ÖRNEK 2 Makrositernormokrom anemi Örnek: Folik asit, B12 eksikliği

30. ANEMİ VAKA ÖRNEK 3 Normositernormokrom anemi Örnek: Kronik hastalık anemisi, akut kanama