380 likes | 639 Views
İŞLETME YÖNETİMİNDE KÜRESEL VE MAKRO EKONOMİK VİZYON OLUŞTURMA. Prof. Dr. Yaşar UYSAL Dokuz Eylül Üniversitesi EBSO 21 KASIM 2013. İÇERİK. Giriş-Amaç A1. KAVRAMSAL ZEMİN A2. MİKRO ZEMİN VE MEZO ZEMİN A3. MAKRO ZEMİN 1.1. MAKRO ZEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
E N D
İŞLETME YÖNETİMİNDE KÜRESEL VE MAKRO EKONOMİK VİZYON OLUŞTURMA Prof. Dr. Yaşar UYSAL Dokuz Eylül Üniversitesi EBSO 21 KASIM 2013
İÇERİK Giriş-Amaç A1. KAVRAMSAL ZEMİN A2. MİKRO ZEMİN VE MEZO ZEMİN A3. MAKRO ZEMİN 1.1. MAKRO ZEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1.2. MAKRO ZEMİNDEN ETKİLENEN ARAÇ VE AMAÇ DEĞİŞKENLER A4. KÜRESEL ZEMİN B1. KÜRESEL-MAKRO-MİKRO ETKİLEŞİM KANALLARI VE DEĞİŞKENLERİ C1. TAKİP EDİLMESİ GEREKEN MAKRO DEĞİŞKENLER VE WEB SİTELERİ D1. İŞLETMELER İÇİN 2014 YILI MAKRO VİZYONU NE OLMALIDIR? 1.1. Küresel iklim 1.2. Türkiye’nin genel koşulları 1.3. Orta Vadeli Programın hedefleri 1.4. IMF’nin Türkiye Tahminleri SONUÇ YERİNE; BAŞLARKEN
AMAÇ Öncelikle makro ve küresel ekonomik gelişmelerin hangi kanallar ve değişkenler aracılığıyla işletmeleri etkilediğini tespit etmek, Sonra da makro ve küresel ekonomik gelişmeler karşısında alınabilecek önlemleri değerlendirmek, Ve böylece reaktif değil, proaktif hareket yeteneği kazanmak, (idare etmekten yönetmeye geçmek).
KAVRAMSAL ZEMİN 1.1. Numen-Fenomen 1.2. Akıl-Dil ilişkileri 1.3. Analitik düşünme(E, S, P, K) 1.4. Ekip ve değeri 1.5. Karar süreci 1.6. Teori-politika, amaç-araç 1.7. Mikro, Mezo, Makro, Mezoküresel, Küresel
MİKRO VE MEZO ZEMİN 2.1. Talebi anlamak (istek, ihtiyaç, talep) QxD =f (PX, I, PS, PC, PE, Z, N) Ve Esneklikler (fiyat, çapraz, gelir) 2.2. Arzı anlamak (üretim, arz) QxS = f(PX, PD, TG, GS, TEC, NF) Ve Esneklikler 2.3. Piyasa dengesini ve değişimlerini anlamak (Firmanız bunlardan nasıl etkileniyor) 2.4. Hedef Kitleyi Anlamak (Tüketici Kararları ve Arkaplanı) (fiyatlar ve fayda maksimizasyonu) 2.5. Firmayı İyi Yönetmek (Firma Kararları ve Arkaplanı) (kar stratejileri; hasılat maksimizasyonu ve maliyet minimizasyonu + TKY)
MAKRO ZEMİN 1. Ekonomik konjonktürü anlamak 2. Ekonomik büyümeyi anlamak 3. İstihdam ve işsizliği anlamak 4. Fiyat istikrarını (parayı) anlamak 5. Gelir dağılımını anlamak 6. Devleti anlamak 7. Ekonomi politikalarını anlamak
MAKRO ZEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER A1. Maliye politikaları 1. Gelir (vergi) politikaları (fiyatları, talebi ve arzı etkiler) 2. Harcama politikaları (talebi, arzı ve fiyatları etkiler) 3. Borçlanma politikaları (faizi, mevduatları, kredileri, talebi, kurları etkiler) A2. Para politikaları 1. Reeskont (beklentileri, faizi ve talebi, arzı etkiler) 2. Açık piyasa işlemleri (Para miktarını, faizleri, talebi ve arzı etkiler) 3. Zorunlu karşılık oranları (kredi hacmini, faizleri, talebi ve arzı etkiler) 4. İnterbank faizleri (faizleri, kredileri, talebi ve arzı etkiler) A3. Kur politikaları 1. Gerçekçi değerlenmiş (kurları, dış ticareti, cari dengeyi, enflasyonu etkiler) 2. Aşırı değerlenmiş (kurları, rekabet gücünü, dış ticareti, cari dengeyi, enflasyonu etkiler) 3. Eksik değerlenmiş (kurları, rekabet gücünü dış ticareti, cari dengeyi, enflasyonu etkiler) B1. Ulusal siyasi koşullar (Beklentileri, sermaye hareketlerini, faizleri, kurları … etkiler) C1. Küresel gelişmeler(Dış talebi, faizleri, kurları, rekabet gücünü, üretimi, istihdamı) 1. Küresel konjonktür (ve krizler) 2. Küresel sermaye hareketleri 3. Küresel rekabet koşulları 4. Çapraz kur değişmeleri 5. Enerji fiyatları 6. Küresel siyasi koşullar
MAKRO ZEMİNİN ETKİLENENLERİ: ARAÇ VE AMAÇ DEĞİŞKENLER A- Araç göstergeleri • Para miktarı • Faiz oranları • Döviz kurları • Vergi oranları • Rekabet gücü B- Amaç göstergeler • Büyüme • İstihdam ve işsizlik • Enflasyon • Dış denge
Y = C + I + G + ( X - M ) REZERV MALİYETİ REZERV ARTIŞI SERMAYE HAREKETLERİNİN SERBESTLEŞTİRİLMESİ DIŞ TİCARET AÇIĞI (M > X) DIŞ TİCARET AÇIĞI BÜTÇE AÇIĞI (G > T) DIŞ KAYNAK İHTİYACI PORTFÖY YATIRIMI GİRİŞİ AŞIRI D. TL YÜKSEK FAİZ DIŞ KAYNAK GİRİŞİ DÖVİZ BOLLUĞU TASARRUF AÇIĞI (I > S) ÖZELLEŞTİRME KAR TRANSFERLERİ DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GİRŞİ ARTAN DIŞ FAİZ ÖDEMELERİ DIŞ KREDİ KULLANIMI (CARRY- TRADE) PORTFÖY KAZANÇLARI
KÜRESEL VİZYON Teknolojik gelişmelere paralel çeşitli mal, hizmet, sermaye-para, emek ve bilgi gibi akımların hızlı bir şekilde hareket ederek, sınırları aşmaları sonucu ekonomik, politik ve kültürel ilişkilerin değişime zorlandığı bir süreçtir.
Küreselleşmenin Yarattığı Kurumsal Değişim Kaynak: Morrison, 1996:15
Küreselleşmenin Girişimcilik ve Yönetim Anlayışında Yarattığı Değişim
KÜRESEL-MAKRO-MEZO-MİKRO-FİRMA ETKİLEŞİM KANALLARI VE DEĞİŞKENLERİ
BU ÇERÇEVEDE • Maliye politikaları ve devlet bütçesindeki gelişmeler (www.maliye.gov.tr ve www.hazine.gov.tr) • Para politikaları ve parasal göstergelerdeki değişmeler (www.tcmb.gov.tr ve www.bddk.gov.tr) • Ödemeler bilançosundaki gelişmeler ve döviz kurlarındaki (ve çapraz kur) değişmeler (www.tcmb.gov.tr ve dpt.gov.tr) • BİST’deki gelişmeler(bist.org.tr) • IMF’nin Dünya ekonomisine ilişkin tahminleri(imf.org) • OECD’nin Dünya ekonomisine ilişkin tahminleri(oecd.org) • Dünya ekonomisindeki gelişmeleri daha iyi takip etmek için (economist.com.uk/data) YAKINDAN TAKİP EDİLMELİDİR…
Kİ BÖYLECE; • Vergiler • Faizler • Döviz kurları • Krediler • Fiyatlar (ürün ve girdi) • Talep (iç ve dış) BOYUTUNDA ORTAYA ÇIKAN VE ÇIKABİLECEK GELİŞMELERİ ÖNGÖREREK FİRMAMIZIN; • Fiyat, • Üretim, arz ve stok, • Piyasa yönelimi (iç-dış) POLİTİKALARINI DAHA SAĞLIKLI BELİRLEYELİM.
2014 YILINDA DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE İLİŞKİN TAHMİNLER VE İŞLETMELER
2014 YILINDA TÜRKİYE EKONOMİSİ A- ORTA VADELİ PROGAM NE SÖYLÜYOR? 1. Büyüme ve dolayısıyla talep artışı düşük kalacak. 2. TL, döviz karşısında değer kazanacak. 3. Dış ticaret açığı ve cari açık, mutlak olarak, artacak. 4. Enflasyon az da olsa düşecek. 5. İstihdam az da olsa artacak, işsizlikte önemli bir değişme olmayacak. 6. Kredi faizlerinde bir miktar daha gerileme olacak. 7. Halkın yerli malları satın alma gücünde değişiklik olmayacak. B- 2013 BÜTÇE HEDEFLERİ NE SÖYLÜYOR? • Vergi gelirleri reel olarak artacak. ! • Harcama artışı sınırlı kalacak. • Küresel spekülatörlerin risk algısını artırmayacak şekilde dengeler (GSYİH’ya oranlar) korunacak.
BU DEĞERLENDİRMELER SİZE; FİRMANIZA, SEKTÖRÜRÜNÜZE NE SÖYLÜYOR? SIRA SİZDE : )
SONUÇ YERİNE: BAŞLARKEN… • İyi-değerli; analitik düşünen, kitap okuyan bir ekip ile çalışmalıyız. • Ekipte vizyonu geniş, iktisat bilgisi çok iyi, firmadan küresel düzleme bütünsel bakabilen elemanlara mutlaka yer vermeliyiz. • İşletmelerin yönetim birimleri yanında üretim birimlerindeki uzmanların da asgari iktisat bilgisine sahip olmasını sağlayın ki aynı dilden konuşan, ortaklaşa vizyon hazırlayabilen ve strateji geliştirebilen ekibiniz olsun. • Firma özelinde hangi makro (küresel) ekonomik gelişmelerin ve değişkenlerin daha belirleyici olduğunu tespit edin. • Ancak, bu değişkenlerdeki değişmeleri değil, değişkenleri etkileyen faktörleri yakından takip ederek proaktif davranın. • Böylece; İDARE EDEN DEĞİL, YÖN VEREN VE YÖNETEN OLUN. Ya da, YOLDAN ÇEKİLİN…
TEŞEKKÜRLER SAĞLIK VE SEVGİYLE KALIN.