340 likes | 696 Views
Çürük Koruma ve Tedavi programı. Dr. Remzi Ülgen. Çürük ve Korunma. Çürüğün Durumu Teşhis Risk Değerlendirilmesi (genel ve kariogramla) Koruma Tedavi. 1. Çürüğün Durumu. Sağlıklı yüzey Beyaz nokta ( White Point) Mine harabiyeti Dolgulu fakat çürük devam ediyor Dentinde madde kayıbı
E N D
Çürük Koruma ve Tedavi programı Dr. Remzi Ülgen
Çürük ve Korunma • Çürüğün Durumu • Teşhis • Risk Değerlendirilmesi (genel ve kariogramla) • Koruma • Tedavi
1. Çürüğün Durumu • Sağlıklı yüzey • Beyaz nokta ( White Point) • Mine harabiyeti • Dolgulu fakat çürük devam ediyor • Dentinde madde kayıbı • Dişte Fraktür
2. Teşhis (genel) • Mikrobiyolojik ( laktobasil, Mutans Streptokok) • Tükürük ( Akış hızı, tamponlama kapasitesi, • Plak ( Plak miktarı) • Diş yüzeyinde uzun süredir plak olmasına rağmen Fluorlu içme suyu, • Düşük mutans, • Az şeker tüketimi, • Normal tükürük sayesinde çürük oluşmamış. Buna rağmen yüksek risk kabul edilmelidir.
4.Koruma • Fluorid • Diyet analizi • Oral hijyen • Antimikrobiyaller • Tükürüğün düzenlenmesi
Floridler ve farklı kullanımları • Topluma yönelik/Okulda/ Evde Hekim Kontrolünde Olanlar • Su • Tuz • Süt • Şeker • Tablet, damla • Gargara • Diş macunu • Diş ipi ve kürdan • Çiklet • Suni tükürük
Profesyonel Kullanım • Yüzeyel solüsyonlar • Jeller • Vernikler
FLUOR VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ • Fluor doğada yaygın olarak, bileşikler halinde bulunur. • Halojenler grubunda yer alan bir elementtir. • İnsan organizmasında iz element olarak bulunur • Diş ve kemik gelişiminde önemli rol oynar.
DOĞADA FLUOR KAYNAKLARI • Fluor çok fazla elektronegatif bir elementtir • Doğada element halinde rastlanmaz. • Toprak ve kayalarda, sularda, havada fluor kompleks iyonlar ve bileşikler halinde bulunur. • Criyolit (Alüminyum yapımında kullanılır %4,2 den fazla F bulunur), apatit, mica, topaz, tourmalin gibi elementlerin içerisinde fluor bulunur. • Fluorun bol bulunduğu sular genellikle, yüksek dağların eteklerinde, deniz kaynaklarının jeolojik kalıntılarının bulunduğu alanlardaki sulardır. • Deniz suyu 0,8-1,4 mg/l fluor içerir. Göl, nehir ve • artezyen sularının büyük bölümünde 0,5 mg/l den azdır.
Havada fluor, fluor içeren kumların tozlarından, endüstriyel gazlardan, kömür dumanlarından, volkanik aktivitelerden çıkan dumanlardan kaynaklanır. • Bitkilerde fluoru kökleri aracılığı ile aldıklarından gıdalarda da değişik oranlarda bulunmaktadır • Balıklarda 21-761 mg/kg oranında, • Tahıllarda, muzda patateste 4,2 mg/kg. • Bitkisel çayda 3,2-400 mg/kg, demlenmiş halinde 8,6 mg/l bulunmuştur.
FLUORUR VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ • Kirliliğin temel kaynağı endüstri ve madenciliktir (1955 yılında Almanya’da endüstriyel alanlarda havadaki fluor içeriği 0,5-3,8 microgr/metreküp, endüstriyel olmayan alanlarda 0,05-1,9 microgr/metreküp bulunmuştur.) • Pestisit ve gübrelerin kullanılmasıyla da besin zincirine fluor karışmaktadır ( bu da fluorun istenmeyen yan etkilerine neden olabilmektedir ).
FİZYOLOJİ: • Gıdalarla alınan fluoridin %75-90’nı gastrointestinal sistemden absorbe edilir. • Plazma pik konsantrasyonuna 30-60 dk.ulaşır. • Oral mukozadan absorbsiyon sınırlıdır ve muhtemelen %1’den azdır. • Midedeki absorbsiyon, pH, gastrik içerik, diyetteki Ca ( Ca Engeller) ve diğer katyonların miktarlarına bağlıdır. • Plazmadaki fluor konsantrasyonu 0,04-0,06 mg/l civarındadır. • Serum fluorid konsantrasyonları PTH verildiğinde artarken Kalsitonin verildiğinde azalmaktadır.
Günlük alınan fluoridin %10-25 kadarı absorbe edilmeden feçesle atılır. • Absorbe edilen fluorun eliminasyonu böbrekler aracılığıyla ve az miktarlarda ter yoluyla olmaktadır (35 ml/dk). • 1mg/l fluorlu su içen veya 1mg’lık tablet kullanan çocuklarda fluor eksresyonu 25-35 mikrogr/saattir
NaF Toksik Dozu: 5Mg/Kg • 10 Kg ağırlığında bir çocuk için 50 Mg, ( 4 Mlt jel) • 20 Kg ağırlığında bir çocuk için 100 Mg NaF yutarsa AKUT TOKSİK DOZ’ a ulaşılır.
Diş Hekimliğinde Fluoridlerin Kullanımı • Ağız ortamında demineralizasyon ve remineralizasyonu süreçleri birbirini izlemektedir. • Fluoridlerin bu süreçleri etkileyerek demineralizasyonu yavaşlatması, remineralizasyonu arttırması nedeniyle diş hekimliğinde kullanılmaktadır. • Fluoridler Diş Hekimliğinde; • Sağlıklı bireylerde, • Çürüğe eğilimli olanlarda, • Erozyon ve hassasiyet tedavisinde, • Özel bakım ihtiyacı olan gruplarda uygulanmaktadır.
Özel bakım ihtiyacı olan grupları; • Ortodontik tedavi görenler, • Baş boyun kanserleri nedeniyle radyoterapi yapılan hastalar, • Gebeler, • Yaşlılar, • Ağız kuruluğu olanlar ve • Özürlü çocuklar oluşturmaktadır ki bu gruplar içinde de fluoridlerin uygulanması son derece önem taşımaktadır.
Genel Kullanım Özellikleri. • Fluoridlerden optimal yarar sağlayabilmek için 3-4 yıl (2-3000 ppm birikim) kullanılmaya devam edilmelidir. • Fluoridler cam ile temas etmemelidir. • Korunmaları ve uygulamaları plastik kaplardan yapılmalıdır. • Uygulamalardan sonra 30 dakika bir şey yenmemeli ve içilmemelidir.
Kalay Fluorür’ün Özellikleri • SnF2‘nin özellikleri; Antibakteriyel özelliği nedeni ile Mutans Streptokokusların sayısını azaltır. • Gingivitis tedavisinde kullanılır. • Plak birikim hızını düşürür. • Bir iki uygulamada hassasiyetleri giderir. • Ancak uzun süreli uygulamalarda dişlerde boyanmaya neden olmaktadır.
NaF’ün özellikleri • Nötral NaF Kompozit ve porselen restorasyonu olanlarda • Radyoterapi gören hastalarda tercih edilir. • Clorhexidin ile sinerjik etkiye sahiptir. Birlikte kullanılmaları etkilerini arttırır. • Floridlerin düşük konsantrasyon ve sık kullanılmaları durumunda daha etkili olmaktadırlar.
%0,2-0,5 haftalık gargara kullanımı; • Tercihen dişler fırçalandıktan sonra (6-13 yaş arası) 7-12 cc arası NaF ile iki defa birer dakika, toplam iki gargara yapılır. (Sorunlu çocuklarda 2 defa 45 saniye) • Yarım saat bir şey yenmez ve içilmez • Bu uygulama 4 hafta arka arkaya tekrar edilir ve altı ay sonra tekrar uygulanır.
Hazırlanması: • 5 Litre suya 10 Gr ( %0.2) NaF ilave edilir ve plastik bidon iyice çalkalanır ( Topluma yönelik çalışmalarda).
NaF jel risk guruplarında kullanılır. • Nötral jel (% 1.1) diş fırçası veya kaşıkla 2 defa 2 dakika uygulanır. (Toplam 4 dakika) • APF jel toplam 1 dakika uygulanır. Bu uygulama çürük şiddetine göre 3-6 ay ara ile tekrar edilir. Her ay uygulandığı durumlar da vardır.
Hazırlanması: • 1.3 Lt. su, 14,8 gr NaF, 36 Gr CMC (Karboksi Metil Selüloz) Jel kıvamına gelinceye kadar plastik bir kapta tahta spatül ile karıştırılır.
Fluor Vernikleri • Duraphat %5 NaF (22.600 ppm F) • Duraflor %5 Naf • Cavityshield %5 Naf • FluorProtector Difluorosilane, %0.1 F (1 ppm F) • Klorkeksidin verniği “Servitec” • Kalsiyum ve fosfat patı “Tooth mousee”