Egzamin gimnazjalny 2012

1. Egzamin gimnazjalny 2012

2. Podstawa programowa – wymagania egzaminacyjne • Wymagania ogólne a wymagania szczegółowe • Umiejętności ponadprzedmiotowe • Umiejętności przedmiotowe • Tendencje zmian • Informator o egzaminie gimnazjalnym 2012 • Przykłady zadań egzaminacyjnych

3. Standardy wymagań egzaminacyjnych Podstawa programowa została zredagowana tak, by zawieraławymagania egzaminacyjneczyli to, co do tej pory stanowiło odrębny dokument: Standardy wymagań egzaminacyjnych. Te same informacje o wymaganiach i komentarze skierowane są do ucznia, nauczyciela, autorów podręczników i autorów zestawów egzaminacyjnych.

4. Obszary standardów egzaminacyjnych zostały zastąpione przez wymagania ogólne zapisane w podstawie programowej.

5. Wymagania ogólne Wymagania ogólne, jako syntetyczne ujęcie nadrzędnych celów kształcenia, informują, jak rozumieć podporządkowane im wymagania szczegółowe. Sposób spełniania wymagań szczegółowych jest wartościowy tylko wtedy, gdy przybliża osiągnięcie celów zawartych w wymaganiach ogólnych. Informator

6. Wymagania szczegółowe Wymagania szczegółowe nie są, jak to bywało w przeszłości, hasłami odnoszącymi się do całościowych obszarów wiedzy, lecz odwołują się do ściśle określonych wiadomości i konkretnych umiejętności. Informator

7. Na III i IV etapie do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia należą: 1) czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

8. 2) myślenie matematyczne umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki tam, gdzie wymagają tego potrzeby codziennego życia oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

9. 3) myślenie naukowe umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;

10. 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

11. 5)umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;

12. 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

13. 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.

14. Egzamin gimnazjalny w części humanistycznej sprawdza w jakim stopniu gimnazjalista spełnia wymagania z zakresu języka polskiego, historii i wos-u określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla III etapu edukacyjnego; poszczególne zadania zestawu egzaminacyjnego mogą też – w myśl zasady kumulatywności przyjętej w podstawie – odnosić się do wymagań przypisanych do etapów wcześniejszych (I i II). Informator

15. Język polski – umiejętności ogólnePodstawa programowa

16. Zasada posługiwania się podstawą programową Podstawę programową należy czytać w całości, biorąc pod uwagę wszystkie etapy edukacyjne, ze świadomością osiągnięć ucznia z poprzednich etapów i wymagań, jakie będą stawiane na etapach wyższych. Informator

17. Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe) I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacji - werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów

18. Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe) II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest doskonalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcia wrefleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dla kultury polskiej i światowej.

19. Język polski – umiejętności ogólne (przedmiotowe) III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach; pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

20. Tendencje zmian • pogłębianie samodzielności w uzyskiwaniu informacji; • wskazywanie możliwości funkcjonalnego podejścia do gramatyki; • położenie nacisku na wzbogacanie słownictwa; • rozwijanie znajomości etyki mowy i etykiety języka; • doskonalenie analizy różnych tekstów kultury (z zakresu literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuki plastycznej, sztuki audiowizualnej, z uwzględnieniem ich specyfiki);

21. Tendencje zmian • brak motywu przewodniego – wiązki zadań do poszczególnych tekstów; • wprowadzenie obok zadań wyboru wielokrotnego innych rodzajów zadań zamkniętych, np. zadań na przyporządkowanie, zadań typu prawda-fałsz; • sprawdzanie nie tylko rozumienia podanego tekstu, ale również znajomości utworów literackich lub dorobku autorów, których nie wolno pominąć w procesie kształcenia, oznaczonych gwiazdką w podstawie programowej; • wprowadzenie oceniania holistycznego w miejsce oceniania analitycznego.

22. Co zawiera Informator 2012 • Postawy prawne i krótki opis egzaminu • Wstępne uwagi dla wszystkich części egzaminu • Wyliczenie typów zadań, jakie mogą pojawić się w arkuszach egzaminacyjnych • Przykłady zadań

23. Zadania z języka polskiego • zadania z języka polskiego mogą mieć formę zamkniętą lub otwartą; • zadania odnosić się mogą do tekstów literackich, popularnonaukowych lub publicystycznych; • zadaniem otwartym będzie dłuższa wypowiedź pisemna w formie rozprawki, opowiadania, charakterystyki, opisu lub sprawozdania; • sprawdzane mogą być też wskazane w podstawie programowej formy użytkowe.

24. Zadania z języka polskiego Trzecie zdanie autor rozpoczyna zwrotem „pokażcie mi”. Jaką funkcję pełni on w tekście? A. Jest tylko językowym ozdobnikiem. B. Ułatwia nawiązanie kontaktu z czytelnikiem. C. Sygnalizuje niechęć autora do osób niepotrafiacych liczyć. D. Służy przedstawieniu poglądów autora.

25. Zadania z języka polskiego Wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń [...] podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów. Wymagania szczegółowe 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi.

26. Zadania z języka polskiego W tabeli zapisano sześć zdań odnoszących się do tekstu TWIERDZA. Podkreśl TAK, jeśli zdanie jest zgodne z tekstem, lub NIE, jeśli jest niezgodne.

27. Zadania z języka polskiego Wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacji [...]; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów. Wymagania szczegółowe 3.2. Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście. 3.1. Uczeń rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny. 1.4. Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii. 1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (dezaprobatę). 1.1. Uczeń odbiera komunikaty pisane. 1.10. Uczeń rozróżnia gatunki prasowe.

28. Zadania z języka polskiego Uzupełnij zdanie przymiotnikiem z ramki. Tat bardzo chciał zostać sławnym człowiekiem. Wynika z tego, że był……………………………. wybitny pojętny zaradny ambitny zdolny sprytny

29. Zadania z języka polskiego Wymagania ogólne III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi. Wymagania szczegółowe 2.11. Uczeń operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych.

30. Zadania z języka polskiego Której ze zjaw z Dziadów cz. II nie uda się odkupić ziemskich win? …………………………………………………………….. Wymagania ogólne II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; [...] uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; [...] w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość. Wymagania szczegółowe 2.10. (szkoła podstawowa) Uczeń charakteryzuje i ocenia bohaterów.

31. Zadania z języka polskiego Zemsta Aleksandra Fredry kończy się deklaracją zgody. Rozważ, jak trwała będzie ta zgoda. Wykorzystaj podany fragment, znajomość całego utworu i własne doświadczenie. Uczeń musi poprawnie odczytać podany fragment „Zemsty”, wykazać się znajomością całego utworu oznaczonego gwiazdką w podstawie programowej oraz informatorze i napisać rozprawkę na podany temat.

32. Sposób oceniania rozprawki W ocenianiu holistycznym bierze się pod uwagę całą pracę ucznia i ocenia poziom wykonania (spełnienia wymagań) w obrębie następujących obszarów: • treść • segmentacja tekstu • styl • język • ortografia • interpunkcja

33. Ogólny schemat oceniania rozprawki Temat Poziom 4: rozumowanie pełne (teza, argumentacja, wniosek), argumentacja wyczerpuje wymagania tematu, wszystkie argumenty trafne Poziom 3: rozumowanie pełne (teza, argumentacja, wniosek), ale argumentacja nie wyczerpuje wymagań tematu lub argumentacja wyczerpuje wymagania tematu, ale niektóre argumenty są nietrafne Poziom 2: rozumowanie niepełne (nie jest jasne, za czym lub przeciw czemu zdający argumentuje), większość argumentów trafnych Poziom 1: próba rozumowania (nie da się stwierdzić, za czym lub przeciw czemu zdający argumentuje) Poziom 0: brak argumentacji lub praca nie na temat

34. Ogólny schemat oceniania rozprawki Segmentacja tekstu Poziom 1: segmentacja konsekwentna Poziom 0: segmentacja przypadkowa, brak segmentacji Styl Poziom 1: styl konsekwentny i dostosowany do przyjętej formy wypowiedzi Poziom 0: styl niekonsekwentny i niedostosowany do przyjętej formy wypowiedzi

35. Ogólny schemat oceniania rozprawki Język Poziom 1: najwyżej 3 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne Poziom 2: najwyżej 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne Poziom 0: ponad 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne

36. Ogólny schemat oceniania rozprawki Ortografia Poziom 1: najwyżej 2 błędy Poziom 0: ponad 2 błędy Interpunkcja Poziom 1: najwyżej 3 błędy Poziom 0: ponad 3 błędy

37. Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe) I. Chronologia historyczna Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa; dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.

38. Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe) II. Analiza i interpretacja historyczna Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski; dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą; wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.

39. Historia – umiejętności ogólne (przedmiotowe) III. Tworzenie narracji historycznej Uczeń tworzy narrację historyczną, integrując informacje pozyskane z różnych źródeł; tworzy krótkie wypowiedzi: plan, notatkę, rozprawkę, prezentację; przedstawia argumenty uzasadniające własne stanowisko.

40. Tendencje zmian • Kształcenie umiejętności swobodnego posługiwania się chronologią – samodzielne dostrzeganie zmian w życiu społecznym oraz ciągłości w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym. • Kształtowanie krytycznego podejścia do narracji historycznej.

41. Tendencje zmian • Rozwijanie umiejętności dostrzegania powiązań między przeszłością a czasami nam współczesnymi. • Samodzielne tworzenie narracji historycznej – umiejętność integrowania informacji pozyskanych z różnych źródeł i uzasadniania własnego stanowiska.

42. Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie mają wyłącznie formę zamkniętą, są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Mogą występować pojedynczo lub w wiązkach tematycznych.

43. Zadania z historii HOMER, ILIADA (fragment) Niepowstrzymana wesołość objęła błogosławionych bogów na widok Hefajsta, jak po domostwie się krzątał. Tak więc bogowie dzień cały, dopóki słońce nie zaszło, biesiadowali. Niczego nie brakowało dla duszy: ani formingi* uroczej, którą miał w rękach Apollon, ani pięknymi głosami pieśni przez Muzy śpiewanych. Kiedy pogrążył się wreszcie w morzu promienny blask słońca, wszyscy bogowie po uczcie spocząć do siebie odeszli, gdzie dla każdego z biegłością kunsztowną dom wybudowa mistrz znakomity, kulawy na obie nogi Hefajstos. Dzeus Olimpijczyk też poszedł do łoża, błyskawicowy, tam, gdzie i przedtem spoczywał, gdy sen ogarniał go słodki – poszedł, by spocząć przy Herze, o złotym tronie bogini. * forminga – instrument muzyczny Homer, Iliada, przekład Kazimiera Jeżewska, Warszawa 1999

44. Zadania z historii Zadanie 1. Miejscem przedstawionej przez Homera sceny jest: A. Olimpia. B. Hades. C. Akropol w Atenach. D. Olimp. Zadanie 2. Według wyobrażeń religijnych starożytnych Greków wymienieni w tekście Homera Dzeus (Zeus) i Apollon (Apollo) to: A. bracia. B. synowie Hery. C. synowie muz. D. ojciec i syn.

45. Zadania z historii Zadanie 3. Przeczytaj słownikowe wyjaśnienia haseł „zoomorfizm” i „antropomorfizm”, a następnie zaznacz ten zestaw dwu terminów, który najpełniej opisuje wyobrażenia religijne starożytnych Greków przedstawione w cytowanym fragmencie Iliady. • zoomorfizm – przedstawienie człowieka lub bóstwa w kształcie zwierzęcia • antropomorfizm – uczłowieczenie, wyobrażenie Boga lub bóstwa w postaci ludzkiej A. zoomorfizm i monoteizm. B. politeizm i antropomorfizm. C. antropomorfizm i monoteizm. D. politeizm i zoomorfizm.

46. Zadania z historii Wymagania ogólne do zadań 1–3 I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie. II. Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

47. Zadania z historii Wymagania szczegółowe do zadań 1–3 3.2. Uczeń wyjaśnia różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem, odwołując się do przykładów. 4.3. Cywilizacja grecka. Uczeń charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków -język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie.

48. Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe) I. Wykorzystanie i tworzenie informacji Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia publicznego; wyraża własne zdanie w wybranych sprawach publicznych i uzasadnia je; jest otwarty na odmienne poglądy. II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka ich rozwiązań.

49. Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe) III. Współdziałanie w sprawach publicznych Uczeń współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. IV. Znajomość zasad i procedur demokracji Uczeń rozumie demokratyczne zasady i procedury i stosuje je w życiu szkoły oraz innych społeczności; rozpoznaje przypadki łamania norm demokratycznych i ocenia ich konsekwencje; wyjaśnia znaczenie indywidualnej i zbiorowej aktywności obywateli.

50. Wiedza o społeczeństwie umiejętności ogólne (przedmiotowe) V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i innych instytucji; wykorzystuje swoją wiedzę o zasadach demokracji i ustroju Polski do rozumienia i oceny wydarzeń życia publicznego. VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym; analizuje możliwości dalszej nauki i kariery zawodowej.