Gezondheidseffecten van uitgaansdrugs

1. Gezondheidseffecten van uitgaansdrugs Tibor Brunt & Hylke Vervaeke

2. Partydrugs • Recreatieve drugs • Uitgaansdrugs • Clubdrugs

3. Middelen die gebruikt worden om het plezier van het uitgaan te verhogen. Kenmerkend is dat deze door de gebruiker geassocieerd worden met ontspanning en niet met probleemverdrijving of afhankelijkheid.

4. Drug (het middel en de dosis) Effect van een drug wordt bepaald door: Set (lichamelijke en geestelijke toestand van de gebruiker) Setting (plek en omstandigheden)

5. Effect van een middel is ook afhankelijk van de wijze van gebruik • Slikken • Drinken • Snuiven • Roken • Chinezen • Spuiten

6. Snorting cocaine (picture reproduced with subject's permission) Gerada, C. et al. BMJ 1997;315:297-300

7. XTC Wat is het: MDMA, synthetisch, gemaakt in laboratorium Wijze van gebruik: Meestal in pilvorm, soms in poedervorm (recentelijk ook in opgeloste vorm aangetroffen)

8. XTC Effecten: • gevoelens van grote verbondenheid met anderen • knuffelig gedrag • warm, verliefd, eufoor gevoel • omgeving en muziek worden intenser waargenomen • honger en vermoeidheid verdwijnen • meer energie • lekker dansen • hartslag + bloeddruk stijgen

9. XTC Negatieve effecten: • misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid • angst • droge mond, dorst • uitdroging, oververhitting • stijve kaken, tandenknarsen • dip dagen erna

10. XTC Werking: • Bewustzijnsveranderend (‘entactogeen’) via verhoging hoeveelheid serotonine • Stimulerend

11. XTC Risico’s: • Kans op ernstige acute schade of overlijden door XTC gebruik is relatief klein • Complicaties kunnen echter levensgevaarlijk zijn • Belangrijkste acute risico: oververhitting • Overdosering (serotonine syndroom) • Watervergiftiging

12. XTC • Ernstige problemen of overlijden door XTC gebruik zijn meestal het gevolg van de combinatie van: • farmacologische eigenschappen van MDMA • omstandigheden • omgevingstemperatuur • waterinname • lichamelijke activiteit • ander druggebruik

13. XTC - oververhitting • MDMA ontregelt het temperatuurregulatiesysteem van het lichaam • warme omgeving (zoals een club of een party) + langdurige intensieve lichamelijke activiteit (dansen) + onvoldoende vochttoediening + weinig zweten door hoge luchtvochtigheid = oververhitting

14. XTC - oververhitting • Eerste signalen: • hoofdpijn • verwardheid • stijve spieren • duizeligheid • Moeilijk te onderscheiden van XTC bijwerkingen!!!

15. XTC - oververhitting • Als lichaamstemperatuur niet verder daalt: • rillen • snelle hartslag • bleek uiterlijk • verminderd bewustzijn • misselijkheid en braken

16. XTC - oververhitting • Lichaamstemperatuur > 40-41°C LEVENSGEVAARLIJK!!! • afbraak van spierweefsel • multi-orgaanfalen (lever, nieren en andere organen) • Mogelijk dood!!!

17. XTC - oververhitting • Hyperthermie kan dus LEVENSGEVAARLIJK zijn • Hyperthermie kan, afhankelijk van de omstandigheden, optreden bij normale doseringen XTC! • De meeste XTC doden (al zijn het er weinig) sterven aan oververhitting!

18. XTC – serotonine syndroom • Serotonine syndroom = sterk verhoogde serotonine concentraties in het brein, veroorzaakt door geneesmiddelen of drugs • Serotonine syndroom = serotonine vergiftiging • Beginnende symptomen: • zweten • rillen • hyperactiviteit • verwijde pupillen • verhoogde spierspanning in de kaken • versnelde hartslag

19. XTC – serotonine syndroom • Ernstig serotonine syndroom: • agitatie • hyperthermie • mentale verwardheid • diarree • spierstijfheid • spierspasmen • Hyperthermie > multi-orgaanfalen en eventueel dood • 10-15% gevallen serotonine syndroom > dood

20. XTC – serotonine syndroom • XTC verhoogt serotonine en is potentieel in staat het serotonine syndroom te veroorzaken • In praktijk: alleen erg hoge doses MDMA kunnen aanleiding geven tot ernstig serotonine syndroom • Combi MDMA en MAO-remmers = levensgevaarlijk, kans op ernstig serotonine syndroom!!!

21. XTC – watervergiftiging • MDMA meer hormoon ADH (anti diuretisch hormoon; ook vasopressine genoemd) • ADH zorgt ervoor dat nieren minder water afscheiden via urine • Veel water drinken + minder plassen = erg veel water in bloed • Zouten in bloed worden verdund

22. XTC – watervergiftiging • Cellen zwellen op, ook hersencellen (hersen oedeem) • Schedel geeft niet mee: hersenen kunnen gevaarlijk verdrukt worden • Te lage natrium + hersenoedeem = mogelijk fataal! • Watervergifting kan al optreden bij lage doseringen MDMA in combinatie met veel water

23. XTC Risico’s lange termijn: • Lagere score geheugentest bij zwaar regelmatig gebruik, ook na stoppen • Hersenschade aan serotonine hersencellen, wellicht herstel bij stoppen • Er is een verband gevonden tussen langdurig XTC-gebruik en depressie, oorzaak-gevolg onduidelijk

24. Speed Wat is het: Amfetaminepoeders of - pillen Wijze van gebruik: Snuiven, slikken en (soms) spuiten

25. Speed (=amfetamine) Effect: Stimuleert lichaam & geest Vergroot zelfvertrouwen Vermoeidheid en hongergevoel verdwijnen

26. Speed (=amfetamine) Risico’s korte termijn: • Uitputting • Rusteloosheid • Verhoogde hartslag, hartkloppingen, bloeddrukstijging

27. Speed (=amfetamine) Risico’s bij chronisch gebruik: • Chronische psychose (achterdocht en waanideeën) • Ontsteking neusslijmvliezen • Hersenschade en geheugenproblemen • Afhankelijkheid • Stemmingsstoornissen

28. Speed overdosering • Verwardheid • Agitatie • Hyperthermie • Epileptische aanvallen • Acute psychose • Bewusteloosheid

29. Cocaïne Wat is het: Gemaakt uit bladeren van de cocaplant Wit poeder Basecoke (niet op feesten) Wijze van gebruik: Snuiven Roken (basecoke of crack)

30. Cocaïne: effecten • Oppeppend (geestelijk en lichamelijk), geeft zelfvertrouwen, vermoeidheid verdwijnt, hongergevoel verdwijnt • Toegenomen alertheid • Toename frequentie hartslag en bloeddruk • Verwijde pupillen

31. Cocaïne Risico’s korte termijn: • Uitputting • Problemen met hart en vaten (mensen met een gevoeligheid hiervoor) • Rusteloosheid

32. Cocaïne Risico’s lange termijn: • Afhankelijkheid • Geïrriteerdheid en stemmingsstoornissen • Achterdocht en waanvoorstellingen (bij stevig gebruik) • Ontsteking neusslijmvliezen

33. Cocaïne overdosering • Verwardheid • Agitatie • Epileptische aanvallen • Acute psychose • Bewusteloosheid

34. GammahydroxybutyraatGHB Effecten: • Euforie • Ontremming (lage doseringen) • Seksuele stimulatie Gebruikers vergelijken het met cannabis, alcohol en valium

35. GammahydroxybutyraatGHB Korte termijn risico’s: • Misselijkheid • Duizeligheid • Onregelmatige ademhaling • Ademhalingsdepressie • Reversibel coma (“out” gaan) Zeer steile dosis-effectcurve, geringe therapeutische breedte (dosis van gewenst effect en toxisch effect liggen dicht bij elkaar)

36. GammahydroxybutyraatGHB Lange termijnrisico’s: • Afhankelijkheid • Slapeloosheid • Ontwenningsverschijnselen

37. GHB overdosering • Luchtwegobstructie • Ademhalingsdepressie • Bewusteloosheid • Onderkoeling

38. Alcohol Effecten: • Verdovend en ontremmend • Ontspannend • Verhoogd zelfvertrouwen/ zelfoverschatting

39. AlcoholNadelige effecten • Negatieve effecten • Misselijkheid/braken • Ongeremd gedrag • Agressie • Verminderde coördinatie van bewegingen • Pijngewaarwording wordt geremd • Reactievermogen gaat omlaag • Black-out en geheugenverlies bij hoge dosis • Uitdroging en kater

40. Alcohol Risico’s lange termijn: • Afhankelijkheid, met onthoudingsverschijnselen • Hersenschade en geheugenproblemen (bijvoorbeeld Wernicke-Korsakoff syndroom: alcoholdementie) • Leverziektes, en een scala aan andere aandoeningen

41. Alcohol • Gezondheidsschade door alcoholconsumptie staat wereldwijd op gelijke voet met die van roken en hoge bloeddruk • Vele ziektes kunnen alcoholgerelateerd zijn: -Leveraandoeningen (cirrose, vervetting) -Kanker (slokdarm, darm, lever) -Nieraandoeningen -Hersenaandoeningen (Korsakoff, Delerium Tremens, herseninfarcten) -Hartaandoeningen (hartinfarcten)

42. De “gevaarlijkste” drugs: Bron: Nutt et al., Lancet 2007

43. Alcohol overdosering • Luchtwegobstructie • Verminderde ademhaling • Bewusteloosheid • Hypothermie

44. Veel voorkomende combinaties • Cocaïne en alcohol • Alcohol en XTC • Alcohol en speed • Alcohol en GHB • XTC en speed, cocaïne • XTC en GHB

45. Risico’s combinatie alcohol & drugs Uit een onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt: Wie onder invloed van alcohol achter het stuur zit heeft 17 keer meer kans op letsel dan nuchtere bestuurders, blijkt uit het onderzoek. Bij de combinatie van drugs en alcohol is dat 35 keer zoveel. En een zware drinker die ook drugs gebruikt loopt in het verkeer zelfs 180 keer meer risico op letsel dan een nuchtere chauffeur. Jongemannen tussen 18 en 25 jaar scoorden als hoogste drugsgebruikers. Ruim een op de zes had verdovende middelen, variërend van cannabis, cocaïne tot XTC, gebruikt. Europees onderzoek bevestigd dit en laat zien dat met name de combinatie alcohol met uppers, zoals cocaïne en amfetamines verantwoordlijk is voor een onevenredig hoog aantal verkeersdoden door schuld!

46. Combinatie cocaïne/ speed en alcohol • Op de hartslagfrequentie heeft de combinatie een synergistisch effect. • Subjectieve effecten zijn een verhoogd ‘high’ gevoel van de alcohol met inname van speed of cocaïne, en veelal overmoedigheid en risicovoller gedrag (provoceren, gevaarlijke stunts) • In het verkeer en bij huiselijke ongelukken is de combinatie vaker verantwoordelijk voor ernstige ongevallen dan de stoffen los van elkaar

47. Evenals cocaïne vermindert speed het subjectieve gevoel van dronkenschap. Maar de motorische vaardigheden onder invloed van alcohol zijn nog steeds aangetast • Door het gebruik van cocaïne of amfetamine willen mensen nog wel eens meer gaan drinken dan dat ze zouden doen met alcohol alléén. Met de gevolgen voor het lichaam vandien.

48. Combinatie alcohol en GHB • GHB en alcohol versterken elkaar dempende effecten, daardoor kan er bij een geringe dosis GHB al een ademnood optreden die levensbedreigend is • Comateuze toestand treedt onverwachter op dan bij GHB gebruik alléén, omdat de combinatie dus veel potenter kan uitpakken. Ook is het risico op braken verhoogd door de combinatie, dus stikken in het eigen braaksel is een reëel gevaar • De verslechtering in de rijvaardigheid is uiteraard nog groter dan bij gebruik van één van beide stoffen alleen

49. Combinatie XTC en alcohol • Plasmaconcentraties worden van beide stoffen wederzijds verhoogd na combinatiegebruik (ongeveer 10%) • Subjectieve effecten zijn een verhoogde euforie na het nemen van de combinatie. De verdoving van alcohol is ietwat verminderd na het innemen van XTC • De motorische prestaties worden echter niet verbeterd door het innemen van XTC na alcohol, en in enkele simulatietesten werd de rijvaardigheid zelfs iets verslechterd t.o.v. alcohol alléén. Zeker na een feest! • Een verhoogd risico op uitdroging bestaat, omdat alcohol een dehydraterend effect heeft.

50. Combinatie XTC en speed • Gevaar op oververhitting is ook vergroot, aangezien beide middelen voor een verhoging van de lichaamstemperatuur zorgen • Aangezien zowel XTC als speed een verhoging van de hartslagfrequentie en bloeddruk veroorzaken, vormt de combinatie een verhoogd risico voor je bloedvaten en hartritmestroonissen • Hersenschade en geheugenproblemen