10. SINIFTA DERS SEÇİMİ VE ÖSYS TANITIM (YGS-LYS)

1. 10. SINIFTADERS SEÇİMİ VE ÖSYS TANITIM (YGS-LYS) NAZİLLİ MEHMET AKİF ERSOY ANADOLU LİSESİ 2011 Metin KILIÇ- Psikolojik Danışman

2. Nasıl biriyim? Özelliklerim neler? Neleri iyi yapıyorum? En çok neleri yapmaktan zevk alıyorum? En başarılı hissettiğim alanlar nelerdi? Nasıl bir ortamda daha rahat ve verimli çalışabiliyorum? 10 yıl sonra neler yapıyor olacağım? *Önce Kendini Tanımalı....

3. Sonra meslekleri... *Kendi Özelliklerimi aktarabileceğim meslekler nelerdir? *Mesleğin gerektirdiği beceriler neler? *Bu işlerde ne gibi faaliyetlerde bulunuluyor? *Bu meslekten kişiler hangi işlerde ve sektörlerde çalışabiliyorlar?

4. MESLEK SEÇİMİYLE NELERİ BELİRLER? Hayatımızı nasıl bir ortamda sürdüreceğimizi,  Hayat boyu birlikte iş yapacağımız arkadaş çevremizi,  Çalışırken zevkle iş yapıp yapamayacağımızı, Mesleğimizden tatmin olup olamayacağımızı,  İş bulma zorluk veya kolaylığını,  Ailemizin nasıl bir ortamda yaşayacağını,  Tatil sürelerimizi,  Genel yaşam biçimimizi,  Toplumda hangi konumda olacağımızı,  Nelerden ödün verip vermeyeceğimizi.

5. MESLEKLER HAKKINDA NELERİ BİLMELİ? Mesleğin faaliyet alanı nedir?  İyi ya da kötü yanları nedir?  Hangi ortamda çalışılacaktır?  Günde kaç saat çalışılacaktır?  Gece ya da gündüz nöbeti var mı?  Haftalık tatillerin, yaz tatillerinin süresi?  Özel beceri gerektiriyor mu?

6.  Ne gibi nitelikler gerektiriyor?  İşe başlarken ayrıca bir eğitime gerek var mı?  Kursa, staja gerek var mı?  Hangi okullardan mezun olmak gerekiyor?  Meslekte ilerleme olanakları nelerdir?  Gelir düzeyi ne olacaktır?  Ülkenin her bölgesinde mi sadece belirli yerlerde mi çalışma olanağı var?

7. 9. SINIF ÖĞRENCİSİNİ ÜNİVERSİTEYE GÖTÜREN ADIMLAR 1. Adım: KENDiNi TANIMA 2. Adım: MESLEKLERi TANIMA ve MESLEK SEÇME 3. Kendi özelliklerimizle düşündüğümüz mesleklerin gerektirdiği özellikleri karşılaştırma 4. Adım: İSTEDİĞİMİZ YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMI İÇİN GEREKLİ DERS SEÇİMİNİ YAPMA… 5. Adım: 10. SINIFTA SEÇMEYİ DÜŞÜNDÜĞÜMÜZ DERSLERDEN YÜKSEK NOT ALMA

8. KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ… İçedönük Dışadönük Duygusal Meraklı Girişken Çekingen Sabırlı Düzenli Azimli

9. İLGİ VE YETENEKLERi… 􀂾 Tarih 􀂾 Bilim 􀂾 Teknoloji 􀂾 Edebiyat 􀂾 Mekanik 􀂾 İnsan 􀂾 Matematik 􀂾 Doğa 􀂾 Yaratıcılık 􀂾 Sözel Beceri 􀂾 Sayısal Beceri 􀂾 Sanatsal Beceri 􀂾 Sportif Beceri

10. DEĞERLERİ… Unvan Mutluluk Ahlâk Saygınlık Başarı Adalet Para

11. NASIL GELECEK TASARIMI… bir iş? bir işyeri? bir ev? bir sosyal yaşam?

12. ÖĞRENCİLERİN YANLIŞ YÖNELİMLERİ 􀂾 Sayısal derslerden kaçmak için sözel alanı tercih etmek 􀂾 Bir alanın diğer alandan daha kolay olduğunu düşünmek 􀂾 Arkadaşlarının etkisinde kalmak 􀂾 Kendi yatkınlıklarından farklı bir kişinin mesleğine özenmek

13. YANLIŞ DERS SEÇİMİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER 􀂾 Akademik zorluklar 􀂾 Başarısızlığın getirdiği motivasyon düşüklüğü 􀂾 Potansiyel yeteneğin ortaya çıkamaması 􀂾 Okula ve öğrenim görmeye karşı olan isteksizlik

14. DERS SEÇİMİ ÖNEMLİDİR ÇÜNKÜ, 􀂾 YANLIŞ TERCİH “1” YIL 􀂾 YANLIŞ ÜNİVERSİTE “4” YIL 􀂾 YANLIŞ MESLEK “40” YIL KAYBETTİRİR !!!

15. Doğru yolda giden kaplumbağa eğri yolda giden yarış atını geçer. J. J. Rousseau

16. Anne-babanın izlemesi gereken tutumlar • Çocuğunuzun ders başarısını, ilgi ve yeteneklerini, serbest zamanlarında ne tür etkinliklerde bulunduğunu gözlemleyin. • Seçmeyi düşündüğü mesleklerle ilgili araştırmayı birlikte yapın. • Bazı durumlarda anne-baba kendilerinin gerçekleştiremedikleri idealleri çocuklarının gerçekleştirmesini isterler. Çocuğunuzun istek ve ideallerinin sizinkinden farklı olabileceğini unutmayınız.  • Alanlara kaynaklık eden derslerdeki başarı çok önemlidir. Çünkü bu dersler, seçmeyi düşündüğü alanda daha geniş ve kapsamlı olarak okutulacaktır. Bu derslerde zorlanıyorsa başarısı düşecek, bu da diploma notunun düşük olmasına, dolayısıyla orta öğretim başarı puanının düşük gelmesine sebep olacaktır. • Bazen de anne-babalar çocuklarının ilgi, yetenek ve isteklerini dikkate almadan kendilerine ait kurulu bir düzeni devam ettirmeleri için (baba tekstil işiyle ilgileniyorsa çocuktan tekstil mühendisi olmasını istemek gibi) onlara telkinde bulunmakta, hatta zorlamaktadırlar. Bireysel farklılıkları dikkate almak gerekmektedir. • Ailede eşler arasındaki çatışmalar veya ergenlik çağındaki gençle yapılan aşırı tartışmalar gencin başarısını ve sağlıklı bir alan/meslek seçimi kararını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Özellikle aile içi ilişkiler, iletişim ve desteğin olumlu bir şekilde yansımasında yarar vardır.

17. DERS ve MESLEK SEÇİMİNDE YAPILAN BAZI YANLIŞLAR • Lise dönemi gencin grup ilişkilerine çok önem verdiği bir yaş dönemidir ve genç, gruptan ayrılmak istemez. Alan seçiminde de grubun çoğunluğu nereye yöneliyorsa genç, arkadaşlarından ayrılmamak için ilgi ve yetenekleri dışında bir alanı seçmek gibi bir yanlışa düşebilir. • Öğrenci bazen de ailesinin, okulun, çevresinin ve hatta toplumun etkisinde kalarak ilgi ve yeteneklerine uygun olmayan alanı da seçebiliyor.  • Gençlerin meslek seçiminde önemli olan bir etken de çok popüler ve gelir getiren mesleklere olan eğilimdir. Eğer ders başarısı ve yetenekler bu mesleklere uygun değilse ve buna rağmen yine bu meslekleri seçiyorsa, öğrenimini tamamlayıp mesleki yaşama başladığında yaptığı işten zevk alamama, yeteneklerini kullanamama gibi olumsuzluklarla karşılaşabilmektedir.

18. Çocuğunuz meslek seçerken anne- baba olarak yanıtlanması gereken birkaç soru var: Çocuğumun meslek seçiminde benim sorumluluğum nedir ? Çocuğumun mesleğini kim belirleyecek ? Çocuğumun mesleği nasıl sağlıklı olarak belirlenir ? Çocuğumu nasıl gözlemlemeliyim - nasıl davranmalıyım ? Çocuğumun geleceği ile ilgili beklentilerim neler ve bunlar gerçekleşebilir mi? Nasıl? Biz yetişkinlerin, gencin meslek seçiminde en önemli görevimiz çocuğumuzun “bir mesleki tercihi billurlaştırmasına “yardımcı olmaktır.Çocuğumuzun mesleki olgunluk düzeyinin gelişmesine katkıda bulunabileceğimiz nokta onun yeteneklerini ve ilgilerini ortaya koymasına fırsat vermek veya fırsat yaratmak olduğu söylenebilir.

19. ANNE BABALARIN GÖREVLERİ Yaz tatilinde çalışmak isteyen çocuğumuzu yüreklendirmek; çalışması için olanak yaratmak , Toplumca “kariyeri“ yüksek olduğu belirtilen bir meslekten çok; kendini gerçekleştirebileceği, mutlu ve başarılı olabileceği bir mesleği seçebilmesi fırsat vermek, Mesleğin seçilmesi sorumluluğunu çocuğumuza bırakıp üzerimize almamak, biz yetişkinlerin çocuk için neyin iyi olduğuna karar verip bir mesleğe yönlendirmemek, Meslek seçimi sorumluluğunu çocuğa bırakarak onun kendi geleceği için çaba harcamasını ve uygun alanı keşfetmesine fırsat tanımak, Deneyimlerimizi mesleği belirlemede, yönlendirmede kullanmak yerine, çocuklarımızın önlerindeki engelleri, seçenekleri, ayrıntıları, bilgiye ulaşma yollarını göstermede kullanmamız, gençlere daha çok yardımcı olacaktır. Çocuğumuzun zayıf olduğu yönleri yerine güçlü olduğu yönlerini vurgulamaya çalışmalıyız.

20. Örnek teşvik sözleri şunlardır: Bu işi yapabileceğini biliyorum. Çaba gösterdikçe başarılı olduğunu görüyorum. Bu yaptıklarını takdir ediyorum. Kararına güveniyorum. Bu konuyu ayrıntılı düşündüğün belli oluyor. Eminim ki bu biçimde çalışmayı sürdürürsen başarılı olacaksın. Teşvik sözlerinde ne akıl verme ne de ödül var. Sadece çabanın fark edilmesi, çocuğun yaptığı işe güven duyması ve takdir edilme var. Teşvik sözleri ile ulaşacağımız nokta, çocuğumuzun kendi geleceğine sahip çıkması, çaba ve gelişmelerinin fark edilmesi ve olumlu yönlerinin vurgulanmasıdır.

21. Meslek seçiminde bazı olumsuz anne ve baba tutumları “Ben olamadım sen olacaksın”: Eğer böyle bir anlayışınız varsa belki kendi hayal kırıklığınızı çocuğunuza da yaşatıyor olabilirsiniz. “Komşunun çocuğu oldu ama...”: Komşularımızın , akrabalarımızın, arkadaşlarımızın çocukları ile bizim çocuğumuzun farklı olduğunu kabul etmeliyiz. Çocuğumuz akranları ile rekabet edebilir, bu onun yaşantısı ancak biz yetişkinler çevremizle rekabetimizde çocuklarımızı kullanmamalıyız. Bu rekabet çocuğumuzun kendilik saygısının düşmesine neden olabileceği gibi gerçek yeteneklerini ve kapasitesini ortaya koymasına da engel olabilir. “Bak kardeşin”: Dikkatli bir anne - babaysanız çocuklarınızın birbirlerinden ne kadar çok olumlu veya olumsuz etkilendiklerini fark etmişsinizdir.“Bakkardeşin ...” diye başlayan her cümle onların kıskançlığını kışkırtacak, biri bir süre hep başarılı olurken diğeri sürekli başarısızlığa doğru sürüklenecek, başarısız olan kendisini toplamaya başladığında, başarılı olanın birden başarısının düştüğünü göreceksiniz. “Ancak senin gibi bir tembel bu alanı seçer...”: Çocuğunuzu küçümsemek, değersiz görmek , alay etmenin onun yaşamla mücadelesini zayıflatmanın dışında bir etkisi olmaz.

22. BAŞARILMASI GEREKENLER 1. Bilinçli ve etkili bir ders çalışma becerisi ile sınava bilgi bakımından hazırlanmak.2. Geleceği ile ilgili bir karar olarak doğru bir mesleki hedef oluşturmak, kendisini tanımak, meslekleri tanımak.3. Sınava düşünsel–davranışsal açıdan da hazırlanarak (dikkat–konsantrasyon ve bilgilerini sınava taşıyabilecek bir psikolojik hazırlık yapmak) potansiyelini tam kullanmak.4. Sınav aracını iyi değerlendirerek mutlu ve güvenli bir geleceğin kapısını açabilmek. Bu sıralanan ödev ve beceriler konusunda çocuğunuzun başarılı olması için sizlerin de çeşitli beklentilerinizin olduğunu düşünüyoruz.

23. Anne Beklentileri Kendi devamını görme Hayatta bir dayanağı olmalı Onun hayat pratiğinde başarılı görme Kişi ve aile ölçeğinde gurur duymaÖzel beklentiler/kaygı yatışması

24. Baba Beklentileri Aile gücünün devamını getirme Hayalleri gerçekleştirme Çabalarının boşa gitmediğini görme Onun için yaptıklarını görme Onu görmek istediği gibi görme Kendi gücüyle kıyaslama

25. Genç Beklentileri Kendi bağımsızlığını yaratma Bireysel kimliğini bulma Toplumsal kimliğini bulma Anne-babadan farklı olma Hayatını düzenleme gücü kazanma Kendini toplum içinde sınama Yarışma ve kazanma

26. Sizler gençte hedef oluşturmak için neler yapabilirsiniz? Çocuklarınıza örnek olabilirsiniz. Evinizin hedefleri var mı? Eğer evinizin hedefleri varsa zamanı kullanma da vardır. Kendi beklentilerinizi değil onun beklentilerini konuşabilirsiniz. Hayattan ne istiyor? Beklentileri var mı? Bu şekilde onunla konuşarak ileriyi görmesine yardımcı olabilirsiniz. Genci dinlemek de çok önemli bir konudur. Biz toplum olarak eleştirmeyi çok seviyoruz. Önemli olan eleştirmek değil takdir etmektir. Onların “dürüst çabalarını ödüllendirmek”, takdir etmek gerekir. Başarılarını değil dürüst çabalarını ödüllendirmek bu noktada çok önemlidir. Eğer dürüst çabalarını görmezden gelirsek, dürüst olmayan çabalarını ödüllendirmiş oluruz. Bizim için önemli olan onun kendisi olduğunu söyleyelim.

27. NELER YAPMALIYIZ ? "GENÇLERİN DÜRÜST ÇABALARINI ÖDÜLLENDİRELİM.BÖYLECE EMEK HARCAMANIN DEĞERİNİ ÖĞRETMİŞ OLURUZ." "HAYAT HERKESİN KENDİ OYUNUDUR.“ "ÇOCUKLARIMIZA VEREBİLECEĞİMİZ EN BÜYÜK ARMAĞANSAĞLAM BİR KİŞİLİKTİR." "SAĞLIKLI OLMAK VE YAŞANAN ANDA OLMAKDÜNYANIN EN DEĞERLİ ŞEYİDİR." UNUTMAYALIM ERGENİN BİREYSEL BÜTÜNLÜĞÜNE SAYGI DUYMALIYIZ.HER ZAMAN BİZİM AÇIMIZDAN HAYATA BAKMAK ZORUNDA DEĞİLLER. ÇOCUKLARIMIZA BİZİ ELEŞTİREBİLECEKLERİNİ ÖĞRETEBİLMELİYİZ ASLINDA ANNE–BABALIĞI ÇOCUKLARIMIZDAN,ÖĞRETMENLİĞİ DE ÖĞRENCİLERİMİZDEN ÖĞRENİYORUZ. ÇOCUKLARIMIZI ÖN KOŞULSUZ OLARAKSEVDİĞİMİZİ GÖSTERMELİYİZ.

28. YENİ SİSTEM-2010ÖSYS 2 AŞAMALI VE 6 OTURUMLU SINAVYAPILACAK • 1.AŞAMA: Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) • 2.AŞAMA: Lisans Yerleştirme Sınavları(LYS)

31. YGS (Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı) ve LYS (Lisans Yerleştirme Sınavı)ile Üniversiteye geçiş sistemi iki aşamalı hale getirildi. • YGS Mart ayında tek oturumda • LYS Haziran ayında 5 ayrı oturumda yapılacak • YGS ve LYS de puanlar 100-500 aralığında hesaplanıyor. • AOBP 100-500 aralığında hesaplanıyor.

33. AOBP’ nin katkısında, alan içi ve alan dışı farkı kaldırıldı… • AOBP’ nin katkısı 0,12 olacak yani, en yüksek 60 puan olacak… • Ek puan AOBP’ nin 0,04 ile çarpılmasıyla elde edilecek yani en fazla20 puan olacak…

35. YGS AMAÇLARI • Açık Öğretim Programlarına, • Ön Lisans Programlarına(Sınavsız geçiş dışında kalan), • Belirli Lisans Programlarına Öğrenci yerleştirmek ve • İkinci aşama LYS Sınavlarına girecek adayları seçmek

36. “YGS”, yükseköğretime geçiş için yeterliği ölçer. Ortak ve tek bir sınavdır Ortaöğretimde okutulan ortak derslerin yükseköğretim açısından temel ve belirleyici olanlarından soru sorulur. “YGS” deki testler “LYS” puanlarının hesaplanmasında belli oranda etkilidir(% 4O oranında)

41. 2011 YGS KISAYOL PUAN HESAPLAMASI

42. YGS SONUÇLARI NASIL KULLANILACAK? ***YGS’de en az bir puan türünde 140 ve üzeri puanı olmayan adayların; YGS puanları ile bir yükseköğretim programını tercih etme (Sınavsız Geçiş hakkı olanlar hariç) hakları bulunmamaktadır. . ***YGS’de 140.000-179.999 arası puan alan adaylar, sadece meslek yüksekokulu ön lisans programları ile açık öğretim programlarını tercih edebileceklerdir. Bu adayların LYS’lere girme hakları bulunmamaktadır.

43. YGS SONUÇLARI NASIL KULLANILACAK? ***YGS puanlarından en az biri 180 ve daha fazla olan adaylar, LYS’lere girme hakkı kazanacaktır. ***YGS’de 180 ve üzeri puan alanlar, hem meslek yüksekokulu ön lisans programları ile açık öğretim programlarını hem de YGS puanı ile öğrenci alan lisans programlarını tercih edebileceklerdir. ***Özel yetenek sınavıyla öğrenci alan yükseköğretim programlarına başvurabilmek için de YGS puanlarından en az birinin 140 ve üzeri olması gerekir.