680 likes | 969 Views
Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. De verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid bevorderen Myriam Adriaensen en Floris Merckx. BIVV vzw. Opgericht op 6 oktober 1986 als samensmelting van Hoge Raad voor de Verkeersveiligheid Studiefonds voor een veilig wegverkeer
E N D
Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid De verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid bevorderen Myriam Adriaensen en Floris Merckx
BIVV vzw • Opgericht op 6 oktober 1986 als samensmelting van • Hoge Raad voor de Verkeersveiligheid • Studiefonds voor een veilig wegverkeer • Centrum voor Aanpassing aan het Rijden van gehandicapte Automobilisten • Voorzitter is de federale Minister/Staatssecretaris bevoegd voor Verkeersveiligheid ; ondervoorzitter is de voorzitter van de FOD Mobiliteit en Vervoer • Afgevaardigd bestuurder – Martin Van Houtte
BIVV vzw • Raad van Bestuur : FOD Mobiliteit en Vervoer, vertegenwoordiger van de Minister, FOD Justitie, FOD Binnenlandse Zaken (federale en lokale politie), gewesten (infrastructuur), verzekeringen (Assuralia), autokeuringscentra (GOCA), automobiel en tweewielerindustrie (FEBIAC), vertegenwoordigers van automobielclubs, fietsers en voetgangers, motorrijders en vervoerssector. • Beheerscomité : Minister, FOD Mobiliteit en Vervoer, GOCA en Assuralia – vertegenwoordiger van Justitie en BiZa met raadgevende stem • 130 medewerk(st)ers – 6 afdelingen
Opdracht van het BIVV • Verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid bevorderen door • Voorlichting en opvoeding • Onderzoek • Vertegenwoordiging en Coördinatie • Advies • Dienstverlening en begeleiding • Strategisch plan bepaalt jaarlijks de doelstellingen en de activiteiten van de verschillende afdelingen
Structuur van het BIVV Structuur BIVV
BIVV: Activiteiten WEGGEBRUIKER • Omvat: • Studie factoren die rijgedrag beïnvloeden (psychosociaal, handhaving,…) • Voorlichting en opvoeding • Advies inzake rijopleiding & beoordeling • Rijgeschiktheidsbeoordeling • Advies inzake aanpassing voertuigen voor personen met functiestoornis • Afdelingen BIVV: • Gedrag & Beleid, • Communicatie, • Cara, • Herstel.
Afdeling Communicatie Informatie en Sensibilisatie • Campagnes • Informatie • Acties (Netwerk vrijwilligers, Bobbus, standen, …) • Permanente sensibilisatie (KijkUit, Veilig Thuis, …) • Educatie • Publicaties
Afdeling Gedrag & Beleid • Opdracht : voorstellen van maatregelen om het gedrag van de weggebruikers inzake verkeersveiligheid te optimaliseren op basis van evaluatie en analyse van verkeersveiligheidsindicatoren. • Werkdomeinen : • handhaving (met inbegrip van strafrechtelijk beleid) • observatorium (statistieken en indicatoren, onderzoek, beleidsevaluatie en – advies) • Driver Improvement
Gedrag & Beleid : handhaving • Partners : politiediensten, (politie)parketten en politierechters • Publicaties : • Snelheidshandhaving (1999) • Opstellen van actieplannen verkeersveiligheid (2004) • Handhavingsfiches (2006-2009) • Handhavingscommunicatie (2007)
Gedrag & Beleid : handhaving • Netwerk van verkeerscoördinatoren • Informatie-uitwisseling • Goede praktijken in de schijnwerpers zetten • Eenvormigheid registratie bevorderen • Combinatie handhaving en communicatie bevorderen => website • Studiedagen en vormingen ondermeer i.s.m. Koninklijk Verbond van Politierechters • Elektronische nieuwsbrief • Beleidsadvies
Gedrag & Beleid : Observatorium 1/ STATISTIEKEN • Analyse en rapportage van de verkeersongevallenstatistieken • Coördinatie en voorzitterschap van de federale werkgroep statistiek • Ontwikkeling van gedrags- en attitudeindicatoren : • Snelheid • Rijden onder invloed • Gordeldracht • Informatie beschikbaar via BIVV-website -> Observatorium VV • SafetyNet (Europees Observatorium voor de Verkeersveiligheid – www.erso.eu)
Gedrag & Beleid : observatorium 2/ ONDERZOEK • Alcolock: European Alcolock Project 2003-2006 (www.bivv.be) • PEPPER: Police Enforcement Policy and Programmes on European Roads: enhance the effectiveness and efficiency of the police enforcement of road traffic (cf.http://www.pepper-eu.org/) • CAST: Campaigns and Awareness-raising Strategies in Traffic Safety: Designing and implementing mass media campaigns and evaluating their (isolated) effect on traffic accidents and other performance indicators (cf. http://www.cast-eu.org/) • SUPREME: SUmmary and publication of best Practices in Road safety in the Eu MEmber States (cf. http://www.kfv.at/supreme) • ROPS: Rijden onder invloed van psychoactieve stoffen (cf. www.bivv.be) • DRUID: Driving under the Influence of Drugs, Alcohol and Medicine (cf. http://www.druid-project.com/)
Gedrag & Beleid : observatorium 3/ BELEIDSINFORMATIE EN - ADVIES • Via Federale Commissie voor de Verkeersveiligheid (www.fcvv.be) – KB 17 mei 2002 (BS 17 juli 2002) • BIVV = voorzitter • Vastleggen indicatoren • Vastleggen van kwantitatieve doelstellingen • Voorstellen van te nemen maatregelen • Vastleggen van de nodige middelen • Interministerieel Comité voor de Verkeersveiligheid – KB 17 mei 2002 (BS 17 juli 2002) • Coördinatie van de te nemen maatregelen
Afdeling CARA • Rijgeschiktheidsevaluatie van personen met een functiestoornis • Aanbevelingen & voertuigaanpassingen • Informatie • Personen met een functiestoornis • Specifieke doelgroep: dokters • Opleiding • Hulp voor voertuigaanpassingen
Afdeling Herstelonderzoeken De afdeling is door de Minister van Mobiliteit erkend voor het uitvoeren van deze onderzoeken.Wat?Herstelonderzoeken zijn rijgeschiktheidsonderzoeken die bestaan uit medische en/of psychologische onderzoeken om na te gaan of je lichamelijke conditie, je gedrag aangaande alcohol- of druggebruik en je attitudes in het verkeer verenigbaar zijn met het veilig besturen van een motorvoertuig.Voor wie?Herstelonderzoeken dienen afgelegd te worden door elke persoon die wordt veroordeeld tot een verval van het recht tot sturen waarbij de rechter medische en/of psychologische onderzoeken oplegt als voorwaarde om het rijbewijs terug te krijgen.
BIVV: Activiteiten VOERTUIG • Inhoud: • Voorbereiding en opvolging reglementering homologatie en technische eisen (B – EU – int) • Homologatieproeven • Controle apparatuur autokeuring • Homologatie & verificatie ademtest & ademanalyse toestellen • Afdeling BIVV: • Technische afdeling
Technische Afdeling • Operationele Activiteiten • Laboratorium Alcometrie • Laboratorium Helmen • Laboratorium Controle Apparatuur voor Voertuiginspectie • Laboratorium Mechanica • Initiële en periodieke keuringen van koelwagens • Studie en Advies • Wetgeving, reglementering en normen (veelal Europees) • Studieprojecten m.b.t. voertuigtechniek
BIVV: Activiteiten WEG & OMGEVING • Inhoud: • Aanbevelingen & richtlijnen inzake herinrichting (vnl bebouwde kom) • Advies aan wegbeheerders (Gewesten – provincies – gemeenten) voor concrete projecten • Afdeling BIVV: • Mobiliteit en infrastructuur
Afdelingen Mobiliteit en infrastructuur • Inspectie van bestaande wegen • Uitvoeren van verkeersveiligheidsaudits • Onderzoek, studies, raadgevingen en publicaties om de wegbeheerders te ondersteunen in het verbeteren van de weginfrastructuur
Communicatie en verkeersveiligheid De sensibilisatiecampagnes van het BIVV
Communicatie inzake verkeersveiligheid • België: veiligheidscampagnes sinds 1966 • 1970: OESO-werkgroep >> handleiding opzetten & evalueren campagnes
Communicatie inzake verkeersveiligheid – doelstellingen • Informeren (nieuwe wetgeving, gevaren,…) • Aanzetten tot gedragsverandering • Niet het enige middel! • Combinatie van communicatie, infrastructuur, wetgeving en handhaving bepaalt succes op lange termijn
Opzetten van een VV-campagne • 6 fasen: 1. Aan de slag • Situatieanalyse • Campagne en evaluatie ontwerpen • Voormeting en campagne uitvoeren • Evaluatie vervolledigen en conclusies formuleren • Eindrapportage
PITSTOP-campagne • Wat? • Thema: slaperigheid • Waar? • België en Griekenland • Partners • UTh (Griekenland) • BIVV (België)
1. Aan de slag • Campagne baseren op statistieken en onderzoek • Thema: duidelijk afgelijnd en ondubbelzinnig • België: geen registratie vermoeidheid bij ongevallen • Internationaal: groeiend besef, vermoeidheid speelt rol in 10-20% van alle ongevallen
1. Aan de slag Meer informatie nodig enquête • Face-to-face, 615 autobestuurders, België • Risicoperceptie: vermoeidheid = 4e belangrijkste ongevalsfactor (na snelheid, alcohol, drugs) • Zelfgerapporteerd gedrag: 1/3 rijdt slaperig (min. 1x/jaar) - vooral mannen, 18-34 jarigen, beroepschauffeurs, hogere sociale klassen • Populaire remedies: frisse lucht, muziek, korte pauze, koffie • 1/3 kent geen enkele remedie
2. Situatieanalyse • Probleem omschrijven • Literatuuronderzoek (ERSO, SWOV,…) • Vermoeidheid beïnvloedt rijgedrag • Half-automatisch mentaal proces • Compensatiestrategieën zijn onvoldoende om risico uit te schakelen • Vermoeidheid komt frequent voor • >50% privébestuurders rijdt min. 1x/jaar vermoeid • Jongeren en beroepschauffeurs lopen verhoogd risico • Vermoeidheid verhoogt ongevalsrisico • 17u wakker = 0,5 promille alcohol • Maatregel voor bestuurders • 15 minuten slapen (“powernap”)
2. Situatieanalyse • Literatuuronderzoek - gedragsmodellen (UTh) • Bestuurders weten wanneer ze slaperig worden, toch blijft de meerderheid rijden • Factoren die dit gedrag verklaren: • Onvoldoende kennis van risico’s • Onderschatting van overgang tussen vermoeidheid en slaap > risicoperceptie • Geen persoonlijke ervaring met gevolgen > risicoperceptie • Tekenen van vermoeidheid negeren > risicobereidheid • Druk om bestemming te bereiken > motivering • Geen pakkans of strafkans
2. Situatieanalyse • Specifieke doelgroep afbakenen • Autobestuurders, 18-25 jaar, hoofdzakelijk mannen • Verhoogd risico omwille van leefstijl (ERSO) • Gevoeliger voor negatieve effecten van vermoeidheid (ERSO + UK Dept for Transport)
2. Situatieanalyse • Onderzoek: gedragspredictoren voor doelgroep(kwalitatieve pilot, 20 autobestuurders 18-25 jaar) • Algemene risico-inschatting goed • Persoonlijk risico soms lager ingeschat • Kennis toegepast voor lange trajecten, niet voor korte ritten of gekende reisweg • Meeste problemen in vroege ochtend, na nachtje uit • Belangrijkste motivatie: zo spoedig mogelijk naar huis om te slapen (emotioneel + sociaal beïnvloed) • Sociale drempel wegnemen om gewenst gedrag te vergemakkelijken
2. Situatieanalyse • Campagnestrategie baseren op gedragsbeïnvloedingstheorie • Protection Motivation Theory (PMT) • Motivatie voor veilig gedrag ingegeven door inschatting dreiging en oplossing dreiging
3. Campagneontwerp • Strategieën • Inschatting van dreiging beïnvloeden • Overtuigingen ivm persoonlijke kwetsbaarheid beïnvloeden • Haalbaarheid oplossing vergroten • Gepercipieerde efficiëntie van oplossing verbeteren door informatie over correcte remedie • Gepercipieerde “kosten” van oplossing verminderen door sociale drempel weg te nemen
3. Campagneontwerp • Specifieke doelstelling formuleren • Kennis • Kennis effectieve oplossing (“powernap”) verhogen • Overtuigingen • Effectiviteit andere oplossingen verminderen • Belang “zo snel mogelijk thuis raken” verminderen • Belang van mening vrienden en verwanten verminderen • Persoonlijke risico-inschatting verhogen
3. Campagneontwerp • Specifieke doelstelling formuleren • Gedragsintenties • Intenties “powernap” verhogen • Intenties andere remedies verminderen • Zelfgerapporteerd gedrag • “powernap” verhogen
3. Campagneontwerp • Eenduidige, geloofwaardige en duidelijke boodschap formuleren • Centrale boodschap: “even dutten is de beste remedie tegen slaperigheid achter het stuur” • Klimaat scheppen dat de ontvankelijkheid van de beoogde doelgroep verhoogd • Ervoor zorgen dat de doelgroep er voordeel uit haalt • Juiste gedrag = gedrag voorgesteld door campagne
3. Campagneontwerp • Een boodschap moet er als volgt uitzien: • specifiek en unidimensioneel • kort en duidelijk • overtuigend • geloofwaardig • makkelijk te begrijpen • de aandacht trekkend • concreet • realistisch
3. Campagneontwerp • Timing • medio november – medio december 2008 • Duur afhankelijk van thema, budget, effect • Creatief concept ism communicatiebureau • PITSTOP “even pitten” + “energie bijtanken”
3. Campagneontwerp • Campagne-elementen • radiospots (jongerenzenders, weekendnachten), 3 weken • online campagne: website met informatie + online game • gadget: PITSTOP-pakket • posters via BIVV-netwerk (jeugdhuizen,...) • informatiefolder • PITSTOP-deurhangers • Acties op terrein: “sleep-ins” + uitdelen “PITSTOP-pakketten”
3. Campagneontwerp • Mediaplan in functie van de doelgroep, rekening houdend met het budget • Above-the-line versus below-the-line • Dure media (televisie, radio) zijn op zich niet efficiënter dan goedkope media (folders, mailings, sociale netwerksites)
3. Evaluatieontwerp • Rigoureus evalueren • Formatieve evaluatie • Kwalitatieve pretest van campagnemateriaal • Procesevaluatie • Objectieve blootstelling (aantal verspreide berichten) • Subjectieve blootstelling (aantal ontvangen berichten binnen doelgroep) • Effectevaluatie (outcome evaluation) • Kennis (> response efficiency) • Overtuigingen (> response efficiency, response costs, severity, vulnerability) • Gedragsintenties (> protection motivation) • Zelfverklaard gedrag
3. Evaluatieontwerp • Methode • voor/nameting (online enquête, quasi-experimenteel design met vergelijkingsgroep) • Steekproef • Totale populatie (autobestuurders, 18+): 1.203 • Bestuurders 18-25: 598 • 49% mannen (N=589), 51% vrouwen (N=614)
4. Voormeting en campagne • Campagne monitoren • Eventueel tijdens de campagne nog bijsturen • Boodschap • Visual • Duur • …
5. Resultaten en conclusies • Blootstelling (exposure) • 1750 radiospots • 20.000 folders • 15.000 posters • 15.000 deurhangers • 10.000 Pitstop-pakketten • Website: ca. 25.000 unieke bezoekers – ca. 5.500 Pitstop- pakketten verdeeld • 14 acties op het terrein – ca. 4.500 Pitstop-pakketten verdeeld • Herinnering (recall) • 33% herinnert zich minstens 1 element (18-25, N=598) • radiospot: 60% - website: 14% - pitstop-pakket: 12%
5. Resultaten en conclusies • Appreciatie • Campagnebeeld (N=340) • Origineel: 65% • In het oog springend: 63% • Aantrekkelijk: 61% • Campagneboodschap (N=340) • Zeer duidelijk: 83% • Geloofwaardig: 82% • Informatief: 78% • Realistisch: 69%
5. Resultaten en conclusies • Kennis • Beste remedie = pitstop (18-25, N=598) • Overtuigingen • Andere remedies (18-25, N=598)
5. Resultaten en conclusies • Overtuigingen (18-25, N=598)
5. Resultaten en conclusies • Overtuigingen / Risico-inschatting (18-25, N=598)
5. Resultaten en conclusies • Gedragsintenties (18-25, N=598) Volgende keer als ik me moe voel…
5. Resultaten en conclusies • Zelfgerapporteerd gedrag(18-25, N=598) Ik heb de afgelopen maand een pitstop genomen…