Film w edukacji przyrodniczej i ekologicznej

1. Konferencja: Media w edukacji przyrodniczej i ekologicznej ZCDN Szczecin – 8 grudnia 2012 Film w edukacji przyrodniczej i ekologicznej Zdzisław Nowak

2. Zalety filmu jako środka dydaktycznego i wychowawczego • Film jest sugestywnym środkiem przekazywania wiedzy • Film wpływa na procesy poznawcze, stanowiąc czynnik porządkujący i selekcjonujący treści • Film uczy obserwować świat realnie istniejący • Film wywołuje określone przeżycia i emocje • Film stwarza atmosferę do wspólnych działań i przeżyć • Film pozwala na zatrzymanie czasu i miejsca akcji • Film pozwala śledzić środowisko nie zawsze możliwe do bezpośredniej penetracji • Film może operować detalem, wywołując zainteresowanie widza • Film pobudza procesy myślowe i ułatwia tworzenie wyobrażeń • Film oddziałuje długofalowo, stwarza też możliwość powrotu do obrazu i przedstawianego problemu • Film jest bardzo ekonomiczną pomocą dydaktyczną

3. Zalety filmu jako środka dydaktycznego i wychowawczego Film przyrodniczy: Rok w puszczy – ORWLP Bedoń Na tle nastrojowej muzyki i odgłosów przyrody ujrzymy las zmieniający się wraz z następującymi po sobie porami roku. Wspaniałe zdjęcia filmowe, często robione z ukrycia, ukazują z bliska życie dzikich zwierząt. Poetycki komentarz wprowadza nas w pełen uroku i tajemnic świat puszczy. Uczeń za sprawą filmu: . pozna zachowania zwierząt i roślin w różnych porach roku, . pozna znaczenie lasu dla człowieka i środowiska, . nauczy się obserwować przyrodnicze składniki środowiska i opisywać je, . uświadomi sobie potrzebę ochrony lasu i jego mieszkańców, . nauczy się analizować strukturę i funkcjonowanie ekosystemów leśnych, . wzbogaci odczucia estetyczne. Decyzją MEN-u film stał się środkiem dydaktycznym zalecanym do nauczania: przyrody na poziomie szkoły podstawowej i biologii na poziomie gimnazjum.

4. Cytat z pracy dyplomowej Katarzyny Kalbarczyk – nauczycielki przyrody „Rola mediów w edukacji przyrodniczej i ekologicznej wciąż rośnie. Wykorzystywanie filmów przyrodniczych, słuchowisk, a także innych mediów podczas lekcji przyrody odgrywa ogromną rolę w nauczaniu. Pomoce takie stanowią cenne źródło informacji, zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Uczą dzieci logicznego rozumowania, rozwijają wyobraźnię, a także spostrzegawczości. Lekcje, na których wykorzystuje się filmy, słuchowiska czy Internet, w znakomity sposób zmieniają zwykłe, często nudne zajęcia w bardziej atrakcyjne, interesujące, potrafiące zachęcić ucznia do aktywności, do wnikliwszego zbadania problemu. Potrafią w niebywały sposób nakłonić uczniów do efektywniejszej i samodzielnej pracy - na przykład do pracy z podręcznikiem lub mapą. Stosowanie podczas lekcji pomocy medialnych prowadzi do tego, iż uczniowie na własne oczy mogą zobaczyć to, czego po przeczytaniu podręcznika nie są w stanie sobie aż tak precyzyjnie wyobrazić. Zajęcia takie przynoszą wysokie efekty w nauczaniu, ponieważ uczniowie lepiej zapamiętują to czego doświadczyli lub to co widzieli i usłyszeli podczas zajęć.”

5. Sposoby wykorzystania filmów w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i innych zajęciach szkolnych Notatka z filmu, fiszki. Odpowiedzi na pytania. Oglądanie z kartą pracy. Tworzenie mapy mentalnej na podstawie filmu (skojarzeniowej, poznawczej). Układanie pytań, zadań, łamigłówek, testów i ich rozwiązywanie. Zastosowanie filmu w metodach aktywizujących (np. analiza przypadku, projekt). Działania artystyczne inspirowane obrazami przyrody. Działania wychowawcze inspirowane filmami przyrodniczymi. Przygotowanie wycieczki przyrodniczej (trasa, obiekty do zwiedzania, wiedza wstępna). Nauka języka obcego poprzez tłumaczenie narracji w przypadku filmu zagranicznego. Tworzenie wideoklipów z wykonanych doświadczeń i terenowych obserwacji.

6. Sposoby wykorzystania filmów w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i innych zajęciach szkolnych Film: Filmoteka Polskich Parków Narodowych – Drawieński PN Karta z pytaniami: 1.Podaj rok utworzenia tego parku. 2.Określ położenie DPN-u. 3.Wymień 5 gatunków chronionych roślin i 5 gatunków chronionych zwierząt występujących w tym parku. 4.Wymień trzy ekosystemy spotykane na terenie parku. 5.Podaj 5 elementów przyrody nieożywionej, które podlegają ochronie w DPN. 6.Opisz trzy formy aktywnego wypoczynku, dostępne dla turystów odwiedzających park. 7.Oceń, czy istnienie tego parku jest szansą czy utrapieniem dla okolicznych mieszkańców. Swoją ocenę uzasadnij, używając przynajmniej jednego argumentu. Zadanie domowe: Waszym zadaniem po obejrzeniu filmu jest ułożenie programu jednodniowej wycieczki do Drawieńskiego Parku Narodowego (trasa, obiekty do zwiedzania, zadania dla uczestników, niezbędne wyposażenie dydaktyczne).

7. Sposoby wykorzystania filmów w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i na innych zajęciach szkolnych Film: Makrokosmos Instrukcja 1. Oglądając film, spróbuj zapamiętać wybrane trzy gatunki ptaków. Zapisz lub narysuj zauważone szczegóły, po czym rozpoznaj gatunki w oparciu o atlas. Sprawdź z nauczycielem, czy prawidłowo rozpoznałeś wybraneptaki. Instrukcja 2. Oglądając film, wyobraź sobie, jak powstawał: np. co należało zrobić, żeby ptaki leciały tam, gdzie chcą ludzie, lubjakiego wyposażenia potrzebowali, aby nakręcić poszczególne sceny. Porozmawiaj o tym z kolegą z ławki, a później z kolegami z ławki sąsiedniej. Na koniec zapiszcie swoje wnioski. Następnie skonfrontujcie swoje wyobrażenia o pracy na planie z informacjami i scenami przedstawionymi w filmie reportażu Makrokosmos. Jak powstawał Podniebny Taniec. Oceń działania filmowej ekipy nagrywającej film Makrokosmos pod względem pomysłowości, skuteczności i etycznym.

8. Sposoby wykorzystania filmów w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i na innych zajęciach szkolnych Film: Roztoczański Park Narodowy Wypełnij krzyżówkę. Rozwiązaniem jest nazwa gatunku wymarłego zwierzęcia, którego potomkiem jest konik polski. Hasła: 1.Rośnie na brzegu stawów Echo. 2.Samica dzika. 3.Główna rzeka RPN-u. 4.Tka sieci. 5.Najwyższe drzewo w RPN-ie. 6.Nocny latający ssak. Rozwiązanie: T A T A R A K L O C H A R P A J Ą K S O S N A N I E T O P E R Z

9. Sposoby wykorzystania filmów w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych i na innych zajęciach szkolnych Karta obserwacji filmu z „Zielonego pakietu” Tytuł filmu: „Śmieci, surowce, rzeczy” Wnioski ogólne: 1………………………………………………………………………………………………… 2…………………………………………………………………………………………………

10. Źródła filmów przyrodniczych i ekologicznych Internet: www.przyrodnicze.pl (sklep on-line) www.sklep.bedon.lasy.gov.pl (sklep ORWLP w Bedoniu) www.eko-media.pl (bezpłatne filmy przyrodnicze i ekologiczne) www.tv-polska.eu (bezpłatne filmy przyrodnicze, regionalne) www.filmy.ekologia.pl (filmy ekologiczne on-line) www.national-geographic.pl www.bbcpolska.com www.przyrodnik.tv www.radioszczecin.pl(Eko Studio) Kanały filmowe: National Geographic Discoveries Animal Planet Planete BBC w Jedynce BBC Knowledge

11. Filmy przyrodnicze polskie i zagraniczne (wybrane) 1. Księga – Marek Piotrowicz 2. Dziobem i pazurem – Krystian Małysek 3. Saga prastarej puszczy (serial) – Bożena i Jan Walencikowie 4. Dzika Polska. Przyroda polska w sieci życia (cykl) – J. Łęska, D. Adamkiewicz 4. Dzika Polska. Pełna energii (cykl) – D. Adamkiewicz, J. Łęska 5. Sowy Polski – Artur Tabor 6. Historia Naturalna Polski – Uniwersytet Gdański, ATE 7. Microcosmos. Świat u twoich stóp (film francuski, polskie napisy) 8. Makrokosmos. Podniebny taniec (film francuski, polskie napisy) 9. Zagadki Wszechświata z Morganem Freemanem (cykl) 10. SOS Ziemia 11. Filmoteka Polskich Parków Narodowych – Drawieński PN 12. Pod kloszem czyli prognoza pogody (cykl) –Witold Lenart 13. Makrokosmos. Jak powstawał Podniebny Taniec 14. Video klipy Konkursu Fizyki Doświadczalnej w Wałczu – 3 edycje

12. Artur Tabor (ur. 1968 w Radomiu, zm. 2 lipca2010 w Uliastai w Mongolii) – polskifotografik i filmowiec, autor filmów przyrodniczych, podróżnik „Prawdziwy filmowiec przyrodniczy tropi swoich dzikich bohaterów, kradnąc im sceny z ich życia, a przede wszystkim jest w terenie…” Artur Tabor Źródło: pl.wikipedia.org, www.foto-ptaki.pl