Barbara Nowakowska

1. Nobel w 1969 roku za opracowanie i zastosowanie modeli dynamicznych dla potrzeb analizy procesów gospodarczych.Jan Tinbergen & Ragnar Frisch Barbara Nowakowska

2. Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii Jest to nagroda w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznawana przez Komitet Noblowski. Są to nagrody ufundowane przez Szwedzki Bank Narodowy, czyli nie pochodzą z funduszy, z których pochodzą Nagrody Nobla.

3. Ragnar Anton Kittil Frisch(1895-1973)

4. Ragnar Anton Kittil Frisch(1895-1973 ) • Ur. 3 marca w Oslo, Norwegia • Syn jubilera Antona Frischa i Ragny Fredrikke Kittilsen • Żonaty w 1920r. Z Marie Smedal( córka Ragna, wnuczka Nadia córki i Hasnaoui) • Żonaty w 1953r. z Astrid Johannessen • Zm. 31 stycznia w Oslo, Norwegia

5. Kariera • Staż w Andersen David – firma biżuterii w Oslo; w 1920r. Dyplom rzemieślniczy jubilera; • 1919r. tytuł mgr inż. Ekonomii; • 1926r. tytuł profesora we Francji na Uniwersytecie; • 1931r. tytuł profesora, Założył Wydział Ekonomii na Uniwersytecie w Oslo; • 1932 dyrektor Instytutu Ekonomicznego w Oslo.

6. W latach 1933-1955 wydawał pismo "Econometrica", był także współtwórcą międzynarodowego Towarzystwa Ekonometrycznego (Econometric Society).

7. Należał do członków Komisji Cowles’a, instytucji naukowej, w której opracowywano przyjęte później powszechnie zasady ekonometrii.

8. Pracował jako doradca oraz członek międzynarodowych komitetów eksperckich, zajmujących się gospodarką w krajach rozwijających się, m.in. w Egipcie i Indiach.

9. Wykładał gościnnie na renomowanych uczelniach światowych (m.in. Yale, Minnesota, Paryż, Pittsburgh).

10. Praca naukowa • Koncentrował się na problematyce statystyki matematycznej oraz teorii i metodologii ekonomii; • prowadził badania z zakresu teorii produkcji i teorii popytu.

11. Dokonania • Wymyślił termin „ekonometria”; • Wprowadził pojęcia: analiza mikro- i makroekonomiczna, statyczna i dynamiczna, zmienne endogeniczne i egzogeniczne, identyfikacja relacji czy modele decyzyjne; • Próbował zbudować teorie postępowania konsumenta na podstawie aksjomatycznej; • Wprowadził określenie „playometrics”; • Autor kilku schematów mnemotechnicznych, np. techniki odwracania macierzy(bez użycia macierzy liczącej);

12. Jest uznawany za twórcę systemu rachunkowości narodowej, który miał duży wpływ na norweskie planowanie gospodarcze. Za opracowanie i zastosowanie modeli dynamiki do analizy procesów gospodarczych (przełomowe artykuły z ekonometrii) otrzymał pierwszą w historii Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1969 roku (razem z Holendrem Janem Tinbergen’em).

13. Wybrane publikacje Badania cykli koniunkturalnych: • Business Cycles in the United States of America 1919–1932 1939, • Business Cycles in the United Kingdom 1870–1914 1956, Badania polityki gospodarczej i planowania: • On the Theory of Economic Policy 1952, • Centralization and Decentralization in Economic Policy 1954, Badania planowania rozwoju i międzynarodowych stosunków gospodarczych: • Development Planning 1969, • International Economic Integration 1965, • Shaping the World Economy. Suggestions for an International Economic Policy 1962)

14. Zainteresowania • Politycznie związał się z lewicą społeczną pozostając gorliwym chrześcijaninem. • Zajmował się pszczelarstwem

15. Jan Tinbergen(1903-1994) • Ekonomista • Ekonometryk

16. Jan Tinbergen(1903-1994) • Ur. 12 kwietnia w Hadze, Holandia • Zm. 9 czerwca w Hadze, Holandia • 1929- tytuł doktora fizyki w Uniwersytecie Leyden • W 1930r. Inicjator i współzałożyciel Międzynarodowego Towarzystwa Ekonometrycznego;

17. Kariera • Od 1933r. profesor ekonomii w Holenderskiej Szkole Ekonomii w Rotterdamie oraz Uniwersytetu w Leyden. • 1929-45 pracownik Centralnego Biura statystycznego Holandii • Przed wojną współpracował jako ekspert z Ligą Narodów w Genewie(1936-38) • 1945-55 Przez 10 lat kierował Centralnym Biurem Planowania rządu w Hadze

18. Doradca ekonomiczny kilku rządów krajów Trzeciego Świata (Egiptu, Indonezji, Pakistanu, Surinamu, Wenezueli, Turcji) • Współpracował z Europejską Wspólnota Węgla i Stali; • Współpracował z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Organizacją Narodów Zjednoczonych

19. Członek Królewskiej Holenderskiej Akademii Nauk i Sztuki • 1976 kierownik zespołu specjalistów i współautor Trzeciego Raportu Klubu Rzymskiego O nowy ład międzynarodowy. • Do wiedzy doszedł samodzielnie dlatego nie wiąże się go z konkretna szkołą ekonomii.

20. Badania naukowe Badania rozpoczął od badania cen w rolnictwie, gdzie pokazał użyteczność modelu pajęczyny, obrazujący reakcje podaży na zmiany cen pojawiające się z widocznym opóźnieniem.

21. Pracował nad problemem optymalnego międzynarodowego podziału pracy rozwijając zasadę Heckschera-Ohlina oraz nad propozycją utworzenia towarowej waluty rezerwowej, rozpatrywana później przez N.Kaldora i A.G.Harta. • Większość zmatematyzowanych analiz Tinbergena polegała na zastosowaniu liniowych równań różniczkowych.

22. Zapoczątkował teorie konwergencji, głoszącą powstanie w następstwie długiej ewolucji i wzajemnego przenikania się swoich elementów, systemu ekonomicznego stanowiącego połączenie kapitalizmu i gospodarki planowej.

23. Wybrane prace • Badania cykli koniunkturalnych: „Statisyical Testing of Buissness Cycles Theories”(1939); • „International Economic Cooperation”(1945) • „On the theory of Economic Policy”(1952) • „Economic Policy: Principles and Design” (1956); • „Shaping the World Economy”(1962) • „Development Planning”(1968) • „Income Distribution”(1975). • „Reshaping the International Order”

24. „Do Communist and Free Economies Show a Converging Pattern?”(Soviet Studies, Vol. XII, No 4. April 1961, pp. 333-41) Istnieją dwa radykalnie różnie ekonomiczne systemy: • komunistyczna(socjalistycznej) i • wolna(kapitalistycznej) ekonomia. Oba systemy reprezentują zmiany.

25. każdy system rozwija się z doświadczenia i próbuje pokonywać swoje słabości. • każdy system wywiera wpływ na inny system.

26. Podsumowanie • Tinbergena i Frisch’a uważa się za pionierów współczesnej ekonomii. • Tinbergen i Frisch działali niezależnie od siebie, pomimo iż znali swoje wyniki pracy. • W latach 30-tych przedstawiali nowatorskie prace w obszarze makroekonomii

28. Monety Ragnar Anton Kittil Frisch Jan Tinbergen

29. Bibliografia • Rysunki: • http://www.studio.zp.ua/chapter4_economics.htm • http://econc10.bu.edu/economic_systems/Lecture_notes/Introduction/intro_types_convergence.htm • http://www.shutterstock.com/pic-42285160/stock-photo-netherlands-circa-jan-tinbergen-dutch-economist-was-awarded-the-first-bank-of-sweden-prize.html • Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001 • K. Niemczycki Teoria polityki ekonomicznej Jana Tinbergena, Warszawa 1987; • M. Geldner Jan Tinbergen, w: Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii 1969–1986, red. Z. Matkowski, Warszawa 1990.

30. Dziękuję za uwagę Barbara Nowakowska