İNTERNET, TEKNOLOJİ VE ÇOCUKLAR: SORUNLARA PROAKTİF ÇÖZÜMLER İÇİN ULUSAL BİR ARAŞTIRMA ÖNERİSİ

1. İNTERNET, TEKNOLOJİ VE ÇOCUKLAR:SORUNLARA PROAKTİF ÇÖZÜMLER İÇİN ULUSAL BİR ARAŞTIRMA ÖNERİSİ Yrd. Doç. Dr. Osman DoluKriminoloji Öğretim ÜyesiPolis Akademisi Suç Araştırma Merkezi Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

2. Takdim Planı • Bilgisayar, internet ve iletişim teknolojileri • İnternet, suç ve sosyal riskler • Siber suçlar • Şiddet ve cinsel içerikli video oyunları • Ulusal çapta araştırma ihtiyacı ve bir araştırma önerisi Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

3. İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—1 • Tüm dünyada yaygınlaşmaya başladığı 1980’lerden itibaren giderek yaşamımıza daha fazla nüfuz eden İnternet, işlerimizi ve hayatımızı kolaylaştırdığı kadar, aynı zamanda kötü niyetli insanlar için daha önce hayal bile edemeyecekleri kadar çok yeni suç işleme imkanları da sağlamıştır. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

4. İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—2 • İnternet suçlarının kapsam ve etkisi özellikle 1990’lardan sonra katlanarak geometrik olarak artmıştır. Bu etki hem birey hem de toplum açısından oluşan maliyet ve sosyal etki bakımından geçerlidir. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

5. İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—3 Sanal Dünyanın Gerçek Dünyadan Farkı • İnternette gözle görünür bir devlet otoritesinin olmayışı, devriye gezen polislerin olmayışı, esasen hiç kimsenin bir diğerini görmüyor oluşu ve yapılan hemen her şeyin “anonim” kalıyor ya da öyle zannediliyor olması interneti kaotik bir ortam yapmaktadır. • Bu ortamı da en çok sanal suçlular değerlendirmekte, normal şartlar altında işleyemeyecekleri pek çok suçu rahatlıkla ve en az riskle gerçekleştirebilmektedirler. (Örnek: banka soygunu, kredi kartı sahtecilikleri ve banka dolandırıcılıkları) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

6. Başlıca İnternet Suçları • Devlet, hükümet ve şahıslara ait bilişim sistemlerine yetkisiz erişim, veri kopyalama, değiştirme • İnternet dolandırıcılığı • Kredi kartı sahteciliği ve dolandırıcılığı • Siber terörizm • Siber vandalizm • Çocuk pornografisi Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

7. Bilişim Teknolojilerinin Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Etkileri • Siber suçlar • Şiddet ve cinsel içerikli video oyunları Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

8. SİBER SUÇLAR Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

9. Çocukların İnternette Ne Yaptığını ZANNEDİYORUZ? • Ders? • Araştırma? • Facebook? • Oyun? Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

10. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—1 • ABD’de düzenli olarak internete bağlanan her 5 ergenden biri internet üzerinden kendilerine baştan çıkarıcı cinsel davetlerin geldiğini bildirmektedir. Bu davetler cinsel içerikli konuşmalardan, karşıdaki kişiye cinsel içerikli bilgi vermeye ve hatta cinsel aktivitelerde bulunmaya kadar varabilmektedir. (Crimes Against Children Research Center) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

11. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—2 • İnternet erişimi olan çocukların %25’i pornografik yayınlara maruz kalıyor. (Crimes Against Children Research Center) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

12. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—3 • ABD’de internet erişimi olan evlerin yalnızca 3’te 1’i çocuklarını koruyabilmek için aktif olarak önlem almakta ve bilgisayarlarına filtreleme ve engelleyici programlar kurmaktadırlar. (Crimes Against Children Research Center) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

13. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—4 • Çocukların %75’i aileleri veya kendilerine ait kişisel bilgileri herhangi bir endişe hissetmeksizin ve gönüllü olarak tanımadıkları kişilerle paylaşmaktadırlar. Kendilerine bu bilgiler karşılığında herhangi bir şey verileceği vaadine inanabilmektedirler. (eMarketer) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

14. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—5 • İnternet ortamında kendisine cinsel içerikli mesaj gelen, taciz edilen ve baştan çıkarılmaya çalışılan çocukların yalnızca 4’te 1’i durumu ailesine veya bir yetişkine haber vermektedir. (Crimes Against Children Research Center) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

15. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—6 • Son bir yıl içinde her 33 çocuktan biri, içeriği son derece ciddi ve baştan çıkarıcı cinsel tacize maruz kalmıştır. bu mesajlarda saldırgan çocuğa buluşma teklif etmekte, çocuğu telefonda görüşmeye ikna etmekte, kendisine istediklerini yapması karşılığında posta yolu ile hediyeler göndermektedir. (Your Internet Safety Survey) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

16. Çocuklar İnternette Ne Yapıyor?GERÇEKLER—7 • İnternet üzerinde gerçekleşen tüm saldırıların %77’sinin hedefi 14 yaşın üstündeki kimselerdir. Bu saldırıların %22’sinde ise hedef 10 ila 13 yaşları arasındaki çocuklardır. (Crimes Against Children Research Center) Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

17. İnternet Suçları • Genel olarak iki tür bilişim suçu olduğunu görmekteyiz: • Elektronik suçlar • Geleneksel suçların elektronik ortamda işlenen versiyonları Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

18. Türkiye’de Bilişim Suçları—1: www.ihbar.org.tr ye gelen şikayetler Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

19. Türkiye’de Bilişim Suçları—2: İstanbul Örneği Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

20. ŞİDDET VE CİNSEL İÇERİKLİ VİDEO OYUNLARI Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

21. Medyada Cinsellik ve Şiddet Medyadaki (örneğin: televizyon, internet, bilgisayar oyunları, videolar vb.) şiddet ve cinselliğin yaygınlığı ve yoğunluğu aşırı derecede artmıştır. Özellikle video oyunlarına yerleştirilen bu içerik özellikle gençler üzerinde negatif etkiler, büyük tahribatlar oluşturmaktadır. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

22. Kim hangi oyunu oynuyor? KADINLAR Rol oyunları Kelime oyunları Bulmaca Macera oyunları Gerçek hayat simülasyonarı Online çok oyunculu gerçek hayat oyunları ERKEKLER Aksiyon oyunarı Rol oyunları Mücadele oyunları Yarış oyunları Ateşli silahlı oyunları Spor oyunları Askeri oyunları Cinsellik içeren oyunlar Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

23. Video Oyunarında Cinsel İçerik Her iki cinsiyet için de son derece kadınsı ve erkeksi vücut tipleri bulunur ve bu durum o kadar abartılı olarak işlenir ki bu vucüda sahip insanlar aslında gerçekte yoktur, ancak fantazilerde var olabilirler. Medyada özellikle kadın vücudunun bir obje ve aksesuar olarak yoğun bir şekilde kullanıldığına şahit olmaktayız. Bu durum video oyunları için de aynen geçerlidir. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

24. Video Oyunlarında Kadın Vücudu Özellikle göğüs kafesinin üst tarafına doğru yerleştirilmiş büyük göğüsler İnce bel Yuvarlak hatlar Kırmızı dudaklar ve yoğun bir makyaj eşliğinde belirgin gözler ve hafif açık ağız görüntüsü ve uyarılmış göğüs uçları ile oldukça kadınsı bir görüntü Kısmen giyinik kısmen çıplak bir vücut Vucüda yapışık sıkı giysiler Çoğunlukla beyaz ırktan bir kadın görüntüsü. Hatta, oyunda farklı ırklardan kadınların olması durumunda bile bu kadınların renklerinin oldukça açık renkte olduğu görülür. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

25. Lara Croft: Lara Croft Serisi Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

26. Kurenai: Red Ninja Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

27. Anna: Tekken 5 Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

28. BloodRayne Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

29. Nina Williams: Death by Degrees Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

30. Cat Woman Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

31. Wrath: Unleashed Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

32. Need for Speed: Underground 2 Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

33. Leisure Suit Larry Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

34. Dead or Alive box cover Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

35. Grand Theft Auto: San Andreas Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

36. Video Oyunlarındaki Erkek Vücudu Geniş Omuzlar İnce Bel İnce Kalçalar Genellikle abartılı bir şekilde sunulan hiper kaslı vücut yapısı (çeşitlilik göstermekte) Oldukça belirgin kas yapısı Gayri seksi Non sexualized Duruma göre uygun elbiseleri tam olarak giyme Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

37. Grand Theft Auto: San Andreas Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

38. Duke Nukem Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

39. Duke Nukem Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

40. Grand Theft Auto: San Andreas Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

41. Manhunt Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

42. Cinsel İçerik (Devamı) Video oyunlarında yer alan gerçekten uzak ve fantastik insan vücudu görüntüsü çocuklar için bir rol modeli olarak sunulmaktadır. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

43. Video Oyunlarındaki Şiddet Bilimsel bulgular göstermektedir ki piyasada bulunan tüm video oyunlarının % 98 i en az bir şiddet unsuru içermekte, yarıdan fazlası ise ciddi şiddet ve öldürme sahneleri içermektedir (Children Now, 2001; Dietz, 1998; Dill, Gentile, Richter and Dill, 2001). Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

44. Şiddet Şiddeti Doğurur Araştırmalar göstermektedir ki medyadaki şiddet içeren unsurlar geçler ve çocuklar arasında şiddete başvurma ve saldırgan tavırlar sergileme ihtimalini arttırmaktadır (i.e., see Anderson and Bushman, 2001 & 2002; Gentile & Anderson, 2003). Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

45. Kanlı Sahneler Saldırgan Davranışları Arttırmaktadır Yakın zamanda yapılan bir araştırma video oyununda öldürülen insan sayısı ve kanlı sahneler arttıkça saldırgan ve düşmanca davranışlar gösterme ihtimalinin arttığını ortaya koymuştur. (Barlet et al.,2008). Öldürülen her insan için oyuncu ekstra puan kazanmaktadır. Yani daha çok şiddet daha çok kazandırmaktadır! Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

46. Kriminoloji: Suç, öğrenilen bir davranıştır Tarde – Taklit “toplum taklittir” Sutherland – Suç öğrenilen bir davranıştır. Burgess and Akers – suç, edimsel koşullanma prensiplerine göre öğrenilir. Bandura – Saldırganlık öğrenilen bir davranıştır. Bandura—şiddet öğrenilen bir davranıştır. Akers – Suç ve saldırganlık, gözlem, taklit ve (sosyal veya materyal) pekiştirme yoluyla öğrenilir. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

47. Bandura: Gözlemsel Öğrenme Bir davranışın öğrenilmesi için maddi yada sosyal güçlendirmeye her zaman ihtiyaç yoktur, yaptıklarından dolayı başkalarının ödüllendirildiğini yada cezalandırıldığını gözlemlemek de bu davranış hakkında bir sinyal verecektir. Aynı şeyleri tekrar tekrar gözlemlemekle insanlar gördükleri şiddeti normal bir şeymiş gibi değerlendirmeye, benimsemeye ve taklit etmeye başlarlar. Kendilerini oyundaki kahramanlarla özdeşleştirir ve bu kişileri kendilerine rol modeli olarak alırlar. By observing same things over and over, Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

48. Bandura’nın Bobo Doll Deneyi “Bobo Doll Deneyi” videosunu burada oynat. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

49. Pasif bir şekilde bile şiddet unsurlarına maruz kalmak kişileri şiddet içeren davranışlar sergilemeye şartlandırabilir Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu

50. Çok Fazla Şiddet İçerikli Medya Gören Genç Çocuklar… Şiddeti anlaşmazlıkları çözmek için kabul edilebilir bir yol olarak görmeye ve diğer çocuklara karşı fiziksel ve sözlü istismara başlarlar. Acıya ve diğerlerine acı çektirmeye karşı daha az duyarlı hale gelebilirler. Diğerlerini kendileri gibi görmek yerine “düşman” olarak görmeye başlayabilirler. Doğal sinirlilik ve endişeleri artırabilir. Osman Dolu 2012--TBMM İnternet Araştırma Komisyonu Sunumu