140 likes | 414 Views
Cushing’s heilkennið hjá börnum. Helga Tryggvadóttir læknanemi 26. nóvember 2008. Bakgrunnur. Ofgnótt af sykursterum (glucocorticoids) Hækkun á kortisóli í blóði Orsakir Steranotkun Æxli sem framleiða kortisól eða ACTH Sjaldgæft á barnsaldri en getur verið erfitt að greina og meðhöndla.
E N D
Cushing’s heilkennið hjá börnum Helga Tryggvadóttir læknanemi 26. nóvember 2008
Bakgrunnur • Ofgnótt af sykursterum (glucocorticoids) • Hækkun á kortisóli í blóði • Orsakir • Steranotkun • Æxli sem framleiða kortisól eða ACTH • Sjaldgæft á barnsaldri en getur verið erfitt að greina og meðhöndla
ACTH-óháðar Steranotkun Æxli í nýrnahettum Adenoma eða carcinoma Primary hyperplasia í nýrnahettum Primary pigmented adrenocortical disease Macronodular adrenal hyperplasia McCune-Albright heilkennið ACTH-háðar Cushing’s disease ACTH-seytandi æxli í heiladingli Ectopic ACTH syndrome Orsakir Cushing’s í börnum
Faraldursfræði • ACTH-háðar orsakir • 50% yngri en fimm ára • 80-90% eldri en fimm ára • ACTH-óháðar orsakir • 50% yngri en fimm ára • 10-20% eldri en fimm ára
Aldursdreifing Savage et al, 2008.
Helstu einkenni • Þyngdaraukning (90%) • Vaxtarseinkun (83%) • Blæðingaóregla (81%) • Hirsutism (81%) • Offita (73%) • Striae í húð (63%) • Acne (52%) • Hypertension (51%) Magiakou et al, 1994
Rannsóknir • Cushing’s heilkenni staðfest eða útilokað • Kortisól útskilnaður í þvagi (24 klst þvagsöfnun) • Dagsveiflur kortisóls í sermi (kl. 09:00, 18:00 og á miðnætti) • Lágskammta dexamethasone bælingarpróf
Frekari uppvinnsla • Greint milli mismunandi orsaka • ACTH í plasma • CRH próf • Myndgreining af heiladingli og nýrnahettum • Bilateral inferior petrosal sinus sampling (BIPSS)
Meðferð • Sjúkdómur í nýrnahettum • Skurðaðgerð • Sterauppbót • Cushing’s disease • Trans-sphenoidal aðgerð • Geislun
Horfur eftir meðferð • Minni hæð á fullorðinsárum • Aukin hætta á offitu • Fylgikvillar aðgerða • Skortur á heiladingulshormónum • Þörf á sterameðferð ef nýrnahettur fjarlægðar • Breytingar á vitrænni getu • Einbeitingarskortur • Minnisörðugleikar