Stanisław Koziej BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE I EUROATLANTYCKIE

1. Stanisław Koziej BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE I EUROATLANTYCKIE www.koziej.pl

2. Zagadnienia • Środowisko bezpieczeństwa • Terroryzm, BMR, konflikty i kryzysy regionalne • Nowe strategie • USA, Rosja, NATO, UE • Polskie dylematy strategiczne • Strategia operacyjna, strategia preparacyjna (transformacyjna): potrzebne korekty wobec kryzysu budżetowego www.koziej.pl

3. Zmiana globalnego środowiska bezpieczeństwa • Globalizacja i rewolucja informacyjna - środowisko GLOBINFO – zglobalizowane i uinformacyjnione, sieciowe • Rewolucja polityczna – asymetryzacja środowiska -rozpad symetrycznego świata dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych relacji bezpieczeństwa nuklearnego i konwencjonalnego • Rewolucja strukturalna - podmioty niepaństwowe, państwa problemowe (zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące” www.koziej.pl

4. Zagrożenia transnarodowe • Nowa jakość terroryzmu • Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm • Nowe mocarstwo ery informacyjnej? • Postklasyczna era nuklearna • Proliferacja – nowi, asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe • Duże prawdopodobieństwo użycia BMR • Nieadekwatność strategii symetrycznego odstraszania (MAD) • Obrona przeciwrakietowa – jedną z odpowiedzi www.koziej.pl

5. Konflikty i kryzysy regionalne • Bałkany – kryzysy przytłumione, czuwać • Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego, potrzeba strategii uniwersalnej • Irak – światełko w tunelu, „nie zdmuchnąć” • Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji Bliskiego Wschodu • Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w symetryczny • Przyrosyjski „łuk południa” (Azja Środkowa, Kaukaz, Europa Wschodnia) – „mała zimna wojna” (wymiary: militarny, informacyjny, energetyczny) www.koziej.pl

6. Strategie międzynarodowe • ONZ – nieskuteczność RB • NATO – transformacja i potknięcia (11. 09 i art. 5; sytuacje trudnokonsensusowe, brak strategii, pułapka afgańska) • UE – trudne początki gracza strategicznego (konflikty: gruziński i ukraiński); niejasność koncepcyjna – NATO bis? Czy tandem NATO-UE? • USA – strategia prewencyjna, obrona przeciwrakietowa www.koziej.pl

7. Polska strategia bezpieczeństwa • Strategia 2007 przyjęta w okresie vacuum rządowego: potrzeba nowelizacji • Dobry krok w kierunku integracji bezpieczeństwa, ale nie dokończony • Słabość części preparacyjnej (transformacyjnej) – budowa, utrzymywanie i transformowanie systemu bezpieczeństwa www.koziej.pl

8. Strategia operacyjna • Brak strategii sektorowych – w MON brak strategii wojskowej, przygotowywanie strategii obronności to błąd wyhamowujący proces integracji bezpieczeństwa narodowego • Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO w MON – to drugi błąd z tej samej kategorii • Strategia udziału w operacjach międzynarodowych – dobrze, ale: • Raczej powinna być częścią strategii wojskowej • Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych, modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego, brak budżetu operacyjnego) www.koziej.pl

9. www.koziej.pl

10. Strategia preparacyjna (transformacyjna) • Integracjasystemu kierowania – na wszystkich szczeblach: • Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy sztabowe (BBN+…RCB?) • SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja dowództw) • Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych - SZ: • Profesjonalizacja = uzawodowienie, modernizacja techniczna, szkolenie • Paradygmat jakościowy: wielkość wtórna wobec jakości • Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa • System edukacji powszechnej • Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT www.koziej.pl

11. Kryzys budżetowy w MON: strategia ucieczki do przodu • Kryzys: nie tylko zagrożenie, ale także wyzwanie i szansa • Myśl przewodnia: rewizja docelowego modelu SZ zgodnie z paradygmatem jakościowym i rekonstrukcja wieloletniego programu ich rozwoju • Główne zadania: • Konsolidacja organizacyjna i komasacja dyslokacyjna • Integracja systemu kierowania i dowodzenia • Reforma szkolnictwa wojskowego • Racjonalizacja strategii udziału w operacjach miedzynarodowych • Stabilizacja wskaźnika nakładów obronnych oraz zmiana wewnętrznej struktury budżetu MON • Kierowanie się „strategią przeskoku generacyjnego” w modernizacji technicznej sił zbrojnych • Zmniejszenie zakładanej wielkości sił zbrojnych www.koziej.pl

12. Podsumowanie • Środowisko GLOBINFO (zintegrowane, asymetryczne, sieciowe) • Strategia wyprzedzania zagrożeń (preventive i preemptive) • Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego (konsolidacja, profesjonalizacja, powszechność) • Ucieczka do przodu – racjonalną receptą na kryzys www.koziej.pl