PROJEKT EDUKACYJNY „ TRASY ROWEROWE -ŚLADAMI NASZEJ HISTORII”

1. PROJEKT EDUKACYJNY „TRASY ROWEROWE -ŚLADAMI NASZEJ HISTORII”

2. WSTĘP Wiele na polskiej ziemi zmieniło się i zmienia. Mijają stulecia, a Polska rośnie wśród kolei losów, jak ten wielki dziejowy dąb, ze swoich korzeni. „To jest wielkie dziedzictwo, z którym idziemy w przyszłość”- powiedział Jan Paweł II w Sopocie, 5 czerwca 1999 roku zachęcając gorąco, abyśmy "nadal strzegli swojej tożsamości, pielęgnując więzi rodzinne, pogłębiając znajomość swojego języka starając się przekazywać swą bogatą tradycję.”

3. Mała trasa rowerowa po Dzikowszczyźnie AUTORZY: Aleksandra Nieckarz Gabriela Pelikan

4. 9 10 B 8 7 WIROWA C WIROWA D 11 E 12 1 STARY DZIKÓW A 4 MUROWANKA 2 3 NOWY DZIKÓW 6 5

5. Średnia trasa rowerowa po ,,Dzikowszczyźnie" Opracowanie: Karolina Antonik Justyna Gacek

6. 7 9 B 8 D A 6 C 4 5 1 2 3 12 E 10 11

7. po "Ziemi Lubaczowskiej" Weekendowa trasa rowerowa Opracowanie: Aleksandra Nieckarz Gabriela Pelikan Dagmara Buksak Agnieszka Szczepanek

9. DUŻA TRASA ROWEROWA PO DZIKOWSZCZYŹNIE DAGMARA BUKSAK AGNIESZKA SZCZEPANEK

10. DZIKOWSZCZYZNA Duża wieś położona na płaskowyżu tarnogrodzkim. Pierwsze wzmiankio osadzie Dzików pochodzą z 1469r. Była ona wtedy własnością prywatną rodziny Ramszów. Później należała do Sieniawskich, Czartoryskich, Zamojskich, Tarnowskich w XVIII w. W XIX w. Dzików był miasteczkiem liczącym 2550 mieszkańców. We wrześniu 1939r. okolice wsi były terenem działań wojsk niemieckich. Rozegrała się tu bitwa, zwana bitwą pod Oleszycami. Niemcy zajęli Dzików 16 września 1939 roku. Wzdłuż głównej ulicy Dzikowa rosną stare lipy, które według tradycji miał sadzić ciągnący na Turków pod Wiedeń sam król Jan III Sobieski. W istocie są to pozostałości po alei lipowej dworskiego ogrodu.

11. GMINA TARNOGRÓD KIER. OBSZA GMINA OBSZA KOLONIA PARCHÓWKA UŁAZÓW MOSZCZANICA 7 B DĄBROWA KIER. ZALEW W LUBLIŃCU GMINA ADAMÓWKA WITKI 4 WIROWA C 6 5 GMINA CIESZANÓW 3 3 WIROWA KIER. PAŁAC W NIEMSTOWIE KOZIEJÓWKA 9 CEWKÓW KIER. KRASNE 8 CEWKÓW WOLA STARY DZIKÓW 14 NETECZKA 15 KIER. DOBRA JASIENICA A NOWY DZIKÓW KIER. CZERNIAKOWA BUDA 2 STARY TRAKT DO OLESZYC 16 D 1 13 G START I META TRASY E KIER. HORAJ 10 KIER. NA ZABIAŁĄ F GMINA WIĄZOWNICA KIER. WOLA MOŁODYCKA 11 12 GMINA OLESZYCE KIER. STAWY RYBNE

12. LEGENDA TRASAROWEROWA ETAPYTRASY PUNKTYWIDOKOWE A- F RZEKI Lasy Nowodzikowskie A - MIEJSCANIEBEZPIECZNE Najwyższy punkt widokowy na Dzikowszczyźnie B - ODCINKI TRASY O GORSZEJ NAWIERZCHNI Panorama Cewkowa KAPLICZKI C - MIEJSCA KULTU RELIGIJNEGO D - Kubernat E - Ścieżka „Na Laszce” CMENTARZE F - „Strzelista sosna” SKLEPY, PUNKTY ZAOPATRZENIA W WODĘ Miejsca ciekawe historycznie. MIEJSCA ODPOCZYNKU PUNKTYGASTRONOMICZNE

13. 1. Krzyżna Horaju W roku 1930 książę Adam Sapieha zbudował kapliczkę na granicy swoich włości. Z miejscem tym i rosnącymi tu dwoma dębami wiąże się piękna legenda, która głosi historię dwóch braci służących w przeciwnych armiach w czasie, kiedy polska znajdowała się pod zaborami. Podczas jednej z bitew spotkali się właśnie w tym miejscu. Zamiast chwycić za broń, rzucili się sobie w objęcia, a następnie wydrążyli dwa otwory w ziemi, zasadzili dwa żołędzie i się rozstali. Po latach, w miejscu spotkania braci wyrosły dwa piękne dęby, zaskakując wszystkich tym, że ich konary w trakcie rozrostu się połączyły.

15. 3.Krzyż pod lipami Cechą charakterystyczną tego krzyża jest to, że znajduje się on pośród czterech lip. Miejsce to jest pamiątką po znajdujących się tu dawniej budynkach folwarcznych Barona Watmana. Krzyżem tym opiekują się z pokolenia na pokolenie Kolasowie. Ciekawostką jest fakt, że jeszcze do dzisiaj podczas prac polowych wyorywane są pozostałości majątku w postaci cegieł i kamieni.

16. 4.Krzyż obok Wirowej Krzyż ten powstał w 1848 roku. Jego renowacji dokonano w latach 1949 i 2005. Postawił go w tym miejscu hrabia, jako wotum dziękczynne za dobre plony.

17. 5.Figurka u Marczaka Jest to figurka poświęcona pamięci ojca, który zginął podczas wojny. Figura została postawiona przez żonę bohatera, Aby ich córka nigdy nie zapomniała o swoim ojcu, który przelał krew za swoją ojczyznę.

19. 7.Miejsce postrzelenia gen. Kustronia Jest to miejsce postrzelenia gen. Kustronia w czasie „Bitwy pod Oleszycami”.

20. 8.Figurka na „Kącie Północnym” Historia tego krzyża związana jest z prośbami do Boga o łaskę narodzin syna. Krzyż ten powstał w 1850 roku, kiedy to prośby zostały wysłuchane i gospodarzowi urodził się syn. Jego odnawianiem zajmują się kolejne pokolenia rodziny Nieckarzów.

21. 9.Figurka św. Antoniegoz dzieciątkiem Figurkę postawił gospodarz o imieniu Antoni po zniesieniu pańszczyzny, aby jego patron chronił jego, rodzinę i cały dobytek.

23. 11.Miłków Miłków, to kiedyś duża wieś, licząca 150 gospodarstw. Mieszkańcy byli zróżnicowani pod względem etnicznym. Część z nich było Polakami, a część Ukraińcami. W centrum wsi znajdowała się cerkiew, w której nabożeństwa odprawiał miejscowy pop, a także kaplica, gdzie na mszę świętą dojeżdżał ksiądz z Oleszyc. Ludność zajmowała się głównie pracą na roli, natomiast zimą mężczyźni pracowali przy wyrąbie drewna w lesie. W styczniu 1941 roku zaczęło się wysiedlanie polskich mieszkańców przez Armię Czerwoną na Syberię i Besarabię. Wieś Miłków zniknęła z mapy. Dzisiaj spotkamy tam tylko fragmenty cmentarza, ruiny grobowych pomników i teren porośnięty lasem.

25. 13.Lebiedzie Nazwa Lebiedzie pochodzi od nazwiska właściciela tych ziem Lebiedia lub Łabędzia.W czasach licznych wojen w XVI i XVII w. był to azyl dla dezerterów, którzy odgrywali tu rolę zbójników tatrzańskich. Później ci ludzie przenieśli się do Dzikowa, łącząc się z miejscową ludnością. Poszanowanie cudzej własności zanikało w sposób zastraszający. Szkody polowe, znikające snopy z pola, drobne przedmioty z podwórza, poza tym zdarzało się przeorywanie miedzy, przykaszanie łąk, włamania, podkopy czy wyprowadzanie bydła z obory. Dopiero, gdy dokonano surowego sądu na złodziejach w Cewkowie, ludność zaczęła się obawiać tego typu kar. Obecnie na pamiątkę istnienia tego przysiółka ustawiono pamiątkowy krzyż. Znajduje się tu również tzw. krzyż pokutny pochodzący z XVI wieku. Stawiano go na obrzeżach osady jako zadośćuczynienie za zabójstwo.

27. 15.Krzyż koło młyna Prawdopodobnie jest to upamiętnienie miejsca, w którym zamordowano podczas II wojny światowej dziewczynę ukraińskiego pochodzenia za to, że zakochała się w polskim żołnierzu.

28. 16.Figurka u Goraja Usytuowana jest ona bokiem do obecnej drogi, w związku z tym przypomina nam, że dawniej główny trakt komunikacyjny biegł na południe przez przysiółek „Kont”.

29. INFORMACJE DODATKOWE 1. START I META TRASY ZNAJDUJĄ SIĘ NA PARKINGU PRZY DRODZE DOJAZDOWEJ OD STRONY OLESZYC. 2. TRASA LICZY 58 KM. 3. CZAS PRZEJAZDU ROWEREM OKOŁO 6 GODZIN. 4. TRASA SKŁADA SIĘ Z PIĘCIU ETAPÓW. 1. PARKING NA HORAJU-UŁAZÓW SZKOŁA,-10,6km 2. UŁAZÓW SZKOŁA-MOSZCZANICA PLACZABAW-10,8km 3. MOSZCZANICA PLAC ZABAW-CEWKÓW PLACZABAW-8,5km 4. CEWKÓW PLAC ZABAW-STARY DZIKÓWGOK-18.5km 5. STARY DZIKÓW GOK-PARKING NA HORAJU -9,6km 6. MIEJSCA POMIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI ETAPAMI PRZYSTOSOWANE SĄ DO ODPOCZYNKU, W POBLIŻU TYCH MIEJSC ZNAJUDUJA SIĘ SKLEPY, GDZIE MOŻNA ZROBIĆ ZAKUPY. 7.Niektóre opisy oparte są na legendach i podaniach ludowych. 8.Punkty gastronomiczne są do dyspozycji uczestników wycieczek po „Dzikowszczyźnie” po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym (nr Tel. „Stara Gospoda” 506123 667 ; 691 100 123)