Het volwassenenonderwijs en EVC: van breakthrough naar mastery ?

1. Het volwassenenonderwijs en EVC: van breakthrough naar mastery?

2. Wie zijn wij? • Stuurgroep volwassenenonderwijs • Samenwerkingsverband tussen • de netgebonden pedagogische begeleidingsdiensten (GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, OVSG (Onderwijssecretariaat voor Steden en Gemeenten), POV (Provinciaal Onderwijs Vlaanderen) en VDKVO (Vlaamse Dienst Katholiek volwassenenonderwijs) • en • - Vocvo (Vlaams Ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs)

3. Wat doet het samenwerkingsverband? • Decretale opdrachten van het samenwerkingsverband: kennis- en expertiseontwikkeling in het volwassenenonderwijs • 9 terreinen: • Visie- en conceptontwikkeling onderwijs aan volwassenen • Evaluatie eindtermen/basiscompetenties • Netoverschrijdende ontwikkeling van opleidingsprofielen • Netoverschrijdende ontwikkeling van leerplannen • Nieuwe studie- of leergebieden voorstellen • Erkenning van verworven competenties (EVC) • E-leren • Onderwijs aan gedetineerden • Alle mogelijke andere vormen van samenwerking stimuleren

4. Wat doet de stuurgroep volwassenenonderwijs? • Decretale opdracht: de inhoudelijke opvolging van de opdrachten toegekend aan het samenwerkingsverband • Nieuwe studie- of leergebieden voordragen t.a.v. de overheid • Voorstellen van opleidingsprofielen voor de basiseducatie en/of voor het secundair volwassenenonderwijs voordragen t.a.v. de overheid • De stuurgroep: wie zijn dat? • - Vertegenwoordigers pedagogische begeleidingsdiensten • Vertegenwoordigers Vocvo • Vertegenwoordigers leraren en directies CVO • Vertegenwoordigers leraren en directies CBE • Voorzitterschap (wisselt om de 2 jaar): Hilde De Meyer hilde.de.meyer@g-o.be • Secretariaat: Monique De Ridder monique.deridder@vsko.be

5. Het volwassenenonderwijs: welke niveaus, welke opleidingen? • 3 niveaus: basiseducatie(CBE)(7 leergebieden, 29 opleidingen) • secundair volwassenenonderwijs (CVO) • 31 studiegebieden, +/- 350 opleidingen • algemene opleidingen (AV, HUI, KA, ICT, NT2, Talen) • beroepsopleidingen (alle andere studiegebieden) • hoger beroepsonderwijs (CVO – in de toekomst • in samenwerking met hogescholen) • Aanbod volwassenenonderwijs: • www.ond.vlaanderen.be/curriculum/volwassenenonderwijs (opleidingsprofielen) • www.stuurgroepvo.be/curriculumontwikkeling (leerplannen) • ALLE CURRICULA: MODULAIR, NETOVERSCHRIJDEND, VOOR HEEL VLAANDEREN

6. Regelgevend kader volwassenenonderwijs Art. 3. § 1. Het volwassenenonderwijs heeft als doelstelling enerzijds de cursisten de kennis, vaardigheden en attitudes bij te brengen die nodig zijn voor de persoonlijke ontwikkeling, het maatschappelijk functioneren, het verder deelnemen aan onderwijs, het uitoefenen van een beroep of het beheersen van een taal en anderzijds de cursisten in staat te stellen erkende studiebewijzen te behalen.

7. Regelgevend kader EVC/EVK volwassenenonderwijs Art. 3. § 2. Hiertoe voeren de centra ten minste de volgende opdrachten uit : 1° onderwijs organiseren in overeenstemming met de bepalingen van dit decreet; 2° leertrajectbegeleiding organiseren op het niveau van de individuele cursist; 3° de educatieve behoeften detecteren die aanwezig zijn bij de eigen doelgroep; 4° het aanbod aan volwassenenonderwijs van de centra op elkaar afstemmen; 5° streven naar samenwerking en afstemming tussen de centra en andere publieke verstrekkers van opleidingen voor volwassenen; 6° reeds verworven competenties beoordelen of certificeren. Art. 49 [Het samenwerkingsverband moet gezamenlijk volgende opdrachten opnemen:] […] 6° de ontwikkeling van instrumenten en procedures in zake de erkenning van al verworven competenties coördineren en ondersteunen;

8. Verwezenlijkingen in het studiegebied Algemene Vorming • =? (tweedekansonderwijs/drop-out SO)  diploma SO via CVO = • Ofwel certificaat AAV + certificaat beroepsopleiding • Ofwel ASO-opleiding • Gerealiseerd: • een uniform toelatings- en vrijstellingenbeleid in de (modules van de) opleiding AAV • vrijstellingen voor AAV via EVK • schoolrapport/resultaten examencommissie • studiebewijzen binnen studiegebied AV • studiebewijzen buiten studiegebied AV • finaal instrument sinds april 2013 aangeboden aan alle centra met onderwijsbevoegdheid AAV • vrijstellingsproevenAAV

9. Verwezenlijkingen in het studiegebied Algemene Vorming en wat we eruit geleerd hebben… • Knelpunten • Expertise • Gelijkgerichtheid • Beperkte “houdbaarheid” van de vrijstellingsproeven • Goodwill (geen afdwingbaarheid) • Sterke punten • Gemeenschappelijke “standaard” namelijk de (verkaveling van) eindtermen zoals vastgelegd in (de modules van) het opleidingsprofiel AAV • Gemeenschappelijk belang van de instellingen • Correcte en uniforme benadering van de (kandidaat-)cursist • Draagvlak bij centra en koepelorganisaties

10. Nu reeds: opportuniteiten van de veralgemeende modularisering volwassenenonderwijs voor EVC/EVK • =? Per opleiding: één opleidingsprofiel voor heel Vlaanderen • Zelfde modules • Zelfde clustering van competenties binnen de modules • Zelfde duurtijd van modules • Zelfde instapvoorwaarden per module • Uitdagingen: • Validiteit van de evaluaties (cf. doorlichtingen…) • Standaarden = opleidingsprofielen?

11. Uitrol Vlaamse kwalificatiestructuur… erkende beroepskwalificaties • Bijkomende opportuniteiten inzake EVC/EVK: • Per opleiding: eenzelfde referentiekader voor alle onderwijs- en opleidingsverstrekkers nl. de erkende beroepskwalificatie (EBK) • Voor het volwassenenonderwijs: • één-op-éénrelatie EBK-opleidingsprofiel • Competenties EBK onverkort in OP volwassenenonderwijs • Zelfde modulaire trajecten VO-Leren & Werken – VDAB? – Syntra? • EBK ook het referentiekader voor EVC-standaarden • Om verder over na te denken: relatie EBK /vs/ OP /vs/ EVC-standaard • EBK = EVC-standaard? • EBK = referentiekader voor de EVC-standaard? • Opleidingsprofiel VO = EVC-standaard? • EBK+OP = referentiekader voor de EVC-standaard? • Wat omvat een EVC-standaard nog bovenop de EBK en/of het OP??

12. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt • Waaromen waarom nu? • Wat? • Focus op EVC-procedures voor beroepsgerichte opleidingen gebaseerd op ingeschaalde beroepskwalificaties. • Prioriteit aan beroepsopleidingen die in combinatie met aanvullende algemene vorming tot een diploma secundair onderwijs leiden • Ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwde methodieken voor EVC-procedures die transfereerbaarzijn naar andere opleidingen i.s.m. Associatie UGent. • De methodieken/instrumenten verder operationaliseren en testen in CVO’s (9 centra stelden zich kandidaat) • De betrokken beroepssectoren (IPV, OCH, Horeca Vorming) leveren de testkandidaten aan • Ontwikkeling en implementatie van een afsprakenkader voor de CVO’s.

13. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt: doelgroepen • Kandidaat-cursisten die werkzaam zijn in een geselecteerde sector, kortgeschoold zijn en de ambitie hebben alsnog een diploma of certificaat te behalen; • Kandidaat-cursisten die ingeschreven zijn als werkzoekenden en die hun eerder verworven competenties in kaart wensen te brengen en zo nodig te versterken via een opleiding; • Vroegtijdige schoolverlaters die hun competenties in kaart wensen te brengen en via een tweedekansfunctie hun schoolloopbaan willen vervolledigen. • Het belangrijkste uitgangspunt is hier vooral hun positie op de arbeidsmarkt versterken, een van rechtswege erkend onderwijscertificaat van een beroepsopleiding behalen en eventueel een diploma secundair onderwijs behalen.

14. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt: welke competenties? • EVC- instrumenten en -procedures voor: • Medewerker bakkerij • Bakker • Banketbakker • (Kelner • Hulpkelner) • Machinale houtbewerker • Meubelmaker • Interieurbouwer • Waarom deze? • prioritair voor de partner-sectoren • Opleidingen die reeds geactualiseerd (zullen) zijn o.b.v. de EBK

15. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt: olievlekeffect • De geselecteerde competenties en opleidingen zijn testcases. • Na afronding van dit project wordt de methode verder uitgerold naar de andere beroepsgerichte opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs. • Om verder over na te denken: • Wat is generaliseerbaar? Wat is opleidingsspecifiek? • Procedureel: afspraken in de schoot van de ontwikkelcommissie OP (= opleidingsverstrekkers + sectoren) ?

16. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt: stappenplan • Verkenningsfase • Ontwikkeling van een instrumentarium en van procedures • Testen van instrumentarium en procedures • Validering van het instrumentarium en de procedures • Afsprakenkader met de CVO’s • Disseminatie van de resultaten • Rapportering

17. ESF-Projectvoorstel Bekwamer dan je denkt: bouwstenen • Bouwstenen voor de realisatie van een kwaliteitsvolle en transfereerbare EVC-procedure zijn onder meer: • Het bepalen van de doelgroep: in dit project is de focus reeds duidelijk gekozen. • Het expliciteren van de meerwaarde van een EVC-procedure voor een kandidaat-cursist • Het verloop van de EVC-procedure • De kwaliteitseisen van de EVC-procedure (i.s.m. AKOV)

19. Contact…hilde.de.meyer@g-o.be (voorzitter)monique.deridder@vsko.be (secretaris)