Voorbereidingscursus op Toelatingsexamen HSAO

1. Voorbereidingscursus op Toelatingsexamen HSAO geschiedenis Marten Douma

2. Lesmateriaal • Memo: handboek havo • Module 2 t/m 10 • opdrachtenboek Marten.Douma@INHOLLAND.nl

3. Opdrachten • Oriëntatie op Module • voor de lesavond • doel: voorkennis activeren • Verwerking van Module • na de lesavond • doel: nieuwe kennis integreren met voorkennis

4. Afbeeldingen: bronnen • Welke afbeeldingen herken je op de kaft van het boek?

9. Module 2 • Gezin onder stoom • Het gezin en de industriële revolutie in Engeland • Het gezin in de preïndustriële samenleving • In de grote stad: omsteeks 1850 • 1910: Op weg naar de ‘welfare state’

10. Oriëntatie op Module 2 • Fielding 1749: armoedig boerderijtje • Dickens 1850: stank, in elkaar vallende huizen • D.H.Lawrence 1910: solide huizen met voortuintjes • Hoofdvraag • Hypothese

11. Wat veranderde er in het gezin door de industriële revolutie? • Hoe was het gezinsleven in de periode voorafgaand aan de industriële revolutie? • Welke invloed had de industriële revolutie omstreeks 1850 op de ontwikkeling van het gezin in Engeland? • Hoe paste de samenleving zich omstreeks 1900 aan aan de gevolgen van de industriële revolutie? vraagstelling

12. Plattelandseconomie 18de eeuw • vanaf 16de eeuw: enclosures van gemeenschappelijk gronden: • rijke boeren: opbrengstverhogende vernieuwingen • arme boeren: trek naar stad of huisnijverheid

13. Economie in revolutie: 19de eeuw • stoommachines • mijnbouw • textielindustrie • urbanisatie • fabrieken bij energiebron • of bij transportpunt

14. Economische groei • liberalisme • geen sociale wetgeving • imperium • grondstoffen • afzetgebied • lagere prijzen

15. Standenmaatschappij • ongezond leven • sociale controle op huwelijksleven • vrouwen rechteloos • grammar schools voor elite • kerkelijke scholen • boerderij belangrijker dan school

16. In de grote stad • goedkoop [eenzijdig] voedsel • besmettingsziekten • geen riool en waterleiding • romantische liefde • burgerij: Victoriaans • kinderarbeid

17. Naar ‘welfare state’ • vakbonden: hogere lonen • sociale wetgeving • riolering en waterleiding • gezonder wonen • sterftedaling • geboortedaling • ‘traditionele arbeidersgezin’: huiselijk • leerplicht

18. Module 3 Van turfgraven tot webdesign

19. Nederland in de 20ste eeuw • De opkomst van de industriële samenleving • Het interbellum: voorspoed en crisis • Na de oorlog: de komst van de welvaartsstaat titels

20. Hoofdvraag • Welke sociaal-economische veranderingen vonden in de 20ste eeuw plaats en welke rol speelde de overheid daarbij? vraagstelling

21. Deelvragen • Wanneer brak de industrialisatie in Nederland door en wat veranderde er daardoor in de samenleving? • Welke gevolgen had de crisis van de jaren 30 voor de Nederlandse samenleving en het optreden van de overheid? • Hoe werd Nederland na WO2 een welvartsstaat en welke rol speelde de overheid daarbij? vraagstelling

22. De opkomst van de industriële samenleving • 1870: landbouw en dienstensector • 1890: industrialisatie • textiel: afzet Ned.Indië • Twente, Brabant: lage lonen • gevolgen: • stijging consumptie • armenzorg • arbeidersbeweging • Arbeidswet, Woningwet, Leerplichtwet Hoofdstuk 1

23. Het interbellum: voorspoed en crisis • groei arbeidsproductiviteit • 1929: crisis Wall Street • afhankelijk van internationale handel • loonsverlaging, massa-ontslagen • stakingen, oproer • beperkte werklozensteun van regering • SDAP/NVV: Plan van de Arbeid Hoofdstuk 2

24. Na de oorlog: de komst van de welvaartsstaat • Wederopbouw • industrialisatiepolitiek • geleide loonpolitiek • verzorgingsstaat: AOW, kinderbijslag • Marshallhulp • na 1958: loonexplosie • jeugdcultuur • 1973: oliecrisis Hoofdstuk 3