210 likes | 720 Views
Geopolitičke teorije- McKinder, Spykman. Milica Mišković. Geopolitičke teorije- mCkinder i spykman sadržaj. Pojam Kratak predistorijat Mckinderova teorija hartlanda Spykmanova teorija rimlanda Novije teorije zaključak literatura.
E N D
Geopolitičke teorije- McKinder, Spykman Milica Mišković
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmansadržaj • Pojam • Kratak predistorijat • Mckinderova teorija hartlanda • Spykmanova teorija rimlanda • Novije teorije • zaključak • literatura
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanpredmetno određenje geopolitike • Politička geografija • Geopolitika je učenje koje analizira geografske, istorijske i društvene faktore sa posebnim osvrtom na prostor i njegove dimenzije • Daje političku, ekonomsku i stratešku nijansu geografiji • Geografija je bitna zbog: lokacije, veličine, funkcije, povezanosti mesta i resursa • Geostrategija ukoliko se insistira na onim faktorima koji mogu biti od vojnog značaja
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmankratak predistorijat • Kovanica Rudolf Kjellén-a, švedskog političara • Fridrih Ratzcel, Politishe Geografie, 1897 • Lebenstraum- svaka zemlja teži da obezbedi sebi prosor i resurse • Grossmacht ili Weltmacht- zemlje imaju pravo da postanu velike ili svetske sile • Alfred Mahen, američki admiral, pomorska moć 1890 “svetska politika svodi se na nadmetanje oko kontrole mora” • Sir Halford Makinder, prvi sistematizovao dotadašnja saznanja u celovitu teoriju, globalni pristup • “Demokratski ideali i realnost”, 1919
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanMCKINDER-OVA TEORIJA HARTLAND-A Ko vlada Istočnom Evropom -vlada hartland-om, Ko vlada hartland-om -vlada svetskim ostrvom, Ko vlada svetskim ostrvom -vlada svetom. McKinder 1919
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanMCKINDER-OVA TEORIJA HARTLAND-A • Rusko carstvo, kasnije SSSR su prve države koje su se približile potpunom zauzimanju harlanda
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykman uticaj teorije hartlanda na prvi svetski rat • Pojavila se nova kopnena sila- Nemačka • “Drang nach Osten” ka Hartlandu • Prvi svetski rat bio je rat kopnenih ljudi i pomorskih ljudi • Rat oko resursa • Kopneni ljudi izašli su iz tog rata poraženi
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanuticaj teorije hartlanda na prvi svetski rat • Treba formirati “tampon zonu” u istočnoj Evropi kako bi sprečili Nemačku i Rusiju da se spoje • Treba integrisati zemlje u zapadnoj Evropi, sa Velikom Britanjom na čelu • Anlgloevropske alijanse treba da održavaju svetski mir
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanspykman-OVA TEORIJA rimlanda-A Ko kontroliše rimland kontroliše i sudbinu sveta Spykeman, 1942
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmaniz drugog ugla • Polarna projekcija • SAD je mnogo bliže Hartlandu • Vazdušni putevi • Najveći deo transportnih i komunikacijskih puteva prolazi severnom poluloptom • Artik, interesna sfera Cobet: Ko kontroliše nebo, kontroliše svet
Rimland = Pojas nestabilnosti Provokacija etničkih sukoba Politika “zavadi pa vladaj” Nato CENTCOM (Central Comand) pojas Sukobi lokalnog karaktera i niskog intenziteta Estonija Letonija Litvanija Avganistan Iran Čečenija Džamu Kašmir BIH Kosovo Moldavija Jermenija Azejberdžan Gruzija Tadžikistan Burma Nepal Šri Lanka Indonezija Izrael Palestina Filipini Fidži Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmankonflikti u svetu
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanamerička strategija • Princip anakonde i Doktrina “Monro” “America is not only the first, as well as the only, truly global superpower, but it is also likely to be the very last." Z.Brzezinski
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmanzaključak Pet scenarija za funkcionalnu multipolarnost(Zaki Laidi): • Alijansa Rusije i SAD-a • Evropska dominacija u svetskoj trgovini, uz pomoć istočno evropskih zemalja, uz prisutnu slabost evropskog obrambenog sistema • Alijansa Japana i SAD-a • Nastanak trijade Japan – SAD – Europa, • Formiranje "Severne kvadrilaterale“, alijansa SAD-a, Japana, Europe i Rusije
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykmankraj <<Jedina konstanta u spoljnoj politici je geografija>> Bizmark Hvala na pažnji
Geopolitičke teorije- mCkinder i spykemanliteratura Дугин А.Г., Основы геополитики, М.: Арктогея, 1997 Harold J. Clem, Global Power Pattern Theories, Industrial College of the Armed Forces, Washington, D. C. Marieke Peters,Jasper Balduk,Geopolitics- From European supremacy to Western hegemony?,January 2006 Mirko dr Grčić, Politička geografija, Beograd Vlatko dr Cvrtila, Politička geografija i geopolitika, Zagreb 2004