FACULTEIT EDUCATIE ARCHIMEDES LERARENOPLEIDING

1. FACULTEIT EDUCATIEARCHIMEDES LERARENOPLEIDING Begeleiden van Praktijkonderzoek in de Masteropleiding Henriette de Bruijn Ada Herwig Leny Vink

2. Programma interactieve workshop • Inleiding + 10 min Henriette de Bruijn • Aan de slag + 20 min Ada Herwig,U allen • Bespreking + 15 min Allen • Vervolgtraject + 8 min Henriette de Bruijn • Evaluatie + 5 min Leny Vink

3. Eisen professionele Master toegespitst op Lerarenopleiding • Alle SBL competenties, verdiept tov de Bachelor • PLUS Educatief onderzoeker • (Deze Master leidt tot een eerstegraadsbevoegdheid in een vak, itt tot andere Masters van de FE)

4. Educatief onderzoeker is in staat • zelfstandig theorie (pedagogische, onderwijskundige of didactische) eigen te maken, onderzoek te interpreteren en te vertalen naar de onderwijspraktijk • is op de hoogte van theorie voor het uitvoeren van praktijkgericht onderzoekzoals methodologie, wetenschapsfilosofie, e.d • om praktijkgericht onderzoek uit te voeren op educatief gebied en om conclusies van onderzoek, motieven en overwegingen, over te brengen

5. Hoe leiden we op tot Educatief Onderzoeker? • Vanuit de Beroepsstandaard VELON: • begeleiden van de ontwikkeling van toekomstige leerkrachten, • begeleiden van studenten bij (actie)onderzoek • bijdrage leveren aan de kennisproductie over opleiden en onderwijzen • systematisch reflecteren op de eigen didactiek van het eigen (onderwijs)gedrag) • Komen wij tot vragen rondom het trainen van een onderzoekende houding

6. Historie van Praktijkonderzoek op Archimedes Masteropleidingen • Al 13 jaar “Beroepsgericht afstudeeronderzoek” • Praktijkonderzoek, (meestal Actieonderzoek) met een groep “kritische vrienden” • Professionalisering van begeleiders op individuele basis en initiatief • Vaak interessant en goed onderzoek, soms ook niet aan de maat

7. Waar lopen wij tegenaan? • Veel HBO Studenten zijn “beslissers”(Kolb). Beetje theorie, actie ondernemen, soms nog wat meer theorie, indien echt onontkoombaar • Soms is het erg moeilijk om studenten naar voldoende “literatuur”niveau te krijgen. • Studenten blijven hangen op een beschrijvend niveau, analyseren slecht en komen niet tot verklarend (of voorspellend) niveau • Studenten doen eenmalig onderzoek omdat “het moet”. Daarna zelden meer.

8. Waar willen we naar toe? • Analyseren en Reflecteren • Een praktijkonderzoek met een goede analyse van de vraagstelling • Een onderzoek dat methodologische goed in elkaar zit. • Een verklarend antwoord op de vraag • Een actie of handeling in de praktijk uitgevoerd • Reflectie op eigen (onderzoeks)handelen • Studenten een “conceptual framework” en een “gereedschapskistje met onderzoeksinstrumenten” laten ontwikkelen voor toekomstig gebruik

9. Aanleiding voor aanscherping van de begeleiding en van de begeleidingsinstrumenten • Praktijkgericht ondezoek werkt vanuit de brede context naar een te onderzoeken en gemotiveerd afgebakende vraag • De Masterstudent heeft een dubbelrol en is daardoor een afhankelijk onderzoeker • Systematische benutting van literatuur kan geoptimaliseerd worden • (Implementatie van de gevonden antwoorden behoort tot het afronden van het odnerzoeksproces)

10. Wat hebben we veranderd? • Er wordt gestructureerd een ander onderzoeksinstrumentarium aangeboden • Er wordt gestructureerd reflectie op onderzoek aangeboden

11. Workshop: U wordt deelgenoot • Wij willen met U een eerste bijeenkomst met studenten naspelen en zijn benieuwd naar uw ervaringen • Wij gaan daartoe gebruik maken van het begeleidingsinstrument: VISUALISEREN van een context • U krijgt de opdracht en voert die uit (eerst individueel, daarna in een groepje en tot slot plenair) • Uitwisselen van ervaringen met deze opdracht • Onze ervaringen met studenten tot nu toe

12. Literatuur • Roozenburg, N.F.M., Eekels,J.(2003) Productontwerpen, structuur en methode. Utrecht, Lemma. • Simons, R.J., Linden, J.van der, Duffy, T. (2000) New Learning. London, Kluwer. • Brew, A. (2006) Research and Teaching, beyond the divide. New York, Palgrave Macmillan.

13. Opdracht deel 1 (Analyse van de context van een probleem) • Visualiseer een schaatser die zo snel mogelijk de finish wil halen (dus teken/ schets/ schematiseer of iets dergelijks) • Formuleer de vragen die je je zelf gesteld hebt bij het tekenen

14. Opdracht deel 2 (Met elkaar aanscherpen) • Bespreek de tekeningen en vragen met elkaar en vergelijk ze in een groep van 3-4. • Teken ook in elkaars visualisaties om aan te vullen, te vragen etc • Vul de eigen vragen aan op basis van de vergelijkingen • Maak een overzicht van alle vragen die bij de tekeningen gesteld zijn en check op compleetheid

15. Opdracht deel 3 • Plenair uitwisselen • Verschillende benaderingen? • Nog veel meer zaken die uitgezocht zouden kunnen/ moeten worden om de schaatser zo snel mogelijk naar de finish te krijgen?

16. Opdracht deel 1 (10 minuten) • Visualiseer een schaatser die zo snel mogelijk de finish wil halen (dus teken/ schets/ schematiseer of iets dergelijks) • Formuleer de vragen die je je zelf gesteld hebt bij het tekenen

17. Opdracht deel 2 (10 minuten) • Bespreek de tekeningen en vragen met elkaar en vergelijk ze in een groep van 3-4 • Teken ook in elkaars visualisaties om aan te vullen, te vragen etc • Vul de eigen vragen aan op basis van de vergelijkingen • Maak een overzicht van alle vragen die bij de tekeningen gesteld zijn en check op compleetheid • Groepeer de vragen die bij elkaar horen

18. Opdracht deel 3 (15 minuten) • Uitwisselen • Verschillende benaderingen? • Nog veel meer zaken die uitgezocht zouden kunnen/ moeten worden om de schaatser zo snel mogelijk naar de finish te krijgen? • Zinvol om een context te analyseren?

19. Volgende stappen in het begeleidingstraject • Aan de studenten geven we daarna de opdracht om als huiswerk nu hun eigen vraagstelling te visualiseren in 3 delen/ visualisaties • De situatie zoals die nu is (het probleem) • De situatie zoals die gewenst is • De route van huidig naar gewenst • Noteer verder weer alle vragen die bij het visualiseren zijn gesteld • De volgende vraag aan de studenten is:Waar vind je de literatuur om je (deel)vragen te beantwoorden?

20. Voorlopige Resultaten • Door te praten over de visualisaties en in elkaars tekeningen te mogen schrijven of schetsen wordt de huidige en gewenste situatie (context) kwalitatief beter geanalyseerd, waardoor de vraagstelling eenduidiger wordt • Inzicht in het gebruik van kennis door het formuleren van wat wel (literatuur) én wat nog niet bekend was. (van beschrijvend richting verklarend) • Inzicht en kennis bij het gebruiken van methoden en technieken om ontbrekende kennis te ontwikkelen • Hoewel er drempels overwonnen moesten worden zijn de meesten erg enthousiast

21. Vervolgtraject met een begeleidingsinstrument • Het formuleren van een Doel-middelenschema om • Helderheid over hoofd- en deelvragen te creëren • Een systematische inzet van kwalitatief verantwoorde literatuur te bevorderen • Een grove opzet te krijgen van volgorde waarin het onderzoek moet worden uitgevoerd

22. Vb Probleem: Er is zo weinig Zelfverantwoordelijk leren bij mijn leerlingen  DM-schema leidt van onderzoeksdoel naar gerichte (deel)onderzoeksvraag Doel-middelenschema

23. Ervaringen met Doel-middelenschema • Het formuleren van een doel-middelenschema helpt inderdaad bij de analyse van de vraagstelling • Literatuur wordt nu gericht gezocht en gebruikt op verschillende onderdelen van de vraag en de methode • Literatuur wordt gerichter gelezen met een (deel)vraag in het achterhoofd

24. Volgende begeleidingsinstrument • Ontwerp een “eigen onderzoeksmethode”, waarin alle “do’s and don’t’s” worden opgenomen, zodat de student een eigen conceptual framework (“spiekbriefje”) ontwikkelt over het doen van een praktijkonderzoek • Deze opdracht is gegeven, maar nog geen resultaten binnen

25. Onze overall ervaringen tot nu • De vraagstellingen zijn kwalitatief beter en in een eerder stadium behoorlijk geanalyseerd • Met doel-middelenschema(s) krijgen studenten een veel transparanter overzicht over wat ze moeten doen en in welke volgorde • Er wordt doelgerichter en relevanter gelezen • Ondanks aanvankelijk gemor over verplicht visualiseren, lijkt deze benadering zeer positief te werken bij zowel studenten als begeleiders

26. Discussie • Vragen, discussiepunten • Feedback op de inhoud, suggesties etc • Wat zijn sterke punten? • Wat zijn zwakke punten? • Wat vond U van deze workshop?

27. Contact • Henriette.deBruijn@hu.nl • Ada.Herwig@hu.nl • Leny.Vink@hu.nl