1 / 44

Źródła poznania

Źródła poznania. Sceptycyzm. Sceptycyzm przeciw dogmatyzmowi, szkole akademickiej (agnostycyzmowi) skeptikos = poszukujący Pirron z Elidy (ok. 365-275 pne). Argumenty sceptyczne przeciw możliwości poznania: przeciw wiarygodności zmysłów argument ze względności postrzeżeń

scout
Download Presentation

Źródła poznania

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Źródła poznania

  2. Sceptycyzm • Sceptycyzm przeciw • dogmatyzmowi, • szkole akademickiej (agnostycyzmowi) • skeptikos = poszukujący • Pirron z Elidy (ok. 365-275 pne) Źródła poznania

  3. Argumenty sceptyczne przeciw możliwości poznania: przeciw wiarygodności zmysłów argument ze względności postrzeżeń argument ze złudzeń, halucynacji argument ze snu (Kartezjusz) Sceptycyzm www.ciolki2.friko.pl/ Źródła poznania

  4. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; Źródła poznania

  5. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, Źródła poznania

  6. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, • albo są udowodnione na podstawie innych przesłanek; Źródła poznania

  7. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, • albo są udowodnione na podstawie innych przesłanek; • te inne przesłanki albo nie są udowodnione, • albo są udowodnione na podstawie jeszcze innych przesłanek, itd. Źródła poznania

  8. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; Źródła poznania

  9. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; • żeby wiedzieć, że to kryterium jest wiarygodne, trzeba je udowodnić; Źródła poznania

  10. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; • żeby wiedzieć, że to kryterium jest wiarygodne, trzeba je udowodnić; • żeby wiedzieć, że dowód kryterium jest poprawny, trzeba mieć kryterium, itd. Źródła poznania

  11. Sceptycyzm • Wniosek sceptyczny: zasada równowagi sądzenia. Źródła poznania

  12. Sceptycyzm • Wniosek sceptyczny: zasada równowagi sądzenia. • Argument felicytologiczny: • zawieszenie sądu uwalnia od obawy przed popełnieniem błędu, • przez co zapewnia spokój ducha. Źródła poznania

  13. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Irracjonalizm Źródła poznania

  14. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Zatem są jakieś inne źródła poznania iluminacja Irracjonalizm Źródła poznania

  15. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Zatem są jakieś inne źródła poznania iluminacja intuicja (Bergson) Irracjonalizm Źródła poznania

  16. Irracjonalizm prowadzi do elitaryzmu poznawczego Irracjonalizm/racjonalizm http://astro.eco.pl/irracjonalizm.html Źródła poznania

  17. Irracjonalizm prowadzi do elitaryzmu poznawczego problem: jak odróżnić wybrańca od samozwańca Irracjonalizm/racjonalizm http://astro.eco.pl/irracjonalizm.html Źródła poznania

  18. Irracjonalizm prowadzi do elitaryzmu poznawczego problem: jak odróżnić wybrańca od samozwańca Racjonalizm zakłada egalitaryzm poznawczy Irracjonalizm/racjonalizm http://astro.eco.pl/irracjonalizm.html Źródła poznania

  19. Racjonalizm Kartezjusz Sceptycyzm metodyczny: • Odrzucić wszystko, w co można wątpić. René Descartes 1596-1650) Rozprawa o metodzie 1637). Źródła poznania

  20. Racjonalizm Kartezjusz Sceptycyzm metodyczny: • Odrzucić wszystko, w co można wątpić. • Zmysły mogą mnie łudzić. René Descartes 1596-1650) Rozprawa o metodzie 1637). Źródła poznania

  21. Racjonalizm Kartezjusz Sceptycyzm metodyczny: • Odrzucić wszystko, w co można wątpić. • Zmysły mogą mnie łudzić. • Że postrzegam, rozumuję, pragnę, czyli myślę, jest niewątpliwe. René Descartes 1596-1650) Rozprawa o metodzie 1637). Źródła poznania

  22. Racjonalizm Kartezjusz Sceptycyzm metodyczny: • Odrzucić wszystko, w co można wątpić. • Zmysły mogą mnie łudzić. • Że postrzegam, rozumuję, pragnę, czyli myślę, jest niewątpliwe. • Cogito ergo sum. René Descartes 1596-1650) Rozprawa o metodzie 1637). Źródła poznania

  23. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). Źródła poznania

  24. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). • Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. Źródła poznania

  25. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). • Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. • Mam ideę doskonałości. Źródła poznania

  26. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). • Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. • Mam ideę doskonałości. • Nie mogę być jej autorem. Źródła poznania

  27. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). • Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. • Mam ideę doskonałości. • Nie mogę być jej autorem. • Mam ją od rzeczy doskonałej, Boga. Źródła poznania

  28. Dowód ontologiczny Kartezjusza • Jestem rzeczą myślącą (duszą). • Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. • Mam ideę doskonałości. • Nie mogę być jej autorem. • Mam ją od rzeczy doskonałej, Boga. • Bóg istnieje. Źródła poznania

  29. Błąd kategorialny • Nie mogę być autorem idei doskonałości, bo nic doskonałego nie może pochodzić od czegoś mniej doskonałego. • Ukryte założenie: idea doskonałości jest doskonała • Przesunięcie kategorialne Źródła poznania

  30. I dalej… • Bóg jest dobry, zatem nie może mnie łudzić. • Błędy poznawcze są skutkiem mojej niedoskonałości • Świat istnieje. Istnieją dusze i ciała. Źródła poznania

  31. Natywizm Mamy jakieś idee wrodzone Źródła poznania

  32. Natywizm Mamy jakieś idee wrodzone • Natywizm Platona: teoria anamnezy: • Dusza przed wcieleniem przebywała w świecie idei. • Zapomina o nich pod wpływem ciała. Źródła poznania

  33. Natywizm Mamy jakieś idee wrodzone • Natywizm Platona: teoria anamnezy: • Dusza przed wcieleniem przebywała w świecie idei. • Zapomina o nich pod wpływem ciała. • Własnym wysiłkiem może je sobie przypominać. • Ciało jest więzieniem duszy. Źródła poznania

  34. Natywizm Mamy jakieś idee wrodzone • Natywizm Platona: teoria anamnezy: • Dusza przed wcieleniem przebywała w świecie idei. • Zapomina o nich pod wpływem ciała. • Własnym wysiłkiem może je sobie przypominać. • Ciało jest więzieniem duszy. • Natywizm jako forma aprioryzmu: • Jest jakieś poznanie a priori, tj. niezależne od doświadczenia. Źródła poznania

  35. Empiryzm genetyczny • Krytyka teorii idei wrodzonych. • Umysł jest tabula rasa na której doświadczenie zapisuje swoje znaki. John Locke (1632-1704) Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (1670) Źródła poznania

  36. Empiryzm genetyczny • Krytyka teorii idei wrodzonych. • Umysł jest tabula rasa na której doświadczenie zapisuje swoje znaki. • Źródła idei: • zmysły • refleksja John Locke (1632-1704) Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (1670) Źródła poznania

  37. Empiryzm genetyczny • Skrajny nominalizm. • Esse est percipi. George Berkeley (1685-1753) Traktat o zasadach poznania ludzkiego (1710) Źródła poznania

  38. Empiryzm genetyczny • Skrajny nominalizm. • Esse est percipi. • Istnieją tylko idee (barwy, dźwięki, czucia dotykowe, smaki, zapachy) i umysły. George Berkeley (1685-1753) Traktat o zasadach poznania ludzkiego (1710) Źródła poznania

  39. Empiryzm genetyczny • Skrajny nominalizm. • Esse est percipi. • Istnieją tylko idee (barwy, dźwięki, czucia dotykowe, smaki, zapachy) i umysły. • Tzw. przedmioty materialne są tylko zespołami idei. • Rzeczy materialne nie mają żadnego substancjalnego podłoża. George Berkeley (1685-1753) Traktat o zasadach poznania ludzkiego (1710) Źródła poznania

  40. Argument przeciw solipsyzmowi • Nad niektórymi ideami nie mam władzy. • Idee nie działają przyczynowo. Źródła poznania

  41. Argument przeciw solipsyzmowi • Nad niektórymi ideami nie mam władzy. • Idee nie działają przyczynowo. • Zatem idee aktualnie postrzegane pochodzą od innego umysłu. Źródła poznania

  42. Argument przeciw solipsyzmowi • Nad niektórymi ideami nie mam władzy. • Idee nie działają przyczynowo. • Zatem idee aktualnie postrzegane pochodzą od innego umysłu. • Istnieje Bóg, który postrzega wszystkie idee. Źródła poznania

  43. Argument przeciw solipsyzmowi • Nad niektórymi ideami nie mam władzy. • Idee nie działają przyczynowo. • Zatem idee aktualnie postrzegane pochodzą od innego umysłu. • Istnieje Bóg, który postrzega wszystkie idee. • Bóg wywołuje we mnie idee według praw, które ustanowił. Źródła poznania

  44. Argument przeciw solipsyzmowi • Nad niektórymi ideami nie mam władzy. • Idee nie działają przyczynowo. • Zatem idee aktualnie postrzegane pochodzą od innego umysłu. • Istnieje Bóg, który postrzega wszystkie idee. • Bóg wywołuje we mnie idee według praw, które ustanowił. • O istnieniu innych umysłów wnioskuję na zasadzie analogii. Źródła poznania

More Related