SEMAKAN, PENILAIAN DAN KAWALAN STRATEGI

1. SEMAKAN, PENILAIAN DAN KAWALAN STRATEGI BAB 9

2. OBJEKTIF BAB • Selepasmengikuti bab ini, andaseharusnyaboleh: • Membentukrangkakerjauntukmenilaisesuatustrategi. • Menerangkanmengapaprosespenilaianstrategikompleks, sensitif, tetapiprosespenilaiannyaamatperlubagimemastikankejayaanorganisasi. • Membincangkankepentinganperancangankontingensidalampenilaianstrategi. • Membincangkanperananpengauditandalampenilaianstrategi. • Membincangkanbagaimanapenggunaankomputerbolehmembantudalampenilaianstrategi.

3. PENGENALAN • Strategi yang telahdirancangdenganteraturdandilaksanadenganbaikakanmenjaditidaksesuaidenganadanyaperubahanpadapersekitarandalamandanluaran firma. • Perlumembuatsemakan, penilaiansemuladanmengawalpelaksanaanstrategisecarasistematik. • Menilaistrategiadalahpentingkeranasetiaporganisasimenghadapipersekitaranberdinamik, di mana faktorluarandandalamanutamasentiasaberubah. • Kejayaanyang dicapaipadamasakinitidakmungkinmenjaminianyaakandiulangipadamasadepan. Setiaporganisasiseharusnyatidakmerasaalpaselepasmencapaikejayaanpadamasakini.

4. PenilaianStrategi • Penilaianpadamasa yang tepatbolehmemberiamaranpadamasalahataumasalahberpotensisebelumsituasimenjadilebihkritikal. • Terdapattigaaktivitiasasdalampenilaianstrategi, iaitu:- • Menilaikembalifaktor-faktorasasstrategi firma • Membandingkanhasiljangkaandenganhasilsebenar • Membuatpembetulanbagimempastikanprestasimengikutrancangan

5. PenilaianStrategi • Bagikebanyakansyarikat, penilaianstrategimerupakantugasanmudahdengan melihat pencapaian yang telah dibuat, seperti peningkatan jumlah aset, keuntungan, jualan, tahap produktiviti, margin keuntungan, pulanganmodal, dannisbahpendapatan per syer. • Merekamenganggapjikapeningkataninitelahberlaku, strategi yang dilaksanakanadalahberkesan. Walaupunstrategi yang dilaksanakanitubetul, tetapialasanpenilaianyang diberibolehmengelirukankeranapenilaianstrategimestimempunyaifokusjangkamasapanjangdanpendek.

6. PenilaianStrategi • Penilaianbiasanyadibuatuntukmencarikelemahanyang mungkin wujud. • Empat kriteria boleh digunakan untuk menilai strategi; • konsistensi, konsonen, kebaikan dan kemungkinan. • Konsonen dan kebaikanberlandaskanpadapenilaianluaransyarikat, • konsistensidankemungkinanberlandaskanpadapenilaiandalamansyarikat.

7. PenilaianStrategi • Padamasalampau, menilaistrategiadalahlebihmudahkerana • Ekonominegara, serantaudanduniaadalahstabil • Kitaranhayatproduklebihpanjang • Kitaran pembangunan produk lebih pendek • Pembangunan teknologiagaklembab • Pertukaranjarangberlaku • Sedikitpersaingan • Tidak banyak syarikat multinasional • Terlalubanyakindustridikawal

8. PenilaianStrategi • Kini, tugasanmenilaistrategimenjadilebihsukar, berpuncadariperkara-perkaraberikut:- • Peningkatanpersaingandankesukaranuntukbersaingdalampersekitaranperniagaan • Kesukaranmeramalmasadepandenganlebihtepat • Terlalu banyak variabel baru • Kadar pantas lapuk walaupun pada pelan produk masih yang terbaik • Kadar masa menurun di mana perancangan boleh dilakukandengantahapketentuan

9. PROSES PENILAIAN STRATEGI • Penilaianstrategiadalahpentingbagisemuabentukdansaizorganisasi. • Penilaianstrategiakanmemulakansoalanpengurusanmengenaiharapandanandaian, menggerakkansemaksemulakeatasobjektifdannilai, menjanakriteriauntukalternatifdankriteriapembentukpenilaian. • Pengurusansecarabergerakadalahperlubagisetiaplapisanorganisasi agar penilaianstrategimenjadilebihberkesan. • Aktivitipenilaianstrategimestidilakukansepanjangmasa

10. RANGKA KERJA MENILAI STRATEGI • Satupendekatan yang bolehdigunakansebagaiasasdalammenilaistrategiorganisasiialahdenganmenilaikembalimatrik EFE danmatrik IFE. • MatrikIFE perlumemfokuspadaperubahankekuatandankelemahan dalam pengurusan organisasi, pemasaran, kewangan, perakaunan, pengeluaran, operasi, penyelidikan dan pembangunan serta sistem maklumat berkomputer. • Manakala, Matrik EFE pula dapat memberipetunjuksejauh mana keberkesananstrategisyarikatdalambertindak sebagai maklum balas pada peluang dan ancaman.

11. RANGKA KERJA MENILAI STRATEGI • Analisisinijugadapatmenjawabsoalan-soalansepertiberikut:- • Bagaimana pihak pesaing bertindak terhadap strategi kita? • Sejauhmanakahstrategipesaingberubah? • Adakahkekuatandankelemahanpesaingberubah? • Mangapakahpesaingmembuatperubahandalamstrategitertentu? • Mengapakahsesetengahstrategipesainglebihberjayadari yang lain? Sejauhmanakahpesaingmerasapuasdenganposisipasarandankeuntunganterkini? • Sejauhmanakahpesaingsanggupbertolakansursebelummerekabertindakbalas? • Bagaimanakitabolehbekerjasamadenganparapesaing?

12. RANGKA KERJA MENILAI STRATEGI • Setiappeluangdancabaranluaransertadalamanperluselaludipantau. Persoalannyabukanfaktor mana yang akanberubah, tetapibilaianyaakanberubahdanke mana arahnya. • Antarapersoalanstrategi yang perluditelitiialah:- • Adakahkekuatandalamanmasihkuatlagi? • Sudahkah kita tambah kekuatan kita? Jika ya, apakah tambahanitu? • Adakah kelemahan kita masih lemah lagi? • Adakah kita mempunyai kelemahan yang lain? Jika ada, apakahkelemahantersebut? • Adakahpeluangluaranmasihwujud? • Adakahpeluang yang lain? Jikaada, apakahpeluangitu? • Adakahancamankitamasihlagijadiancaman? • Adakahancaman yang lain wujud? Jikaada, apakahancamanitu? • Adakahkitaterdedahpadadiambilalih?

13. PENGUKURAN PRESTASI ORGANISASI • Antaraaktivitimenilaistrategi yang terpentingialahmengukurprestasiorganisasi. • Aktivitiinitermasuklahmembuatperbandinganantara • hasiljangkaandenganhasilsebenar, • tinjauansisihandariperancangan, • menilaiprestasiindividu, dan • menelitikemajuandalamusahamencapaiobjektifsyarikat. • Biasanya proses ini melibatkan objektif jangka pendek dan objektif jangka panjang. Kriteria untuk menilai strategi mestilah boleh diukurdanmudahdikenali.

14. PENGUKURAN PRESTASI ORGANISASI • Kriteriakuantitatifyang seringdigunakandalampenilaianstrategiialahnisbahkewangan. Ianyaseringdigunakandalamperbandinganberikut:- • Banding prestasisyarikatbagibeberapatahun • Banding prestasisyarikatdenganparapesaing • Banding prestasisyarikatdenganpurataindustri • Antaranisbahkewangan yang agakterpentingdalampenilaianstrategiialah:- • Pulanganmodal • Pulanganpadaekuiti • Margin keuntungan • Bahagianpasaran • Hutangpadaekuiti • Keuntunganper syer • Pertumbuhanjualan • Pertumbuhanaset

15. PENGUKURAN PRESTASI ORGANISASI • Kriteriakualitatifturutmenjadipentingdalampenilaianstrategi. Antarapersoalankualitatif yang bolehmembantudalampenilaianstrategiialah:- • Adakahstrategikonsistendenganperkembanganorganisasi? • Adakahstrategikonsistendenganpersekitaran? • Adakahstrategimemadaidengansumber yang sediaada? • Adakah strategi melibatkan tahap risiko tertentu? • Adakahstrategimempunyairangkakerjadanmasa? • Adakah strategi boleh dilaksana? • Apakahperhubunganantarafaktorluarandandalamanorganisasi? • Siapakahparapesaing yang akanbertindakbalasdenganstrategisyarikat?

16. MENGAMBIL TINDAKAN PEMBETULAN • Aktivititerakhirdalampenilaianstrategiialahmengambiltindakanpembetulan, di mana syarikatmembuatperubahan agar posisinyamenjadilebihkompetitifpadamasadepan. • Antaracontohperubahanyang boleh dilakukan ialah • mengembangkan perniagaan di arena antarabangsa, • mengubahstrukturorganisasi, • menggantiindividutertentu, • menjualanaksyarikat, • mengubahmisiperniagaan, • menelitiataumembentukobjektifbaru, • membentukdasarbaru, • keluarsahamuntuktambahmodal, • tambahpekerjabaru, • pengagihansumber, ataumembentukinsentifprestasibaru. • Mengambiltindakanpembetulantidaksemestinya bermakna strategi sedia ada dibuang atau strategi baru mesti dibentuk.

17. SUMBER MAKLUMAT UNTUK STRATEGI PENILAIAN • Terdapatbeberapapenerbitandalampasaran yang bolehmemberipengetahuantentangpenilaianstrategisyarikat. Umpamanya, setiaptahunASIA WEEK, BUSINESS WEEK, ASIA INC., FORTUNE menyenarainama-namasyarikat yang telahmempamerkanprestasicemerlang. Syarikat yang dianalisisterdiridaripelbagaiindustrisepertipengangkutan, perbankan, komunikasi, pengeluaran, perkapalan, peruncitan, perhotelan, pertanian dan sebagainya

18. CIRI-CIRI SISTEM PENILAIAN YANG BERKESAN • Pertama, aktivitipenilaianstrategihendaklahberekonomikal; terlalubanyakatauterlalukuranginformasitidakbagusdanterlalubanyakkawalanbolehmemberikeburukankepadaaktivitipenilaianstrategi. • Aktivitipenilaianstrategihendaklahbermakna, iaituhendaklahberhubungkaitdenganobjektifsyarikat. Ianyaperlumemberiinformasibergunamengenaitugasan yang bolehmerekakawaldanpengaruhi. • Aktiviti penilaian strategi mesti memberi informasi tepat pada masanya; kadangkaladalamkeadaantertentu, pengurusmemerlukaninformasisetiaphari.

19. PERANCANGAN KONTINGENSI • Landasan asas pada pengurusan strategi yang baik ialah pihak syarikat perlumenyediakanpelanuntukmenghadapikejadian yang baikdantidakbaik, sebelumianyaberlaku. • Sebaikmana strategidirancang, dibentuk, dilaksanadandinilai, kejadian yang tidakdidugasepertimogok, boikot, bencanaalam, munculnyapesainganbarudantindakankerajaan, bolehmembuatstrategimenjadiusang. • Untuk meminimakan impak potensi ancaman, pihak organisasi perlumenyediakanpelankontingensisebagaisebahagiandariprosesstrategipenilaian. • Pelankontingensibolehditakrifkansebagaipelanalternatifyang bolehditerimapakaijikabeberapaperkarapentingtidakdapatdilakukanatauberlaku.

20. PERANCANGAN KONTINGENSI • Antaracontohpelankontingensi yang dilakukanolehpihak firma adalahsepertiberikut:- • Andainyapihakpesaingmengundurdiridaripasaran, apakah tindakan kita untuk mengatasi kekosongan dalam pasaran? • Jika objektif jualan tidak tercapai, apakah tindakan firma untukmenjagadaripenurunankeuntungan? • Jika permintaan barangan mengatasi pengeluaran, apakah tindakanfirma untukmemenuhipeningkatanpermintaan? • Jikasesuatubencanaberlakusepertikerosakankomputer, banjir, mogok, apakahtindakan firma? • Jikateknologibarutelahmembuatprodukkitausang, apakahtindakan yang perlukitaambil?

21. PENGAUDITAN • Audit merupakanalatanpengukuran yang seringdigunakandalampenilaianstrategi. Proses audit selaludikaitkansebagaisebahagiandaritugasanperakaunan. • Dari itu, definisi audit yang digubalolehpihakAmerican Accounting Association (AAA) ialah “prosessistematikdalammengumpuldanmenilaifaktahasildaritindakandanaliranekonomibagimenilaidarjahpersamaanantarakeputusandankriteria yang ditetapkan, sertamemaklumhasilnyakepadapengguna yang berminat.”