Rękawice robocze / ochronne

1. Rękawice robocze / ochronne Wykaz norm Rodzaje materiałów

2. Rękawice - informacje ogólne Rękawice robocze i rękawice ochronne należą do najpowszechniej i najchętniej stosowanych ochron osobistych, gdyż podczas pracy najbardziej narażone na działanie różnych szkodliwych czynników są właśnie ręce, a w szczególności dłonie pracownika. Rękawice robocze zabezpieczają tylko przed zabrudzeniem się substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia oraz stosowane gdy wymagana jest ochrona wytwarzanego produktu.  Rękawice ochronne chronią dłonie i przedramię pracownika przed jednym lub wieloma zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy. Rękawice ochronne należy stosować przy konkretnych pracach, gdzie istnieje zagrożenie zranienia lub przeniknięcia przez skórę szkodliwych substancji. Szczególne niebezpieczeństwo stanowi wysoka lub niska temperatura, ogień, niebezpieczne substancje chemiczne, prąd elektryczny, wilgoć, zagrożenie mechaniczne, biologiczne itp.

3. Wymagania ogólne dla rękawic ochronnych Wszystkie rękawice ochronne muszą spełniać wymagania europejskiej normy EN 420, określającej ogólne wymagania w tym zakresie. Zgodnie z tą normą do każdej pary rękawic producent jest zobowiązany dołączyć informację dotyczącą sposobu przechowywania i transportu, czyszczenia, użytkowania oraz utylizacji zużytego produktu. Przejść test dotyczący wygody użytkowania. Norma ta klasyfikuje rękawice według rozmiaru (jeśli takowy występuje)

4. Rozmiary rękawic wg normy EN420

5. Kategorie rękawic ochronnych Dyrektywa 89/686/EWG wprowadza podział rękawic na 3 grupy pod względem ich przynależności do kategorii ryzyka związanego z ich użytkowaniem: Kategoria I - Minimalne ryzyko - najmniejsze zagrożenia.Ochrony rąk z tej kategorii chronią przed powierzchownym uszkodzeniem naskórka, temperaturą nieprzekraczającą 50°C oraz przed środkami chemicznymi o delikatnym działaniu (np. środkami czyszczącymi). Ich użytkowanie poprawia komfort pracy, a ich stosowanie nie jest uzależnione od wyników badań specjalnych jednostek badawczych. Do tej grupy należy większość zwykłych rękawic roboczych, rękawice do prac gospodarczych, domowych, w ogrodzie itp. Rękawic z kategorii I nie zaleca się stosować w środowisku przemysłowym. Kategoria II - Średnie ryzyko - średnie zagrożenia.Do tej kategorii zaliczane są rękawice używane w sytuacjach o stopniu ryzyka nie klasyfikowanym jako niskie ani bardzo wysokie. Są to głównie rękawice chroniące przed uszkodzeniami mechanicznymi. Kategoria III - Wysokie ryzyko - największe zagrożenia.Ochrona przed nieodwracalnymi szkodami i śmiertelnymi zagrożeniami, np. ze strony chemikaliów, wysokich i niskich temperatur, promieniowania, prądu elektrycznego. Z reguły rękawice ochronne stosowane w przemyśle przyporządkowane są co najmniej do kategorii II.

6. Podział rękawic ochronnych Ze względu na rodzaj zagrożenia rękawice ochronne można podzielić na: rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i biologicznymi rękawice chroniące przed wysoką temperaturą rękawice chroniące przed niską temperaturą rękawice elektroizolacyjne rękawice antywibracyjne.

7. Rękawice - ochrona mechaniczna Uszkodzenia mechaniczne – przecięcia, przekłucia oraz otarcia – należą do najczęściej występujących urazów kończyn górnych. Zagrożenia te występują głównie na stanowiskach pracy związanych z transportem przedmiotów oraz obróbką metali, szkła lub tworzyw sztucznych, w budownictwie oraz przemyśle spożywczym, np. przy porcjowaniu mięsa. Ze względu na ciężkość następstw urazów, ochrony rąk można podzielić na chroniące przed: lekkimi urazami mechanicznymi – rękawice chroniące przed urazami, których skutki są powierzchniowe np. obtarcie naskórka, lekkie skaleczenia i które użytkownik jest w stanie łatwo zidentyfikować w odpowiednim czasie. Wystarczającą ochronę zapewniają tutaj już rękawice z kategorii I. średnio ciężkimi urazami mechanicznymi jak np. przecięcia, w tym przecięcie nieostrym nożem z małą energią, ostrymi przedmiotami, obtarcia, ukłucia itp. ciężkimi urazami mechanicznymi np. ukłucia i przecięcia ostrymi nożami z dużą energią, przecięcia nożami z napędem lub ręczną pilarką łańcuchową.

8. Normy dotyczące wymagań dla rękawic chroniących przed urazami mechanicznymi. Wymagania dotyczące rękawic chroniących przed urazami mechanicznymi są zawarte w następujących normach:

9. Norma EN 388 - wymagania, oznaczenia. Rękawice ochronne spełniające wymagania normy EN 388 należą do kategorii II ryzyka i zapewniają ochronę przed co najmniej jednym z następujących zagrożeń: ścieranie, przecięcie i przekłucie. Rękawice spełniające wymagania tej normy powinny być bezwzględnie stosowane w przypadku ryzyka uszkodzeń mechanicznych, których skutki są poważniejsze niż powierzchniowe. W praktyce do wszystkich prac w przemyśle wymagających ochrony rąk powinno się stosować rękawice spełniające normę EN 388. Piktogram do normy EN 388. Poniżej piktogramu znajdują się cyfry określające poziomy odporności rękawicy na dane zagrożenie w podanej niżej kolejności: Cyfry określające parametry rękawicy przyjmują wartości od 0 do 4 lub od 0 do 5 w przypadku parametru odporności na przecięcie wg poniższych zależności:

11. Dobór rękawic do ochrony przed zagrożeniami mechanicznymi. Przy doborze rękawic ochronnych należy przeprowadzić analizę zagrożeń i uwzględnić przede wszystkim następujące czynniki: stopień narażenia rąk pracowników na działanie czynnika szkodliwego (ciężkość urazów),rodzaj wykonywanej pracy (np.: prace proste, prace wymagające lub nie wymagające precyzji i dobrego chwytu) - oprócz własności ochronnych należy wziąć pod uwagę komfort użytkowania, czucie palców i chwytność, rodzaj zagrożeń występujących na stanowisku pracy (przecięcie, przekłucie lub otarcie naskórka). Do ochrony przed lekkimi urazami mechanicznymi o skutkach powierzchniowych można wybierać rękawice zaliczane do pierwszej kategorii środków ochrony indywidualnej. Do ochrony przed czynnikami mechanicznymi o skutkach poważniejszych niż powierzchniowe zaleca się stosowanie rękawic spełniających wymagania normy EN 388. Rodzaj rękawicy dobieramy tak aby jej poziom ochrony w zakresie danego czynnika (ścieranie, przecięcie, przekłucie) odpowiadał rodzajowi zagrożenia i jego intensywności. v

14. Przykład – norma EN374-3:2003 Rękawica VE802 VENITEX EN374-3:2003 (AJK) (*) poziomy przenikania od 1 do 6 (A: metanol = 2, J: n-heptan = 2, K: wodorotlenek sodu (soda kaustyczna) 40% (NaOH) = 3, diesel (olej napędowy 38) = 6, butanol = 6, cykloheksan = 6, ftalan dwubutylowy = 6, dwuetanoloamina = 6, dwuizobutyl keton = 6, eter etylowy = 6, etylen glikolowy = 6, formaldehyd 37% = 6, kwas solny 37% = 6, iso-oktan = 6, kerozen = 6, celulozowy rozpuszczalnik metylowy = 6, eter ropy naftowej = 6, kwas siarkowy 50% = 6, trójchloroetylen = 6, trójtanolamina = 6, terpentyna = 6, ftalan dwuetylowy = 5, metylamina = 5, benzyna bezołowiowa (98 oktanów - 4 gwiazdki) = 5, eter tetr-butylowo-metylowy = 4, rozpuszczalnik celulozowy = 4, czterochlorek węgla = 4, octan amylu = 3, kwas octowy lodowaty = 2, rozpuszczalnik Naphta = 2, dwumetylosulfotlenek = 2).

15. Atrybut 1 : Odporność na palność (od 1 do 4) Oparta na czasie, w którym materiał pozostaje zapalony i topi się nadal po usunięciu źródła ognia.Atrybut 2 : Odporność na kontakt z gorącym przedmiotem (od 1 do 4) Oparta na temperaturze w zakresie od 100 do 500 stopnia C, przy której osoba nosząca rękawice nie odczuje żadnego bólu w okresie co najmniej 15 sekund.Atrybut 3 : Odporność na ciepło konwekcyjne (od 1 do 4) Oparty na czasie, podczas którego próbka jest zdolna opóźnić przenoszenie ciepła płomienia.Atrybut 4 : Odporność na promieniowanie cieplne (od 1 do 4) Wskaźnik pokazujący czas niezbędny do uzyskania przez próbkę zadanej temperatury.Atrybut 5 : Odporność na małe odpryski stopionego metalu ( od 1 do 4 ) Wskaźnik pokazujący ilość niezbędną (ciepła) do doprowadzenia próbki do pewnej temperatury.Atrybut 6 : Odporność na duże odpryski stopionego metalu (od 1 do 4) Wskaźnik pokazujący niezbędną ilość (ciepła) do spowodowania zniszczenia materiału zastępującego skórę, umieszczonego bezpośrednio za próbką.

16. Rękawice dla spawaczy EN12477:2001/A1:2005 Ten projekt normy określa wymagania i metody badań dla rękawic używanych do ręcznego spawania metali, cięcia i technik pokrewnych. Rękawice spawalnicze są klasyfikowane w dwóch kategoriach : B jeśli wymagana jest duża wygoda użytkowania oraz A, dla innych procesów spawalniczych. 

18. Materiały użyte do produkcji rękawic. Rękawica ze skóry jest najstarsza ze wszystkich rękawic. . Dzięki długiej i drobiazgowej obróbce rękawica ze skóry jest przyjemna w noszeniu, a bariera jaką stanowi ona pomiędzy trzymanym przedmiotem i skórą ręki pozwala na doskonałe zachowanie zmysłu dotykowo-czuciowego. Odporna na wymianę termiczną, jest również dobrym izolatorem przy niskich napięciach.  Skóra licowa Wierzchnia strona skóry odpowiadająca zewnętrznej stronie skóry właściwej i nie poddawana żadnej obróbce mechanicznej.Zalety : wygoda użytkowania, komfort, precyzja dotyku. Dwoina skórzana Wewnętrzna część skóry uzyskiwana przez wzdłużne przecinanie lub przez każdą inną obróbkę pozwalającą oddzielić zewnętrzną część skóry.Zalety : odporność na ścieranie, możliwość zastosowania przy ciężkich pracach, atrakcyjna cena.

19. Skóra kozia  Skóra kozia używana jest do produkcji rękawic o najlepszych własnościach mechanicznych ponieważ stosuje się lico o oryginalnej grubości, nie przecinając włókien. Wzmacnia to odporność na ścieranie i na przekłucie, a przy odpowiednio dobranym garbowaniu pozwala doskonale zachować zmysł dotyku. Zalety : giętkość, wygoda użytkowania, bardzo dobra odporność na ścieranie, na rozdzieranie i na przekłucie. Odporność na ścieranie zależy od grubości lica. Głównie stosuje się lico o grubości od 1,1 do 1,3 mm (ze względu na własności mechaniczne), lub o grubości 0,6 do 1,0 mm (ze względu na giętkość i wygodę użytkowania

20. KEVLAR(r)Daje wyjątkową ochronę chroniącą przed przecięciem i przed gorącem Kevlar(r) jest włóknem para-aramidowym firmy DuPont , które stanowi kombinację lekkości i bardzo dużej wytrzymałości. Przy równym ciężarze  Kevlar(r) jest pięć razy bardziej wytrzymały od stali.  Własności : Rękawice z włókien Kevlar(r) są trzy razy bardziej odporne na przecięcie niż rękawice bawełniane i 5 razy bardziej odporne niż rękawice skórzane.- Ulegają zwęgleniu pomiędzy 425°C i 475°C.- Nie ulegają stopieniu.- Samogasnące, (które nie mogą się palić bez dopływu substancji palnej).- Wykazujące dużą stabilność rozmiarową, dużą stabilność na działanie gorąca (niska kurczliwość).- Dobra stabilność odporności chemicznej.  Mocne punkty :Miękki w dotyku, komfort, możliwość prania, wygoda użytkowania.

21. TAEKI S: Włókno polietylenowe o dużej trwałościNowe włókno syntetyczne posiadające wyjątkowe właściwości mechaniczne, zwłaszcza w zakresie ścierania i przecięcia. Włókno Taeki S różni się od włókna Taeki 5. Jest zdecydowanie bardziej delikatne i elastyczne, w związku z czym zapewnia większy komfort. Przykład rękawice VENICUT. POLIESTER  Jest to materiał syntetyczny otrzymywany poprzez polimeryzację substancji uzyskiwanych w procesach petrochemicznych). Poliester posiada własności bardzo podobne do własności poliamidów : wytrzymałość, elastyczność, możliwość prania. Ponadto może być mieszany (w mieszance mechanicznej) z wełną i z bawełną, co uzupełnia niezdolność poliestru do wchłaniania efektów parowania. POLIAMIDY  Substancja syntetyczna uzyskana na bazie fenolu i stanowiąca surowiec do produkcji włókien nylonowych. Nylon, pod nazwami nylon 6 i nylon 66, jest najbardziej znany wśród poliamidów.  Podstawowe zalety poliamidów : odporność na rozciąganie i na ścieranie, elastyczność, która pozwala im odzyskiwać swój pierwotny kształt, możliwość prania, szybkie schnięcie ze względu na niewielkie wchłanianie wody, odporność na insekty (zwłaszcza na mole). 

22. BAWEŁNA Włókno tekstylne złożone z jedwabistych włókienek, które owijają nasiona bawełny : włókno to składa się w około 94% z celulozy. Zalety : przyjemna w noszeniu, nie podrażnia skóry, odporna, o dobrej zdolności wchłaniającej, łatwa w utrzymaniu. LATEKS NATURALNY Jest to poliizopren naturalny, który bierze się z Hevea Braziliensis, pochodzący z Ameryki Południowej (mianowicie z Brazylii), który jest dzisiaj hodowany głównie w Azji południowo-wschodniej (Malezja, Wietnam, Indonezja, Tajlandia...) i w Afryce. Zbiór przeprowadza się poprzez wykonanie nacięcia na korze drzewa (ściekanie) i " mleczko ", które z niego wypływa jest natychmiast mieszane z amoniakiem, celem uniknięcia szybkiej koagulacji, co uczyniłoby kauczuk bezużytecznym. Stanowi składnik elastomerów i jak każdy produkt naturalny, zawiera proteiny (około 1,5 do 2,5%), które mogą wywoływać objawy alergiczne u niektórych osób.

23. Nitryl :Polimer syntetyczny, jego zdolności wulkanizacyjne nadają mu własności podobne do lateksu naturalnego, z licznymi zaletami. Własności tego polimeru wywodzą się z 3 monomerów, które wchodzą w jego skład : - akrylonitryl zwiększa odporność na działanie produktów chemicznych  - butadien przyczynia się do powstawania elastyczności i giętkości, które odgrywają dużą rolę przy wulkanizacji ;  - kwas karboksylowy z tlenkiem cynku wywierają duży wpływ na odporności mechaniczne materiału.Neopren : Jest to elastomer o wysokich parametrach syntetycznych, uzyskuje się go w procesie polimeryzacji chlorowego składnika : polichloropren. PVC LUB WINYL Syntetyczny polimer termoplastyczny.