KİMLİK GELİŞİMİ VE KENDİNİ KABUL

1. KİMLİK GELİŞİMİ VE KENDİNİ KABUL İNEGÖL REHBERLİK ARAŞTIRMA MERKEZİ 2006

2. İçerik • Tanım • Gelişim etkileyen etmenler • Çocuk yetiştirme tutumları ve kişilik • Temel aile gereksinimleri ve kişilik • Bireylerin temel gereksinimleri ve kişilik

3. Kişilik Bireyi diğerlerinden farklı kılan tüm ayırıcı özellikleri onun kişiliğidir. • sosyal • kişisel özelliklerinin dinamik • ahlaki bütünleşmesidir. • zihinsel • fiziksel

4. Kişilik gelişimi insanın doğumundan itibaren gelişmeye başlar .Kişiliğin temellerinin 0-7 yaşları arasında atıldığı ifade edilmektedir.Gelişimde diğer önemli dönem ‘ERGENLİK’ dönemidir.

5. Ergen bu dönemde: • Ben kimim? • Hangi hareket doğru? • Nasıl davranmalıyım? gibi sorulara cevap arar. Değer yargılarımız ve ahlaki standartlarımız anne babamızın ,akrabalarımızın, çevremizdeki yetişkinlerin değer yargıları ve ahlaki standartlarından etkilenir.

6. Kimliğimizin oluşması çok sayıda değişkenin etkisine bağlı olarak gerçekleşir. • Genetik ve biyolojik etkenler, • Bireyin içinde yaşadığı kültürel etkenler, • İçinde bulunduğu sosyal sınıfa bağlı etkenler, • İçinde yaşanılan psikolojik ortama bağlı etkenler,

7. Genetik ve biyolojik etkenler: • Bireylerin sinirlilik, sosyal olma,saldırganlık, gibi özelliklerin genetik temellerinin olması . Tek yumurta ikizlerinde yapılan araştırmalar ayrı yumurta ikizlerine göre daha çok benzediği saptanmış.

8. Genetik etkenler tarafından belirlenen fiziksel özellikler de kişilik gelişimini etkiler(zayıf,çelimsiz olanlara bağımsızlıktan yoksun,fazla yeteneği olmayan ,hassas kişilermiş gibi davranılması) • Uzun boylu kuvvetli kişilere yetişkinmiş gibi davranılması.

9. Bilişsel gelişimimiz doğumla getirdiğimiz zihinsel kapasitemizle ilişkilidir. Bilişsel gelişim aşamalarından soyut işlem aşamasına herkes ulaşamamaktadır. Bu aşamaya ulaşan bireyler; araştırıcı, sorgulayıcı, kuralın ardındaki mantıki nedeni anlamaya çalışan kimlik geliştirmektedirler. Ulaşamayanlar verilen talimatları hemen uygulayan tabi olan bir kimlik edinirler.

10. Kültürel etkenlerin kişilik gelişimine etkileri: • Her toplumun diğerlerinden ayrı bir kültürü,düşünme ve hissetme özelliği,hedefi vardır. Bireysel davranışlarımızın çoğunda sahip olduğumuz kültürün etkisi vardır. Yemek yeme biçimi,temizlik alışkanlığı,giyim tarzı, dili kullanma biçimi, çalışma ve zamanı kullanma biçimi,dini inanışlarımız ve kalıp yargılarımız hep kültürümüzün etkisindedir.

11. Şehirleşme gelişme ile birlikte bireylerimizde çocukluktan yetişkinliğe geçişte sorunlar yaşamakta,gerginlikler,çatışmalar başlamakta,ergen yetişkinliğe geçişte : • Cinsiyet rolünü benimseme • Bir mesleğe sahip olma • Serbest ve bağımsız hareket edebilme gibi gelişim ödevlerini tamamlamalıdırlar.

12. Sosyal sınıflara bağlı etkenler: • Bireylerin sahip oldukları sosyal sınıflar onların tutumlarını ve değerlerini etkilemektedir.(Ekonomik düzeyleri,mesleki ve eğitim durumları). • Yapılan araştırmada aileler üst- orta- alt SES(sosyal ekonomik seviye)ayrılarak şu sonuçlar elde edilmiştir:

13. Ailelerin çocuklarına yönelik beklentileri ve tutumlar farklı olmaktadır.Ailelerin beklentileri çocuğun kişilik özelliklerini biçimlendirir.Çocuktan beklentilerin düşük seviyede olması çocuğun geliştireceği benlik kavramlarını olumsuz etkilemektedir.

14. Alt SES’ye mensup ailelerin çocuklarından eğitimsel beklentileri üst SES’ye mensup ailelerin beklentilerinden daha düşük düzeydedir. Alt SES’deki aileler düşük düzeyde başarı beklentisine sahip olmakla birlikte üst SES’ye sahip ailelere oranla okul başarısı ile daha az ilgilenmektedirler.

15. Ailelerin gelir düzeyi yükseldikçe, ergenlerin özsaygıları yükselmektedir. • Anne babasının tahsil durumu yüksek olan bireylerin özsaygıları ,öğrenim durumu düşük olan anne-babaların çocuklarına göre yüksektir.

16. Kişilik gelişiminde psikolojik etmenler: Psikolojik ihtiyaç ve istekler: • Büyüme,gelişme,kuvvetlenme isteği • İlerleme,olgunlaşma,değişme isteği • Bağımsızlığını elde etme isteği • Başarma ve güven kazanma isteği • Beğenilme ve takdir edilme isteği • Olumlu sosyal ilişkiler kurma isteği • Mutlu olma isteği

17. Temel aile gereksinimleri • Değerli olma duygusu • Güven ortamı • Yakınlık dayanışma duygusu • Sorumluluk duygusu • Zorluklarla mücadele ederek onların üstesinden gelmeyi öğrenme • Mutluluk ve kendini gerçekleştirme ortamı • Sağlıklı manevi yaşamın temellerini oluşturma ortamı

18. Benlik kavramı: • Bireyin kendisi hakkında sahip olduğu inançların bütünüdür. • Bireyin yalnızca kendine ait tutumlarından,duygularından,algılarından,değerlerinden ve davranışlarından ibaret olan kendine ilişkin görüşü olarak tarif edebiliriz.

19. Benlik kavramı ergenlikte ve ilk yetişkinlikte son derece önemli olan dinamik ve yaşam boyu süren bir süreç içinde gelişir. • Disiplin ve sevgi aracılığıyla ana- babadan, • Uygun davranışı gösterme baskısıyla yaşıtlardan • Başarı ve başarısızlıkla okul yaşantılarından vb. etkilenir.

20. Anne baba tutumları ve kişilik: Çocuk yetiştirme tutumları toplumsal ve kültürler arası farklılıklarla beraber toplumdaki aileler arasında da farklılıklar göstermektedir. Toplumun normlarını ailenin değerleri, inançları ve tutumları etkilemektedir.

21. Anne baba tutumları: • Demokratik ve eşitlikçi anne-baba tutumları, • Aşırı koruyucu ve müdahaleci anne- baba tutumları, • Aşırı otoriter ve baskıcı anne-baba tutumları,

22. Kişiliğin sürekliliği: Sahip olunan fiziksel özelliklerimiz gibi kişilik özelliklerimiz de sürekli midir? Araştırmalar kişiliğin bazı özellikleri değişse de yaşamı boyunca sürekliliğini koruduğunu ortaya koymuştur.

23. TEŞEKKÜR EDERİZ..